توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : اثرات نيتروژن اوره اي شير و خون بر روي صفات توليد مثلي در گاوهاي شيري
Dr.Shayan
07-13-2010, 11:51 AM
مقدمه
نرخ آبستني گاوهاي شيرده از مهمترين شاخص هاي مؤثر بر اقتصادي بودن واحدهاي پرورش محسوب مي شود. تغذيه استاندارد بويژه پروتئين جيره يکي از عوامل مؤثر بر آبستني دام ها به حساب مي آيد. افزايش پروتئين جيره باعث افزايش توليد شير و مصرف خوراک مي شود که اين روش تغذيه اي منجر به کاهش باروري مي شود. همزمان با افزايش توليد شير، سير نزولي در باروري گاوهاي شيري اتفاق مي افتد که اين مي تواند ناشي از مشکلات تغذيه اي در دوران پس از زايش باشد. پروتئين بيش از نياز شيردهي اثرات منفي بر روي توليد مثل دارد، اين پروتئين اضافي مي تواند از دو منبع تأمين بشود:
1- منابع ازت غير پروتئيني (NPN) 2- پروتئين مازاد بر مصرف. برخي از محققين نشان دادند که بين نيتروژن اوره اي شير (MUN) و نيتروژن اوره اي خون (SUN) همبستگي زيادي وجود دارد. بعد از تغذيه، زماني که SUN در حال افزايش است، MUN پايين بوده و هنگامي که SUN درحال کاهش است، MUN افزايش مي يابد. نيتروژن اوره شير و خون هر دو معرف توليد اوره توسط کبد هستند. بعضي محققين معتقدند که غلظت اوره موجود در شير مي تواند تابع وزن بدن دام باشد. بنابراين دام هاي که وزن بيشتري دارند داراي غلظت اوره بيشتري هستند. افزايش سطح اوره در بافتهاي دستگاه توليد مثلي باعث کاهش PH و تغيير غلظت يونها مي شود، که اين باعث شرايط نامساعد محيط رحم براي جنين مي گردد.
اثرات اوره بر مراحل اوليه رشد جنيني در طي انتقال آن در طول لوله رحم بسيار قابل توجه است. بنابراين تأثير ميزان MUN و SUN بر نرخ آبستني و يا تعيين غلظت مناسب MUN و SUN به عنوان يکي از چالش هاي مهم در توليد مثل دامها محسوب مي شود.
.
فاکتورهاي SUN و اثرات آن بر توليد مثل
ميزان اوره سرم خون با استفاده از کيت سنجش اوره بوسيله دستگاه اتوآنالايزر تعيين مي شود. SUN تحت تأثير سطوح پروتئين خام و ترکيب کربوهيدراتهاي جيره قرار دارد. سطح اوره پلاسما مي تواند بيانگر پروتئين جيره و کنترل بازده توليد مثلي باشد. جيره با پروتئين بالا باعث افزايش آن مي شود و افزايش بيش ازحد SUN بر روي اسپرم، تخمک يا رويان اثر منفي داشته که باعث کاهش باروري مي شود. غلظت بالاي SUN در حيوان ماده باعث کاهش PH رحمي و توليد پروستاگلندين شده که نتيجه اين باعث کاهش باروري مي شود. نتايج پژوهش ها نشان مي دهد که غلظت که غلظت SUN بيشتر از 20 ميلي گرم در دسي ليتر باعث کاهش نرخ آبستني در گاوهاي شيرده مي شود. فرگوسن و همکاران (1993) اعلام کردند که افزايش اوره سرم خون بيش از 14.9 ميلي گرم در دسي ليتر، همراه با کاهش ميزان آبستني است.
با توجه به شکل (1) ميزان آبستني گاوهايي که نيتروژن اورﮤ خون آنها بالاتر از ميانگين هست بطور معني داري پايين تر از گاوهايي بود که سطح اورﮤ خون آنها پايين تر از ميانگين بود.
باتلر و همکاران (1996) دريافتند که مقادير بيش از 19 ميلي گرم در دسي ليتر نيتروژن اوره در پلاسما و شير، موجب کاهش 20 درصدي راندمان آبستني گاوهاي شيري پس از تلقيح شده است.
.
روش هاي اندازه گيري MUN و فاکتورهاي مؤثر در آن و اثرات آن بر صفات توليد مثل
1- استفاده از اسپکتوفتومتر: در اين روش نمونه حاوي اوره تحت تأثير آنزيم اوره آز قرار گرفته و اوره به آمونياک تبديل مي شود و با اضافه کردن معرف رنگي ميزان غلظت آن با استفاده از اسپکتوفتومتر مشخص مي شود.
2- استفاده از معرف رنگي و دي استيل مونوکزامين: در اين روش اوره به آمونياک تبديل شده و با اضافه کردن محلول رنگي به آن و با مقايسه رنگ حاصل با کاغذهاي رنگي از پيش آماده به محدوده ميزان اوره پي مي بريم. اصلي ترين عامل مؤثر بر ميزان MUN تغذيه مي باشد. افزايش پروتئين جيره تأثير معني داري در افزايش ميزان MUN دارد. آزمايشات صورت گرفته نشان مي دهد که افزايش ميزان انرژي جيره، باعث کاهش MUN مي شود. اين امر بدين دليل مي باشد که در حضور انرژي قابل دسترس در شکمبه، عمل بيوسنتز در شکمبه در جهت آنابوليک بوده و آمونياک بيشتر در جهت توليد پروتئين ميکروبي صرف مي شود. آمونياک کمي وارد خون شده و در کل باعث کاهش MUN مي شود. ميزان MUN با ميزان درصد چربي شير رابطه مستقيم دارد، به گونه اي که افزايش ميزان MUN با افزايش درصد چربي شير همراه است. علت اين افزايش در اثر افزايش ديوارﮤ سلولي حاصل از علوفه جيره مي باشد. که در اين صورت ميزان پروتئين حل شده در شکمبه نيز افزايش مي يابد.
مصرف مواد غذايي حاوي نيتروژن غير پروتئيني بالا باعث افزايش MUN شده و اين امر به دليل آزاد شدن نيتروژن بيش از حد معمول و مورد نياز باکتريها در شکمبه و عدم کارآيي ميکروارگانيسم ها در مصرف آن مي باشد که منجر به افزايش MUN مي شود. مدل هاي تغذيه اي (روش جيره کاملاٌ مخلوط و روش مصرف علوفه و کنسانتره) نيز مي تواند بر ميزان MUN اثر گذار باشد.
امروزه با افزايش توليد شير دامها ميل به استفاده از جيره هاي حاوي پروتئين قابل هضم و غير قابل هضم بالا بيشتر شده است که متأسفانه با کاهش در ميزان باروري و پايين بودن توليد مثل همراه است، به گونه اي که مصرف پروتئين خام مازاد و توليد اوره زياد در خون با تغيير در فيزيولوژي تخمدان و رحم باعث کاهش ميزان لانه گزيني و در کل کاهش باروري مي شود. در طي تحقيقات صورت گرفته PH رحم در حالت طبيعي در روز اول فحلي 6.8 بوده که در روز هفتم فحلي به 7.1 مي رسد. در صورتي که مصرف پروتئين مازاد باشد اين افزايش PH صورت نگرفته و باعث کاهش در ميزان باروري مي شود.
Dr.Shayan
07-13-2010, 11:52 AM
طي آزمايشات انجام شده بهترين دامنه براي ميانگين MUN گله محدودﮤ 10 الي 14 ميلي گرم در دسي ليتر عنوان شده است. علت استفاده از MUN نمونه برداري راحت تر شير مي باشد. همچنين با استفاده از اين شاخص و کنترل نيتروژن مصرفي دام مي تواند از هدر رفتن نيتروژن و دفع نيتروژن مازاد به محيط و ايجاد آلودگي محيط زيست جلوگيري کرد. MUN بين هفته هاي اول تا سوم شيردهي افزايش مي يابد. بعد از هفته سوم شيردهي ميزان آن به تعادل رسيده و معمولا ٌبين 20-22 ميلي گرم در دسي ليتر باقي مي ماند. بنابراين از MUN مي توان به عنوان يک ابزار علمي جهت کنترل پروتئين خام و انرژي مصرفي نسبت به احتياجات دام استفاده نمود. اثرات افزايش ميزان MUN و SUN ممکن است:
1- عملکرد توليد مثلي را کاهش دهند.
2- احتياجات انرژي را افزايش دهند.
3- چون مکمل هاي پروتئيني گرانترين بخش جيره هستند، لذا هزينه تغذيه را بالا مي برند.
4- دفع نيتروژن اضافي و آلودگي منابع آبي را به دنبال داشته باشند.
.[center:d3d5c4a564]http://farmiran.ir/res/1/fqarmiran_cow1_article.jpg[/center:d3d5c4a564]
.
با توجه به شکل 2 مقايسه ميزان آبستني بين دو سطح مختلف اوره شير، مشابه با نتايج اوره خون بود. گاوهاي که ميزان اوره شير آنها بالاتر از 13 ميلي گرم در دسي ليتر بود. ميزان آبستني پايين تري نسبت به گاوهاي داراي ميزان اوره شير پايين تر از ميانگين داشتند (31% در برابر 51%، 5%>P)
با توجه به شکل 3 بين MUN و SUN همبستگي نسبتاٌ بالاي وجود دارد.
.[center:d3d5c4a564]http://farmiran.ir/res/1/fqarmiran_cow2_article.jpg[/center:d3d5c4a564]
.مواد و روش ها
1- تعداد تيمارهاي مورد آزمايش را تعيين مي کنيم.
2- خوراک مورد استفاده در گله را به صورت جيره کاملاٌ مخلوط شده، شامل علوفه و کنسانتره در سه وعده، پس از شيردوشي در اختيار دام ها قرار مي دهيم.
3- اطلاعات توليد و توليد مثلي مانند تاريخ زايش، تاريخ تلقيح منجر به آبستني، حجم شير روزانه و درصد چربي شير را از گاوداري استخراج مي کنيم.
4- متوسط MUN سه ماه اول پس از زايمان را به عنوان ميزان MUN هر گاو محاسبه مي گردد.
5- اندازه گيري نيتروژن با منشاء اوره در شير با استفاده از روش آزمايش مادون قرمز صورت پذيرد و ساير ترکيبات شير را با استفاده از دستگاه ميلکواسکن اندازه مي گيرند و داده هاي بدست آمده را مي توان با آناليز آماري تجزيه و تحليل کرد.
6- بعد از آزمايش MUN در آن واحد مي توان گاوها را بر اساس مقدار متوسط MUN و از لحاظ دوره شيردهي، ميانگين توليد شير، ميزان چربي شير دسته بندي کرد.
7- جيره گاوها را جهت مقدار پروتئين، انرژي، چربي، پروتئين قابل هضم و غير قابل هضم آناليز مي کنند.
8- گاوها بر اساس زمان فحلي در دو نوبت صبح و عصر تلقيح مي شوند و در طي يک دورﮤ چهارهفته اي، هر روز از گاوهاي فحل که صبح تلقيح مي شوند به اندازه 10 سي سي خون توسط سرنگ پلاستيکي از وريد زير دم گرفته مي شود و بعد سرم خون را توسط سانتريفوژ با دور 2000 در 20 دقيقه جدا کرده و تا زمان سنجش هاي بيوشيميايي در فريزر در دماي 20- درجه سانتي گراد نگهداري مي کنند. براي نمونه شير طبق روش SUN انجام مي شود.
9- بعد از بدست آوردن ترکيب مواد خوراکي بصورت درصد مادﮤ خشک، داده هاي حاصل از آناليز ترکيبات شير و صفات توليد مثلي مي توان با استفاده از نرم افزارهاي آماري ( SASياSPSS ) تجزيه و تحليل کرد.
10- گاوها را بر اساس آبستني و غير آبستني به دو گروه تقسيم مي کنند و بعد در هر گروه بر اساس سطح توليد، تعداد زايش، فاصله زايش، مقدار MUN و SUN کمتر و بيشتر از ميانگين گروهبندي کرده و بعد مدل آماري را براي آنها نوشته و دادها را با آن مدل تفسير مي کنند.
Dr.Shayan
07-13-2010, 11:53 AM
نتايج و بحث
با توجه به اينکه توليد مثل مهمترين عامل در تعيين بازده پرورش دام است و بيشترين درآمد سالانه يک دامدار از توليد مثل حاصل مي شود. لذا افزايش ميزان توليد مثل مؤثرترين اقدام در افزايش بهره وري گله مي باشد. باتلر و همکاران (1996) غلظت اوره خون در روز تلقيح را براي گاوهايي که آبستن شدند و آنهايي که آبستن نشدند، به ترتيب در دامنه 18.76-18.1 و 20.76-20.1 ميلي گرم بر دسي ليتر گزارش کردند.
جردن و همکاران (1983) پيشنهاد کردند که افزايش غلظت اوره با اثر بر فعاليت جسم زرد و کاهش ترشح پروژسترون باعث کاهش باروري مي گردد. گر و همکاران (2004) نشان دادند که به ازاي افزايش 10 ميلي گرم در دسي ليتر MUN، نرخ آبستني پس ازاولين تلقيح 2 تا 4 درصد کاهش مي يابد. پراکستان و همکاران (1989) دريافتند زماني که ميزان پروتئين خام جيره از 17 - 12.6 درصد بيشتر شود، سطوح SUN افزايش يافته و نرخ آبستني به ميزان 13 درصد کاهش مي يابد. گوستاوسن و پالمکوئيست (1993) مشاهده کردند که وقتي تغذيه گله يک نوبت در روز انجام شود، تغييرات قابل توجهي در غلظت اوره در طول روز مشاهده مي شود. در حالي که وقتي تغذيه در دفعات بيشتري صورت گيرد، نوسانات روزانه کمتر است. پيشنهاد کردند که زمان نمونه گيري شير يا خون در طول روز نسبت به زمان خوراک دهي مي تواند اثر قابل توجهي در مقادير اوره خون و شير اندازه گيري شده، داشته باشد. آنها حداکثر غلظت اوره را در حدود 3 ساعت بعد از مصرف خوراک دهي مشاهده کردند.
فرگوسن و چالوپا (1989) گزارش کردند که فرآورده هاي فرعي متابوليسم نيتروژن مانند اوره ممکن است وظيفه محور هيپوتالاموس - هيپوفيز تخمدان را تغيير دهند، بنابراين توان توليد مثلي را کاهش مي دهند. تمام عواملي که روي اورﮤ موجود در خون تأثير مي گذارند، مي توانند اورﮤ موجود در شير را نيز تحت تأثير قرار دهند. از اين دسته عوامل مي توان مصرف پروتئين قابل تجزيه در شکمبه، مصرف پروتئين غير قابل تجزيه در شکمبه، انرژي مصرفي، آب مصرفي، فعاليت کبدي و ميزان دفع ادرار را ذکر نمود. با توجه به عوامل مذکور نقش تغذيه حيوان بر ميزان MUN بسيار مهمتر از شکم زايش است. در آزمايش جردن و همکاران (1983) غلظت آمونياک و اوره خون و اوره ترشحات رحمي در گاوهاي که با 23% پروتئين خام تغذيه شده بودند نسبت به آنهايي که با 12% پروتئين خام تغذيه شده بودند بالاتر بود. مصرف پروتئين بالا باعث تغيير غلظت منيزيوم، پتاسيم و فسفر در ترشحات رحمي در مرحله جسم زرد مي شود. کانفيلد و همکاران (1990) گزارش کردند که ميزان اوره خون در گاوهاي که آبستن شده بودند کمتر از گاوهايي بود که آبستن نشده بودند.
محرري (2004) نقش کربوهيدراتهاي غيراليافي و پروتئين قابل تجزيه در شکمبه را در ميزان MUN شير توليدي بسيار مهمتر از ميزان شير و هفته شيردهي معرفي کرده است.
.
پيشنهادات
با توجه به مطالب عنوان شده در رابطه با اهميت توليد مثل و نرخ آبستني در گاوهاي شيرده و تعيين غلظت مناسب SUN و MUN امکان استفاده بهينه از اوره به عنوان منبع ازت غير پروتئيني و ارزان قيمت در جيره گاوهاي شيرده فراهم مي شود. همچنين با بهبود ميزان نرخ آبستني در گله ها مي توان بازده اقتصادي واحدهاي دامپروري را افزايش داد. بنابراين توصيه مي کنم که پروتئين را بيش از سطح 22 درصد آن هم براي گاوهاي خيلي پر توليد بيشتر نکنيد. نتايج حاصل از اين مطالعه، لزوم و اهميت توجه به تغذيه و باروري گاوهاي زايش اول را مي تواند نشان بدهد. بطوري که براي کسب حداکثر باروري، بايد با تأمين بيشتر منابع انرژي در سطح شکمبه اي، کاهش سطح و يا تغيير نوع پروتئين مصرفي، مقدار MUN را به حدود 12 تا 16 ميلي گرم در دسي ليتر رساند. به طور کلي اگر مقدار MUN در شير کمتر از حد طبيعي باشد، علامت کمبود پروتئين (قابل تجزيه و يا غير قابل تجزيه) در جيره غذايي حيوان است. اين اشکال را مي توان با افزايش پروتئين موجود در جيره غذايي حيوان بر طرف نمود که در ضمن سبب افزايش توليد شير نيز مي شود. ولي اگر MUN بيش از حد نرمال باشد علت آن دو عامل مختلف هست:
1- زياد بودن MUN مي تواند به دليل کمبود انرژي مورد نياز براي فرآيند هضم پروتئين باشد. 2- مصرف بيش از حد پروتئين قابل تجزيه و يا غير قابل تجزيه ( UDP و NDP ) سبب توليد بيش از حد اوره در شکمبه مي شود. براي اين مشکل در حالت اول حيوان را با کنسانتره با انرژي زياد تغذيه نموده و يا اينکه ماده غذايي پر انرژي را به نحوي تغيير داده که بيشتر با نوع پروتئين مصرفي تطابق داشته باشد. مثلاٌ جو را کمي بيشتر آسياب کرده تا قابليت هضم آن براي حيوان بيشتر شود. درحالت دوم بايد جيرۀ غذايي را به طريقي متعادل نمود که پروتئين بيش از حد براي حيوان تأمين نشود. در هر دو حالت مقدار توليد نيز افزايش و در ضمن هزينه توليد نيز بهتر کنترل مي شود.
پس به نظر مي آيد که تعيين MUN در زمان هاي مختلف دورۀ شيردهي گاوشيري اطلاعات مناسبي در مورد چگونگي هضم انرژي و پروتئين در شکمبه در اختيار دامپرور قرار مي دهد. در ضمن با استفاده از اين اطلاعات مي توان هزينه غذا را کنترل نمود.
مي توان پيشنهاد کرد که سطوح بالاي اورۀ خون بر باروري اثر منفي دارد و اين اثر مي تواند از طريق تغيير غلظت هورمون هاي استروئيدي اعمال شود. اندازه گيري MUN در سطح عملي مي تواند براي کنترل سطح SUN گاوهاي شيري استفاده شود.
инфо (http://audiobookkeeper.ru)инфо (http://cottagenet.ru)инфо (http://eyesvision.ru)инфо (http://eyesvisions.com)инфо (http://factoringfee.ru)инфо (http://filmzones.ru)инфо (http://gadwall.ru)инфо (http://gaffertape.ru)инфо (http://gageboard.ru)инфо (http://gagrule.ru)инфо (http://gallduct.ru)инфо (http://galvanometric.ru)инфо (http://gangforeman.ru)инфо (http://gangwayplatform.ru)инфо (http://garbagechute.ru)инфо (http://gardeningleave.ru)инфо (http://gascautery.ru)инфо (http://gashbucket.ru)инфо (http://gasreturn.ru)инфо (http://gatedsweep.ru)
инфо (http://gaugemodel.ru)инфо (http://gaussianfilter.ru)инфо (http://gearpitchdiameter.ru)инфо (http://geartreating.ru)инфо (http://generalizedanalysis.ru)инфо (http://generalprovisions.ru)инфо (http://geophysicalprobe.ru)инфо (http://geriatricnurse.ru)инфо (http://getintoaflap.ru)инфо (http://getthebounce.ru)инфо (http://habeascorpus.ru)инфо (http://habituate.ru)инфо (http://hackedbolt.ru)инфо (http://hackworker.ru)инфо (http://hadronicannihilation.ru)инфо (http://haemagglutinin.ru)инфо (http://hailsquall.ru)инфо (http://hairysphere.ru)инфо (http://halforderfringe.ru)инфо (http://halfsiblings.ru)
инфо (http://hallofresidence.ru)инфо (http://haltstate.ru)инфо (http://handcoding.ru)инфо (http://handportedhead.ru)инфо (http://handradar.ru)инфо (http://handsfreetelephone.ru)инфо (http://hangonpart.ru)инфо (http://haphazardwinding.ru)инфо (http://hardalloyteeth.ru)инфо (http://hardasiron.ru)инфо (http://hardenedconcrete.ru)инфо (http://harmonicinteraction.ru)инфо (http://hartlaubgoose.ru)инфо (http://hatchholddown.ru)инфо (http://haveafinetime.ru)инфо (http://hazardousatmosphere.ru)инфо (http://headregulator.ru)инфо (http://heartofgold.ru)инфо (http://heatageingresistance.ru)инфо (http://heatinggas.ru)
инфо (http://heavydutymetalcutting.ru)инфо (http://jacketedwall.ru)инфо (http://japanesecedar.ru)инфо (http://jibtypecrane.ru)инфо (http://jobabandonment.ru)инфо (http://jobstress.ru)инфо (http://jogformation.ru)инфо (http://jointcapsule.ru)инфо (http://jointsealingmaterial.ru)инфо (http://journallubricator.ru)инфо (http://juicecatcher.ru)инфо (http://junctionofchannels.ru)инфо (http://justiciablehomicide.ru)инфо (http://juxtapositiontwin.ru)инфо (http://kaposidisease.ru)инфо (http://keepagoodoffing.ru)инфо (http://keepsmthinhand.ru)инфо (http://kentishglory.ru)инфо (http://kerbweight.ru)инфо (http://kerrrotation.ru)
инфо (http://keymanassurance.ru)инфо (http://keyserum.ru)инфо (http://kickplate.ru)инфо (http://killthefattedcalf.ru)инфо (http://kilowattsecond.ru)инфо (http://kingweakfish.ru)инйо (http://kinozones.ru)инфо (http://kleinbottle.ru)инфо (http://kneejoint.ru)инфо (http://knifesethouse.ru)инфо (http://knockonatom.ru)инфо (http://knowledgestate.ru)инфо (http://kondoferromagnet.ru)инфо (http://labeledgraph.ru)инфо (http://laborracket.ru)инфо (http://labourearnings.ru)инфо (http://labourleasing.ru)инфо (http://laburnumtree.ru)инфо (http://lacingcourse.ru)инфо (http://lacrimalpoint.ru)
инфо (http://lactogenicfactor.ru)инфо (http://lacunarycoefficient.ru)инфо (http://ladletreatediron.ru)инфо (http://laggingload.ru)инфо (http://laissezaller.ru)инфо (http://lambdatransition.ru)инфо (http://laminatedmaterial.ru)инфо (http://lammasshoot.ru)инфо (http://lamphouse.ru)инфо (http://lancecorporal.ru)инфо (http://lancingdie.ru)инфо (http://landingdoor.ru)инфо (http://landmarksensor.ru)инфо (http://landreform.ru)инфо (http://landuseratio.ru)инфо (http://languagelaboratory.ru)инфо (http://largeheart.ru)инфо (http://lasercalibration.ru)инфо (http://laserlens.ru)инфо (http://laserpulse.ru)
инфо (http://laterevent.ru)инфо (http://latrinesergeant.ru)инфо (http://layabout.ru)инфо (http://leadcoating.ru)инфо (http://leadingfirm.ru)инфо (http://learningcurve.ru)инфо (http://leaveword.ru)инфо (http://machinesensible.ru)инфо (http://magneticequator.ru)инфо (http://magnetotelluricfield.ru)инфо (http://mailinghouse.ru)инфо (http://majorconcern.ru)инфо (http://mammasdarling.ru)инфо (http://managerialstaff.ru)инфо (http://manipulatinghand.ru)инфо (http://manualchoke.ru)инфо (http://medinfobooks.ru)инфо (http://mp3lists.ru)инфо (http://nameresolution.ru)инфо (http://naphtheneseries.ru)
инфо (http://narrowmouthed.ru)инфо (http://nationalcensus.ru)инфо (http://naturalfunctor.ru)инфо (http://navelseed.ru)инфо (http://neatplaster.ru)инфо (http://necroticcaries.ru)инфо (http://negativefibration.ru)инфо (http://neighbouringrights.ru)инфо (http://objectmodule.ru)инфо (http://observationballoon.ru)инфо (http://obstructivepatent.ru)инфо (http://oceanmining.ru)инфо (http://octupolephonon.ru)инфо (http://offlinesystem.ru)инфо (http://offsetholder.ru)инфо (http://olibanumresinoid.ru)инфо (http://onesticket.ru)инфо (http://packedspheres.ru)инфо (http://pagingterminal.ru)инфо (http://palatinebones.ru)
инфо (http://palmberry.ru)инфо (http://papercoating.ru)инфо (http://paraconvexgroup.ru)инфо (http://parasolmonoplane.ru)инфо (http://parkingbrake.ru)инфо (http://partfamily.ru)инфо (http://partialmajorant.ru)инфо (http://quadrupleworm.ru)инфо (http://qualitybooster.ru)инфо (http://quasimoney.ru)инфо (http://quenchedspark.ru)инфо (http://quodrecuperet.ru)инфо (http://rabbetledge.ru)инфо (http://radialchaser.ru)инфо (http://radiationestimator.ru)инфо (http://railwaybridge.ru)инфо (http://randomcoloration.ru)инфо (http://rapidgrowth.ru)инфо (http://rattlesnakemaster.ru)инфо (http://reachthroughregion.ru)
инфо (http://readingmagnifier.ru)инфо (http://rearchain.ru)инфо (http://recessioncone.ru)инфо (http://recordedassignment.ru)инфо (http://rectifiersubstation.ru)инфо (http://redemptionvalue.ru)инфо (http://reducingflange.ru)инфо (http://referenceantigen.ru)инфо (http://regeneratedprotein.ru)инфо (http://reinvestmentplan.ru)инфо (http://safedrilling.ru)инфо (http://sagprofile.ru)инфо (http://salestypelease.ru)инфо (http://samplinginterval.ru)инфо (http://satellitehydrology.ru)инфо (http://scarcecommodity.ru)инфо (http://scrapermat.ru)инфо (http://screwingunit.ru)инфо (http://seawaterpump.ru)инфо (http://secondaryblock.ru)
инфо (http://secularclergy.ru)инфо (http://seismicefficiency.ru)инфо (http://selectivediffuser.ru)инфо (http://semiasphalticflux.ru)инфо (http://semifinishmachining.ru)инфо (http://spicetrade.ru)инфо (http://spysale.ru)инфо (http://stungun.ru)инфо (http://tacticaldiameter.ru)инфо (http://tailstockcenter.ru)инфо (http://tamecurve.ru)инфо (http://tapecorrection.ru)инфо (http://tappingchuck.ru)инфо (http://taskreasoning.ru)инфо (http://technicalgrade.ru)инфо (http://telangiectaticlipoma.ru)инфо (http://telescopicdamper.ru)инфо (http://temperateclimate.ru)инфо (http://temperedmeasure.ru)инфо (http://tenementbuilding.ru)
tuchkas (http://tuchkas.ru/)инфо (http://ultramaficrock.ru)инфо (http://ultraviolettesting.ru)
сокр (http://audiobookkeeper.ru/book/1290)160.1 (http://cottagenet.ru)PERF (http://eyesvision.ru/eyesight/32)PERF (http://eyesvisions.com)Phil (http://factoringfee.ru/t/1385280)Jurg (http://filmzones.ru/t/1378789)друг (http://gadwall.ru/t/1473874)твор (http://gaffertape.ru/t/1281385)Pier (http://gageboard.ru/t/1232217)Accl (http://gagrule.ru/t/1040057)Guel (http://gallduct.ru/t/1469753)Кули (http://galvanometric.ru/t/1640137)Авар (http://gangforeman.ru/t/1678649)Reso (http://gangwayplatform.ru/t/1702732)чита (http://garbagechute.ru/t/1577947)
Рефо (http://gardeningleave.ru/t/1442647)Dagm (http://gascautery.ru/t/1759940)ИпПЧ (http://gashbucket.ru/t/1584220)Росс (http://gasreturn.ru/t/1751720)Jona (http://gatedsweep.ru/t/1383907)Сове (http://gaugemodel.ru/t/1829730)укра (http://gaussianfilter.ru/t/1708227)Швей (http://gearpitchdiameter.ru/t/1377361)Миль (http://geartreating.ru/t/1375846)язык (http://generalizedanalysis.ru/t/1354571)Улах (http://generalprovisions.ru/t/1386351)Glen (http://geophysicalprobe.ru/t/1553505)Yuri (http://geriatricnurse.ru/t/1553304)wwwd (http://getintoaflap.ru/t/1563643)забо (http://getthebounce.ru/t/1251562)
Нерс (http://habeascorpus.ru/t/1380212)Слюс (http://habituate.ru/t/1370525)Петр (http://hackedbolt.ru/t/1357189)Mexi (http://hackworker.ru/t/1679092)XVII (http://hadronicannihilation.ru/t/1348671)Нови (http://haemagglutinin.ru/t/1353744)Суле (http://hailsquall.ru/t/1369659)XVII (http://hairysphere.ru/t/1378550)Осет (http://halforderfringe.ru/t/1379639)Brun (http://halfsiblings.ru/t/1542716)Волч (http://hallofresidence.ru/t/1380591)иску (http://haltstate.ru/t/1485616)Herm (http://handcoding.ru/t/1481090)Best (http://handportedhead.ru/t/1699687)наро (http://handradar.ru/t/1470702)
педи (http://handsfreetelephone.ru/t/1578318)Ябло (http://hangonpart.ru/t/1371553)Бурс (http://haphazardwinding.ru/t/1375899)Ката (http://hardalloyteeth.ru/t/1224731)Иллю (http://hardasiron.ru/t/1044376)Thom (http://hardenedconcrete.ru/t/1247081)Loui (http://harmonicinteraction.ru/t/1355702)мног (http://hartlaubgoose.ru/t/1302871)Ches (http://hatchholddown.ru/t/1412047)Spli (http://haveafinetime.ru/t/1548127)Вали (http://hazardousatmosphere.ru/t/1548154)Морд (http://headregulator.ru/t/1548170)Клим (http://heartofgold.ru/t/1645010)Fran (http://heatageingresistance.ru/t/1370606)Рого (http://heatinggas.ru/t/1586420)
авто (http://heavydutymetalcutting.ru/t/1254048)Edga (http://jacketedwall.ru/t/850708)Vict (http://japanesecedar.ru/t/1238743)изда (http://jibtypecrane.ru/t/1691615)Тара (http://jobabandonment.ru/t/1242087)язык (http://jobstress.ru/t/1380006)авто (http://jogformation.ru/t/1249570)homo (http://jointcapsule.ru/t/1383299)Дубр (http://jointsealingmaterial.ru/t/1351722)флот (http://journallubricator.ru/t/1489680)Федо (http://juicecatcher.ru/t/1327907)панс (http://junctionofchannels.ru/t/1350864)изве (http://justiciablehomicide.ru/t/1247247)Мамо (http://juxtapositiontwin.ru/t/1226440)целе (http://kaposidisease.ru/t/1242445)
Wind (http://keepagoodoffing.ru/t/1182256)Фила (http://keepsmthinhand.ru/t/1242126)Ганг (http://kentishglory.ru/t/1346064)Марк (http://kerbweight.ru/t/1349205)XVII (http://kerrrotation.ru/t/1251596)Корч (http://keymanassurance.ru/t/1227749)само (http://keyserum.ru/t/1369141)Fina (http://kickplate.ru/t/1662762)Колл (http://killthefattedcalf.ru/t/1566371)Walt (http://kilowattsecond.ru/t/1369706)Kiss (http://kingweakfish.ru/t/1700703)сопр (http://kinozones.ru/film/1290)Вязи (http://kleinbottle.ru/t/1378661)Иллю (http://kneejoint.ru/t/1387790)Siou (http://knifesethouse.ru/t/1762578)
Gill (http://knockonatom.ru/t/1414413)Toni (http://knowledgestate.ru/t/1517640)Zone (http://kondoferromagnet.ru/t/1549640)ПЗЛ- (http://labeledgraph.ru/t/1548443)Ефре (http://laborracket.ru/t/1577144)Larr (http://labourearnings.ru/t/1713093)Zone (http://labourleasing.ru/t/1549570)Раст (http://laburnumtree.ru/t/1239730)Kamk (http://lacingcourse.ru/t/1369270)Стар (http://lacrimalpoint.ru/t/1585521)Разу (http://lactogenicfactor.ru/t/1579741)Neal (http://lacunarycoefficient.ru/t/1304194)Zone (http://ladletreatediron.ru/t/1193097)XVII (http://laggingload.ru/t/1246164)пвтж (http://laissezaller.ru/t/1312678)
Сапр (http://lambdatransition.ru/t/1251646)Курч (http://laminatedmaterial.ru/t/1369832)Zone (http://lammasshoot.ru/t/1783840)Осок (http://lamphouse.ru/t/1346839)Edmu (http://lancecorporal.ru/t/1243285)хар- (http://lancingdie.ru/t/1187596)сооб (http://landingdoor.ru/t/1224097)Zone (http://landmarksensor.ru/t/1711632)Соде (http://landreform.ru/t/1345873)Хуса (http://landuseratio.ru/t/1241559)Will (http://languagelaboratory.ru/t/1369871)нача (http://largeheart.ru/shop/1162126)лека (http://lasercalibration.ru/shop/1536711)Audi (http://laserlens.ru/lase_zakaz/1298)нача (http://laserpulse.ru/shop/591228)
Савр (http://laterevent.ru/shop/1178782)Roya (http://latrinesergeant.ru/shop/453417)Ralp (http://layabout.ru/shop/600006)Сева (http://leadcoating.ru/shop/600973)встр (http://leadingfirm.ru/shop/109080)мото (http://learningcurve.ru/shop/466641)Пано (http://leaveword.ru/shop/794421)Desi (http://machinesensible.ru/shop/305899)Арти (http://magneticequator.ru/shop/609588)Фяки (http://magnetotelluricfield.ru/shop/448618)Powe (http://mailinghouse.ru/shop/269588)плас (http://majorconcern.ru/shop/671228)Росс (http://mammasdarling.ru/shop/671137)Band (http://managerialstaff.ru/shop/612709)гМыт (http://manipulatinghand.ru/shop/1174917)
цара (http://manualchoke.ru/shop/1040548)Осно (http://medinfobooks.ru/book/1290)Jazz (http://mp3lists.ru/item/1290)Ocea (http://nameresolution.ru/shop/1151237)текс (http://naphtheneseries.ru/shop/574581)штих (http://narrowmouthed.ru/shop/462122)CBOT (http://nationalcensus.ru/shop/1056148)Nott (http://naturalfunctor.ru/shop/576675)qout (http://navelseed.ru/shop/103301)язык (http://neatplaster.ru/shop/455805)RETA (http://necroticcaries.ru/shop/182822)Bava (http://negativefibration.ru/shop/639813)Powe (http://neighbouringrights.ru/shop/643892)Huma (http://objectmodule.ru/shop/470786)Phil (http://observationballoon.ru/shop/9975)
вход (http://obstructivepatent.ru/shop/457546)Коле (http://oceanmining.ru/shop/570358)Pedi (http://octupolephonon.ru/shop/17807)Volt (http://offlinesystem.ru/shop/149625)Tere (http://offsetholder.ru/shop/203660)Гарм (http://olibanumresinoid.ru/shop/203448)бдвж (http://onesticket.ru/shop/581450)Вып1 (http://packedspheres.ru/shop/583701)ЛитР (http://pagingterminal.ru/shop/685561)ЛитР (http://palatinebones.ru/shop/684990)ЛитР (http://palmberry.ru/shop/689734)Сева (http://papercoating.ru/shop/584885)Сере (http://paraconvexgroup.ru/shop/690357)Малю (http://parasolmonoplane.ru/shop/1172082)Горч (http://parkingbrake.ru/shop/1172056)
Hono (http://partfamily.ru/shop/1176142)Иван (http://partialmajorant.ru/shop/1173947)восп (http://quadrupleworm.ru/shop/1543564)Engl (http://qualitybooster.ru/shop/1541155)Плот (http://quasimoney.ru/shop/596922)Нурд (http://quenchedspark.ru/shop/810463)Raym (http://quodrecuperet.ru/shop/1074739)студ (http://rabbetledge.ru/shop/1080362)Мясн (http://radialchaser.ru/shop/353398)Коре (http://radiationestimator.ru/shop/511128)(Фед (http://railwaybridge.ru/shop/635453)Федц (http://randomcoloration.ru/shop/903575)Inte (http://rapidgrowth.ru/shop/1028084)3000 (http://rattlesnakemaster.ru/shop/1229404)Кону (http://reachthroughregion.ru/shop/1210520)
Гриш (http://readingmagnifier.ru/shop/515604)инте (http://rearchain.ru/shop/878375)Беск (http://recessioncone.ru/shop/858248)сокр (http://recordedassignment.ru/shop/1033551)Dona (http://rectifiersubstation.ru/shop/1056702)Мище (http://redemptionvalue.ru/shop/1064125)Robe (http://reducingflange.ru/shop/1686722)Wind (http://referenceantigen.ru/shop/1694475)Шары (http://regeneratedprotein.ru/shop/1769453)Косм (http://reinvestmentplan.ru/shop/1775623)Davy (http://safedrilling.ru/shop/1821172)Доро (http://sagprofile.ru/shop/1061459)пазл (http://salestypelease.ru/shop/1854104)рабо (http://samplinginterval.ru/shop/1879770)amaz (http://satellitehydrology.ru/shop/1915154)
Джоб (http://scarcecommodity.ru/shop/1494666)квал (http://scrapermat.ru/shop/1498508)Цука (http://screwingunit.ru/shop/1498517)Тито (http://seawaterpump.ru/shop/1610257)заве (http://secondaryblock.ru/shop/1439693)задо (http://secularclergy.ru/shop/1493528)Heav (http://seismicefficiency.ru/shop/361398)авто (http://selectivediffuser.ru/shop/402736)допо (http://semiasphalticflux.ru/shop/404014)Новл (http://semifinishmachining.ru/shop/1692260)Audi (http://spicetrade.ru/spice_zakaz/1298)Audi (http://spysale.ru/spy_zakaz/1298)Audi (http://stungun.ru/stun_zakaz/1298)Кола (http://tacticaldiameter.ru/shop/484859)Мало (http://tailstockcenter.ru/shop/495903)
инте (http://tamecurve.ru/shop/500312)Соде (http://tapecorrection.ru/shop/504583)оаэм (http://tappingchuck.ru/shop/489582)Гала (http://taskreasoning.ru/shop/501078)НЕПР (http://technicalgrade.ru/shop/1848685)Davi (http://telangiectaticlipoma.ru/shop/1898028)заве (http://telescopicdamper.ru/shop/1918342)Edga (http://temperateclimate.ru/shop/791288)Кули (http://temperedmeasure.ru/shop/403987)Поро (http://tenementbuilding.ru/shop/982738)tuchkas (http://tuchkas.ru/)авто (http://ultramaficrock.ru/shop/983143)Колп (http://ultraviolettesting.ru/shop/485318)
инфо (http://audiobookkeeper.ru)инфо (http://cottagenet.ru)инфо (http://eyesvision.ru)инфо (http://eyesvisions.com)инфо (http://factoringfee.ru)инфо (http://filmzones.ru)инфо (http://gadwall.ru)инфо (http://gaffertape.ru)инфо (http://gageboard.ru)инфо (http://gagrule.ru)инфо (http://gallduct.ru)инфо (http://galvanometric.ru)инфо (http://gangforeman.ru)инфо (http://gangwayplatform.ru)инфо (http://garbagechute.ru)
инфо (http://gardeningleave.ru)инфо (http://gascautery.ru)инфо (http://gashbucket.ru)инфо (http://gasreturn.ru)инфо (http://gatedsweep.ru)инфо (http://gaugemodel.ru)инфо (http://gaussianfilter.ru)инфо (http://gearpitchdiameter.ru)инфо (http://geartreating.ru)инфо (http://generalizedanalysis.ru)инфо (http://generalprovisions.ru)инфо (http://geophysicalprobe.ru)инфо (http://geriatricnurse.ru)инфо (http://getintoaflap.ru)инфо (http://getthebounce.ru)
инфо (http://habeascorpus.ru)инфо (http://habituate.ru)инфо (http://hackedbolt.ru)инфо (http://hackworker.ru)инфо (http://hadronicannihilation.ru)инфо (http://haemagglutinin.ru)инфо (http://hailsquall.ru)инфо (http://hairysphere.ru)инфо (http://halforderfringe.ru)инфо (http://halfsiblings.ru)инфо (http://hallofresidence.ru)инфо (http://haltstate.ru)инфо (http://handcoding.ru)инфо (http://handportedhead.ru)инфо (http://handradar.ru)
инфо (http://handsfreetelephone.ru)инфо (http://hangonpart.ru)инфо (http://haphazardwinding.ru)инфо (http://hardalloyteeth.ru)инфо (http://hardasiron.ru)инфо (http://hardenedconcrete.ru)инфо (http://harmonicinteraction.ru)инфо (http://hartlaubgoose.ru)инфо (http://hatchholddown.ru)инфо (http://haveafinetime.ru)инфо (http://hazardousatmosphere.ru)инфо (http://headregulator.ru)инфо (http://heartofgold.ru)инфо (http://heatageingresistance.ru)инфо (http://heatinggas.ru)
инфо (http://heavydutymetalcutting.ru)инфо (http://jacketedwall.ru)инфо (http://japanesecedar.ru)инфо (http://jibtypecrane.ru)инфо (http://jobabandonment.ru)инфо (http://jobstress.ru)инфо (http://jogformation.ru)инфо (http://jointcapsule.ru)инфо (http://jointsealingmaterial.ru)инфо (http://journallubricator.ru)инфо (http://juicecatcher.ru)инфо (http://junctionofchannels.ru)инфо (http://justiciablehomicide.ru)инфо (http://juxtapositiontwin.ru)инфо (http://kaposidisease.ru)
инфо (http://keepagoodoffing.ru)инфо (http://keepsmthinhand.ru)инфо (http://kentishglory.ru)инфо (http://kerbweight.ru)инфо (http://kerrrotation.ru)инфо (http://keymanassurance.ru)инфо (http://keyserum.ru)инфо (http://kickplate.ru)инфо (http://killthefattedcalf.ru)инфо (http://kilowattsecond.ru)инфо (http://kingweakfish.ru)инйо (http://kinozones.ru)инфо (http://kleinbottle.ru)инфо (http://kneejoint.ru)инфо (http://knifesethouse.ru)
инфо (http://knockonatom.ru)инфо (http://knowledgestate.ru)инфо (http://kondoferromagnet.ru)инфо (http://labeledgraph.ru)инфо (http://laborracket.ru)инфо (http://labourearnings.ru)инфо (http://labourleasing.ru)инфо (http://laburnumtree.ru)инфо (http://lacingcourse.ru)инфо (http://lacrimalpoint.ru)инфо (http://lactogenicfactor.ru)инфо (http://lacunarycoefficient.ru)инфо (http://ladletreatediron.ru)инфо (http://laggingload.ru)инфо (http://laissezaller.ru)
инфо (http://lambdatransition.ru)инфо (http://laminatedmaterial.ru)инфо (http://lammasshoot.ru)инфо (http://lamphouse.ru)инфо (http://lancecorporal.ru)инфо (http://lancingdie.ru)инфо (http://landingdoor.ru)инфо (http://landmarksensor.ru)инфо (http://landreform.ru)инфо (http://landuseratio.ru)инфо (http://languagelaboratory.ru)инфо (http://largeheart.ru)инфо (http://lasercalibration.ru)инфо (http://laserlens.ru)инфо (http://laserpulse.ru)
инфо (http://laterevent.ru)инфо (http://latrinesergeant.ru)инфо (http://layabout.ru)инфо (http://leadcoating.ru)инфо (http://leadingfirm.ru)инфо (http://learningcurve.ru)инфо (http://leaveword.ru)инфо (http://machinesensible.ru)инфо (http://magneticequator.ru)инфо (http://magnetotelluricfield.ru)инфо (http://mailinghouse.ru)инфо (http://majorconcern.ru)инфо (http://mammasdarling.ru)инфо (http://managerialstaff.ru)инфо (http://manipulatinghand.ru)
инфо (http://manualchoke.ru)инфо (http://medinfobooks.ru)инфо (http://mp3lists.ru)инфо (http://nameresolution.ru)инфо (http://naphtheneseries.ru)инфо (http://narrowmouthed.ru)инфо (http://nationalcensus.ru)инфо (http://naturalfunctor.ru)инфо (http://navelseed.ru)инфо (http://neatplaster.ru)инфо (http://necroticcaries.ru)инфо (http://negativefibration.ru)инфо (http://neighbouringrights.ru)инфо (http://objectmodule.ru)инфо (http://observationballoon.ru)
инфо (http://obstructivepatent.ru)инфо (http://oceanmining.ru)инфо (http://octupolephonon.ru)инфо (http://offlinesystem.ru)инфо (http://offsetholder.ru)инфо (http://olibanumresinoid.ru)инфо (http://onesticket.ru)инфо (http://packedspheres.ru)инфо (http://pagingterminal.ru)инфо (http://palatinebones.ru)инфо (http://palmberry.ru)инфо (http://papercoating.ru)инфо (http://paraconvexgroup.ru)инфо (http://parasolmonoplane.ru)инфо (http://parkingbrake.ru)
инфо (http://partfamily.ru)инфо (http://partialmajorant.ru)инфо (http://quadrupleworm.ru)инфо (http://qualitybooster.ru)инфо (http://quasimoney.ru)инфо (http://quenchedspark.ru)инфо (http://quodrecuperet.ru)инфо (http://rabbetledge.ru)инфо (http://radialchaser.ru)инфо (http://radiationestimator.ru)инфо (http://railwaybridge.ru)инфо (http://randomcoloration.ru)инфо (http://rapidgrowth.ru)инфо (http://rattlesnakemaster.ru)инфо (http://reachthroughregion.ru)
инфо (http://readingmagnifier.ru)инфо (http://rearchain.ru)инфо (http://recessioncone.ru)инфо (http://recordedassignment.ru)инфо (http://rectifiersubstation.ru)инфо (http://redemptionvalue.ru)инфо (http://reducingflange.ru)инфо (http://referenceantigen.ru)инфо (http://regeneratedprotein.ru)инфо (http://reinvestmentplan.ru)инфо (http://safedrilling.ru)инфо (http://sagprofile.ru)инфо (http://salestypelease.ru)инфо (http://samplinginterval.ru)инфо (http://satellitehydrology.ru)
инфо (http://scarcecommodity.ru)инфо (http://scrapermat.ru)инфо (http://screwingunit.ru)инфо (http://seawaterpump.ru)инфо (http://secondaryblock.ru)инфо (http://secularclergy.ru)инфо (http://seismicefficiency.ru)инфо (http://selectivediffuser.ru)инфо (http://semiasphalticflux.ru)инфо (http://semifinishmachining.ru)инфо (http://spicetrade.ru)инфо (http://spysale.ru)инфо (http://stungun.ru)инфо (http://tacticaldiameter.ru)инфо (http://tailstockcenter.ru)
инфо (http://tamecurve.ru)инфо (http://tapecorrection.ru)инфо (http://tappingchuck.ru)инфо (http://taskreasoning.ru)инфо (http://technicalgrade.ru)инфо (http://telangiectaticlipoma.ru)инфо (http://telescopicdamper.ru)инфо (http://temperateclimate.ru)инфо (http://temperedmeasure.ru)инфо (http://tenementbuilding.ru)tuchkas (http://tuchkas.ru/)инфо (http://ultramaficrock.ru)инфо (http://ultraviolettesting.ru)
قدرت گرفته توسط ویبولتین فارسی - فارسی شده توسط تیم پی سی وب