Dr.Vahidi
11-08-2011, 04:40 PM
قلب در حفره صدری بین دنده های سوم تا ششم قرار دارد0 اولین صدای قلب (سیستولیك) با انقباض بطنی هم زمان است و توسط حركت انقباضی میوكارد و بسته شدن دریچه دهلیزی-بطنی بوجود می آید (صدای عضلانی دریچه ای). این صدا طولانی تر، عمیق تر ( یا مات تر) و بلند تر از صدای دوم قلب است كه كوتاهتر، زیرتر (یا روشنتر) و آهسته تر میباشد و توسط بسته شدن دریچه های سینی (صدای دریچه ای) تولید شده و هم زمان باشروع دیاستول است (صدای دیاستولیك قلب) فاصله بین اولین و دومین صدا از فاصله بین دومین صدا تا انقباض بعدی بسیار كوتاهتر است اولین صدا در بالای بطن ودومین صدا در بالای قاعده ی قلب شنیده می شود
به منظور گوش كردن صدای دریچه های قلب گاو به بهترین وجه، می توان به شرح زیر عمل كرد:
http://www.vetspace.ir/images/27450255730945343866.jpg (http://www.vetspace.ir/images/27450255730945343866.jpg)
دریچه آئورتی:در طرف چپ ،درست در پایین خط فرضی افقی كه ازمفصل شانه می گذرد0
دریچه ششی: در طرف چپ، نیمه ی راه بین مفاصل آرنج وشانه، در حد امكان به طرف جلو پیش برده شود.
دریچه دولتی(میترال) : در طرف چپ ، به همان صورت درست در پایین خط افقی كه ا ز مفصل شانه می گذرد ،اما اندكی عقب تر در پنجمین فضای بین دنده ای.
دریچه سه لتی: در طرف راست ، قطعه سینه ای در نیمه راه بین مفصل شانه وآرنج ،در حد امكان به طرف جلو پیش برده شود.
تاكی كاردی: ضربان بیشتر از90 عدد در گاو بالغ در حال استراحت ، بیشتر از 100 عدد در گاو جوان یابیشتر از120 عدد در دقیقه در گوساله ها دلالت بر تاكی كاردی مینماید
كه نشانه ای از نارسائی در گردش خون و یا عفونت سپتیسمیك است البته ارقام بالا در سرزمینهای مرتفع كوهستانی 10 ضربه كمتر از سرزمینهای پست است .
گاهی در حالت نوشیدن و خوردن بخصوص در گوساله تعداد ضربان قلب به مدت كوتاهی حتی به 150 می رسد.
http://www.vetspace.ir/images/47067367819408075000.jpg (http://www.vetspace.ir/images/47067367819408075000.jpg)
سوفل Murmur= مورمورها یا صداهای اضافی قلب شامل هر صدایی می باشد كه به اولین و دومین صدای قلبی اضافه می شود و همیشه پاتولوژیك می باشند وبه مورمورهای آندوكاردی یا اگزوكاردی (پریكاردی) تقسیم می شوند.
صداهای آندوكاردی در داخل قلب بوجود آمده و معمولا در اثر نارسائی دریچه ای، مخصوصا بسته شدن ناقص یا تنگی (استنوز) دریچه ی دهلیزی –بطنی یا سینی و تولید آشفتگی در جریان خون داخل قلب بوجود می آید.
جراحات مولد این عارضه معمولا آماسی و ترومبوتیك هستند.
گاهی صدای مورمور بطور مادرزادی در اثر باقی ماندن سوراخ بیضی Oval foramen (بین دو دهلیز) بوجود می آیدو گاهی این صدادر اثر كم خونی ،خونریزی ویا كمبود شدیدتغذیه ای (مورمورآنمیك)بوجود می آید.
میزان حجم خونگاو 80 ـ50 میلی لیتر به ازای هر كیلو گرم وزن بدن می باشد.
آزمایش توقف سیاهرگی venous stasis test یا میزان پری سیاهرگ وداج:
اگر ورید وداج در ناحیه میانی گردن فشرده شود، رگ در بالای نقطه فشرده شده به دلیل تجمع خون متورم و پر تر می گردد ولی قسمتی پایین تر از نقطه فشرده شده در ضربان بعدی قلب خالی می گردد- در این حالت نتیجه آزمایش فشاربرروی سیاهرگ منفی است. اما اگر ورید وداج برجسته شده باشد و در ملامسه سفت باشد پس پری آن غیر طبیعی است.چنین عارضه ای در جریان خون سیاهرگی گاو معمولا ناشی از عملكرد ناقص قلب در نتیجه جراحات پریكارد است كه خود توسط سل، لكوز یا جسم خارجی به وجود آمده است (و از انبساط كامل قلب در خلال دیاستول جلوگیری می كند ). از دیگر دلایل وقوع این حالت، تنگی مدخل قفسه سینه در اثر نئوپلاسم است كه ورید وداج را در این نقطه دائما در معرض فشار قرار می دهد. تنگی دریچه ی سه لتی با ممانعت از بازگشت خون سیاهرگی به دهلیز راست، عامل دیگری محسوب می شود (اما بسیار نادر است ) .در موارد پیشرفته ركود جریان خون سیاهرگی ،قطعه ای از سیاهرگ وداج كه پایین تر از نقطه فشرده شده قرار دارد نمی تواند خالی شود و دقیقا به میزان قبل از این كار پر از خون باقی می ماند.در این حالت آزمایش فشار بر روی سیاهرگ مثبت تلقی می شود (تصویر زیر ) كه نشانه ای از نارسائی شدید گردش خون است .
http://www.vetspace.ir/images/58427759630030958554.jpg (http://www.vetspace.ir/images/58427759630030958554.jpg)
نبض سیاهرگ وداج : تنفس به وسیله تغییراتی كه در فشار داخلی قفسه سینه ایجاد می كند، موجب افزایش و كاهش ریتمیك اندازه ورید وداج در محل ورود آن به داخل قفسه سینه در خلال باز دم ودم می گردد. چنین نوسانی در ورید وداج ، به خصوص در بیماران با اختلال تنفسی، مشخص تر می باشد وبه عنوان شاخص بیماری تنفسی به كار می رود. در اكثر گاوهایی كه خیلی زیاد عضلانی نیستند ویا پوست ضخیمی ندارند، در طی سیستول دهلیز انقطاع مختصری در جریان مداوم خون سیاهرگی به وجود می آید واین انقطاع، انبساط خفیف تا ملایمی را در نزدیكترین قسمت ورید وداج به قفسه ایجاد می كند. این انبساط احساس یك موج نبض را كه به طرف سر در حركت است القا می نماید امادر حقیقت فقط یك انبساط عروقی تحلیل رونده است كه به ظاهر عكس مسیر جریان خون می باشد و نبض سیاهرگی منفی یا دهلیزی نامیده می شود. در گاو سالم هنگامی كه بخش پائینی ورید متعاقب به هم فشردن یك نقطه آن خالی می شود، این نبض ناپدید می گردد- آزمایش فشار بر روی سیاهرگ در اینجا منفی است. نبض منفی در سیاهرگ شیری هرگز دیده نمی شود، چرا كه پایین تر از قلب قرار گرفته است. هنگامی كه دریچه سه لتی كاملا بسته نمی شود، مقداری از خون موجود در نیمه راست قلب در خلال سیستول بطنی بجای عبور از سرخرگ ریوی به طور فعال به طرف عقب در امتداد سیاهرگهای بزرگ رانده می شود. دراین موارد ورید وداج دارای نبض واقعی و پاتولوژیك است و با اجرای آزمایش فشار روی سیا هرگ نیز ناپدید نمی شود. این نبض سیاهرگی مثبت یا بطنی قلمداد میشود و در سیاهرگ شكمی ( شیری ) نیز مشاهده می گردد.
در صورت وجود نارسایی میترال یا نارسایی نیمه چپ قلب، ادم یا خیز ریوی و نهایتا خیز ریوی كف آلود بهمراه سرفه و تاكی پنی در حیوان مشاهده می گردد.
در نارسایی نیمه راست قلب یا نارسایی دریچه سه لتی، خون بطرف سیاهرگهای بزرگ ( بجای عبور از سرخرگ ریوی) پس زده شده و در نتیجه منجر به ادم یا خیز زیر پوستی anasarca ( بخصوص در ناحیه فك، گردن و پوست ناحیه جلوی قفسه سینه ) و خیز در محوطه بطنیascites ، ناحیه صدری hydrothorax و آبشامه قلب hydropericardium میگردد. اگر پر خونی باندازه كافی شدید باشد روی كبد وكلیه نیز تاثیر میگذارد. بطوریكه در كبد باعث تورم و از دست دادن فعالیت نرمالش میگردد. در ادامه با وخامت بیماری روی سیستم سیاهرگی باب Portal system نیز اثر گذاشته و باعث اختلال در هضم وجذب در دستگاه گوارش میشود و همچنین خروج ترشحات ترانسودائی Transudation بداخل روده ها را سبب گردیده و لذا منجربه اسهال می گردد ( در ابتدای بیماری مدفوع نرمال است و در مراحل پیشرفته اسهال ظاهر میشود). سیاهرگهای سطحی بدن نیز متسع میشوند در همین رابطه نیز سیاهرگ وداج نیز متسع و نبض دار میگردد.
اختلال در كلیه ها بدنبال كاهش جریان خون ورودی سرخرگی وكاهش اكسیژن و تخریب سلولها Anoxic damage در گلومرولها موجب كاهش ادرار و دفع پروتئینهای پلاسما (آلبومین) میگردد.
آزمایش توقف سیاهرگ
ریتم
دلایل
نوع نبض یا حالت سیاهرگ
منفی
همزمان باتنفس
وابسته به تغییر فشار داخل قفسه سینه در خلال تنفس (به خصوص در اختلال یا تنگی تنفس)
نبض موجی یا نوسانی
منفی
همزمان با سیستول دهلیزی، نبض درآ زمایش توقف سیاهرگی ناپدید می گردد.
انقطاع مختصر جریان خون سیاهرگی با منشاء محیطی در خلال سیستول دهلیزی
نبض منفی سیاهرگی
مثبت
همزمان باسیستول بطنی، نبض آن در هنگام آزمایش توقف سیاهرگی باقی می ماند.
نارسائی دریچه سه لتی (نبض حقیقی، پس زدن خون از دهلیز راست به داخل وریدهای بزرگ)
نبض مثبت سیاهرگی
منفی
همزمان با ضربان نبض سرخرگی، حتی در آزمایش توقف سیاهرگی قابل دیدن و لمس كردن است
لرزش دیواره سیاهرگ وداج در اثر تماس نزدیك با سرخرگ مشترك كاروتید
common Carotid a.
نبض كاذب سیاهرگی
مثبت
ورید به طور مداوم پر از خون متورم شده است.
نارسایی نیمه راست قلب در اثر پریكاردیت تروماتیك، لكوز یا سل پریكارد (تومور یا تورم در مدخل قفسه سینه یا تنگی دریچه سه لتی)
*
تورم یا پری سیاهرگ وداج ( غالبا همراه با ادم ناحیه سینه-گردنی brisket edema)
*
در صورت وجود نارسایی میترال یا نارسایی نیمه چپ قلب، ادم یا خیز ریوی و در نارسایی نیمه راست قلب یا نارسایی دریچه سه لتی خیز زیر پوستی ایجاد میگردد
به منظور گوش كردن صدای دریچه های قلب گاو به بهترین وجه، می توان به شرح زیر عمل كرد:
http://www.vetspace.ir/images/27450255730945343866.jpg (http://www.vetspace.ir/images/27450255730945343866.jpg)
دریچه آئورتی:در طرف چپ ،درست در پایین خط فرضی افقی كه ازمفصل شانه می گذرد0
دریچه ششی: در طرف چپ، نیمه ی راه بین مفاصل آرنج وشانه، در حد امكان به طرف جلو پیش برده شود.
دریچه دولتی(میترال) : در طرف چپ ، به همان صورت درست در پایین خط افقی كه ا ز مفصل شانه می گذرد ،اما اندكی عقب تر در پنجمین فضای بین دنده ای.
دریچه سه لتی: در طرف راست ، قطعه سینه ای در نیمه راه بین مفصل شانه وآرنج ،در حد امكان به طرف جلو پیش برده شود.
تاكی كاردی: ضربان بیشتر از90 عدد در گاو بالغ در حال استراحت ، بیشتر از 100 عدد در گاو جوان یابیشتر از120 عدد در دقیقه در گوساله ها دلالت بر تاكی كاردی مینماید
كه نشانه ای از نارسائی در گردش خون و یا عفونت سپتیسمیك است البته ارقام بالا در سرزمینهای مرتفع كوهستانی 10 ضربه كمتر از سرزمینهای پست است .
گاهی در حالت نوشیدن و خوردن بخصوص در گوساله تعداد ضربان قلب به مدت كوتاهی حتی به 150 می رسد.
http://www.vetspace.ir/images/47067367819408075000.jpg (http://www.vetspace.ir/images/47067367819408075000.jpg)
سوفل Murmur= مورمورها یا صداهای اضافی قلب شامل هر صدایی می باشد كه به اولین و دومین صدای قلبی اضافه می شود و همیشه پاتولوژیك می باشند وبه مورمورهای آندوكاردی یا اگزوكاردی (پریكاردی) تقسیم می شوند.
صداهای آندوكاردی در داخل قلب بوجود آمده و معمولا در اثر نارسائی دریچه ای، مخصوصا بسته شدن ناقص یا تنگی (استنوز) دریچه ی دهلیزی –بطنی یا سینی و تولید آشفتگی در جریان خون داخل قلب بوجود می آید.
جراحات مولد این عارضه معمولا آماسی و ترومبوتیك هستند.
گاهی صدای مورمور بطور مادرزادی در اثر باقی ماندن سوراخ بیضی Oval foramen (بین دو دهلیز) بوجود می آیدو گاهی این صدادر اثر كم خونی ،خونریزی ویا كمبود شدیدتغذیه ای (مورمورآنمیك)بوجود می آید.
میزان حجم خونگاو 80 ـ50 میلی لیتر به ازای هر كیلو گرم وزن بدن می باشد.
آزمایش توقف سیاهرگی venous stasis test یا میزان پری سیاهرگ وداج:
اگر ورید وداج در ناحیه میانی گردن فشرده شود، رگ در بالای نقطه فشرده شده به دلیل تجمع خون متورم و پر تر می گردد ولی قسمتی پایین تر از نقطه فشرده شده در ضربان بعدی قلب خالی می گردد- در این حالت نتیجه آزمایش فشاربرروی سیاهرگ منفی است. اما اگر ورید وداج برجسته شده باشد و در ملامسه سفت باشد پس پری آن غیر طبیعی است.چنین عارضه ای در جریان خون سیاهرگی گاو معمولا ناشی از عملكرد ناقص قلب در نتیجه جراحات پریكارد است كه خود توسط سل، لكوز یا جسم خارجی به وجود آمده است (و از انبساط كامل قلب در خلال دیاستول جلوگیری می كند ). از دیگر دلایل وقوع این حالت، تنگی مدخل قفسه سینه در اثر نئوپلاسم است كه ورید وداج را در این نقطه دائما در معرض فشار قرار می دهد. تنگی دریچه ی سه لتی با ممانعت از بازگشت خون سیاهرگی به دهلیز راست، عامل دیگری محسوب می شود (اما بسیار نادر است ) .در موارد پیشرفته ركود جریان خون سیاهرگی ،قطعه ای از سیاهرگ وداج كه پایین تر از نقطه فشرده شده قرار دارد نمی تواند خالی شود و دقیقا به میزان قبل از این كار پر از خون باقی می ماند.در این حالت آزمایش فشار بر روی سیاهرگ مثبت تلقی می شود (تصویر زیر ) كه نشانه ای از نارسائی شدید گردش خون است .
http://www.vetspace.ir/images/58427759630030958554.jpg (http://www.vetspace.ir/images/58427759630030958554.jpg)
نبض سیاهرگ وداج : تنفس به وسیله تغییراتی كه در فشار داخلی قفسه سینه ایجاد می كند، موجب افزایش و كاهش ریتمیك اندازه ورید وداج در محل ورود آن به داخل قفسه سینه در خلال باز دم ودم می گردد. چنین نوسانی در ورید وداج ، به خصوص در بیماران با اختلال تنفسی، مشخص تر می باشد وبه عنوان شاخص بیماری تنفسی به كار می رود. در اكثر گاوهایی كه خیلی زیاد عضلانی نیستند ویا پوست ضخیمی ندارند، در طی سیستول دهلیز انقطاع مختصری در جریان مداوم خون سیاهرگی به وجود می آید واین انقطاع، انبساط خفیف تا ملایمی را در نزدیكترین قسمت ورید وداج به قفسه ایجاد می كند. این انبساط احساس یك موج نبض را كه به طرف سر در حركت است القا می نماید امادر حقیقت فقط یك انبساط عروقی تحلیل رونده است كه به ظاهر عكس مسیر جریان خون می باشد و نبض سیاهرگی منفی یا دهلیزی نامیده می شود. در گاو سالم هنگامی كه بخش پائینی ورید متعاقب به هم فشردن یك نقطه آن خالی می شود، این نبض ناپدید می گردد- آزمایش فشار بر روی سیاهرگ در اینجا منفی است. نبض منفی در سیاهرگ شیری هرگز دیده نمی شود، چرا كه پایین تر از قلب قرار گرفته است. هنگامی كه دریچه سه لتی كاملا بسته نمی شود، مقداری از خون موجود در نیمه راست قلب در خلال سیستول بطنی بجای عبور از سرخرگ ریوی به طور فعال به طرف عقب در امتداد سیاهرگهای بزرگ رانده می شود. دراین موارد ورید وداج دارای نبض واقعی و پاتولوژیك است و با اجرای آزمایش فشار روی سیا هرگ نیز ناپدید نمی شود. این نبض سیاهرگی مثبت یا بطنی قلمداد میشود و در سیاهرگ شكمی ( شیری ) نیز مشاهده می گردد.
در صورت وجود نارسایی میترال یا نارسایی نیمه چپ قلب، ادم یا خیز ریوی و نهایتا خیز ریوی كف آلود بهمراه سرفه و تاكی پنی در حیوان مشاهده می گردد.
در نارسایی نیمه راست قلب یا نارسایی دریچه سه لتی، خون بطرف سیاهرگهای بزرگ ( بجای عبور از سرخرگ ریوی) پس زده شده و در نتیجه منجر به ادم یا خیز زیر پوستی anasarca ( بخصوص در ناحیه فك، گردن و پوست ناحیه جلوی قفسه سینه ) و خیز در محوطه بطنیascites ، ناحیه صدری hydrothorax و آبشامه قلب hydropericardium میگردد. اگر پر خونی باندازه كافی شدید باشد روی كبد وكلیه نیز تاثیر میگذارد. بطوریكه در كبد باعث تورم و از دست دادن فعالیت نرمالش میگردد. در ادامه با وخامت بیماری روی سیستم سیاهرگی باب Portal system نیز اثر گذاشته و باعث اختلال در هضم وجذب در دستگاه گوارش میشود و همچنین خروج ترشحات ترانسودائی Transudation بداخل روده ها را سبب گردیده و لذا منجربه اسهال می گردد ( در ابتدای بیماری مدفوع نرمال است و در مراحل پیشرفته اسهال ظاهر میشود). سیاهرگهای سطحی بدن نیز متسع میشوند در همین رابطه نیز سیاهرگ وداج نیز متسع و نبض دار میگردد.
اختلال در كلیه ها بدنبال كاهش جریان خون ورودی سرخرگی وكاهش اكسیژن و تخریب سلولها Anoxic damage در گلومرولها موجب كاهش ادرار و دفع پروتئینهای پلاسما (آلبومین) میگردد.
آزمایش توقف سیاهرگ
ریتم
دلایل
نوع نبض یا حالت سیاهرگ
منفی
همزمان باتنفس
وابسته به تغییر فشار داخل قفسه سینه در خلال تنفس (به خصوص در اختلال یا تنگی تنفس)
نبض موجی یا نوسانی
منفی
همزمان با سیستول دهلیزی، نبض درآ زمایش توقف سیاهرگی ناپدید می گردد.
انقطاع مختصر جریان خون سیاهرگی با منشاء محیطی در خلال سیستول دهلیزی
نبض منفی سیاهرگی
مثبت
همزمان باسیستول بطنی، نبض آن در هنگام آزمایش توقف سیاهرگی باقی می ماند.
نارسائی دریچه سه لتی (نبض حقیقی، پس زدن خون از دهلیز راست به داخل وریدهای بزرگ)
نبض مثبت سیاهرگی
منفی
همزمان با ضربان نبض سرخرگی، حتی در آزمایش توقف سیاهرگی قابل دیدن و لمس كردن است
لرزش دیواره سیاهرگ وداج در اثر تماس نزدیك با سرخرگ مشترك كاروتید
common Carotid a.
نبض كاذب سیاهرگی
مثبت
ورید به طور مداوم پر از خون متورم شده است.
نارسایی نیمه راست قلب در اثر پریكاردیت تروماتیك، لكوز یا سل پریكارد (تومور یا تورم در مدخل قفسه سینه یا تنگی دریچه سه لتی)
*
تورم یا پری سیاهرگ وداج ( غالبا همراه با ادم ناحیه سینه-گردنی brisket edema)
*
در صورت وجود نارسایی میترال یا نارسایی نیمه چپ قلب، ادم یا خیز ریوی و در نارسایی نیمه راست قلب یا نارسایی دریچه سه لتی خیز زیر پوستی ایجاد میگردد