Dr.Hossein.M.Al
12-08-2009, 10:57 AM
مقدمه*:
اين* بيماري* كه* به* افتخار «ديويد بروس*» پزشك* اسكاتلندي*،بروسلوز و به* علت* مشاهده* اولين* مورد در جزيره* مالت* بيماري*تب* مالت*، ناميده* مي*شود، يكي* از مرموزترين* بيماري*هاي*شناخته* شده* مشترك* بين* انسان* و حيوان* است*. اين* بيماري* به*لحاظ ويژگي*هاي* عامل* مولد آن* كه* عمدتا ميكروب* درون*ياخته*اي* مي*باشد، چهره* بسيار متفاوتي* دارد و به* بيماري* هزارچهره* معروف* است*، لذا شناخت*، مبارزه* و ريشه* كني* آن* بادشواري*هاي* خاصي* همراه* مي*باشد.
آنچه* بيماري* بروسلوز را در ايران* نسبت* به* ساير كشورهامتمايز مي*نمايد اپيدميولوژي* (همه*گيري*) آن* است*، چرا كه*كشاورزي*، دامپروري*، زندگي* روستايي* و عشايري* مردم* چنان*به* يكديگر گره* خورده* است* كه* گويي* قصد جدايي* ندارد. هنوزآغل* و چادر گاو و گوسفند در كنار اتاق* و چادر صاحبان* آنهاداير مي*شود و به* محض* تولد بره*، بزغاله* يا گوساله*، كودكان*خردسال* آنها را در آغوش* گرفته* نوازش* مي*كنند و از شير،ماست*، پنير و خامه* آلوده* تغذيه* مي*كنند و در صورت* شب*ادراري* مجبور به* خوردن* طحال* و بيضه* آلوده* حيوانات*مي*شوند! در چنين* اوضاعي* كشاورز روستايي* ممكن* است* درفصل* كاشت* به* دليل* ابتلا به* بروسلوز زمينگير شود و يا درفصل* برداشت* قدرت* و توان* خود را از كف* بدهد. و از اين*گذشته* هنوز لبنيات* محلي* غيرپاستوريزه* در شهرها خريدارفراوان* دارد.
به* هر حال*، تا كنون* سرايت* بيماري* از فرد بيمار به* سالم* گزارش*نشده* و احتمالا انسان* بيمار نمي*تواند منشا آلودگي* محيط وجامعه* باشد. در حال* حاضر دام*ها به* عنوان* كانون* اصلي* انتشاربيماري* مورد توجه* هستند و وجود بيماري* در گله*هاي* گاو وگوسفند و بز نه* تنها عاملي* براي* سرايت* بيماري* به* انسان*مي*باشد، بلكه* از بعد اقتصادي* با كاهش* بازده* توليد در گله*هااثرات* مخربي* روي* بازده اقتصادی دارد
راهكارهاي* اساسي* برنامه*هاي* كنترل* بيماري*و اهميت* اقتصادي* آن*:
محو كانون*هاي* عفونت* زا و ايجاد ايمني* در دام*هاي* سالم*راههاي* اساسي* برنامه*هاي* كنترل* بيماري* مي*باشد. جهت* اين*امر (كنترل*، مبارزه* و ريشه*كني*) دو اقدام* مهم* «تست* وكشتار» و «واكسيناسيون* دامهاي* حساس*» انجام* مي*شود.
1 - اصول* تست* و كشتار با انجام* خونگيري* از كليه*دام*هاي* مورد نظر (گوسفند، بز، گاو) و بررسي* ميزان* تيترآنتي*كور ناشي* از تماس* دام* با عامل* مولد بيماري* و تشخيص*دام*هاي* بيمار و اعزام* آنها به* كشتارگاه* عملي* مي*گردد. با توضيح*اين* كه* به* ازاي* هر دام* مبتلاي* كشتار شده* مبلغي* به* عنوان*غرامت* (كه* معمولا كافي* نيست*) نيز پرداخت* مي*گردد. اين* امربه* منظور كاهش* ميزان* آلودگي* در دامداري*ها صورت* مي*پذيردتا اقدام* بعدي* يعني* واكسيناسيون* با موفقيت* لازم* همراه* باشد.
2 - دامهاي* حساس* شامل* گوساله*ها، بره* و بزغاله*ها درسنين* قبل* از بلوغ* با واكسن* s19 (گوساله*) revi (بره*،بزغاله*) براي* يك* بار در عمر اقتصادي* دام* مورد واكسيناسيون*قرار مي*گيرند و با اين* مايه*كوبي* سطح* ايمني* مناسبي* در مقابل*بيماري* ايجاد مي*شود.
3 - اثرات* اقتصادي* تب* مالت* را مي*توان* اين* گونه* نشان*داد. اجراي* طرح* واكسيناسيون* دام*ها در استان* خراسان* باعث*كاهش* ميزان* آلودگي* به* ميزان* 4/6 درصد از سال* 1368 (8/9درصد) تا سال* 1371 (4/3 درصد) شده* است*. با توجه* به* اين*كه* آمار گوسفند و بز خراسان* حدود 12 ميليون* مي*باشد و اين*كه* حدود 60 درصد آمار دامي* را دامهاي* مولد تشكيل* مي*دهندو حدود 70 درصد دام*هاي* مولد، همه* ساله* آبستن* مي*شوند وحدود 40 درصد دام*هاي* مبتلا به* بروسلوز دچار سقط جنين*مي*شوند، بنابراين* تعداد بره* و بزغاله*اي* را كه* از سقط آنها بر اثراجراي* اين* برنامه* جلوگيري* شده* است* مي*توان* اين* گونه*محاسبه* كرد:
92736 = 40% ‚ 70% ‚ 60% ‚ 4/6% ‚ 12/000/000
اگر هزينه* هر بره* يا بزغاله* در سن* چهار ماهگي* يعني* تا سني* كه*براي* نگهداري* آنها دامدار هزينه* اضافه* متقبل* نمي*شود40000 ريال* در نظر گرفته* شود، هزينه* صرفه*جويي* شده* براي*بره*هاي* نجات* يافته* از سقط عبارت* است* از :
3709440000 = 40000 ‚ 92736
كاهش* شير در ميش* يا بز در صورت* سقط حداقل* در يك*دوره* شيرآوري* به* ميزان* 30 كيلوگرم* مي*باشد. اگر ارزش* هركيلو شير را 300 ريال* در نظر بگيريم* مبلغ* صرفه*جويي* ازكاهش* شير دام*ها در سال* عبارت* است* از:
834624000=300‚30‚92736
برآورد ريالي* نتايج* كلي* كاهش* آلودگي* در سال* عبارت* است*از:
4544064000=834624000+3709440000
نتايج* نشان* داده* است* كاهش* آلودگي* در دام*ها باعث* كاهش*واضح* تعداد بيماران* مبتلا به* بروسلوز در همين* سال*ها شده*است*، كه* اگر هزينه*هاي* درمان*، از كار افتادگي* و... مبتلايان* رابه* اين* رقم* اضافه* كنيم* اهميت* برنامه*هاي* كنترل* بيشتر درك*مي*گردد.
عوارض* بروسلوز
شيوع* عوارض* بروسلوز بين* 1 - 30 درصد است* و بين* بيماران*مبتلا به* بروسلا ملي* تنسيس* چون* بيماري*زايي* بيشتري* داردعوارض* بيشتري* نيز ايجاد مي*كند; بطور كلي* با به* تأخيرانداختن* درمان* بيش* از 60 روز عوارض* بيماري* در هر ارگاني*ديده* مي*شود. گسترش* باكتري* به* خون* در ايجاد عوارض*دخالت* دارد، ولي* بعضي* عوارض* بيماري* مربوط به* واكنش* بدن*نسبت* به* آنتي* ژن* ميكروب* بروسلا مي*باشد.
استخوان*ها و مفاصل*
اختلالات* مفصلي* شايع*ترين* عارضه* بروسلوز است* و در 20درصد تا 60 درصد بيماران* اتفاق* مي*افتند. التهاب* مفصل* دراكثر بيماراني* كه* از درد كمر شاكي* هستند ديده* مي*شود. التهاب*چركي* مفصل* و التهاب* واكنش* ايجاد شده* ممكن* است* به*مفاصل* بزرگ* و كوچك* گسترش* پيدا كند، ولي* در مفاصل*بزرگ* (مثل* مفصل* لگن*، زانو، آرنج*) شايعتر است*.
عفونت* استخوان* در بروسلوز نادر است* و معمولا در مهره*هاي*كمري* ديده* مي*شود، مداخله* جراحي* به* جز در مورد تخليه*آبسه*هاي* اطراف* مهره*هاي* كمري* به* ندرت* مورد نياز است*.
كبد و كيسه* صفرا
كبد احتمالا هميشه* در بروسلوز درگير مي*شود، اما اغلب* بدون*نشانه* است*. بزرگي* كبد در 20 - 30 درصد بيماران* اتفاق*مي*افتد. تست*هاي* عملكردي* كبد در آزمايش*هاي* متوالي*تغييراتي* را نشان* خواهد داد، ولي* زردي* واضح* نادر است*.عامل* بروسلوز در نمونه*برداري* كبد بيماراني* كه* تست*عملكردي* طبيعي* نيز دارند، ديده* شده* است*.
هپاتيت* بروسلوزي* كاملا با درمان* بهبود پيدا مي*كند و سي* روزبعد از هپاتيت* بروسلوزي* معمولا اتفاق* نمي*افتد.
آبسه*هاي* چركي* ناشي* از بروسلوز، كبد و طحال* در بروسلاكانيس* شايعتر است*.
التهاب* كيسه* صفرا ناشي* از بروسلوز يكي* ديگر از عوارض*نادر بروسلوز است*.
دستگاه* گوارش*
عوارض* جهاز هاضمه* در بيش* از 70 درصد بيماران* بروسلوزي*ديده* مي*شود و نشانه*هاي* آن* شامل* تهوع*، استفراغ*، كاهش*وزن*، يبوست*، اسهال* و درد شكم* مي*باشد.
بروسلوز روده*اي* ممكن* است* شبيه* حصبه* باشد با تظاهرات*باليني* عمومي* كه* تظاهرات* گوارشي* در آن* واضحتر است*.
التهاب* حاد روده* كوچك* و بزرگ* در بروسلوز نوع* ملي*تنسيس* ديده* مي*شود.
خون*
تظاهرات* خوني* بروسلوز شامل* كم* خوني*، كاهش* پلاكت*ها،كاهش* سلول*هاي* سفيد خون* و اختلالات* انعقادي* مي*باشد.
قلب* و عروق*
اندوكارديت* (التهاب* پوشش* داخلي* قلب*) در كمتر از 2 درصدبيماران* بروسلوزي* اتفاق* مي*افتد و اغلب* شايع*ترين* عارضه*اي*است* كه* باعث* مرگ* اين* بيماران* مي*شود.
سيستم* اعصاب*
بروسلوز باعث* سردرد و افسردگي* در اكثر بيماران* مي*شود. هرچند درگيري* سيستم* اعصاب* مركزي* در كمتر از 5 درصدبيماران* اتفاق* مي*افتد. سندرم*هاي* عصبي* (شامل* التهاب*پرده*هاي* مغزي*، اختلالات* اعصاب* محيطي* و آنوريسم* مغزي* واتساع* قطعه*اي* از يك* رگ* خوني* كه* مربوط به* ضعف* يا نقص*جدار آن* در نتيجه* بيماري* يا آسيب* است*) در بروسلوز گزارش*شده* است*.
بروسلا ملي* تنسيس* نسبت* به* ساير گونه*ها بيشتر مسؤول*عوارض* عصبي* مي*باشد. گرفتاري* زوج* هشت* عصب*جمجمه*اي* موجب* كري* يك* طرفه* يا دو طرفه* و علايم* وزوزگوش* مي*شود. اعصاب* جمجمه*اي* ديگري* كه* درگير مي*شوندزوج* 2-4-6 مي*باشد. بنابراين* ممكن* است* منجر به* اختلال*بينايي* به* صورت* گذرا و يا ندرتا دايمي* گردد. بايد توجه* داشت*كه* افسردگي* و اضطراب*، تحريك*پذيري* و دمانس* (زوال*عقل*) مي*توانند از عوارض* بروسلوز باشند و در هر بيماري* باعلايم* افسردگي* بايد به* دو بيماري* فكر كرد:
1 - بروسلوز
2 - كم* كاري* تيروئيد
در گرفتاري* اعصاب* محيطي* گرفتاري* عصب* سياتيك* شايعتراست*.
پوست* و بافت* نرم*
شيوع* عوارض* پوستي* از 11-1/5 درصد گزارش* شده* است*. باتوجه* به* ورود ميكروب* بروسلا از طريق* خراش* جلدي* عوارض*جلدي* به* صورت* ضايعات* پوستي* بخصوص* روي* بازو ممكن*است* ديده* شود. اين* ضايعات* ممكن* است* به* صورت* راشهاي*سرخكي* شكل* يا پتشي* يا كهيري* شكل* و خارش* دار باشند;علت* آن* را حساسيت* به* آنتي*ژن*هاي* بروسلا مي*دانند. ايجادزخم*هاي* مزمن* به* دليل* تلقيح* ميكروب* بروسلا در كارگران*كشتارگاه* مورد توجه* قرار گرفته* است* و توانسته*اند بروسلا رااز ترشحات* زخم* جدا نمايند.
دستگاه* ادراري* تناسلي*
اختلالات* كليوي* نادر است* اگر چه* پيلونفريت* (التهاب* كليه* ولگنچه*)، گلومرونفريت* (التهاب* دوطرفه* و غيرچركي* كليه* كه*در درجه* اول* گلومرول*ها را فرا گرفته* است*) موضعي* و منتشرو آبسه*هاي* كليوي* در بروسلوز گزارش* شده*، ولي* اوركيت*(التهاب* بيضه*) خيلي* شايع* است* و در 20 درصد بيماران* مردديده* مي*شود.
عقيمي* در بروسلوز كمتر از اريون* ديده* مي*شود. التهاب*پروستات* از عوارض* نسبتا نادر است* كه* با علايم* تكرر ادرار واحساس* درد در دفع* ادرار خودنمايي* مي*كند. در زنان* دردهنگام* قاعدگي*، قطع* قاعدگي*، و اختلال* در خونريزي* و سيكل*قاعدگي*. التهاب* دهانه* رحم*، التهاب* رحم* و لوله*هاي* رحمي* وآبسه*هاي* لگني* ممكن* است* ديده* شود. بروسلوز در طي*حاملگي* انسان* مي*تواند به* سقط بينجامد.
عوارض* چشمي*
يكي* از راههاي* ورود عامل* بروسلوز به* بدن* ملتحمه* چشم*است*; بنابراين* التهاب* چشم* از تظاهرات* آن* مي*باشد كه* در نوع*ملي* تنسيس* شايعتر است*. گرفتاري* صلبيه*، شبكيه* حتي*گرفتاري* عصب* بينايي* ممكن* است* در بروسلوز ديده* شود. ازعوارض* نادر چشمي* گلوكوم* (آب* سياه*) مي*باشد كه* موجب*درد و افزايش* فشار چشم* مي*گردد.
عفونت* عودكننده*
بيماران* بروسلوز بعد از درمان* حتي* در كشورهاي* غربي* تا 10درصد دچار عود مي*شوند; اين* امر احتمالا به* علت* وضعيت*داخل* سلولي* عامل* بروسلوز است* كه* باعث* حفظ آن* در مقابل*برخي* آنتي*بيوتيك*ها و مكانيسم* دفاعي* ميزبان* مي*شود. عوداغلب* در عرض* چند ماه* پس* از عفونت* اوليه* رخ* مي*دهد ولي*ممكن* است* تا دو سال* پس* از درمان* به* ظاهر موفق* نيز اتفاق*افتد. در افرادي* كه* احتمال* بروز اين* عفونت* بالاست* تشخيص*يا شناسايي* عود بيماري* از آلوده* شدن* مجدد انسان* با عامل*بروسلوز كار دشواري* است*.
خلاصه* مقاله*
بروسلوز يك* بيماري* عفوني* است* كه* در انسان* به* شكل* تب*مالت* و در دامها به* صورت* سقط جنين* تظاهر مي*كند. مهمترين*راه* ورود ميكروب* به* بدن* حيوان* از طريق* دستگاه* گوارش*است* كه* به* وسيله* علوفه* آلوده* و زباله* به* حيوان* سرايت* مي*كندو باعث* شيوع* بيماري* مي*گردد. كاركنان* كشتارگاهها،فروشگاههاي* گوشت*، دامداريها بيشتر در معرض* ابتلا به* اين*بيماري* هستند. اين* بيماري* در گاو، خوك*، بز و گوسفندمشاهده* مي*گردد.
بيماري* از طريق* مصرف* شيرآلوده* به* صورت* خام* وفرآورده*هاي* شيري* آلوده* از طريق* لوله* گوارش* به* انسان*سرايت* مي*كند، ولي* گوشت* و فرآورده*هاي* گوشتي* كمتر منشأآلودگي* مي*باشند.
علايم* تشخيصي*: در دامها به* صورت* سقط جنين* و درانسان* تب* مواج* يا ديوانه* يا تب* مالت* ظاهر مي*گردد.
پيشگيري*:
- مصرف* شير پاستوريزه* يا جوشانيدن* شير به* مدت* 20 دقيقه*.
- از مصرف* شير حيواني* كه* تازه* سقط جنين* كرده* خودداري*شود.
- از مصرف* پنير و خامه* غيرپاستوريزه* پرهيز گردد.
- پنير تازه* و بي*نمك* را بايد حدود 2 ماه* قبل* از مصرف* در آب*نمك* قرار داد.
- قبل* از دوشيدن* شير دام* بايد حتما پستان* دام* و اطراف* آن* رابا آب* و صابون* بخوبي* شستشو داد.
- ظروف* مخصوص* دوشيدن* شير بايستي* دربدار و قبلا خوب*شستشو داده* شود.
- ضدعفوني* اصطبل*هاي* آلوده*
- واكسيناسيون* دام*ها عليه* اين* بيماري*
- رعايت* بهداشت* در هنگام* جاروب* كردن* اصطبل* و طويله*
- جفت* و بقاياي* جنين* سقط شده* را بايد سوزاند.
- گوشت* حيوانات* مبتلا در صورت* خوب* پخته* شدن* قابل*مصرف* است*.
منبع: پرشین پت
اين* بيماري* كه* به* افتخار «ديويد بروس*» پزشك* اسكاتلندي*،بروسلوز و به* علت* مشاهده* اولين* مورد در جزيره* مالت* بيماري*تب* مالت*، ناميده* مي*شود، يكي* از مرموزترين* بيماري*هاي*شناخته* شده* مشترك* بين* انسان* و حيوان* است*. اين* بيماري* به*لحاظ ويژگي*هاي* عامل* مولد آن* كه* عمدتا ميكروب* درون*ياخته*اي* مي*باشد، چهره* بسيار متفاوتي* دارد و به* بيماري* هزارچهره* معروف* است*، لذا شناخت*، مبارزه* و ريشه* كني* آن* بادشواري*هاي* خاصي* همراه* مي*باشد.
آنچه* بيماري* بروسلوز را در ايران* نسبت* به* ساير كشورهامتمايز مي*نمايد اپيدميولوژي* (همه*گيري*) آن* است*، چرا كه*كشاورزي*، دامپروري*، زندگي* روستايي* و عشايري* مردم* چنان*به* يكديگر گره* خورده* است* كه* گويي* قصد جدايي* ندارد. هنوزآغل* و چادر گاو و گوسفند در كنار اتاق* و چادر صاحبان* آنهاداير مي*شود و به* محض* تولد بره*، بزغاله* يا گوساله*، كودكان*خردسال* آنها را در آغوش* گرفته* نوازش* مي*كنند و از شير،ماست*، پنير و خامه* آلوده* تغذيه* مي*كنند و در صورت* شب*ادراري* مجبور به* خوردن* طحال* و بيضه* آلوده* حيوانات*مي*شوند! در چنين* اوضاعي* كشاورز روستايي* ممكن* است* درفصل* كاشت* به* دليل* ابتلا به* بروسلوز زمينگير شود و يا درفصل* برداشت* قدرت* و توان* خود را از كف* بدهد. و از اين*گذشته* هنوز لبنيات* محلي* غيرپاستوريزه* در شهرها خريدارفراوان* دارد.
به* هر حال*، تا كنون* سرايت* بيماري* از فرد بيمار به* سالم* گزارش*نشده* و احتمالا انسان* بيمار نمي*تواند منشا آلودگي* محيط وجامعه* باشد. در حال* حاضر دام*ها به* عنوان* كانون* اصلي* انتشاربيماري* مورد توجه* هستند و وجود بيماري* در گله*هاي* گاو وگوسفند و بز نه* تنها عاملي* براي* سرايت* بيماري* به* انسان*مي*باشد، بلكه* از بعد اقتصادي* با كاهش* بازده* توليد در گله*هااثرات* مخربي* روي* بازده اقتصادی دارد
راهكارهاي* اساسي* برنامه*هاي* كنترل* بيماري*و اهميت* اقتصادي* آن*:
محو كانون*هاي* عفونت* زا و ايجاد ايمني* در دام*هاي* سالم*راههاي* اساسي* برنامه*هاي* كنترل* بيماري* مي*باشد. جهت* اين*امر (كنترل*، مبارزه* و ريشه*كني*) دو اقدام* مهم* «تست* وكشتار» و «واكسيناسيون* دامهاي* حساس*» انجام* مي*شود.
1 - اصول* تست* و كشتار با انجام* خونگيري* از كليه*دام*هاي* مورد نظر (گوسفند، بز، گاو) و بررسي* ميزان* تيترآنتي*كور ناشي* از تماس* دام* با عامل* مولد بيماري* و تشخيص*دام*هاي* بيمار و اعزام* آنها به* كشتارگاه* عملي* مي*گردد. با توضيح*اين* كه* به* ازاي* هر دام* مبتلاي* كشتار شده* مبلغي* به* عنوان*غرامت* (كه* معمولا كافي* نيست*) نيز پرداخت* مي*گردد. اين* امربه* منظور كاهش* ميزان* آلودگي* در دامداري*ها صورت* مي*پذيردتا اقدام* بعدي* يعني* واكسيناسيون* با موفقيت* لازم* همراه* باشد.
2 - دامهاي* حساس* شامل* گوساله*ها، بره* و بزغاله*ها درسنين* قبل* از بلوغ* با واكسن* s19 (گوساله*) revi (بره*،بزغاله*) براي* يك* بار در عمر اقتصادي* دام* مورد واكسيناسيون*قرار مي*گيرند و با اين* مايه*كوبي* سطح* ايمني* مناسبي* در مقابل*بيماري* ايجاد مي*شود.
3 - اثرات* اقتصادي* تب* مالت* را مي*توان* اين* گونه* نشان*داد. اجراي* طرح* واكسيناسيون* دام*ها در استان* خراسان* باعث*كاهش* ميزان* آلودگي* به* ميزان* 4/6 درصد از سال* 1368 (8/9درصد) تا سال* 1371 (4/3 درصد) شده* است*. با توجه* به* اين*كه* آمار گوسفند و بز خراسان* حدود 12 ميليون* مي*باشد و اين*كه* حدود 60 درصد آمار دامي* را دامهاي* مولد تشكيل* مي*دهندو حدود 70 درصد دام*هاي* مولد، همه* ساله* آبستن* مي*شوند وحدود 40 درصد دام*هاي* مبتلا به* بروسلوز دچار سقط جنين*مي*شوند، بنابراين* تعداد بره* و بزغاله*اي* را كه* از سقط آنها بر اثراجراي* اين* برنامه* جلوگيري* شده* است* مي*توان* اين* گونه*محاسبه* كرد:
92736 = 40% ‚ 70% ‚ 60% ‚ 4/6% ‚ 12/000/000
اگر هزينه* هر بره* يا بزغاله* در سن* چهار ماهگي* يعني* تا سني* كه*براي* نگهداري* آنها دامدار هزينه* اضافه* متقبل* نمي*شود40000 ريال* در نظر گرفته* شود، هزينه* صرفه*جويي* شده* براي*بره*هاي* نجات* يافته* از سقط عبارت* است* از :
3709440000 = 40000 ‚ 92736
كاهش* شير در ميش* يا بز در صورت* سقط حداقل* در يك*دوره* شيرآوري* به* ميزان* 30 كيلوگرم* مي*باشد. اگر ارزش* هركيلو شير را 300 ريال* در نظر بگيريم* مبلغ* صرفه*جويي* ازكاهش* شير دام*ها در سال* عبارت* است* از:
834624000=300‚30‚92736
برآورد ريالي* نتايج* كلي* كاهش* آلودگي* در سال* عبارت* است*از:
4544064000=834624000+3709440000
نتايج* نشان* داده* است* كاهش* آلودگي* در دام*ها باعث* كاهش*واضح* تعداد بيماران* مبتلا به* بروسلوز در همين* سال*ها شده*است*، كه* اگر هزينه*هاي* درمان*، از كار افتادگي* و... مبتلايان* رابه* اين* رقم* اضافه* كنيم* اهميت* برنامه*هاي* كنترل* بيشتر درك*مي*گردد.
عوارض* بروسلوز
شيوع* عوارض* بروسلوز بين* 1 - 30 درصد است* و بين* بيماران*مبتلا به* بروسلا ملي* تنسيس* چون* بيماري*زايي* بيشتري* داردعوارض* بيشتري* نيز ايجاد مي*كند; بطور كلي* با به* تأخيرانداختن* درمان* بيش* از 60 روز عوارض* بيماري* در هر ارگاني*ديده* مي*شود. گسترش* باكتري* به* خون* در ايجاد عوارض*دخالت* دارد، ولي* بعضي* عوارض* بيماري* مربوط به* واكنش* بدن*نسبت* به* آنتي* ژن* ميكروب* بروسلا مي*باشد.
استخوان*ها و مفاصل*
اختلالات* مفصلي* شايع*ترين* عارضه* بروسلوز است* و در 20درصد تا 60 درصد بيماران* اتفاق* مي*افتند. التهاب* مفصل* دراكثر بيماراني* كه* از درد كمر شاكي* هستند ديده* مي*شود. التهاب*چركي* مفصل* و التهاب* واكنش* ايجاد شده* ممكن* است* به*مفاصل* بزرگ* و كوچك* گسترش* پيدا كند، ولي* در مفاصل*بزرگ* (مثل* مفصل* لگن*، زانو، آرنج*) شايعتر است*.
عفونت* استخوان* در بروسلوز نادر است* و معمولا در مهره*هاي*كمري* ديده* مي*شود، مداخله* جراحي* به* جز در مورد تخليه*آبسه*هاي* اطراف* مهره*هاي* كمري* به* ندرت* مورد نياز است*.
كبد و كيسه* صفرا
كبد احتمالا هميشه* در بروسلوز درگير مي*شود، اما اغلب* بدون*نشانه* است*. بزرگي* كبد در 20 - 30 درصد بيماران* اتفاق*مي*افتد. تست*هاي* عملكردي* كبد در آزمايش*هاي* متوالي*تغييراتي* را نشان* خواهد داد، ولي* زردي* واضح* نادر است*.عامل* بروسلوز در نمونه*برداري* كبد بيماراني* كه* تست*عملكردي* طبيعي* نيز دارند، ديده* شده* است*.
هپاتيت* بروسلوزي* كاملا با درمان* بهبود پيدا مي*كند و سي* روزبعد از هپاتيت* بروسلوزي* معمولا اتفاق* نمي*افتد.
آبسه*هاي* چركي* ناشي* از بروسلوز، كبد و طحال* در بروسلاكانيس* شايعتر است*.
التهاب* كيسه* صفرا ناشي* از بروسلوز يكي* ديگر از عوارض*نادر بروسلوز است*.
دستگاه* گوارش*
عوارض* جهاز هاضمه* در بيش* از 70 درصد بيماران* بروسلوزي*ديده* مي*شود و نشانه*هاي* آن* شامل* تهوع*، استفراغ*، كاهش*وزن*، يبوست*، اسهال* و درد شكم* مي*باشد.
بروسلوز روده*اي* ممكن* است* شبيه* حصبه* باشد با تظاهرات*باليني* عمومي* كه* تظاهرات* گوارشي* در آن* واضحتر است*.
التهاب* حاد روده* كوچك* و بزرگ* در بروسلوز نوع* ملي*تنسيس* ديده* مي*شود.
خون*
تظاهرات* خوني* بروسلوز شامل* كم* خوني*، كاهش* پلاكت*ها،كاهش* سلول*هاي* سفيد خون* و اختلالات* انعقادي* مي*باشد.
قلب* و عروق*
اندوكارديت* (التهاب* پوشش* داخلي* قلب*) در كمتر از 2 درصدبيماران* بروسلوزي* اتفاق* مي*افتد و اغلب* شايع*ترين* عارضه*اي*است* كه* باعث* مرگ* اين* بيماران* مي*شود.
سيستم* اعصاب*
بروسلوز باعث* سردرد و افسردگي* در اكثر بيماران* مي*شود. هرچند درگيري* سيستم* اعصاب* مركزي* در كمتر از 5 درصدبيماران* اتفاق* مي*افتد. سندرم*هاي* عصبي* (شامل* التهاب*پرده*هاي* مغزي*، اختلالات* اعصاب* محيطي* و آنوريسم* مغزي* واتساع* قطعه*اي* از يك* رگ* خوني* كه* مربوط به* ضعف* يا نقص*جدار آن* در نتيجه* بيماري* يا آسيب* است*) در بروسلوز گزارش*شده* است*.
بروسلا ملي* تنسيس* نسبت* به* ساير گونه*ها بيشتر مسؤول*عوارض* عصبي* مي*باشد. گرفتاري* زوج* هشت* عصب*جمجمه*اي* موجب* كري* يك* طرفه* يا دو طرفه* و علايم* وزوزگوش* مي*شود. اعصاب* جمجمه*اي* ديگري* كه* درگير مي*شوندزوج* 2-4-6 مي*باشد. بنابراين* ممكن* است* منجر به* اختلال*بينايي* به* صورت* گذرا و يا ندرتا دايمي* گردد. بايد توجه* داشت*كه* افسردگي* و اضطراب*، تحريك*پذيري* و دمانس* (زوال*عقل*) مي*توانند از عوارض* بروسلوز باشند و در هر بيماري* باعلايم* افسردگي* بايد به* دو بيماري* فكر كرد:
1 - بروسلوز
2 - كم* كاري* تيروئيد
در گرفتاري* اعصاب* محيطي* گرفتاري* عصب* سياتيك* شايعتراست*.
پوست* و بافت* نرم*
شيوع* عوارض* پوستي* از 11-1/5 درصد گزارش* شده* است*. باتوجه* به* ورود ميكروب* بروسلا از طريق* خراش* جلدي* عوارض*جلدي* به* صورت* ضايعات* پوستي* بخصوص* روي* بازو ممكن*است* ديده* شود. اين* ضايعات* ممكن* است* به* صورت* راشهاي*سرخكي* شكل* يا پتشي* يا كهيري* شكل* و خارش* دار باشند;علت* آن* را حساسيت* به* آنتي*ژن*هاي* بروسلا مي*دانند. ايجادزخم*هاي* مزمن* به* دليل* تلقيح* ميكروب* بروسلا در كارگران*كشتارگاه* مورد توجه* قرار گرفته* است* و توانسته*اند بروسلا رااز ترشحات* زخم* جدا نمايند.
دستگاه* ادراري* تناسلي*
اختلالات* كليوي* نادر است* اگر چه* پيلونفريت* (التهاب* كليه* ولگنچه*)، گلومرونفريت* (التهاب* دوطرفه* و غيرچركي* كليه* كه*در درجه* اول* گلومرول*ها را فرا گرفته* است*) موضعي* و منتشرو آبسه*هاي* كليوي* در بروسلوز گزارش* شده*، ولي* اوركيت*(التهاب* بيضه*) خيلي* شايع* است* و در 20 درصد بيماران* مردديده* مي*شود.
عقيمي* در بروسلوز كمتر از اريون* ديده* مي*شود. التهاب*پروستات* از عوارض* نسبتا نادر است* كه* با علايم* تكرر ادرار واحساس* درد در دفع* ادرار خودنمايي* مي*كند. در زنان* دردهنگام* قاعدگي*، قطع* قاعدگي*، و اختلال* در خونريزي* و سيكل*قاعدگي*. التهاب* دهانه* رحم*، التهاب* رحم* و لوله*هاي* رحمي* وآبسه*هاي* لگني* ممكن* است* ديده* شود. بروسلوز در طي*حاملگي* انسان* مي*تواند به* سقط بينجامد.
عوارض* چشمي*
يكي* از راههاي* ورود عامل* بروسلوز به* بدن* ملتحمه* چشم*است*; بنابراين* التهاب* چشم* از تظاهرات* آن* مي*باشد كه* در نوع*ملي* تنسيس* شايعتر است*. گرفتاري* صلبيه*، شبكيه* حتي*گرفتاري* عصب* بينايي* ممكن* است* در بروسلوز ديده* شود. ازعوارض* نادر چشمي* گلوكوم* (آب* سياه*) مي*باشد كه* موجب*درد و افزايش* فشار چشم* مي*گردد.
عفونت* عودكننده*
بيماران* بروسلوز بعد از درمان* حتي* در كشورهاي* غربي* تا 10درصد دچار عود مي*شوند; اين* امر احتمالا به* علت* وضعيت*داخل* سلولي* عامل* بروسلوز است* كه* باعث* حفظ آن* در مقابل*برخي* آنتي*بيوتيك*ها و مكانيسم* دفاعي* ميزبان* مي*شود. عوداغلب* در عرض* چند ماه* پس* از عفونت* اوليه* رخ* مي*دهد ولي*ممكن* است* تا دو سال* پس* از درمان* به* ظاهر موفق* نيز اتفاق*افتد. در افرادي* كه* احتمال* بروز اين* عفونت* بالاست* تشخيص*يا شناسايي* عود بيماري* از آلوده* شدن* مجدد انسان* با عامل*بروسلوز كار دشواري* است*.
خلاصه* مقاله*
بروسلوز يك* بيماري* عفوني* است* كه* در انسان* به* شكل* تب*مالت* و در دامها به* صورت* سقط جنين* تظاهر مي*كند. مهمترين*راه* ورود ميكروب* به* بدن* حيوان* از طريق* دستگاه* گوارش*است* كه* به* وسيله* علوفه* آلوده* و زباله* به* حيوان* سرايت* مي*كندو باعث* شيوع* بيماري* مي*گردد. كاركنان* كشتارگاهها،فروشگاههاي* گوشت*، دامداريها بيشتر در معرض* ابتلا به* اين*بيماري* هستند. اين* بيماري* در گاو، خوك*، بز و گوسفندمشاهده* مي*گردد.
بيماري* از طريق* مصرف* شيرآلوده* به* صورت* خام* وفرآورده*هاي* شيري* آلوده* از طريق* لوله* گوارش* به* انسان*سرايت* مي*كند، ولي* گوشت* و فرآورده*هاي* گوشتي* كمتر منشأآلودگي* مي*باشند.
علايم* تشخيصي*: در دامها به* صورت* سقط جنين* و درانسان* تب* مواج* يا ديوانه* يا تب* مالت* ظاهر مي*گردد.
پيشگيري*:
- مصرف* شير پاستوريزه* يا جوشانيدن* شير به* مدت* 20 دقيقه*.
- از مصرف* شير حيواني* كه* تازه* سقط جنين* كرده* خودداري*شود.
- از مصرف* پنير و خامه* غيرپاستوريزه* پرهيز گردد.
- پنير تازه* و بي*نمك* را بايد حدود 2 ماه* قبل* از مصرف* در آب*نمك* قرار داد.
- قبل* از دوشيدن* شير دام* بايد حتما پستان* دام* و اطراف* آن* رابا آب* و صابون* بخوبي* شستشو داد.
- ظروف* مخصوص* دوشيدن* شير بايستي* دربدار و قبلا خوب*شستشو داده* شود.
- ضدعفوني* اصطبل*هاي* آلوده*
- واكسيناسيون* دام*ها عليه* اين* بيماري*
- رعايت* بهداشت* در هنگام* جاروب* كردن* اصطبل* و طويله*
- جفت* و بقاياي* جنين* سقط شده* را بايد سوزاند.
- گوشت* حيوانات* مبتلا در صورت* خوب* پخته* شدن* قابل*مصرف* است*.
منبع: پرشین پت