چربی شیر حاوی چندین تركیب بیولوژیكی ویژه می باشد كه به روشنی نقش تاثیر گذارنده آنها به عنوان عوامل ضدسرطان شناخته شده است. یكی از این تركیبات، اسید لینولئیك كونژوگه می باشد و فر آورده های مختلف لبنی منبع عمده این تركیبات بوده و عمدتاً در رژیم غذائی انسان گنجانده می شود. دراكثرتحقیقات پزشكی، اثرات ضدسرطانی این تركیبات بر روی مدلهای حیوانی صورت پذیرفته و ثابت شده است كه اسیدلینولئیك كونژوگه (CLA) تأثیرات مثبتی بر كاهش این بیماری دارد. در گاوهای شیرده، مسیر تولید و سنتز این تركیب، از طریق جذب اسیدهای چرب واسطه بیوهیدروژنه شده شكمبه و متعاقباً تبدیل آن به شكل كونژوكه توسط آنزیم های desaturase غدد پستانی می باشد. .مطالعات متعددی، اثرات اساسی و قابل توجه عوامل تغذیه ای را روی غلظت اسید لینولئیك كونژوگه چربی شیر، نشان داد و همچنین مشخص شده است كه گاوهای یك گله در قابلیت سنتزاسید لینولئیك كونژوگه، تفاوت ژنتیكی انفرادی از خود نشان می دهند.
بطور كلی با استفاده از دستكاریهای جیره و شاید از طریق انتخاب ژنتیكی، محتوای اسید لینولئیك كونژوگه چربی شیررا افزایش داد. وجود اسید لینولئیك كونژوگه مثال روشنی است كه شیرحاوی تركیبات داروئی خاص است كه خصوصیات خارق  العاده تغذیه ای آن را مهیا می كند.
مقدمه:
شیر و فرآورده های لبنی حاصل از آن، مهمترین منابع غذائی مورد استفاده در تغذیه هستند كه احتیاجات انرژی و پروتئین با كیفیت بالا وانواع ویتامینها و مواد معدنی را برآورد می كنند. اخیراً محورهای تحقیقاتی بر روی تغییر محتوای چربی و پروتئین شیر و تغییرات تركیبات با ارزش تغذیه ای متمركز شده است. وكاربرد شیردربرنامه های غذایی برای كاهش عفونتهای حلق و گلو مورد استفاده را مورد بررسی قرار می دهد. بهرحال امروزه، نتایج بررسی های متعدد، نشان می دهد كه محتوای غذاهای مورد استفاده با عوامل پیشگیری كننده یا متعدد كننده ابتلا به بیمارها مرتبط می باشد. به عنوان مثال كاملاً مشخص شده است كه مرگ و میرهای با منشاء سرطان با نوع جیره غذایی ارتباط دارد. .همچنین تأثیر غذاهای مختلف، بر روی سلامتی انسان مورد بررسی قرار می گیرد.
اصطلاح Functional Food غالباً برای توصیف عمومی دسته ای از غذاهای مورد استفاده در تغذیه انسان به كار می رود كه ارزش داروئی ماورائی دارد. Parodi و همكاران لیستی از فرآورده های شیری كه اثرات ضرسرطانی را دارند ، تهیه نمودند..
كشف نقش اسید لینوائیك به عنوان یك Functional Food به دو دهه اخیراً برمی گردد مقارن با زمانی كه Pariza و همكارانش متوجه شده اند كه گوشت شامل عواملی ضدجهش زا و همچنین حاوی مقادیری از ایزومرهای اسید لینولئیك كونژوگه هستند. تحقیقات بعدی ثابت كرد كه در هنگام شیوع چندین نوع تومور سرطانی در مدلهای حیوانی مانند موش، میزان سنتز اسید لینولئیك كونژوگه به طور معنی داری كاهش می یابد. همچنین ثابت شده است كه مقادیر تركیبات طبیعی ضدسرطانی با منشاءگیاهی بسیار جزئی می باشد با این وجود اسید لینولئیك كونژوگه ها تركیبی نادر و بی مانندی در مقایسه با سایر تركیبات ضدسرطان می باشد كه با وجود مقادیر ناچیز در تولیدات لبنی و گوشت نشخواركنندگان، اثرات اعجاب آوری از خود نشان می دهد. مطالعات پزشكی پیرامون شناخت سایر جنبه های اسید های لینولئیك كونژوگه در حال توسعه است و ثابت شده است كه اسید لینولئیك كونژوگه اثرات درمانی زیادی را از خود نشان داده است. این اثرات مفید، شامل كاهش تحمع چربی در بدن، به تأخیر انداختن بروز دیابت نوع II و تأخیر گسترش تصلب شریان و بهبود و جلوگیری از پوكی استخوان و بهبود عملكرد سیستم ایمنی می باشد. در سالهای اخیر، جستجو برای یافتن سایر اثرات مفید نیز ادامه دارد. .اسید لینولئیك كونژوگه یك تركیب حاوی ایزومرهای موضعی و هندسی یك اسید چرب ۱۸ كربنه با دو پیوند دوگانه می باشند.در اسیدهای چرب، دو جفت پیوند دوگانه معمولاً دارای یك گروه متیلن بین خود هستند اما در اسید لینولئیك مدكوز، یك تركیب كونژوگه می باشد. وجود اسیدهای چرب با بندهای دوگانه كونژوگه، اولین بار توسط Booth و همكاران (۱۹۳۵) در فرآورده های غذائی شناسائی شد. به طور تئوریك یك ایزومری موضعی اسید لینولئیك كونژوگه ممكن است در موقعیت جفت باندهای دوگانه متفاوت باشد (۷-۹، ۸-۱۰، ۹-۱۱، ۱۰-۱۲) و یا از لحاظ ایزومری هندسی ممكن است ۹-cis، ۱۱-Trans، ۱۵-cis و ۱۲-cis می باشد.
تفاوت دیگری كه بین ایزومری های این اسید چرب می تواند وجود داشته باشد در وضعیت ایزومرهای هندسی نسبت به هم می باشد و عملاً ممكن است به صورت cis – trans یا trans – cis و یا cis – cis و یا trans – trans می باشد. و عملاً تمام این حالات ممكن است. مطالعات مختلف بر روی مدلهای حیوانی به خوبی ثابت شده است كه ایزومرهای مختلف اسید لینولئیك كونژوگه دارای تفاوت معنی داری در عملكردشان می باشد. Parodi و همكاران (۱۹۷۷) اولین بار ثابت كرد كه چربی موجود در شیر، اسید لینولئیك كونژوگه ای از نوع ۹-cis و ۱۱-trans می باشد و این ایزومری در حدود ۹۰-۷۵ درصد از كل ایزومری های احتمالی در چربی شیر را به خود اختصاصی داده است. این مسئله بسیار حائز اهمیت است چرا كه تنها ایزومری ۹-cis، ترانس ۱۱، اسید لینولئیك كونژوگه می باشد كه اثرات ضدسرطانی بسیاری را از خود نشان می دهد. در مطالعات جدید انجام شده ثابت شده است كه موشهائی كه از جیره های حاوی كره طبیعی با ایزومری سیس ۹ و ترانس ۱۱، اسید لینولئیك كونژوگه تغذیه نموده اند، شیوع تومورهای پستانی پایینی را در مقایسه با گروه شاهد نشان داده اند. دومین ایزومری عمده اسید لینولئیك كونژوگه در چربی شیر، ترانس۷ و سیس۹ می باشد كه تقریباً ۱۰% را به خود اختصاص داده است. در تحقیقات موجود، هنوز تأثیرات بیولوژیكی این ایزومرهای بررسی نشده است زیرا مقادیر دسترسی به این ایزومری خاص، بسیار محدود می باشد.
تجربه و تحلیل پنیرهای تجاری ثابت كرد كه ایزومری ۹-cis و ۱۱-trans یك ایزومری غالب (۸۴%-۷ و ایزومری (۹%-۵) و ایزومری cis/trans ] cis – trans یا trans – cis ] ۱۳-۱۰% و ایزومری cis – cis كمتر از ۱% می باشد.

اسيد لينولئيك موجود در چربي شير
عوامل تأثیر گذارنده بر روی محتوای اسید لینولئیك چربی شیر :
تعدادی از مقالات تحقیقی اثرات عوامل مختلف را بر روی اسید لینولئیك چربی شیر نشان داده است. نتایج حاصله نشان داده است كه ذخیره و نگهداری فراورده های لبنی فاقد اثرات منفی بر روی پایداری این تركیب می شود. تفاوتهای عمده ای در گله های گاو شیری از لحاظ وجود اسید لینولئیك كونژوگه وجود دارد. به هر حال با وجود یكسان سازی فاكتورهای مدیریتی و استفاده از جیره یكسان هنوز تنوع اساسی بین گاوها از این لحاظ وجود دارد. تنوع كه بین محتوای CLA چربی شیر وجود دارد در هر صورت بیشتر از جیره غذایی تأثیر می پذیرد بطور كلی عوامل تغذیه ای كه بر روی میزان اسید لینولئیك كونژوگه اثر گذار است عبارتند از:
۱) دسته اول عوامل تغذیه ای هستند كه سوبستراهای لیپدی را برای بیوهیدروژناسیون در شكمبه مهیا می كند.
۲) گروه دوم شامل فاكتورهای تغذیه ای هستند كه محیط شكمبه جمعیت و باكتریهای موجود در آن را تحت تأثیر قرار می دهد. نسبت علوفه به كنسانتره از اصلی ترین مواردی است كه قادراست تاثیرات مهمی را در فرایند بیوهیدروژناسیون و محیط شكمبه را ایجاد كند.
۳) گروه سوم شامل پارامترهای تغذیه ای است كه اثرات تركیبی بر سوبستراهای لیپیدی و جمعیت باكتریهای شكمبه دارد.
علاوه بر عوامل تغذیه ای، تنوع ژنتیك بین حیوانات یك عامل اساسی در غلظت مقاومت CLA می باشد. مشخص شده است كه از لحاظ ژنتیكی بعضی از گاوها با همان جیره یكسان، مقادیر متفاوتی از CLA را تولید می كنند.

جدول شماره ۱- لیست تركیبات موجود در چربی شیر كه خصوصیات ضدسرطانی دارند.اسید لینولئیك كونژوگه
بوتیریك اسید
اسید واسنیك
لیپیدهای اتر
اسفنگومیلین
كاروتن و ویتامین A

جدول شماره ۲- لیست اثرات مفید اسید لینولئیك كونژوگه ضد سرطان
ضد تصلب شرائین
ضد دیابت نوع II
افزایش دهنده عملكرد سیستم ایمن
جلوگیری از پوكی استخوان
B. H. MacDonald. ۲۰۰۳. Conjugated Linoleic acid and its association with Disease Prevention. Journal of the American College of Nutrition. ۱۹(۲). ۱۱۱-۱۱۷