kgh_vet
09-24-2011, 11:58 AM
يكي ديگه از بحثهاي بسيار مهم در زمينه نگهداري حيوانات خانگي بويژه سگ و گربه رعايت بهداشت دهان و دندانها است...:wassat:
بسياري از بيماريهاي قلبي كبدي و كليوي ارتباط تنگاتنگي با مشكلات دنداني دارند. بعضي اوقات بي اشتهايي و كم اشتهايي حيوان در اثر كم توجهي صاحبش در زمينه عدم توجه به وضعيت دهان و دندانها است و همينطور بوي بد دهان تمام موارد فوق با توجه بيشتر به دهان بر طرف خواهند شد و پيش گيري بهتر از درمان خواهد بود و بد نيست چند مورد ساده رو براتون بگم يكبار يكي از مراجعينم با من تماس گرفت و از كم اشتهايي و بد اخلاق شدن سگش گفت من هم ازش خواستم در اولين فرصت سگش رو بياره كلينيك اما ايشون وقتشون مهمتر از سلامتي سگ بود.و بعد از يك هفته با من تماس گرفت و درخواست كرد شخصا برم منزلشون در نگاه اول سگي بسيار شاداب و قدرتمند تبديل به موجود نحيفي شده بود و بسيار هم وحشي و اجازه نمي داد بهش نزديك بشيم به هر ترتيبي كه بود به سگه آرامبخش تزريق كردم و دهانش رو با دقت معاينه كردم ديدم كه يك تكه استخوان در بين دندانهاي فك بالا گير كرده است اون رو بيرون كشيدم و خب معلومه سگ بيچاره نه احتياج به آنتي بيوتيك داشت و نه درمان ديگه فقط به كمي توجه نياز داشت و يا يكبار رفته بودم به يكي از شهرستانها و مهمان همكلاسي قديمي ام بودم اون روز از من خواست كه بريم به يكي از روستا هاي اطراف چون وقت تزريق آنتي بيوتيك سگ بيماري بود در بين راه ازش سوال كردم بيماريش چيه گفت كه چند روزه كه خون استفراغ مي كنه و بي اشتها شده و خيلي هم عصبي شده و هر كاري مي كنم به درمانها جواب نمي ده كمي بعد رسيديم به بالاي سر بيمار زبون بسته و دوستم رفت تا ويال پني سيلين رو آماده كنه من هم از صاحب سگ خواستم هر طور شده دهان سگ رو باز كنه و بله يك تكه استخوان بين دندانهاي پرمولار و مولار.گير كرده بود و لبه تيز اون هم بداخل بافت مخاط دهان فرو رفته بود و بطور دائمي جراحت ايجاد مي كرد. خوشبختانه اون سگ از صاحبش حساب مي برد و در همان موقع كه دوستم آمد كه پني سيلين تزريق كنه من هم استخوان را از بين دندانها بيرون كشيدم تموم شد .سگه يه نگاهي به اطراف كرد و دندانهاش رو بهم فشار داد و اومد سمت من باورم نمي شد صحنه خيلي عجيبي بود باور نكردني شروع كرد به ليس زدن دستهام ولم نمي كرد هر جا مي رفتم دنبالم بود و با نگاهي عميق تو چشمام ذول زده بود حس قشنگيه نه؟؟؟ اينجاست كه حس مي كنم شغلم رو دوست دارم. و يا يكدفعه هم سگي بود كه دهانش متورم شده بود و بعد از بي هوشي متوجه شدم كه يكي از دندانهاش فاسد شده و با هر زحمتي كه بود دندان معيوب رو كشيدم و از اون روز به بعد اون سگ درنده تا من رو مي بينه بي هيچ مقاومتي خودش رو تسليم مي كنه. اين مقدمه رو گفتم تا برم سراغ بحث اصلي : وقتي صحبت از بهداشت دهان و دندان ميشه تمام توجه ما معطوف ميشه به دندانها چونكه زبان داره كار خودش رو مي كنه و اين دندانها و لثه ها هستند كه دچار مشكل ميشن . دندانها بر روي استخوان فك بالا كه بهش ماكسيلا مي گن و بر روي فك پايين كه منديبول ناميده ميشه در داخل حفرات استخواني مربوطه جا مي گيرن و آنچكه اونها رو در اون حفرات محكم مي كنه همين لثه ها هستند پس اگه لثه دچار آسيب بشه دندانها رو نمي تونه بخوبي در حفره دنداني نگه داره و حيوان دندانش رو از دست مي ده البته در مورد انسان هم دقيقا همين صدق مي كنه. و دقيقا جايي كه محل تماس دندان و بافت لثه است به اندازه يك ميلي متر مهمترين بخش لثه ها است اين بخش اگه دچار عفونت و التهاب بشه بتدريج رشد مي كنه و عواقب غير قابل جبراني خواهد داشت.و در واقع عفونت پريودنتالي رو خواهيم داشت در سگ ها پوسيدگي دنداني رو به مانند انسان نداريم و يا خيلي كمتر است اما مشكلات اصلي در عفونتهاي لثه است كه در ادامه به بحث در مورد اونها مي پردازم. توله سگ وقتي به دنيا مي آد دندون نداره و بتدريج از سن سه هفتگي تا شش هفتگي دندانهاي شيري اشدر مي اد و تا سن 8 هفتگي كامل ميشن و اين دندانها تا حدود سن 4 ماهگي جاي خودشون رو به دندانهاي دائمي مي دهند توله سگها 28 دندان شيري دارند و دندانهاي آسيا ندارند چون احتياجي هم بهشون نيست معمولا يك غذاي نرم مي خورن و چي رو مي خوان له كنن؟ خيلي جالبه كه خداوند براي اين چيزها هم فكر كرده.... بعد از سن 4 ماهگي دندانهاي دائمي در ميان خيلي مهمه كه دقت كنيد و حواستون باشه كه حتما دندانهاي شيري بيفتن و جاش دندان دائمي دربياد در غير اينصورت دندان شيري سر جاش باقي مي مونه و دندان دائمي هم راهي پيدا نمي كنه تا بيرون بياد و التهاب و عفونت دنداني رو مي بينيد و دليلي هم براش پيدا نمي كنيد در حالي كه با كمي دقت متوجه مي شديد و يا ممكنه كه دندان شيري سر جاش باشه و دندان دائمي در كنارش رشد كنه و اغلب دندان نيش اين حالت رو نشون مي دن هم بد منظره ميشه و هم استقامت دندان رو كاهش مي ده و حتي ممكنه باعث پوسيدگي دندان بشود. دندانهاي دائمي معمولا 42 عدد هستند 22 عدد بر روي فك پايين قرار مي گيرن و 20 عدد بر روي فك بالا. 12 عدد دندان پيشين دارند و 4 عدد دندان نيش يا دندان كانين و 16 عدد دندان پرمولار يا پيش آسيا و 4 عدد دندان آسيا در فك بالا و 6 عدد دندان آسيا در فك پايين و معمولا دندانهاي آسيا ديرتر از بقيه در ميان. دندانها در سگها وظايف بسيار مهمي دارند مثلا دندانهاي پيشين يا ثنايا كارشون نگه داشتن گوشت و در واقع كندن گوشت از روي استخوانها است دندانهاي نيش نقش بسيار بسيار مهمي در سگ سانان منجمله گرگها دارند چون اولين دنداني است كه بر بدن شكار فرو مي رود و اون رو نگه مي داره دندانهاي پيش آسيا يا پرمولار كارشون بريدن و تكه تكه كردن شكار است اگه دقت كرده باشيد معمولا سگها از گوشه دهانشون شروع مي كنن به خوردن گوشت و استخوان چون با اين كار غذا رو مي برن و تكه تكه مي كنن دندانها آسيا هم كارشون له كردن غذا است. و بر اين اساس مي بينيد كه با توجه به نوع رژيم غذايي سگها دندانهاي آسيا رشد محدودتري دارند و مثلا بر روي فك بالا دو دندان كمتر از فك پايين قرار دارد. در طبيعت اگه دندانها به صورت صحيح در نيان و يا فك بالا جلوتر از فك پايين باشه و يا برعكس حيواني مثل گرگ نمي تونه شكار كنه و عملا از ادامه زندگي باز مي مونه ولي سگهاي اهلي هميشه غذا دارن و اين مشكلات باعث مرگ اونها نميشه اما در جايي كه مسابقات چمپيون برگزار ميشه ويا قصد نسل گيري از سگها رو دارند اين حيوانات رو عقيم مي كنند تا اين خصوصيت ژنتيكي نامطلوب رو به نسل بعد انتقال ندهند.. تا يادم نرفته بگم كه از نقشهاي ديگه دندانها ميشه به دفاع كردن و همينطور گرومينگ يا رسيدگي به بهداشت فردي حيوان اشاره كرد چون سگ با دندانهاي پيشين خودش رو مي خارونه و يا ناخنهاش رو كوتاه مي كنه و نقش ديگه دندانها در رفتار شناسي سگها ابراز علاقه و بازي كردن با ساير سگها است و بصورت خيلي زيبايي با همين دندونهاشون حس خودشون رو به سگ ديگه انتقال مي دن و بازي اونها و اظهار علاقه اشون به همديگه بسيار تماشايي است. همانطوري كه گفتم در سگها و گربه ها عفونتهاي پريودنتال و در واقع بيماريهاي لثه شايع تر از ساير بيماريها است و پوسيدگي در اين حيوانات چندان مطرح نيست. و اما اين مشكلات از كجا آغاز مي شوند؟ معمولا بزاق ماده اي بنام گليكوپروتئين دارد و رسوب اين ماده بر روي ميناي دندان باعث مي شود كه بعد از مدتي ساير عوامل مثل خرده هاي مواد غذايي كلسيم و فسفر بر روي آن رسوب كنند و بتدريج پلاك اوليه تبديل مي شود به سنگ دنداني يا DENTAL CALCULUS اگر در مدت 48 تا 72 ساعت اوليه و قبل از تشكيل پلاك دندانها مسواك زده شوند آن پلاك از بين مي رود و اگر حضور پلاك ادامه يابد و تبديل به سنگ دنداني شود بتدريج باكتريهاي موجود در دهان را نيز به خود جذب مي كند و بدليل تماس با لثه و بويژه ناحيه اتصال لثه به دندان عفونتهاي لثه ايجاد مي شوند و شاهد بوي بد دهان التهاب و قرمزي مخاط لثه و لثه تغيير رنگ مي دهد و تيره مي شود اگر اين بيماري برطرف نشود باعث تخريب بافت لثه و عدم توانايي لثه در نگهداري دندان در داخل حفرات استخواني فكها مي شود و دندان مي افتد و يا ممكن است در ناحيه زير دندانها هم آبسه تشكيل شود كه علاوه بر درد زياد نهايتا دندان از دست مي رود.در عين حال در نظر داشته باشيد با شروع عفونت و ورود باكتريها به جريان خون همانطوري كه گفتم عفونتهاي قلبي و كبدي و كليوي را در پي خواهد داشت. و در سنين 8 تا 10سالگي سگ شما دندانهايش را از دست مي دهد. و حتي مي توان اين بيماري را مرگ خاموش سگها ناميد. اما اگر شناخت كافي از شرايط فوق داشته باشيد حيواني سالم و شاداب را خواهيد داشت. راه حل مقابله با چنين مشكلاتي بسيار ساده است بايد از سنين 8 تا 12 هفتگي توله ها را عادت دهيد به مسواك شدن دندانهايشان و مي توان از سنين پايين تر دستان خود را با دستكش بپوشانيد و لثه ها و دندانها را مالش دهيد تا توله به اين كار خو بگيرد . با توجه به تشكيل پلاك دنداني در فاصله زماني 48 تا 72 ساعت بهتر است حداقل هر سه روز يكبار اين كار را انجام دهيد و مي توانيد گاهي هم محلولهاي دهان شويه را كه حاوي كلرهگزدين هستند را نيز بكار ببريد چون آنها باكتريها را از بين مي برند .در نظر داشته باشيد كه مسواك بايد نرم باشد و حيوان را آزار ندهد و مي توان از مسواكهاي انگشتي ويژه سگها استفاده كرد.خمير دندان سگها فرمول مخصوصي دارد و متناسب با PH معده سگها است و هرگز از خمير دندانهاي انساني استفاده نكنيد چون در آن موقع بايد با استفراغ و مشكلات گوارشي سگ خود دسته و پنجه نرم كنيد. اگر هم خمير دندان مخصوص سگ نداريد و يا مسواك مخصوص آنها را در اختيار نداريد مي توانيد يك گاز تامپون را بدور انگشت خود بپيچيد و با آغشته كردن انگشت خود به خمير جوش شيرين دندانها و لثه هاي سگ را ماساژ دهيد. البته مي توان از استخوانهاي خام و بزرگ گوساله مثل غوزك پا نيز استفاده كرد چون سگ با جويدن آنها دندانهاي خود را تميز مي كند اما طبق بررسي هاي صورت گرفته حتما بايد اين استخوان خام باشد چون استخوان پخته خشك مي شود و قطعات آن بصورت قطعات سوزني شكل در مي آيد و ممكن است در داخل دستگاه گوارش ايجاد عوارضي كند. و متاسفانه تصور عمومي بر اين مبنا است كه سگ اگه استخوان رو بجوه سنگهاي دنداني از بين خواهند رفت. اما با كمال تاسف مجبورم نا اميدتان كنم. چون سنگ دنداني كاملا بر روي بافت دندان استقرار يافته و بايد حتما توسط دكتر دامپزشك بر داشته شوند روش كار هم به اين صورت است كه بايد حيوان را كاملا بي هوش كنيم و توسط دستگاه دستگاه جرم گير اولتراسونيك آنها را از دندانها بر داريم و اين دستگاه توسط امواج اولترا سوند كار مي كند و گرماي زيادي توليد مي كند و به همين دليل بايد متصل به جريان آب جاري باشد تا گرماي زياد باعث آسيب رسيدن به دندانها نشود و از طرفي حتما دستگاه ساكشن جراحي در اختيار باشد تا آب جمع شده از دهان خارج شود و وارد معده و يا احيانا ريه ها نشود و در ضمن موقع كار بايد حتما از ماسك استفاده كرد تا با پخش شدن اجرام مربوطه براي شخص دكتر دامپزشك بيماري ايجاد نكند. و معمولا سگهايي كه دندانهايشان از ابتداي زندگي مسواك نزده باشند در سن سن 3 سالگي نياز به جرم گيري دارند و اگر اين بي توجهي ادامه يابد مجددا يكسال بعد بايد اين كار صورت گيرد.. و با اين كار سلامتي را مجددا به حيوان باز مي گردانيد و در ضمن به اين نكته توجه داشته باشيد كه اگر دكتر دامپزشك مهارت كافي داشته باشد و فقط سنگ دنداني را بردارد و دستگاه مورد استفاده استاندارد باشد هيچ گونه آسيبي به ميناي دندان وارد نمي شود و جرم گيري نشدن عوارش بدتري خواهد داشت . علاوه بر بيماريهاي ثانوي شما مجبوريد بوي ناشي از تركيبات سولفوره ناشي از فعاليت باكتريها را تحمل كنيد VOLATILE SULFUR COMPOUNDS .
غذاهاي سگ كه بصورت نرم هستند يكي از دلايل اصلي ابتلاي سگ ها به عوارض دنداني و بيماريهاي لثه هستند زيرا در طبيعت سگهايي لاغر و آلوده به انواع بيماريهاي انگلي را مي بينيم كه دندانهايي سفيد و شفاف دارند اما سگ آپارتماني ناز نازي ما دهانش بوي بدي مي ده و دندانهاي زرد و قهوه اي زشتي داره..
اخيرا بعضي شركتهاي توليد كننده غذاي آماده سگ از تركيباتي در فرمول توليد خود استفاده مي كنند كه پلاكهاي دنداني را كم مي كنند اما استفاده از اين تركيبات جاي مسواك زدن را نمي گيرند نام اين ماده Sodium Hexametaphosphate است .
منبع: دکتر فريبرز افروزی (http://www.persianblog.ir/ProfileView.aspx?userID=4231)
بسياري از بيماريهاي قلبي كبدي و كليوي ارتباط تنگاتنگي با مشكلات دنداني دارند. بعضي اوقات بي اشتهايي و كم اشتهايي حيوان در اثر كم توجهي صاحبش در زمينه عدم توجه به وضعيت دهان و دندانها است و همينطور بوي بد دهان تمام موارد فوق با توجه بيشتر به دهان بر طرف خواهند شد و پيش گيري بهتر از درمان خواهد بود و بد نيست چند مورد ساده رو براتون بگم يكبار يكي از مراجعينم با من تماس گرفت و از كم اشتهايي و بد اخلاق شدن سگش گفت من هم ازش خواستم در اولين فرصت سگش رو بياره كلينيك اما ايشون وقتشون مهمتر از سلامتي سگ بود.و بعد از يك هفته با من تماس گرفت و درخواست كرد شخصا برم منزلشون در نگاه اول سگي بسيار شاداب و قدرتمند تبديل به موجود نحيفي شده بود و بسيار هم وحشي و اجازه نمي داد بهش نزديك بشيم به هر ترتيبي كه بود به سگه آرامبخش تزريق كردم و دهانش رو با دقت معاينه كردم ديدم كه يك تكه استخوان در بين دندانهاي فك بالا گير كرده است اون رو بيرون كشيدم و خب معلومه سگ بيچاره نه احتياج به آنتي بيوتيك داشت و نه درمان ديگه فقط به كمي توجه نياز داشت و يا يكبار رفته بودم به يكي از شهرستانها و مهمان همكلاسي قديمي ام بودم اون روز از من خواست كه بريم به يكي از روستا هاي اطراف چون وقت تزريق آنتي بيوتيك سگ بيماري بود در بين راه ازش سوال كردم بيماريش چيه گفت كه چند روزه كه خون استفراغ مي كنه و بي اشتها شده و خيلي هم عصبي شده و هر كاري مي كنم به درمانها جواب نمي ده كمي بعد رسيديم به بالاي سر بيمار زبون بسته و دوستم رفت تا ويال پني سيلين رو آماده كنه من هم از صاحب سگ خواستم هر طور شده دهان سگ رو باز كنه و بله يك تكه استخوان بين دندانهاي پرمولار و مولار.گير كرده بود و لبه تيز اون هم بداخل بافت مخاط دهان فرو رفته بود و بطور دائمي جراحت ايجاد مي كرد. خوشبختانه اون سگ از صاحبش حساب مي برد و در همان موقع كه دوستم آمد كه پني سيلين تزريق كنه من هم استخوان را از بين دندانها بيرون كشيدم تموم شد .سگه يه نگاهي به اطراف كرد و دندانهاش رو بهم فشار داد و اومد سمت من باورم نمي شد صحنه خيلي عجيبي بود باور نكردني شروع كرد به ليس زدن دستهام ولم نمي كرد هر جا مي رفتم دنبالم بود و با نگاهي عميق تو چشمام ذول زده بود حس قشنگيه نه؟؟؟ اينجاست كه حس مي كنم شغلم رو دوست دارم. و يا يكدفعه هم سگي بود كه دهانش متورم شده بود و بعد از بي هوشي متوجه شدم كه يكي از دندانهاش فاسد شده و با هر زحمتي كه بود دندان معيوب رو كشيدم و از اون روز به بعد اون سگ درنده تا من رو مي بينه بي هيچ مقاومتي خودش رو تسليم مي كنه. اين مقدمه رو گفتم تا برم سراغ بحث اصلي : وقتي صحبت از بهداشت دهان و دندان ميشه تمام توجه ما معطوف ميشه به دندانها چونكه زبان داره كار خودش رو مي كنه و اين دندانها و لثه ها هستند كه دچار مشكل ميشن . دندانها بر روي استخوان فك بالا كه بهش ماكسيلا مي گن و بر روي فك پايين كه منديبول ناميده ميشه در داخل حفرات استخواني مربوطه جا مي گيرن و آنچكه اونها رو در اون حفرات محكم مي كنه همين لثه ها هستند پس اگه لثه دچار آسيب بشه دندانها رو نمي تونه بخوبي در حفره دنداني نگه داره و حيوان دندانش رو از دست مي ده البته در مورد انسان هم دقيقا همين صدق مي كنه. و دقيقا جايي كه محل تماس دندان و بافت لثه است به اندازه يك ميلي متر مهمترين بخش لثه ها است اين بخش اگه دچار عفونت و التهاب بشه بتدريج رشد مي كنه و عواقب غير قابل جبراني خواهد داشت.و در واقع عفونت پريودنتالي رو خواهيم داشت در سگ ها پوسيدگي دنداني رو به مانند انسان نداريم و يا خيلي كمتر است اما مشكلات اصلي در عفونتهاي لثه است كه در ادامه به بحث در مورد اونها مي پردازم. توله سگ وقتي به دنيا مي آد دندون نداره و بتدريج از سن سه هفتگي تا شش هفتگي دندانهاي شيري اشدر مي اد و تا سن 8 هفتگي كامل ميشن و اين دندانها تا حدود سن 4 ماهگي جاي خودشون رو به دندانهاي دائمي مي دهند توله سگها 28 دندان شيري دارند و دندانهاي آسيا ندارند چون احتياجي هم بهشون نيست معمولا يك غذاي نرم مي خورن و چي رو مي خوان له كنن؟ خيلي جالبه كه خداوند براي اين چيزها هم فكر كرده.... بعد از سن 4 ماهگي دندانهاي دائمي در ميان خيلي مهمه كه دقت كنيد و حواستون باشه كه حتما دندانهاي شيري بيفتن و جاش دندان دائمي دربياد در غير اينصورت دندان شيري سر جاش باقي مي مونه و دندان دائمي هم راهي پيدا نمي كنه تا بيرون بياد و التهاب و عفونت دنداني رو مي بينيد و دليلي هم براش پيدا نمي كنيد در حالي كه با كمي دقت متوجه مي شديد و يا ممكنه كه دندان شيري سر جاش باشه و دندان دائمي در كنارش رشد كنه و اغلب دندان نيش اين حالت رو نشون مي دن هم بد منظره ميشه و هم استقامت دندان رو كاهش مي ده و حتي ممكنه باعث پوسيدگي دندان بشود. دندانهاي دائمي معمولا 42 عدد هستند 22 عدد بر روي فك پايين قرار مي گيرن و 20 عدد بر روي فك بالا. 12 عدد دندان پيشين دارند و 4 عدد دندان نيش يا دندان كانين و 16 عدد دندان پرمولار يا پيش آسيا و 4 عدد دندان آسيا در فك بالا و 6 عدد دندان آسيا در فك پايين و معمولا دندانهاي آسيا ديرتر از بقيه در ميان. دندانها در سگها وظايف بسيار مهمي دارند مثلا دندانهاي پيشين يا ثنايا كارشون نگه داشتن گوشت و در واقع كندن گوشت از روي استخوانها است دندانهاي نيش نقش بسيار بسيار مهمي در سگ سانان منجمله گرگها دارند چون اولين دنداني است كه بر بدن شكار فرو مي رود و اون رو نگه مي داره دندانهاي پيش آسيا يا پرمولار كارشون بريدن و تكه تكه كردن شكار است اگه دقت كرده باشيد معمولا سگها از گوشه دهانشون شروع مي كنن به خوردن گوشت و استخوان چون با اين كار غذا رو مي برن و تكه تكه مي كنن دندانها آسيا هم كارشون له كردن غذا است. و بر اين اساس مي بينيد كه با توجه به نوع رژيم غذايي سگها دندانهاي آسيا رشد محدودتري دارند و مثلا بر روي فك بالا دو دندان كمتر از فك پايين قرار دارد. در طبيعت اگه دندانها به صورت صحيح در نيان و يا فك بالا جلوتر از فك پايين باشه و يا برعكس حيواني مثل گرگ نمي تونه شكار كنه و عملا از ادامه زندگي باز مي مونه ولي سگهاي اهلي هميشه غذا دارن و اين مشكلات باعث مرگ اونها نميشه اما در جايي كه مسابقات چمپيون برگزار ميشه ويا قصد نسل گيري از سگها رو دارند اين حيوانات رو عقيم مي كنند تا اين خصوصيت ژنتيكي نامطلوب رو به نسل بعد انتقال ندهند.. تا يادم نرفته بگم كه از نقشهاي ديگه دندانها ميشه به دفاع كردن و همينطور گرومينگ يا رسيدگي به بهداشت فردي حيوان اشاره كرد چون سگ با دندانهاي پيشين خودش رو مي خارونه و يا ناخنهاش رو كوتاه مي كنه و نقش ديگه دندانها در رفتار شناسي سگها ابراز علاقه و بازي كردن با ساير سگها است و بصورت خيلي زيبايي با همين دندونهاشون حس خودشون رو به سگ ديگه انتقال مي دن و بازي اونها و اظهار علاقه اشون به همديگه بسيار تماشايي است. همانطوري كه گفتم در سگها و گربه ها عفونتهاي پريودنتال و در واقع بيماريهاي لثه شايع تر از ساير بيماريها است و پوسيدگي در اين حيوانات چندان مطرح نيست. و اما اين مشكلات از كجا آغاز مي شوند؟ معمولا بزاق ماده اي بنام گليكوپروتئين دارد و رسوب اين ماده بر روي ميناي دندان باعث مي شود كه بعد از مدتي ساير عوامل مثل خرده هاي مواد غذايي كلسيم و فسفر بر روي آن رسوب كنند و بتدريج پلاك اوليه تبديل مي شود به سنگ دنداني يا DENTAL CALCULUS اگر در مدت 48 تا 72 ساعت اوليه و قبل از تشكيل پلاك دندانها مسواك زده شوند آن پلاك از بين مي رود و اگر حضور پلاك ادامه يابد و تبديل به سنگ دنداني شود بتدريج باكتريهاي موجود در دهان را نيز به خود جذب مي كند و بدليل تماس با لثه و بويژه ناحيه اتصال لثه به دندان عفونتهاي لثه ايجاد مي شوند و شاهد بوي بد دهان التهاب و قرمزي مخاط لثه و لثه تغيير رنگ مي دهد و تيره مي شود اگر اين بيماري برطرف نشود باعث تخريب بافت لثه و عدم توانايي لثه در نگهداري دندان در داخل حفرات استخواني فكها مي شود و دندان مي افتد و يا ممكن است در ناحيه زير دندانها هم آبسه تشكيل شود كه علاوه بر درد زياد نهايتا دندان از دست مي رود.در عين حال در نظر داشته باشيد با شروع عفونت و ورود باكتريها به جريان خون همانطوري كه گفتم عفونتهاي قلبي و كبدي و كليوي را در پي خواهد داشت. و در سنين 8 تا 10سالگي سگ شما دندانهايش را از دست مي دهد. و حتي مي توان اين بيماري را مرگ خاموش سگها ناميد. اما اگر شناخت كافي از شرايط فوق داشته باشيد حيواني سالم و شاداب را خواهيد داشت. راه حل مقابله با چنين مشكلاتي بسيار ساده است بايد از سنين 8 تا 12 هفتگي توله ها را عادت دهيد به مسواك شدن دندانهايشان و مي توان از سنين پايين تر دستان خود را با دستكش بپوشانيد و لثه ها و دندانها را مالش دهيد تا توله به اين كار خو بگيرد . با توجه به تشكيل پلاك دنداني در فاصله زماني 48 تا 72 ساعت بهتر است حداقل هر سه روز يكبار اين كار را انجام دهيد و مي توانيد گاهي هم محلولهاي دهان شويه را كه حاوي كلرهگزدين هستند را نيز بكار ببريد چون آنها باكتريها را از بين مي برند .در نظر داشته باشيد كه مسواك بايد نرم باشد و حيوان را آزار ندهد و مي توان از مسواكهاي انگشتي ويژه سگها استفاده كرد.خمير دندان سگها فرمول مخصوصي دارد و متناسب با PH معده سگها است و هرگز از خمير دندانهاي انساني استفاده نكنيد چون در آن موقع بايد با استفراغ و مشكلات گوارشي سگ خود دسته و پنجه نرم كنيد. اگر هم خمير دندان مخصوص سگ نداريد و يا مسواك مخصوص آنها را در اختيار نداريد مي توانيد يك گاز تامپون را بدور انگشت خود بپيچيد و با آغشته كردن انگشت خود به خمير جوش شيرين دندانها و لثه هاي سگ را ماساژ دهيد. البته مي توان از استخوانهاي خام و بزرگ گوساله مثل غوزك پا نيز استفاده كرد چون سگ با جويدن آنها دندانهاي خود را تميز مي كند اما طبق بررسي هاي صورت گرفته حتما بايد اين استخوان خام باشد چون استخوان پخته خشك مي شود و قطعات آن بصورت قطعات سوزني شكل در مي آيد و ممكن است در داخل دستگاه گوارش ايجاد عوارضي كند. و متاسفانه تصور عمومي بر اين مبنا است كه سگ اگه استخوان رو بجوه سنگهاي دنداني از بين خواهند رفت. اما با كمال تاسف مجبورم نا اميدتان كنم. چون سنگ دنداني كاملا بر روي بافت دندان استقرار يافته و بايد حتما توسط دكتر دامپزشك بر داشته شوند روش كار هم به اين صورت است كه بايد حيوان را كاملا بي هوش كنيم و توسط دستگاه دستگاه جرم گير اولتراسونيك آنها را از دندانها بر داريم و اين دستگاه توسط امواج اولترا سوند كار مي كند و گرماي زيادي توليد مي كند و به همين دليل بايد متصل به جريان آب جاري باشد تا گرماي زياد باعث آسيب رسيدن به دندانها نشود و از طرفي حتما دستگاه ساكشن جراحي در اختيار باشد تا آب جمع شده از دهان خارج شود و وارد معده و يا احيانا ريه ها نشود و در ضمن موقع كار بايد حتما از ماسك استفاده كرد تا با پخش شدن اجرام مربوطه براي شخص دكتر دامپزشك بيماري ايجاد نكند. و معمولا سگهايي كه دندانهايشان از ابتداي زندگي مسواك نزده باشند در سن سن 3 سالگي نياز به جرم گيري دارند و اگر اين بي توجهي ادامه يابد مجددا يكسال بعد بايد اين كار صورت گيرد.. و با اين كار سلامتي را مجددا به حيوان باز مي گردانيد و در ضمن به اين نكته توجه داشته باشيد كه اگر دكتر دامپزشك مهارت كافي داشته باشد و فقط سنگ دنداني را بردارد و دستگاه مورد استفاده استاندارد باشد هيچ گونه آسيبي به ميناي دندان وارد نمي شود و جرم گيري نشدن عوارش بدتري خواهد داشت . علاوه بر بيماريهاي ثانوي شما مجبوريد بوي ناشي از تركيبات سولفوره ناشي از فعاليت باكتريها را تحمل كنيد VOLATILE SULFUR COMPOUNDS .
غذاهاي سگ كه بصورت نرم هستند يكي از دلايل اصلي ابتلاي سگ ها به عوارض دنداني و بيماريهاي لثه هستند زيرا در طبيعت سگهايي لاغر و آلوده به انواع بيماريهاي انگلي را مي بينيم كه دندانهايي سفيد و شفاف دارند اما سگ آپارتماني ناز نازي ما دهانش بوي بدي مي ده و دندانهاي زرد و قهوه اي زشتي داره..
اخيرا بعضي شركتهاي توليد كننده غذاي آماده سگ از تركيباتي در فرمول توليد خود استفاده مي كنند كه پلاكهاي دنداني را كم مي كنند اما استفاده از اين تركيبات جاي مسواك زدن را نمي گيرند نام اين ماده Sodium Hexametaphosphate است .
منبع: دکتر فريبرز افروزی (http://www.persianblog.ir/ProfileView.aspx?userID=4231)