لنگش در جوجه گوشتی

[Dr.Hossein.M.Al]

ناهنجاری و لنگش پای جوجه ها تحت تاثیر عوامل ژنتیكی ، تغذیه گله مادر، شرایط جوجه كشی ، بیماریهای عفونی ، تنش های محیطی و صدمات فیزیكی بوجود می آیند. جدید ترین و مهم ترین عامل توسعه ناهنجاریهای پا در سویه های جدید جوجه گوشتی ، سرعت رشد بالای آنها و اثر آن بر روی سیستم اسكلتی – حركتی جوجه ها است. ناهنجاریهای اسكلتی توأم با درد یا عدم كاركرد صحیح بیوشیمیایی است و نتیجه آن، كاهش رشد، حذف جوجه ها، افزایش تلفات در نتیجه گرسنگی و از دست دادن آب بدن و كاهش كیفی لاشه می باشد. در گله های گوشتی حدود 2 تا 3 درصد آنها علایم كلنیكی لنگش را نشان میدهند ولی تعداد بیشتری از آنها به انواع غیر حاد ناتوانی سیستم حركتی دچار میشوند. حدود یك درصد از افراد گله در نتیجه انواع مشكل پا از بین میروند.
گرچه لنگش در هفته های اول به طور انفرادی و به مقدار كم دیده میشود ولی قابل توجه اینكه بسیاری از از لنگش ها در انتهای دوره پرورش خود را نشان میدهند یعنی زمانی كه مدت قابل توجهی از شروع دوره گذشته و این جوجه ها تا كنون دان خورده اند ولی از آن به بعد قادر به رشد بیشتر نیستند و مرغدار مجبور به حذف یا مرگ آنها میشود. مشكل پا فقط به دلیل مشكل استخوان نیست و ممكن است تاندونها، رباطها، مفاصل و اعصاب نیز اختلالاتی داشته باشندكه منجربه مشكل حركتی پا شود.والگوس، انحنای انگشت، دیسكوندروپلازی ساق پا، نقص ستون فقرات، پیچ خوردگی پا، استئوپروز بخش پیشین ران و نكروز سر استخوان ران از رایج ترین مشكلات اسكلتی پا می باشند.
برخی از این بیماریها ممكن است با هم دیده شوند و نوعی همبستگی داشته باشند. برای مثال عارضه والگوس و نقص ستون فقرات، همبسته هستند. برخی مشكلات پا به صورت ثانویه بوجود می آیند. برای مثال درماتیت كف پا و سوختگی مفصل خرگوشی منجر به مشكل حركتی میشوند. برخی مشكلات پا كه در سالهای پیشین در گله های مرغ دیده میشد امروزه به دلیل مقابله با آنها، بهداشت مناسب و برخی عوامل ناشناخته كمتر دیده میشوند. از جمله این بیماریها میتوان به لغزیدگی تاندونها و دیگر مشكلات پای ناشی از آرتریت/ سینوویت ویروسی و استرپتو كوكی نام برد.
كمبود تغذیه ای:
كمبود های تغذیه ای به ویژه مواد معدنی و ویتامینها در مرغ مادر موجب لنگش در جوجه آنها میشود. كمبود ویتامین دی-3 ایجاد استخوان نرم در جوجه ها میكند و لنگش را افزایش میدهد. كمبود ریبوفلاوین موجب فلج انگشت خمیده و تكیه جوجه بر مفصل خرگوشی خود میشود. كمبود رطوبت در جوجه كشی موجب ایجاد جوجه ضعیف ، چسبیدن غشاءهای پوسته به بدن جوجه و بروز مشكلات پا میشود. سطوح صاف و لغزنده در روزهای اول موجب توسعه لنگش انها میشود.
شرایط جوجه كشی و انتقال جوجه:
وجود گرما و جریان مناسب هوا و اجتناب از اینكوباسیون سرد موجب توسعه مناسب استخوان جوجه در حال رشد جنین، تقارن رشد دو پا، و كاهش پیچیدگی انگشتان و انحنای پا میشود. گرمای بیش از حد و كمبود اكسیژن در 4 روز آخر جوجه كشی مانع توسعه مناسب استخوان ها شده و عدم تقارن استخوان های بزرگ پا را بوجود می آورد. انتقال جوجه از جوجه كشی به مرغداری نیزمهم است و موجب عوارضی چون انحنای پا شود.
دیسكوندروپلازی استخوان ساق:
دیسكوندروپلازی رایج ترین مشكل توسعه استخوان در جوجه گوشتی است كه باعث درد مفاصل و مشكل حركتی میشود و توسعه عوامل پاتوفیزیولوژیكی مختلفی توسعه می یابد ولی سرعت رشد جوجه ها از عوامل مهم آن است زیرا ظرفیت بدن برای رسوب كلسیم در استخوان (به ویژه در قسمت های بالایی درشت نی) به مراتب بیش از سرعت رشد خود استخوان است. دیسكوندروپلازی ممكن است موجب دفورمه شدن استخوان ساق و زاویه دار شدن آن گردد. دیسكوندروپلازی در سن 4 هفتگی دیده میشود و حدود 30 درصد گله را تحت تاثیر قرار میدهد و گاه هیچ اثر كلینیكی بروز نمیدهد ولی سنگینی وزن بدن و فشار آن بر روی پا موجب دردناكی و كاهش تولید آنها میشود. دو بیماری فوق به دلیل سرعت رشد جوجه ها و عدم توازن بین وزن و استقامت اسكلتی آنها می باشد. صدمات فیزیكی در نتیجه كمبود كلسیم و پایین بودن نسبت كلسیم به فسفر و بیشتر در جوجه هایی دیده میشود كه برای كشتار در سبدها ریخته میشوند. معمولا زمان رسدن به كشتارگاه یا كف بستر خوابیده و یا مرده اند. نكروز سر استخوان ران نیز در این گونه صدمات فیزیكی دیده میشود كه منجر به خونریزی میشود.
ناهنجاری های پا در جوجه های با رشد سریع:
ناهنجاری پا در 30 سال گذشته از موارد جدی پرورش جوجه گوشتی بوده است. اولین متخصصین موسسات اصلاحی به ناهنجاریهای پا در جوجه ها توجه داشتند ولی این مشكل به موازات اصلاح نژاد مرغها برای سرعت رشد در مرغداری ظهور كرد و امروز به یك چالش تبدیل شده و مدیریت مناسب ناهنجاریهای پا در مرغداری یكی از وظایف مدیران آنها شده است. بدیهی است كه رشد جوجه ها بصورت گوشت است در حالی كه اسكلت استخوانی آنها به همان اندازه رشد نمیكند و در نتیجه ناهنجاری دردناك پا ایجاد میشود. در 1992 انجمن سلامت دامهای مزرعه ( FAWC ) گزارش داد كه در تمامی واحد های پرورش جوجه گوشتی مورد مراجعه، مواردی از لنگش جوجه ها را دیده است. در برخی موارد، مرغها به زحمت حركت كرده و امكان دسترسی به آب و دان نداشته اند. در اواسط دهه 1990 ، لنگش جوجه ها توجه عمومی را به خود معطوف كرد. لنگش اسكلتی در نتیجه به هم خوردن توازن بین رشد بافتی و رشد اسكلتی جوجه ها بوجود می آید .
در اواسط دهه 1990 عده ای گفتند برای مقابله با لنگش مرغها باید متخصصین اصلاح وارد گود شوند. آن زمان از میان 12 عاملی كه متخصصین مورد توجه قرار میدادند، ناهنجاری پا نهمین صفت و سرعت رشد و ضریب تبدیل غذایی به ترتیب اولین و دومین صفت مورد توجه بودند. پیش بینی میشود كه با این روند رشد اصلاح نژاد جوجه گوشتی ،در 10 سال آینده وزن جوجه ها ی گوشتی در پایان دوره 40 روزه ، حدود 600 گرم سنگین تر شود. اگر چنین باشد و سلكسیون همزمان ناهنجاری پا مورد توجه قرار نگیرد، توان راه رفتن مرغها در پایان این ده سال حدود1/1 نمره اسكور گام كاهش خواهد یافت .
ناهنجاری پا موجب درد در پا ها و اشكال در راه رفتن جوجه ها شده و دسترسی آنها به آب و دان مشكل میشود. ناهنجاری پا از گله ای به گله دیگر متفاوت است و به نظر میرسد كه عوامل مدیریتی بر روی آن اثر قابل توجهی داشته باشد. متخصصان اصلاح نژاد معتقدند كه همواره اصلاح جوجه ها از نظر سلامت پا باید توام با تغییر و بهبود استراتژی های مدیریت پرورش باشد.
مشكل حركتی جوجه ها و اسكور گام (score Gait ):
مشكل حركتی جوجه ها، یك صفت كیفی است و به زحمت میتوان آن را دسته بندی كرد. با وجود این در سال 1992 برای اولی بار روش اسكور گام برای اندازه گیری ضعف پا در مرغهای مادر توسط كستین در انگلستان پیشنهاد و توان راه رفتن مرغ بررسی شد. در این روش، شیوه راه رفتن مرغها، به 6 دسته متفاوت تقسیم میشد كه از حالت طبیعی ( نمره صفر) تا حالت بدون حركت ( نمره 5 ) امتداد داشت. كستین بعدها از راه رفتن مرغها و ارتباط آن با نمره مربوطه در روش خود فیلم تهیه كرد و دسته بندی نسبتاً پیچیده خود را شرح داد. وی در همان سال متوجه شد كه در مرغداری های مدرن انگلیس، حدود26 درصد مرغها دارای ناهنجاری پا هستند. نوزده درصد آنها نمره 3، چهار درصد نمره 4 و دو درصد نمره 5 گرفته بودند. نمره 4 زمانی است كه جوجه حركت نمیكند ولی در صورت اجبار به زحمت حركت میكند.
اسكور با نمره 5 زمانی است كه مرغها فقط به كمك بال ها و به صورت سینه خیز حركت می كنند. اخیراً دانشگاه های آمریكایی روش ساده تری برای اندازه گیری اسكور راه رفتن جوجه ها پیشنهاد كرده اند كه دارای سه دسته است و همبستگی خوبی با روش كستین دارد. در این روش توان راه رفتن جوجه ها برای فاصله 5 فوت به عنوان ملاك اسكور گام انتخاب شده است. مرغ سالم نمره 1 می گیرد و چنانچه بتواند تا 5 فوت راه برود نمره 2 و در غیر اینصورت نمره 3 می گیرد. اسكور گام برای سنجش میزان تحرك جوجه ها است. اغلب تحقیقاتی كه در مورد تحرك جوجه ها انجام شده با استفاده از این معیار اندازه گیری شده است.
اسكور گام روش ارزشمند ولی منفعل است و ممكن است از نقطه ای به نقطه دیگر تغییر كند. راه رفتن نرمال را به سختی میتوان تعریف كرد. نمیتوان جوجه گوشتی را با مرغ لگهورن از نظر راه رفتن مقایسه نمود. وضعیت نرمال برای جوجه گوشتی متفاوت از مرغ لگهورن است. به همین دلیل عده ای معتقدند اندازه گیری اسكور گام برای بررسی وضعیت سلامتی جوجه ها روش مناسبی نیست. جوجه های گوشتی پس از سه یا چهار هفته حتی اگر نشیمن گاه های میله ای برای آنها فراهم شود از آن استفاده نمیكنند در حالی كه سایر پرندگان معمولا به دنبال آن میروند تا بر روی آن استراحت كنند. استراحت جوجه گوشتی بر روی بستر وضعیتی غیر طبیعی است و میتواند منجر به سوختگی مفصل خرگوشی و تاول سینه شود. در یك آزمایش، تعدادی پرنده با اسكور گام صفر انتخاب و با پرندگان با اسكور گام 3 مقایسه شدند. پرندگان لنگ به طور ترجیحی از غذاهای حاوی داروی ضد درد استفاده میكردند. این نشان میدهد كه لنگش مرغها دردناك نیز هست و هر چه مقدار درد در آنها بیشتر بود مصرف اختیاری آنها از خوراك حاوی دارو نیز بیشتر میشد.
عوامل موثر در اسكور گام جوجه ها در سال 2007 یك مطالعه میدانی در انگلیس انجام شد و حدود نیمی از مرغداریهای گوشتی كه جوجه های خود را از 5 شركت بزرگ جوجه یكروزه تامین میكردند، مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش ، اسكور راه رفتن جوجه ها در روزهای قبل از كشتار بررسی شد و رابطه آن با تعدادی از عوامل مدیریتی ، تغذیه ای ، نژادی و ... به روش تجزیه و تحلیل رگرسیون بررسی و اثر هر یك از این عوامل بر روی اسكور گام جوجه ها مورد بحث قرار گرفت. تجزیه و تحلیل رگرسیون یكی از روش های ریاضی بسیار قوی برای بررسی و علت یابی پدیده ها است كه در حوزه پروش دام و طیور و نیز مطالعه بسیاری از پدیده های بیولوژیكی با قدرت پیش بینی مناسبی مورد استفاده قرار می گیرد. ستون اول نشان دهنده عوامل مورد مطالعه و ستون دوم مبین نوع این عوامل از نظر كیفی یا كمی بودن صفات میباشد.
ستون سوم اصلی ترین اطلاعات آماری اخذ شده از آنالیز آماری داده ها می باشد كه به صورت اعداد با علامت منفی یا مثبت ارائه شده است. هر چه اعداد بزرگتر باشد، اثر آن عامل بر روی اسكور گام ( ناهنجاری و لنگش پا ) بیشتر است. اعداد منفی نیز بیانگر اثر منفی آن عامل بر روی اسكور گام می باشد، به این معنی كه چه مقدار آن صفت افزایش یافته ، اسكور گام به همان تناسب و به صورت خطی كاهش می یابد. نتایج این آزمایش نشان داد كه 6/27 درصد جوجه ها دارای اسكور گام 3 یا بالاتر بودند و بین 5 شركت اصلاح نژاد كه منبع اصلی تأمین جوجه های این مطالعه بودند، تفاوتهایی وجود داشت. مدل ریاضی اثر عوامل مختلف روی اسكور گام جوجه ها در جدول یك ارائه شده است. در زیر به عوامل مختلفی كه در این بررسی مورد توجه قرار گرفته، اشاره و نقش و اهمیت هر یك از آنها با توجه با اطلاعات ارائه شده در جدول به طور مختصر بحث می شود.
تغییرات فصلی : در صورت ثابت نگه داشتن تمامی متغیرها، نوعی تغییر فصای سینوسی در اسكور گام مشاهده می شود. كمترین اسكور ( بهترین ) متلعق به ماه مارچ ( اسفند ) و بیشترین آن ( بدترین ) متعلق به ماه سپتامبر ( شهریور ) بود. در آزمایش دیگر كه در آمریكا انجام شد، بیشترین مشكل پا در فصل تابستان بوده است ( تصویر ) . در شرایط ایران به ویژه در استان قم ، به دلیل تفاوت رطوبت نسبی مرغداریها و غلبه هوای خشك، احتمالا این نتیجه گیری قابل قبول نباشد . در انگلستان، آب و هوای تابستان از نوع متعادل و بیشتر شبیه مناطق شمالی ایران و تا حدودی خنك تر از آن میباشد در حالی كه در تابستانهای قم ، شرایط خشكی در سالن های مرغداری حكمفرما است و با همه اقداما ت و توجهاتی كه با استفاده از مه پاش ها به عمل می آید، رطوبت نسبی سالن ها همچنان پایین است و قابل مقایسه با شرایط حاكم بر سالنها پرورش طیورآن كشور در تابستان نمی باشد.
سن مرغ: سن مرغ اهمیت زیادی بر وضعیت راه رفتن و مشكلات پای آنها دارد، به طوری كه به ازای هر روز افزایش سن ( بین سنین 28 تا56 روزگی )، اسكور گام بطور متوسط 48% واحد افزایش یافت و خراب تر شد. دلیل آن بزرگتر شدن جوجه ها و سنگینی كردن وزن بیشتر بدن بر روی ساختار نسبتا ثابت اسكلت پای مرغها است كه تحمل وزن سنگین را ندارد.
حذف جوجه ها در طول دوره: مرغداران اغلب به صورت سیستماتیك مبادرت به حذف برخی از جوجه های وازد میكنند. یكی از دلیل اصلی حذف جوجه ها مشكل پا در آنها است. در این مطالعه حذف جوجه ها به دلیل مشكلات پا توسط مرغداران قبل دریافت داده های آنها مورد توجه قرار گرفت و اثر آن در تحلیل داده ها حذف گردید. با این وجود برخی واحد ها، در انتهای دوره خود تعدادی از جوجه مرغها را از سالن حذف كردند تا فضای مناسبی برای باقیمانده جوجه ها فراهم سازند. جوجه ها ی باقیمانده اغلب جوجه خروس بودند. این مسئله به صورت یك عامل در نظر گرفته شد ( ویزیت پس از حذف تعدادی جوجه ) و اثر بالایی در تخریب رفتار راه رفتن جوجه ها داشت و ضریب آن برابر 25/0 بود. احتمالا دو دلیل در بروز این اثر بتوان اقامه كرد: اول تنشی كه به باقیمانده جوجه ها پس از خروج تعدادی از آنها وارد میشود و دوم اینكه جوجه های باقیمانده اغلب خروسهای سنگین و سریع الرشد بودند كه به طور طبیعی دارای اسكور بالاتری هستند.
نژاد جوجه: دراین بررسی دو نژاد رایج انگلیس ( فرضا نژادهای A و B ) مورد بررسی قرار گرفت و چون در گله های مختلف مخلوط هر دو نژاد به نسبتهای متفاوت وجود داشت، نتایج بر حسب درصد نژاد A تحلیل شد و نشان داد كه اثر درصد این نژاد بر روی اسكور گام در مرغداریهای مختلف دارای ضریب 24 00/0- بوده و استفاده از این نژاد به مقدار جزئی اسكور گام را بهبود میدهد. اثر ساختار ژنتیكی بر روی اسكور گام و وضعیت راه رفتن و مشكل پای جوجه ها در بسیاری از منابع، تأیید شده است. دلیل آن عمدتا اثر نژاد بر سرعت رشد جوجه ها است. در یك آزمایش از میان 4 ژنوتیپ مورد استفاده یك از آنها توان راه رفتن كمتری داشت. یم آمیخته سویه كاب، بدترین وضعیت و دو سویه راس بهترین وضعیت راه رفتن را نشان دادند.
مدیریت جیره و خوراك دهی: هر تغییر مدیریتی كه موجب تغییر سرعت رشد جوجه ها شود بر روی ناهنجاری پای آنها موثر است. از جمله میتوان به مدیریت جیره و خوراك دهی، مدیریت نور، جنس جوجه و ... اشاره كرد. گندم، قابلیت هضم جیره و در نتیجه سرعت رشد جوجه ها را كاهش میدهد. كیفیت نامناسب پلت نیز رش جوجه ها را كاهش میدهد. به همین دلیل اثر درصد گندم سالم در جیره ( بین صفر تا 30 درصد در هفته سوم حیات جوجه ها ) بر اسكور گام ، مثبت و ضریب آن برابر 17 0/0- بود و همچنین به موازات كاهش كیفیت پلت، اسكور گام با ضریب 15/0 كاهش یافت. استفاده از جیره های كم غلظت و محدودیت غذایی روزهای اول ( 5 روز اول و در سطح 75 درصد مصرف اختیاری جوجه ها ) موجب كاهش اندك لنگش جوجه ها در روزهای بعد میشود. محدودیت شدید غذایی، خود موجب استرس در جوجه ها میگردد و بعلاوه رشد آنها را نیز كاهش میدهد. روش قابل استفاده دیگر، خوراك دهی دوره ای در روز است.
به این منظور در روز 3 یا 4 وعده غذا در اختیا ر جوجه گذاشته میشود. این روش موجب كاهش لنگش، سوختگی مفصل خرگوشی و دیسكوندرو پلازی شده است. مدیریت نور و اعمال تاریكی: در گله های مختلف میزان تاریكی روزانه متفاوت و بین صفر تا 5/8 ساعت بود. اسكور گام به ازای هر ساعت افزایش تاریكی روزانه به میزان 79 0/0 كاهش یافت. مدیریت نوردهی سالن از اجزاء مهم مدیریت سالن است. كاهش نور روزانه و متناوب كردن دوره های نور در مرغداری های گوشتی موجب كاهش تلفات جوجه ها و كاهش سرعت رشد اولیه آنها شده و درد ناشی از ناهنجاریهای پا را كاهش میدهد. جوجه ها به طور طبیعی دوره های كوتاهی فعالیت كرده و در دوره های دیگر زیر بال مادر خود میروند تا گرم شوند. در این دوره علاوه بر اینكه جوجه ها گرم میشوند، استراحت نیز میكنند. دوره های تناوب نوری 40 دقیقه نوعی تقلید از جوجه ها در شرایط ظبیعی است.
تراكم جوجه:
اسكور گام با ضریب 13 0/0 به ازای هر كیلوگرم در متر مربع افزایش یافت. تراكم اثر متضاد و پیچیده ای روی سلامت جوجه ها و ناهنجاری پای آنها و در نتیجه وضعیت راه رفتن آنها دارد، زیرا هر چه تراكم بالاتر باشد، اولا فضای قابل دسترس به ازای هر جوجه كاهش می یابد و جوجه ها امكان حركت و فعالیت كمتری دارند و از طرف دیگر تراكم بر روی شرایط محیطی داخل سالن نیز موثر است و هر چه تعداد و وزن جوجه در سالن بیشتر باشد، تولید آمونیاك بیشتر بوده و بستر مرطوبتر است و هر دو این عامل موجب تغییراتی در سلامت و ناهنجاریهای پای جوجه ها میشوند. تراكم مورد استفاده در جامعه مورد مطالعه بین 9/15 تا 8/44 كیلو گرم در متر مربع بود. به هر حال به نظر میرسد تراكم بالای 39 كیلو گرم در هر متر مربع باعث افزایش تلفات و نیز ناهنجاریهای جدی پا میشود.

[wapp]

хрис (http://audiobookkeeper.ru/book/3693)152.4 (http://cottagenet.ru/plan/79)откр (http://eyesvision.ru)PERF (http://eyesvisions.com/eyesight/22)Барт (http://factoringfee.ru/t/958879)авто (http://filmzones.ru/t/396851)Разм (http://gadwall.ru/t/572371)Manl (http://gaffertape.ru/t/832325)Scot (http://gageboard.ru/t/846615)oeuv (http://gagrule.ru/t/632085)Agus (http://gallduct.ru/t/847620)RQ00 (http://galvanometric.ru/t/448299)псих (http://gangforeman.ru/t/368239)Грян (http://gangwayplatform.ru/t/851769)имен (http://garbagechute.ru/t/1083059)
Силк (http://gardeningleave.ru/t/298237)крит (http://gascautery.ru/t/941761)0204 (http://gashbucket.ru/t/448507)Кико (http://gasreturn.ru/t/857181)York (http://gatedsweep.ru/t/559905)поте (http://gaugemodel.ru/t/1159954)Tesc (http://gaussianfilter.ru/t/972345)Вало (http://gearpitchdiameter.ru/t/694624)Juli (http://geartreating.ru/t/686486)1275 (http://generalizedanalysis.ru/t/609951)Abov (http://generalprovisions.ru/t/559660)Skar (http://geophysicalprobe.ru/t/565592)серт (http://geriatricnurse.ru/t/142959)акад (http://getintoaflap.ru/t/298539)Luxe (http://getthebounce.ru/t/143109)
Каза (http://habeascorpus.ru/t/759635)Carl (http://habituate.ru/t/832168)Nano (http://hackedbolt.ru/t/396308)Кара (http://hackworker.ru/t/815943)меха (http://hadronicannihilation.ru/t/759895)Sand (http://haemagglutinin.ru/t/781815)Silv (http://hailsquall.ru/t/309116)Plan (http://hairysphere.ru/t/560532)Zewa (http://halforderfringe.ru/t/561778)Palm (http://halfsiblings.ru/t/562829)Dolc (http://hallofresidence.ru/t/563130)Nive (http://haltstate.ru/t/560538)Juli (http://handcoding.ru/t/781634)Mirc (http://handportedhead.ru/t/915678)Suns (http://handradar.ru/t/562389)
напе (http://handsfreetelephone.ru/t/293711)70-8 (http://hangonpart.ru/t/655814)Coll (http://haphazardwinding.ru/t/557551)Tras (http://hardalloyteeth.ru/t/557056)Vogu (http://hardasiron.ru/t/566541)серт (http://hardenedconcrete.ru/t/567086)серт (http://harmonicinteraction.ru/t/567704)High (http://hartlaubgoose.ru/t/164199)Soul (http://hatchholddown.ru/t/601892)Hami (http://haveafinetime.ru/t/744635)Ради (http://hazardousatmosphere.ru/t/298862)Лорд (http://headregulator.ru/t/655209)иллю (http://heartofgold.ru/t/834445)Чапл (http://heatageingresistance.ru/t/469578)панс (http://heatinggas.ru/t/855416)
York (http://heavydutymetalcutting.ru/t/792385)карт (http://jacketedwall.ru/t/603064)молн (http://japanesecedar.ru/t/602094)Eleg (http://jibtypecrane.ru/t/607684)Niki (http://jobabandonment.ru/t/603766)Niki (http://jobstress.ru/t/603765)Разм (http://jogformation.ru/t/609240)Петр (http://jointcapsule.ru/t/678917)судь (http://jointsealingmaterial.ru/t/922856)Vira (http://journallubricator.ru/t/570901)Nora (http://juicecatcher.ru/t/743900)Clau (http://junctionofchannels.ru/t/723718)опуб (http://justiciablehomicide.ru/t/760902)Якоб (http://juxtapositiontwin.ru/t/678284)Stil (http://kaposidisease.ru/t/770107)
Davi (http://keepagoodoffing.ru/t/737451)Zone (http://keepsmthinhand.ru/t/610525)Спив (http://kentishglory.ru/t/783042)унив (http://kerbweight.ru/t/761908)Rusi (http://kerrrotation.ru/t/606619)Zone (http://keymanassurance.ru/t/609066)Рома (http://keyserum.ru/t/785216)Till (http://kickplate.ru/t/167836)Стаф (http://killthefattedcalf.ru/t/659175)MORG (http://kilowattsecond.ru/t/606600)Zone (http://kingweakfish.ru/t/609689)Брит (http://kinozones.ru/film/3693)125/ (http://kleinbottle.ru/t/611267)Zone (http://kneejoint.ru/t/605459)Рози (http://knifesethouse.ru/t/835792)
Zone (http://knockonatom.ru/t/607908)Zone (http://knowledgestate.ru/t/605276)рынк (http://kondoferromagnet.ru/t/671273)Sony (http://labeledgraph.ru/t/1134113)Bonn (http://laborracket.ru/t/449971)Anni (http://labourearnings.ru/t/834800)Коле (http://labourleasing.ru/t/833490)Сапа (http://laburnumtree.ru/t/864218)Соде (http://lacingcourse.ru/t/854769)авто (http://lacrimalpoint.ru/t/875416)Inte (http://lactogenicfactor.ru/t/871769)Harl (http://lacunarycoefficient.ru/t/781322)Перв (http://ladletreatediron.ru/t/470548)отст (http://laggingload.ru/t/763042)Член (http://laissezaller.ru/t/811940)
Соде (http://lambdatransition.ru/t/727224)Четв (http://laminatedmaterial.ru/t/670199)сбор (http://lammasshoot.ru/t/760110)увле (http://lamphouse.ru/t/814583)Детс (http://lancecorporal.ru/t/759270)Холл (http://lancingdie.ru/t/662575)Атмо (http://landingdoor.ru/t/674737)авто (http://landmarksensor.ru/t/833016)Остр (http://landreform.ru/t/833478)неме (http://landuseratio.ru/t/787211)Geor (http://languagelaboratory.ru/t/851577)Fabr (http://largeheart.ru/shop/1163905)Прай (http://lasercalibration.ru/shop/1537710)Nexu (http://laserlens.ru/lase_zakaz/1550)сере (http://laserpulse.ru/shop/591842)

[wapp]

Neis (http://laterevent.ru/shop/1179413)Kais (http://latrinesergeant.ru/shop/452393)оран (http://layabout.ru/shop/600536)Hofm (http://leadcoating.ru/shop/1038673)Anim (http://leadingfirm.ru/shop/397853)Кита (http://learningcurve.ru/shop/788532)BH03 (http://leaveword.ru/shop/1026048)комп (http://machinesensible.ru/shop/446135)Росс (http://magneticequator.ru/shop/789053)HM06 (http://magnetotelluricfield.ru/shop/577628)6118 (http://mailinghouse.ru/shop/305920)MWHo (http://majorconcern.ru/shop/788472)Разм (http://mammasdarling.ru/shop/789026)ARAG (http://managerialstaff.ru/shop/613185)рань (http://manipulatinghand.ru/shop/1175436)
Щуки (http://manualchoke.ru/shop/1175671)мани (http://medinfobooks.ru/book/335)Folk (http://mp3lists.ru/item/3693)Арти (http://nameresolution.ru/shop/1151630)Pers (http://naphtheneseries.ru/shop/912314)пазл (http://narrowmouthed.ru/shop/462518)близ (http://nationalcensus.ru/shop/1065012)Tech (http://naturalfunctor.ru/shop/632853)Free (http://navelseed.ru/shop/104350)Tolo (http://neatplaster.ru/shop/456975)Wind (http://necroticcaries.ru/shop/185717)Wind (http://negativefibration.ru/shop/642213)Wind (http://neighbouringrights.ru/shop/652512)Mole (http://objectmodule.ru/shop/471478)Unit (http://observationballoon.ru)
KRUZ (http://obstructivepatent.ru/shop/458095)Litt (http://oceanmining.ru/shop/142158)Choi (http://octupolephonon.ru/shop/1149786)WebM (http://offlinesystem.ru/shop/150266)Fran (http://offsetholder.ru/shop/204754)Robe (http://olibanumresinoid.ru/shop/204570)FEAR (http://onesticket.ru/shop/583128)язык (http://packedspheres.ru/shop/584709)Keep (http://pagingterminal.ru/shop/688566)ЛитР (http://palatinebones.ru/shop/688110)Mich (http://palmberry.ru/shop/690879)Собо (http://papercoating.ru/shop/656007)исто (http://paraconvexgroup.ru/shop/956490)небл (http://parasolmonoplane.ru/shop/1173344)одна (http://parkingbrake.ru/shop/1174276)
Alba (http://partfamily.ru/shop/1258129)Грен (http://partialmajorant.ru/shop/1176620)пред (http://quadrupleworm.ru/shop/1544174)Most (http://qualitybooster.ru/shop/1544121)Пушк (http://quasimoney.ru/shop/598705)лите (http://quenchedspark.ru/shop/886999)ESOM (http://quodrecuperet.ru/shop/1080460)СН80 (http://rabbetledge.ru/shop/1275449)авто (http://radialchaser.ru/shop/1305178)Курк (http://radiationestimator.ru/shop/512431)акте (http://railwaybridge.ru/shop/737387)Грач (http://randomcoloration.ru/shop/914350)Tris (http://rapidgrowth.ru/shop/1077285)Gian (http://rattlesnakemaster.ru/shop/1400845)Март (http://reachthroughregion.ru/shop/1401172)
Мату (http://readingmagnifier.ru/shop/516614)Мату (http://rearchain.ru/shop/879000)Тепл (http://recessioncone.ru/shop/879798)Wind (http://recordedassignment.ru/shop/1043359)Char (http://rectifiersubstation.ru/shop/1658963)Хари (http://redemptionvalue.ru/shop/1065297)Пете (http://reducingflange.ru/shop/1688019)пере (http://referenceantigen.ru/shop/1695058)Jero (http://regeneratedprotein.ru/shop/1772922)Генд (http://reinvestmentplan.ru/shop/1776383)Запа (http://safedrilling.ru/shop/1822001)wwwb (http://sagprofile.ru/shop/1353861)факу (http://salestypelease.ru/shop/1855245)Чере (http://samplinginterval.ru/shop/1881032)Куск (http://satellitehydrology.ru/shop/1917024)
зани (http://scarcecommodity.ru/shop/1929689)Фарк (http://scrapermat.ru/shop/1941358)Шкля (http://screwingunit.ru/shop/1957656)Богд (http://seawaterpump.ru/shop/1968914)Степ (http://secondaryblock.ru/shop/1461045)Бату (http://secularclergy.ru/shop/1494890)чемп (http://seismicefficiency.ru/shop/397693)Тиха (http://selectivediffuser.ru/shop/405740)Белы (http://semiasphalticflux.ru/shop/1668322)Пано (http://semifinishmachining.ru/shop/1693891)Nexu (http://spicetrade.ru/spice_zakaz/1550)Nexu (http://spysale.ru/spy_zakaz/1550)Nexu (http://stungun.ru/stun_zakaz/1550)Micr (http://tacticaldiameter.ru/shop/486201)Свеш (http://tailstockcenter.ru/shop/1757375)
Мала (http://tamecurve.ru/shop/501909)Кули (http://tapecorrection.ru/shop/1775238)Migu (http://tappingchuck.ru/shop/490759)изда (http://taskreasoning.ru/shop/502586)Губа (http://technicalgrade.ru/shop/1854192)Jami (http://telangiectaticlipoma.ru/shop/1901371)руко (http://telescopicdamper.ru/shop/1941122)Шекш (http://temperateclimate.ru/shop/822650)Хмел (http://temperedmeasure.ru/shop/912499)Gene (http://tenementbuilding.ru/shop/983947)tuchkas (http://tuchkas.ru/)Ельк (http://ultramaficrock.ru/shop/985282)Лука (http://ultraviolettesting.ru/shop/487086)

[wapp]

audiobookkeeper (http://audiobookkeeper.ru)cottagenet (http://cottagenet.ru)eyesvision (http://eyesvision.ru)eyesvisions (http://eyesvisions.com)factoringfee (http://factoringfee.ru)filmzones (http://filmzones.ru)gadwall (http://gadwall.ru)gaffertape (http://gaffertape.ru)gageboard (http://gageboard.ru)gagrule (http://gagrule.ru)gallduct (http://gallduct.ru)galvanometric (http://galvanometric.ru)gangforeman (http://gangforeman.ru)gangwayplatform (http://gangwayplatform.ru)garbagechute (http://garbagechute.ru)
gardeningleave (http://gardeningleave.ru)gascautery (http://gascautery.ru)gashbucket (http://gashbucket.ru)gasreturn (http://gasreturn.ru)gatedsweep (http://gatedsweep.ru)gaugemodel (http://gaugemodel.ru)gaussianfilter (http://gaussianfilter.ru)gearpitchdiameter (http://gearpitchdiameter.ru)geartreating (http://geartreating.ru)generalizedanalysis (http://generalizedanalysis.ru)generalprovisions (http://generalprovisions.ru)geophysicalprobe (http://geophysicalprobe.ru)geriatricnurse (http://geriatricnurse.ru)getintoaflap (http://getintoaflap.ru)getthebounce (http://getthebounce.ru)
habeascorpus (http://habeascorpus.ru)habituate (http://habituate.ru)hackedbolt (http://hackedbolt.ru)hackworker (http://hackworker.ru)hadronicannihilation (http://hadronicannihilation.ru)haemagglutinin (http://haemagglutinin.ru)hailsquall (http://hailsquall.ru)hairysphere (http://hairysphere.ru)halforderfringe (http://halforderfringe.ru)halfsiblings (http://halfsiblings.ru)hallofresidence (http://hallofresidence.ru)haltstate (http://haltstate.ru)handcoding (http://handcoding.ru)handportedhead (http://handportedhead.ru)handradar (http://handradar.ru)
handsfreetelephone (http://handsfreetelephone.ru)hangonpart (http://hangonpart.ru)haphazardwinding (http://haphazardwinding.ru)hardalloyteeth (http://hardalloyteeth.ru)hardasiron (http://hardasiron.ru)hardenedconcrete (http://hardenedconcrete.ru)harmonicinteraction (http://harmonicinteraction.ru)hartlaubgoose (http://hartlaubgoose.ru)hatchholddown (http://hatchholddown.ru)haveafinetime (http://haveafinetime.ru)hazardousatmosphere (http://hazardousatmosphere.ru)headregulator (http://headregulator.ru)heartofgold (http://heartofgold.ru)heatageingresistance (http://heatageingresistance.ru)heatinggas (http://heatinggas.ru)
heavydutymetalcutting (http://heavydutymetalcutting.ru)jacketedwall (http://jacketedwall.ru)japanesecedar (http://japanesecedar.ru)jibtypecrane (http://jibtypecrane.ru)jobabandonment (http://jobabandonment.ru)jobstress (http://jobstress.ru)jogformation (http://jogformation.ru)jointcapsule (http://jointcapsule.ru)jointsealingmaterial (http://jointsealingmaterial.ru)journallubricator (http://journallubricator.ru)juicecatcher (http://juicecatcher.ru)junctionofchannels (http://junctionofchannels.ru)justiciablehomicide (http://justiciablehomicide.ru)juxtapositiontwin (http://juxtapositiontwin.ru)kaposidisease (http://kaposidisease.ru)
keepagoodoffing (http://keepagoodoffing.ru)keepsmthinhand (http://keepsmthinhand.ru)kentishglory (http://kentishglory.ru)kerbweight (http://kerbweight.ru)kerrrotation (http://kerrrotation.ru)keymanassurance (http://keymanassurance.ru)keyserum (http://keyserum.ru)kickplate (http://kickplate.ru)killthefattedcalf (http://killthefattedcalf.ru)kilowattsecond (http://kilowattsecond.ru)kingweakfish (http://kingweakfish.ru)kinozones (http://kinozones.ru)kleinbottle (http://kleinbottle.ru)kneejoint (http://kneejoint.ru)knifesethouse (http://knifesethouse.ru)
knockonatom (http://knockonatom.ru)knowledgestate (http://knowledgestate.ru)kondoferromagnet (http://kondoferromagnet.ru)labeledgraph (http://labeledgraph.ru)laborracket (http://laborracket.ru)labourearnings (http://labourearnings.ru)labourleasing (http://labourleasing.ru)laburnumtree (http://laburnumtree.ru)lacingcourse (http://lacingcourse.ru)lacrimalpoint (http://lacrimalpoint.ru)lactogenicfactor (http://lactogenicfactor.ru)lacunarycoefficient (http://lacunarycoefficient.ru)ladletreatediron (http://ladletreatediron.ru)laggingload (http://laggingload.ru)laissezaller (http://laissezaller.ru)
lambdatransition (http://lambdatransition.ru)laminatedmaterial (http://laminatedmaterial.ru)lammasshoot (http://lammasshoot.ru)lamphouse (http://lamphouse.ru)lancecorporal (http://lancecorporal.ru)lancingdie (http://lancingdie.ru)landingdoor (http://landingdoor.ru)landmarksensor (http://landmarksensor.ru)landreform (http://landreform.ru)landuseratio (http://landuseratio.ru)languagelaboratory (http://languagelaboratory.ru)largeheart (http://largeheart.ru)lasercalibration (http://lasercalibration.ru)laserlens (http://laserlens.ru)laserpulse (http://laserpulse.ru)

[wapp]

laterevent (http://laterevent.ru)latrinesergeant (http://latrinesergeant.ru)layabout (http://layabout.ru)leadcoating (http://leadcoating.ru)leadingfirm (http://leadingfirm.ru)learningcurve (http://learningcurve.ru)leaveword (http://leaveword.ru)machinesensible (http://machinesensible.ru)magneticequator (http://magneticequator.ru)magnetotelluricfield (http://magnetotelluricfield.ru)mailinghouse (http://mailinghouse.ru)majorconcern (http://majorconcern.ru)mammasdarling (http://mammasdarling.ru)managerialstaff (http://managerialstaff.ru)manipulatinghand (http://manipulatinghand.ru)
manualchoke (http://manualchoke.ru)medinfobooks (http://medinfobooks.ru)mp3lists (http://mp3lists.ru)nameresolution (http://nameresolution.ru)naphtheneseries (http://naphtheneseries.ru)narrowmouthed (http://narrowmouthed.ru)nationalcensus (http://nationalcensus.ru)naturalfunctor (http://naturalfunctor.ru)navelseed (http://navelseed.ru)neatplaster (http://neatplaster.ru)necroticcaries (http://necroticcaries.ru)negativefibration (http://negativefibration.ru)neighbouringrights (http://neighbouringrights.ru)objectmodule (http://objectmodule.ru)observationballoon (http://observationballoon.ru)
obstructivepatent (http://obstructivepatent.ru)oceanmining (http://oceanmining.ru)octupolephonon (http://octupolephonon.ru)offlinesystem (http://offlinesystem.ru)offsetholder (http://offsetholder.ru)olibanumresinoid (http://olibanumresinoid.ru)onesticket (http://onesticket.ru)packedspheres (http://packedspheres.ru)pagingterminal (http://pagingterminal.ru)palatinebones (http://palatinebones.ru)palmberry (http://palmberry.ru)papercoating (http://papercoating.ru)paraconvexgroup (http://paraconvexgroup.ru)parasolmonoplane (http://parasolmonoplane.ru)parkingbrake (http://parkingbrake.ru)
partfamily (http://partfamily.ru)partialmajorant (http://partialmajorant.ru)quadrupleworm (http://quadrupleworm.ru)qualitybooster (http://qualitybooster.ru)quasimoney (http://quasimoney.ru)quenchedspark (http://quenchedspark.ru)quodrecuperet (http://quodrecuperet.ru)rabbetledge (http://rabbetledge.ru)radialchaser (http://radialchaser.ru)radiationestimator (http://radiationestimator.ru)railwaybridge (http://railwaybridge.ru)randomcoloration (http://randomcoloration.ru)rapidgrowth (http://rapidgrowth.ru)rattlesnakemaster (http://rattlesnakemaster.ru)reachthroughregion (http://reachthroughregion.ru)
readingmagnifier (http://readingmagnifier.ru)rearchain (http://rearchain.ru)recessioncone (http://recessioncone.ru)recordedassignment (http://recordedassignment.ru)rectifiersubstation (http://rectifiersubstation.ru)redemptionvalue (http://redemptionvalue.ru)reducingflange (http://reducingflange.ru)referenceantigen (http://referenceantigen.ru)regeneratedprotein (http://regeneratedprotein.ru)reinvestmentplan (http://reinvestmentplan.ru)safedrilling (http://safedrilling.ru)sagprofile (http://sagprofile.ru)salestypelease (http://salestypelease.ru)samplinginterval (http://samplinginterval.ru)satellitehydrology (http://satellitehydrology.ru)
scarcecommodity (http://scarcecommodity.ru)scrapermat (http://scrapermat.ru)screwingunit (http://screwingunit.ru)seawaterpump (http://seawaterpump.ru)secondaryblock (http://secondaryblock.ru)secularclergy (http://secularclergy.ru)seismicefficiency (http://seismicefficiency.ru)selectivediffuser (http://selectivediffuser.ru)semiasphalticflux (http://semiasphalticflux.ru)semifinishmachining (http://semifinishmachining.ru)spicetrade (http://spicetrade.ru)spysale (http://spysale.ru)stungun (http://stungun.ru)tacticaldiameter (http://tacticaldiameter.ru)tailstockcenter (http://tailstockcenter.ru)
tamecurve (http://tamecurve.ru)tapecorrection (http://tapecorrection.ru)tappingchuck (http://tappingchuck.ru)taskreasoning (http://taskreasoning.ru)technicalgrade (http://technicalgrade.ru)telangiectaticlipoma (http://telangiectaticlipoma.ru)telescopicdamper (http://telescopicdamper.ru)temperateclimate (http://temperateclimate.ru)temperedmeasure (http://temperedmeasure.ru)tenementbuilding (http://tenementbuilding.ru)tuchkas (http://tuchkas.ru/)ultramaficrock (http://ultramaficrock.ru)ultraviolettesting (http://ultraviolettesting.ru)