درد در حیوانات خانگی درد حالتی ناخوشایند است که با تحریک گیرنده های اختصاصی درد در انتهای اعصاب ایجاد می گردد و اغلب متعاقب آسیب ها و صدمات ، تخریش یا التهاب بافتها یا ساختارهای مختلف بدن ظهور می یابد. البته باید بخاطرداشت که درد یک مکانیسم حفاظتی در بدن محسوب می شود.
گیرنده های درد در بسیاری از بافتهای بدن نظیر پوست ، پوشش استخوانها (پری استئوم) ، دیواره سرخرگها ، سطح مفاصل ، بافتهای سینه و شکم ، قرنیه و بافتهای دور چشم و مننژ مغز و نخاع حاضرند.
انواع تحریکات که باعث ایجاد درد می شوند شامل تحریکات مکانیکی نظیر کشش ، پارگی بافتها ، تحریکات حرارتی نظیر سرما یا گرما و تحریکات شیمیایی است.
مواد شیمیایی که منجر به تحریک گیرنده های درد می شوند مولکولهای کوچکی هستند که در بدن وقتی بافتها آسیب می بینند یا ملتهب می شوند تولید می گردند.
این مواد شامل سروتونین ، هیستامین ، پروستاگلاندین ها ، برادیکینین و انواع آنزیم ها می باشند.
این مواد شیمیایی را واسطه های التهاب در بدن هم می گویند. وقتی یک گیرنده درد تحریک می شود ، اطلاعات درد به مغز مخابره می شود.
در بدن دو نوع فیبر سریع و آهسته برای انتقال اطلاعات درد وجود دارد. انتقال سریع سیگنالهای درد به حیوانات اجازه می دهد که از آسیب بدنی باخبر شوند و به آن واکنش نشان دهند.
از سویی دیگر انتقال آهسته اطلاعات درد مزمن شدن درد و ادامه ادراک آنرا امکان پذیر می سازد. درد ممکن است تنها در محل تحریک گیرنده های عصبی احساس شود یا به اندامهای نزدیک آن محل هم برسد.
برای مثال ، فشار بر روی ریشه های عصبی خارج نخاع گردنی ممکن است تنها با درد در گردن همراه نباشد بلکه حتی به لنگش در اندام قدامی هم منجر شود.
به عنوان نمونه ای دیگر درد ایجاد شده بوسیله التهاب کلیه ممکن است در پشت حیوان تجلی یابد. علل ایجاد درد : هر عاملی که منجر به آسیب بافتی یا التهاب شود می تواند بالقوه باعث درد هم گردد.
از جمله نمونه های این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد :
– تروما ، شکستگی ها ، رگ به رگ شدن و پیچ خوردگی ها ، زخم ، دررفتگی ها ، پارگی عضلانی و جراحات – سوختگی گرم و سوختگی سرد – التهاب بافت حاصل از عفونت ، بیماریها و یا تغییرات فیزیکی – نکروز بافت (مرگ بافت) – ایسکمی -کشیدگی بافت – اسپاسم بافت ها استخوانها ،مفاصل و لیگامنت ها ، عضلات ، پوست و بافت نرم زیر پوست و بافتهای دهانی ، مغز و نخاع ،بافتهای داخل و اطراف چشم ، ساختارهای گوش و کانال گوش ، ساختارهای داخل قفسه سینه بویژهنای و بافتهای میان سینه نظیر پرده جنب ، بسیاری از ارگانهای داخل شکمی نظیر معده ،روده ، دستگاه تناسلی و ادراری و پرده صفاق ، بافتهای اطراف مقعد و دم و بخشهای خارجی دستگاه تناسلی عمده ارگانهایی هستند که معمولاً درد راتجربه می کنند.
تظاهرات درد :
تظاهرات درد در حیوانات مختلف متفاوت است. تغییرات رفتاری نظیر ترس ، پرخاش ، افسردگی ، بی قراری ، تغییرات در راه رفتن و حرکت نظیر لنگش ، عدم تمایل به حرکت ، خوابیدن و عدم تمایل به بلند شدن ،سر و صدا کردن ، بی اشتهایی ،افزایش تعداد تنفس ،افزایش تعداد ضربان قلب و در نهایت شوک و کلاپس عمده این تظاهرات هستند.
معایناتی که در مواجهه با بیمار دارای نشانه های درد می تواند صورت بگیرد عبارتند از :
معاینه کامل چشم – معاینه کامل عصبی – معاینه کامل ارتوپدیک – معاینه کامل دهان – معاینه کامل گوش – معاینه کامل بخش خارجی دستگاه تناسلی – آزمایش کامل خون (cbc) -آزمایش بیوشیمیایی خون – آزمایش ادرار و کشت آن -عکسبرداری از قفسه صدری ، شکم ، نخاع و هر منطقه ای که درد دارد – سونوگرافی قلب و شکم – بیوپسی از بافت یا مایعات داخل بدن -تستهای سرولوژیک برای تشخیص عفونت ها – کشت باکتریال بافت عفونی درمان هم با توجه به علتایجاد درد انجام خواهد شد.
