Dr.Vahidi
09-05-2011, 05:39 PM
پاي پرندگان
پرندگان معمولاًداراي چهار انگشت هستند و ترتيب قرار گرفتن انگشتان به طريقي است كه انگشت شست به طرف عقب و انگشتان دوم تا چهارم به طرف جلو قرار مي گيرد . در بعضي از پرندگان ، به مقتضاي محيط زيست آنها تغييراتي در تعداد و فرم انگشتان ايجاد گرديده است مثلاًدر شتر مرغ فقط انگشت سوم و چهارم باقي مانده و يا در هوبره و ميش مرغ انگشت اول از بين رفته است . در بين انگشتان پرندگاني كه در آب شنا مي كنند پرده اي به وجود آمده ، پاي آنها را به شكل پارو تبديل نموده است. پرندگاني مانند كلاغ كه بيشتر اوقات خود را روي زمين يا شاخه هاي درختان مي گذارنند داراي پا هاي معولي بوده و انگشتان با هم مساوي هستند . در چكاوك ها كه زياد روي زمين مي نشينند براي سهولت ايستادن ، ناخن انگشت عقب رشد بيشتري نموده و در عده اي مانند پرندگان شكاري براي پاره كردن شكار ، پا ها و ناخن ها كاملاً قوي شده است و سرانجام پرندگاني كه روي برف راه مي روند مجهز به انگشتان پردار هستند . در قرقاول بالاي انگشت اول ، در عقب ساق يك زائده ي شاخي به وجود آمده كه به هنگام نزاع مورد استفاده قرار مي گيرد . در پرندگاني كه از درخت بالا مي روند مثل طوطي و داركوب دو انگشت در عقب و دو انگشت ديگر در جلو قرار مي گيرد . پرندگاني مثل پرستو كه معمولاً به شيئي آويزان مي شوند براي اين كار اولين انگشت يا شست خود را به جلو مي آورند .
منقار پرندگان
منقار پرندگان بسته به نوع تغذيه و غيره اشكال مختلف داشته ، ممكن است بلند ، كوتاه و به طرف بالا يا پايين وحتي گاهي از طرفين خميده باشد . داركوب كه عادت به سوراخ كردن تنه ي درختان دارد داراي منقاري است كه در انتها تيز و برنده بوده و مناسب اين كار به وجود آمده . پرندگاني مانند طوطي كه دانه هاي خشك و سخت را شكسته و از آن ها تغذيه مينمايد داراي منقاري محكم و سخت مي باشد .پرندگاني كه غذاي خود را در گل و لاي جست و جو مي نمايند منقارشان در انتها پهن شده و داراي اعصاب زياد تري است تا بتوانند غذاي خود را آسان تر به دست بياورند .
رنگ پرندگان
در پرندگان پر ها به رنگ هاي مختلفي بوده و تزئينات متنوعي را به وجود مي آورند . اين تنوع رنگ در پرندگان به منظور هاي مختلفي از قبيل پنهان شدن از نظر دشمنان ، ايجاد ترس و خوف در دشمنان و همچنين جلب جفت و گاهي در بعضي از آن ها وسيله ي تغذيه مي باشد . پرندگان جنگلي با داشتن رنگي نظير برگ هاي درختان ، سهولت مخفي شدن خود را از نظر دشمنان موجب مي گردند و به همين دليل است كه پرندگاني مانند قرقاول ماده با محيط اطراف خود از نظر رنگ هماهنگي دارد . قسمت هاي تحتاني بدن ، از قبيل شكم و سينه با رنگي كم رنگ تر از قسمت هاي فوقاني بدن رنگ آميزي شده ، تا به راحتي در معرض ديد دشمنان خود قرار نگيرند . در بسياري از پرندگان رنگ آميزي بدن پرنده ي نر با ماده يكسان بوده وتنها به وسيله ي رفتار آنان است كه مي توان نر و ماده را تشخيص داد .
حواس پرندگان
بعضي از حواس در پرندگان رشد كافي داشته و بعضي ضعيف مي باشد . حس بويايي در بعضي پرندگان نسبتاً قوي و در عده اي اصلا ًوجود ندارد ، اين حس در لاشخور ها رشد قابل توجهي دارد كه به كمك آن جستجوي محل لاشه ها آسان مي گردد . كبوتر از پرندگاني است كه با استشمام ، به منطقه اي كه داراي غذاي دلخواه است روي مي آورد . حس بينايي در پرندگان بسيار قوي و به حد اعلاي رشد خود رسيده است . چشم پرندگان در مقايسه با اندام آنها نسبتاً بزرگ ودر بعضي از آنها مانند جغد به اندازه چشم يك انسان مي باشد . شتر مرغ داراي بزرگترين چشم بوده قطر آن تا حدود 5 سانتي متر توسعه يافته . در پرندگاني كه هر دو چشم در جلو صورت قرار گرفته ، درتشخيص و مسافت و بينايي ، دقت بيشتري دارند در حالي كه اگر چشم ها در دو طرف صورت باشند وسعت ميدان ديد از دو طرف زياد تر مي گردد .
تشخيص رنگ در پرندگان يكسان نبوده فقط بعضي از رنگها را تشخيص مي دهند . پرندگان شب پرواز ، از تشخيص اكثر رنگها عاجزند و فقط رنگهاي سفيد ، سياه و خاكستري را تشخيص مي دهند . حس شنوايي در پرندگان ، از حواس ديگر ضعيف تر و به طور كلي قدرت شنوايي در آنها از پستانداران كمتر گزارش شده است .
جفت گيري
معمولاً در زادو بوم اصلي آنها و بعد از مهاجرت بهاره صورت مي گيرد . موقعي كه پرنده نر به يك ناحيه وارد مي شود آنجا را به عنوان قلمرو خود اختيار كرده و از ورود نر هاي ديگر جلوگيري مي كند . پرنده نر با خواندن آوازهاي مخصوص و پروازهاي مخصوص و نماياندن رنگ هاي الوان پرهاي خود منطقه ي استقرار يافته خود را به سايرين نشان مي دهد سپس پرنده ماده به منطقه وارد و در اين هنگام نر ها با حركات مخصوص از آن ها استقبال مي نمايند .
تخم گذاري
اكثر پرندگان در فصل تخم گذاري روزي بيش از يك تخم نمي گذارند . اندازه و وزن تخم ها در پرندگان مختلف ، متفاوت و بزرگترين و سنگين ترين آن ها متعلق به شتر مرغ است كه حدود 1300 گرم وزن دارد .
پرندگان پس از گذاشتن آخرين تخم روي تخم ها مي خوابند در اين موقع پر هاي قسمتي از ناحيه ي سينه ريخته كه موجب تماس مستقيم پوست با تخم ها شده ، در نتيجه تخم ها از حد اكثر حرارت بدن پرنده برخوردار مي شوند . اگر پرنده ي نر هم در خوابيدن روي تخم ها شركت داشته باشد ، در اين صورت در موقع معين نيز پر هاي خود را از دست خواهد داد . بيشترين تعداد تخم در مورد كبك و قرقاول گزارش شده است . در مورد تعداد زيادي از پرندگان كوچك بايد متذكر شد كه در هر مرحله تخم گذاري 2 يا 3 تخم مي گذارند .
زمان تبديل به جوجه در پرندگان متفاوت است در پرندگان خواننده كوچك و اغلب داركوب ها پس از 14 روز ، آبچليك و كبوتر و كلاغ پس از 3 هفته ، قرقاول ، كبك ، تيهو و مرغابي ها پس از 4 هفته ، درنا ، قو و شاهين بين 5 تا 6 هفته و سرانجام پرندگاني مانند كركس و عقاب پس از 7 تا 8 هفته از تخم بيرون مي آيند . طولاني ترين زمان جوجه درآوردن مربوط يك نوع مرغ طوفان و 81 روز گزارش شده است . شكل تخم پرندگان متفاوت است اغلب بيضي شكل بوده يك طرف كشيده تر و طرف ديگر آن مدور است . تخم جغد ها گرد است .
در فصل تخم گذاري ، اكثر پرندگان ، خود آشيانه ساخته و تخم ها را در آن قرار مي دهند ولي گاهي پرندگاني مثل كوكر در لانه پرندگان ديگر كه تخم آنها از نظر شكل ورنگ با تخم پرنده صاحب لانه يكسان است ، تخم مي گذارند . اين پرندگان را پرندگان انگل مي گويند.
دوران جوجگي
در اكثر پرندگان جوجه ها در موقع خروج از تخم كاملاًناتوان و بدنشان از هر گونه پوشش عاري مي باشد ولي در بعضي از پرندگان موقعي كه جوجه ها از تخم بيرون آمدند به وسيله كرك پر ها پوشيده اند و بعد از خشك شدن بدنشان قادر به راه رفتن هستند . چنين جوجه هايي اغلب رنگ پرهايشان با محيط هماهنگي داشته ، در موقع احساس خطر بي حركت ايستاده و خود را از نظر دشمن مخفي مي نمايند . جوجه هايي كه پس از خروج از تخم ناتوان هستند داراي دهاني رنگي و بزرگ مي باشند و وظيفه غذا دادن به آنها را والدين به عهده دارند .
فاصله ي زمان بيرون آمدن جوجه ها از تخم تا شروع به پرواز در پرندگان مختلف ، متفاوت است . بعضي از پرندگان مانند كبك ،قرقاول ، تيهو و غيره بعد از بيرون آمدن از تخم به فاصله ي كمتر از ده روز قادر به پرواز بوده ، بقيه رشد آن ها بعد از آن صورت مي گيرد . اكثر پرندگان آواز خوان كوچك بعد از دو هفته ، اغلب پرندگاني كه در راسته ي گنجشك شكلان قرار دارند پس از 3 هفته ، كبوتر ، اكثر داركوب ها و بعضي از پرندگان ديگر قبل از 4 هفته ، اكثر جغد ها و كلاغ ها تا 5 هفته و بيشتر پرندگان ساحلي ، مانند مرغ باران ، تليله و پاشلك در 6 هفتگي قادر به پرواز هستند . پرواز بعضي از جغد هاي بزرگ بعد از 8 هفته و پليكان پس از 9 هفته و همچنين درنا و ماهيگير بعد از گذراندن 10 هفته پس از بيرون آمدن ازتخم قدرت پرواز پيدا مي كنند.
طول عمر
در مورد طول عمر پرندگان تا به حال از طريق حلقه گذاري مطالعات زيادي صورت گرفته ولي متأسفانه اطلاعات دقيق و مؤثري در اين مورد به دست نيامده است . از اين طريق مطالعه ، سن تقريبي تليله را 32 سال تشخيص داده اند . به طور كلي مي توان گفت اكثر پرندگان كوچك داراي طول عمر كوتاهي هستند مثلاً سار بين 5/1 تا 2 سال ، خروس كولي بيش از 2 سال ، غاز و جغد بيش از 3 سال ، پرستو بيش از 4 سال و سرانجام چند نوع از پرستو هاي در يايي بيش از 5 سال عمر مي كنند . تا كنون در مورد پرنده اي كه طولاني ترين عمر را داراست مطالعه اي به عمل نيامده است ولي نوعي مرغ طوفان را دارنده ي طولاني ترين عمر گزارش كرده اند .
پرندگان معمولاًداراي چهار انگشت هستند و ترتيب قرار گرفتن انگشتان به طريقي است كه انگشت شست به طرف عقب و انگشتان دوم تا چهارم به طرف جلو قرار مي گيرد . در بعضي از پرندگان ، به مقتضاي محيط زيست آنها تغييراتي در تعداد و فرم انگشتان ايجاد گرديده است مثلاًدر شتر مرغ فقط انگشت سوم و چهارم باقي مانده و يا در هوبره و ميش مرغ انگشت اول از بين رفته است . در بين انگشتان پرندگاني كه در آب شنا مي كنند پرده اي به وجود آمده ، پاي آنها را به شكل پارو تبديل نموده است. پرندگاني مانند كلاغ كه بيشتر اوقات خود را روي زمين يا شاخه هاي درختان مي گذارنند داراي پا هاي معولي بوده و انگشتان با هم مساوي هستند . در چكاوك ها كه زياد روي زمين مي نشينند براي سهولت ايستادن ، ناخن انگشت عقب رشد بيشتري نموده و در عده اي مانند پرندگان شكاري براي پاره كردن شكار ، پا ها و ناخن ها كاملاً قوي شده است و سرانجام پرندگاني كه روي برف راه مي روند مجهز به انگشتان پردار هستند . در قرقاول بالاي انگشت اول ، در عقب ساق يك زائده ي شاخي به وجود آمده كه به هنگام نزاع مورد استفاده قرار مي گيرد . در پرندگاني كه از درخت بالا مي روند مثل طوطي و داركوب دو انگشت در عقب و دو انگشت ديگر در جلو قرار مي گيرد . پرندگاني مثل پرستو كه معمولاً به شيئي آويزان مي شوند براي اين كار اولين انگشت يا شست خود را به جلو مي آورند .
منقار پرندگان
منقار پرندگان بسته به نوع تغذيه و غيره اشكال مختلف داشته ، ممكن است بلند ، كوتاه و به طرف بالا يا پايين وحتي گاهي از طرفين خميده باشد . داركوب كه عادت به سوراخ كردن تنه ي درختان دارد داراي منقاري است كه در انتها تيز و برنده بوده و مناسب اين كار به وجود آمده . پرندگاني مانند طوطي كه دانه هاي خشك و سخت را شكسته و از آن ها تغذيه مينمايد داراي منقاري محكم و سخت مي باشد .پرندگاني كه غذاي خود را در گل و لاي جست و جو مي نمايند منقارشان در انتها پهن شده و داراي اعصاب زياد تري است تا بتوانند غذاي خود را آسان تر به دست بياورند .
رنگ پرندگان
در پرندگان پر ها به رنگ هاي مختلفي بوده و تزئينات متنوعي را به وجود مي آورند . اين تنوع رنگ در پرندگان به منظور هاي مختلفي از قبيل پنهان شدن از نظر دشمنان ، ايجاد ترس و خوف در دشمنان و همچنين جلب جفت و گاهي در بعضي از آن ها وسيله ي تغذيه مي باشد . پرندگان جنگلي با داشتن رنگي نظير برگ هاي درختان ، سهولت مخفي شدن خود را از نظر دشمنان موجب مي گردند و به همين دليل است كه پرندگاني مانند قرقاول ماده با محيط اطراف خود از نظر رنگ هماهنگي دارد . قسمت هاي تحتاني بدن ، از قبيل شكم و سينه با رنگي كم رنگ تر از قسمت هاي فوقاني بدن رنگ آميزي شده ، تا به راحتي در معرض ديد دشمنان خود قرار نگيرند . در بسياري از پرندگان رنگ آميزي بدن پرنده ي نر با ماده يكسان بوده وتنها به وسيله ي رفتار آنان است كه مي توان نر و ماده را تشخيص داد .
حواس پرندگان
بعضي از حواس در پرندگان رشد كافي داشته و بعضي ضعيف مي باشد . حس بويايي در بعضي پرندگان نسبتاً قوي و در عده اي اصلا ًوجود ندارد ، اين حس در لاشخور ها رشد قابل توجهي دارد كه به كمك آن جستجوي محل لاشه ها آسان مي گردد . كبوتر از پرندگاني است كه با استشمام ، به منطقه اي كه داراي غذاي دلخواه است روي مي آورد . حس بينايي در پرندگان بسيار قوي و به حد اعلاي رشد خود رسيده است . چشم پرندگان در مقايسه با اندام آنها نسبتاً بزرگ ودر بعضي از آنها مانند جغد به اندازه چشم يك انسان مي باشد . شتر مرغ داراي بزرگترين چشم بوده قطر آن تا حدود 5 سانتي متر توسعه يافته . در پرندگاني كه هر دو چشم در جلو صورت قرار گرفته ، درتشخيص و مسافت و بينايي ، دقت بيشتري دارند در حالي كه اگر چشم ها در دو طرف صورت باشند وسعت ميدان ديد از دو طرف زياد تر مي گردد .
تشخيص رنگ در پرندگان يكسان نبوده فقط بعضي از رنگها را تشخيص مي دهند . پرندگان شب پرواز ، از تشخيص اكثر رنگها عاجزند و فقط رنگهاي سفيد ، سياه و خاكستري را تشخيص مي دهند . حس شنوايي در پرندگان ، از حواس ديگر ضعيف تر و به طور كلي قدرت شنوايي در آنها از پستانداران كمتر گزارش شده است .
جفت گيري
معمولاً در زادو بوم اصلي آنها و بعد از مهاجرت بهاره صورت مي گيرد . موقعي كه پرنده نر به يك ناحيه وارد مي شود آنجا را به عنوان قلمرو خود اختيار كرده و از ورود نر هاي ديگر جلوگيري مي كند . پرنده نر با خواندن آوازهاي مخصوص و پروازهاي مخصوص و نماياندن رنگ هاي الوان پرهاي خود منطقه ي استقرار يافته خود را به سايرين نشان مي دهد سپس پرنده ماده به منطقه وارد و در اين هنگام نر ها با حركات مخصوص از آن ها استقبال مي نمايند .
تخم گذاري
اكثر پرندگان در فصل تخم گذاري روزي بيش از يك تخم نمي گذارند . اندازه و وزن تخم ها در پرندگان مختلف ، متفاوت و بزرگترين و سنگين ترين آن ها متعلق به شتر مرغ است كه حدود 1300 گرم وزن دارد .
پرندگان پس از گذاشتن آخرين تخم روي تخم ها مي خوابند در اين موقع پر هاي قسمتي از ناحيه ي سينه ريخته كه موجب تماس مستقيم پوست با تخم ها شده ، در نتيجه تخم ها از حد اكثر حرارت بدن پرنده برخوردار مي شوند . اگر پرنده ي نر هم در خوابيدن روي تخم ها شركت داشته باشد ، در اين صورت در موقع معين نيز پر هاي خود را از دست خواهد داد . بيشترين تعداد تخم در مورد كبك و قرقاول گزارش شده است . در مورد تعداد زيادي از پرندگان كوچك بايد متذكر شد كه در هر مرحله تخم گذاري 2 يا 3 تخم مي گذارند .
زمان تبديل به جوجه در پرندگان متفاوت است در پرندگان خواننده كوچك و اغلب داركوب ها پس از 14 روز ، آبچليك و كبوتر و كلاغ پس از 3 هفته ، قرقاول ، كبك ، تيهو و مرغابي ها پس از 4 هفته ، درنا ، قو و شاهين بين 5 تا 6 هفته و سرانجام پرندگاني مانند كركس و عقاب پس از 7 تا 8 هفته از تخم بيرون مي آيند . طولاني ترين زمان جوجه درآوردن مربوط يك نوع مرغ طوفان و 81 روز گزارش شده است . شكل تخم پرندگان متفاوت است اغلب بيضي شكل بوده يك طرف كشيده تر و طرف ديگر آن مدور است . تخم جغد ها گرد است .
در فصل تخم گذاري ، اكثر پرندگان ، خود آشيانه ساخته و تخم ها را در آن قرار مي دهند ولي گاهي پرندگاني مثل كوكر در لانه پرندگان ديگر كه تخم آنها از نظر شكل ورنگ با تخم پرنده صاحب لانه يكسان است ، تخم مي گذارند . اين پرندگان را پرندگان انگل مي گويند.
دوران جوجگي
در اكثر پرندگان جوجه ها در موقع خروج از تخم كاملاًناتوان و بدنشان از هر گونه پوشش عاري مي باشد ولي در بعضي از پرندگان موقعي كه جوجه ها از تخم بيرون آمدند به وسيله كرك پر ها پوشيده اند و بعد از خشك شدن بدنشان قادر به راه رفتن هستند . چنين جوجه هايي اغلب رنگ پرهايشان با محيط هماهنگي داشته ، در موقع احساس خطر بي حركت ايستاده و خود را از نظر دشمن مخفي مي نمايند . جوجه هايي كه پس از خروج از تخم ناتوان هستند داراي دهاني رنگي و بزرگ مي باشند و وظيفه غذا دادن به آنها را والدين به عهده دارند .
فاصله ي زمان بيرون آمدن جوجه ها از تخم تا شروع به پرواز در پرندگان مختلف ، متفاوت است . بعضي از پرندگان مانند كبك ،قرقاول ، تيهو و غيره بعد از بيرون آمدن از تخم به فاصله ي كمتر از ده روز قادر به پرواز بوده ، بقيه رشد آن ها بعد از آن صورت مي گيرد . اكثر پرندگان آواز خوان كوچك بعد از دو هفته ، اغلب پرندگاني كه در راسته ي گنجشك شكلان قرار دارند پس از 3 هفته ، كبوتر ، اكثر داركوب ها و بعضي از پرندگان ديگر قبل از 4 هفته ، اكثر جغد ها و كلاغ ها تا 5 هفته و بيشتر پرندگان ساحلي ، مانند مرغ باران ، تليله و پاشلك در 6 هفتگي قادر به پرواز هستند . پرواز بعضي از جغد هاي بزرگ بعد از 8 هفته و پليكان پس از 9 هفته و همچنين درنا و ماهيگير بعد از گذراندن 10 هفته پس از بيرون آمدن ازتخم قدرت پرواز پيدا مي كنند.
طول عمر
در مورد طول عمر پرندگان تا به حال از طريق حلقه گذاري مطالعات زيادي صورت گرفته ولي متأسفانه اطلاعات دقيق و مؤثري در اين مورد به دست نيامده است . از اين طريق مطالعه ، سن تقريبي تليله را 32 سال تشخيص داده اند . به طور كلي مي توان گفت اكثر پرندگان كوچك داراي طول عمر كوتاهي هستند مثلاً سار بين 5/1 تا 2 سال ، خروس كولي بيش از 2 سال ، غاز و جغد بيش از 3 سال ، پرستو بيش از 4 سال و سرانجام چند نوع از پرستو هاي در يايي بيش از 5 سال عمر مي كنند . تا كنون در مورد پرنده اي كه طولاني ترين عمر را داراست مطالعه اي به عمل نيامده است ولي نوعي مرغ طوفان را دارنده ي طولاني ترين عمر گزارش كرده اند .