Dr.Shademan
04-17-2012, 06:59 AM
قارچ سطح پوست یا درماتوفیتوز كه به ان اصطلاحا كچلی نیز می گویند یك بیماری شایع پوستی در سگ و گربه وانسان است كه به وسیله قارچهایی به نام درماتوفیت (Dermatophyte) به وجود می ایند.این قارچهای درماتوفیتی علاقه زیادی به كراتین دارند.كراتین یك پروتئین است كه به وسیله سلولهای پوست تولید شده و در لایه خارجی پوست قرار میگیرد. مو و ناخن نیز از كراتین تشكیل شده اند به همین دلیل قارچهای درماتوفیتی می توانند پوست ، مو و پنجه های حیوان را الوده كنند.گربه های پارسی و هیمالیایی نسبت به دیگران بیشتر درمعرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
سه نوع قارچ درماتوفیتی شایع در سگ و گربه به نامهای میكروسپوروم كنیس (Microsporum canis) ، میكروسپوروم ژیپسیوم (M.gypsium) و تریكوفیتون منتاگروفیس وجود دارند.نوع اول معمولا از یك حیوان به حیوان دیگر انتقال پیدا میكند ، نوع دوم از طریق خاك به حیوانات سرایت كرده و سومی از طریق جوندگان مثل موش به حیوان انتقال پیدا میكند.
علایم قارچ درماتوفیتی:
درماتوفیتها باعث سست شدن موها شده به طوری كه به راحتی موها ریزش پیدا کرده واین ریزش مو باعث ایجاد حالت كچلی مهمولا گرد یا سكه مانند در ان ناحیه میشود.از علایم دیگر این قارچها میتوان به ایجاد جوشهای كوچك ، پوسته پوسته یا تیره شدن پوست ،اشاره كرد.اگر قارچهای درماتوفیتی پنجه ها یا ناخن ها را مبتلا كنند ، می توانند باعث بد شكل شدن ناخن و یا ترشح مایع لزج مانند از پنجه ها شود.بعضی از گربه ها می توانند حامل بیماری باشند بدون اینكه از خود علایمی را نشان دهند، به اینه گربه ها اصطلاحا گربه های ناقل می گویند که باعث انتقال بیماری به سگ و گربه سالم می شوند. همچنین قارچهای درماتوفیتی میتوانند باعث ایجاد ضایعات دانه دانه مانند ریز بر روی پوست گربه شوند كه در اثر ناز و نوازش در زیر دست حس میگردند . به این حالت اصطلاحا التهاب پوست ارزنی می گویند.
تشخیص:
علایم ابتلا به قارچهای درماتوفیتی می تواند شبیه به چندیدن بیماری دیگر پوستی باشد، بنابراین هیچوقت تشخیص نمی بایست تنها بر اساس شکل و علایم ظاهری ریزش مو داده شود.در صورت شك به بیماری با منشا قارچ درماتوفیتی ، دامپزشك ابتدا با قرار دادن منطقه كچلی در زیر نور ماورا بنفش كه اصطلاحا به آن لامپ وود (wood lamp)می گویند می تواند تا حدودی بیماری را تشخیص دهد.معمولا ضایعاتی که بعضی از این درماتوفیتها در اثر فعالیت خود ایجاد میكنند زیر لامپ وود به رنگ سبز ملایم شبرنگ در می ایند. به هر حال عدم وجود این دانه های شب رنگ سبز مساوی با مبتلا نبودن حیوان نیست و بعضی از درماتوفیتها از خود رنگی متسع نمی كنند.بهترین راه تشخیص قارچهای درماتوفیتی ،برداشتن نمونه از پوست وموی محل درگیر و كشت دادن ان است. برای انجام این ازمایش ساده،مقادیری از موهای قسمت اسیب دیده پوست به وسیله یك مسواك یك بار مصرف یا به وسیله یك پنس برداشته و داخل ظروف مخصوص كه حاوی مواد مغذی برای رشد این نوع قارچها است(محیط كشت)گذاشته می شود.اگر پس از مدتی (معمولا 14-5 روز) درماتوفیت در محیط رشد كند، آنوقت مشخص میشود كه حیوان مبتلا به این بیماری است . اگر درماتوفیت رشد نكرد بیماریهای دیگر باید مد نظر قرار گرفته شوند . با مشاهده میكروسكوپی قارچهای رشد كرده بر روی محیط كشت ،دامپزشك حتی می تواند به نوع درماتوفیت مسئول ایجاد بیماری نیز پی ببرد.
زندگی با حیوان مبتلا به درماتوفیت:
میكروسپوروم كنیس ، مسری ترین نوع از قارچهای درماتوفیتی است. برای ریشه كن نمودن این بیماری می بایست تمام حیوانات مبتلا را درمان کرد و محیط ضد عفونی شده تا بیماری به انسان یا دیگر حیوانات سالم انتقال پیدا نكند.درماتوفیتهای قرار گرفته برروی پوست و موی حیوان می توانند تا چند هفته بعد از ریزش مو نیز زنده مانده وباعث انتقال بیماری شوند.از انجایكه گربه ها میتوانند بدون اینكه علایمی از خود نشان دهند باعث انتقال بیماری شوند ، تمام آنهایكه به نظر سالم میرسند نیز بهتر است مورد ازمایش قرار گرفته و در صورت ابتلا تحت درمان قرار بگیرند..حیوانات مبتلا می بایست از دیگر حیوانات و انسانها (مخصوصا افراد مبتلا به ایدز یا تحت شیمی درمانی)جدا شوند.اگر حیوان شما به نوع میكروسپورم ژیپسیوم یا تریكوفیتون منتا گروفیس مبتلا شده ، می بایست از در معرض قرار دادن سگ یا گربه در برابر خاك الوده و یا جوندگان جلوگیری شود.
درمان قارچ های درماتوفیتی:
اغلب حیواناتی كه به نوع ملایم مبتلا شده اند حتی بدون اینكه درمان شوند خود به خود بهبود پیدا میكنند. با این حال برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی و جلوگیری از انتشار بیماری به انسان و یا دیگر حیوانات ،درمان می بایست انجام بگیرد.اولین اقدام برای درمان، كوتاه نمودن موهای حیوان است.موهای كوتاه شده می بایست به طور مناسبی دور ریخته شوند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.استفاده از شامپوهای ضد قارچ بر روی موی كوتاه شده بسیار موثر تر از موهای بلند می باشد. محل زندگی حیوان مبتلا میبایست به طور مرتب ضد عفونی و جارو برقی کشیده تا از انتشار بیماری جلوگیری شود. بهتر است تمام وسایل آرایشی و محل خواب حیوان ضد عفونی یا دور ریخته شوند. اگر قسمت كوچكی از پوست مبتلا به قارچ شده بود دامپزشك میتواند ان را با تجویز كرم یا لوسیونهای ضد قارچ مناسب درمان نماید. برای مالیدن این نوع داروها حتما از دستكشهای یكبار مصرف استفاده شود. داروهای ضد قارچ خوراکی وقتی تجویز میشوند که داروهای موضعی (مثل كرم و لوسیون ضد قارچ) موثر واقع نشوند و یا میزان ضایعه به حدی وسیع باشد كه درمان موضعی ممكن یا عملی نباشند.به هیچ عنوان داروهای موضعی را به صورت خوراكی استفاده ننمایید این كار میتواند باعث مرگ حیوان شود.از داروهای خوراكی معمول كه برای درمان قارچهای درماتوفیتی توسط دامپزشك تجویز می شوند میتوان به گریزوفولوین،كتوكنازول،ایت راكونازول و تربینافین اشاره كرد.گریزوفولوین داروی قدیمی است که مخصوصا در گربه ها میتواند باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. با توجه به موجود بودن داروهای جدید تر مثل ایتراکونازول و یا تربینافین استفاده از گریزوفولوین دیگر منطقی به نظر نمیرسند.ایتراکونازول حتی میتواند بدون احتیاج به کوتاه نمودن مو در گربه های با موهای بلند مثل نژادهای پارسی موثر واقع شود.توجه داشته باشید كه عفونتهای قارچی معمولا سر سخت بوده و درمان انها عموما 2-3 ماه به طول می انجامد.اگر قارچ ، پنجه ها و ناخن ها را درگیر كرده باشد مدت درمان گهگاه به 12-6 ماه نیز میتواند برسد.واكسنی در برابر ابتلا گربه ها به میكروسپوروم كنیس ها تولید شده اما به نظر میرسد که زیاد موثر نمی باشند.این واكسن بیشتر در پرورشگاههای گربه كه تعداد زیادی گربه در انجا نگاه داری می شوند بیشتر به كارمیرود.این واكسن در ایران مرسوم نبوده و به راحتی قابل دسترس نیست.
وبلاگ دامپزشک
سه نوع قارچ درماتوفیتی شایع در سگ و گربه به نامهای میكروسپوروم كنیس (Microsporum canis) ، میكروسپوروم ژیپسیوم (M.gypsium) و تریكوفیتون منتاگروفیس وجود دارند.نوع اول معمولا از یك حیوان به حیوان دیگر انتقال پیدا میكند ، نوع دوم از طریق خاك به حیوانات سرایت كرده و سومی از طریق جوندگان مثل موش به حیوان انتقال پیدا میكند.
علایم قارچ درماتوفیتی:
درماتوفیتها باعث سست شدن موها شده به طوری كه به راحتی موها ریزش پیدا کرده واین ریزش مو باعث ایجاد حالت كچلی مهمولا گرد یا سكه مانند در ان ناحیه میشود.از علایم دیگر این قارچها میتوان به ایجاد جوشهای كوچك ، پوسته پوسته یا تیره شدن پوست ،اشاره كرد.اگر قارچهای درماتوفیتی پنجه ها یا ناخن ها را مبتلا كنند ، می توانند باعث بد شكل شدن ناخن و یا ترشح مایع لزج مانند از پنجه ها شود.بعضی از گربه ها می توانند حامل بیماری باشند بدون اینكه از خود علایمی را نشان دهند، به اینه گربه ها اصطلاحا گربه های ناقل می گویند که باعث انتقال بیماری به سگ و گربه سالم می شوند. همچنین قارچهای درماتوفیتی میتوانند باعث ایجاد ضایعات دانه دانه مانند ریز بر روی پوست گربه شوند كه در اثر ناز و نوازش در زیر دست حس میگردند . به این حالت اصطلاحا التهاب پوست ارزنی می گویند.
تشخیص:
علایم ابتلا به قارچهای درماتوفیتی می تواند شبیه به چندیدن بیماری دیگر پوستی باشد، بنابراین هیچوقت تشخیص نمی بایست تنها بر اساس شکل و علایم ظاهری ریزش مو داده شود.در صورت شك به بیماری با منشا قارچ درماتوفیتی ، دامپزشك ابتدا با قرار دادن منطقه كچلی در زیر نور ماورا بنفش كه اصطلاحا به آن لامپ وود (wood lamp)می گویند می تواند تا حدودی بیماری را تشخیص دهد.معمولا ضایعاتی که بعضی از این درماتوفیتها در اثر فعالیت خود ایجاد میكنند زیر لامپ وود به رنگ سبز ملایم شبرنگ در می ایند. به هر حال عدم وجود این دانه های شب رنگ سبز مساوی با مبتلا نبودن حیوان نیست و بعضی از درماتوفیتها از خود رنگی متسع نمی كنند.بهترین راه تشخیص قارچهای درماتوفیتی ،برداشتن نمونه از پوست وموی محل درگیر و كشت دادن ان است. برای انجام این ازمایش ساده،مقادیری از موهای قسمت اسیب دیده پوست به وسیله یك مسواك یك بار مصرف یا به وسیله یك پنس برداشته و داخل ظروف مخصوص كه حاوی مواد مغذی برای رشد این نوع قارچها است(محیط كشت)گذاشته می شود.اگر پس از مدتی (معمولا 14-5 روز) درماتوفیت در محیط رشد كند، آنوقت مشخص میشود كه حیوان مبتلا به این بیماری است . اگر درماتوفیت رشد نكرد بیماریهای دیگر باید مد نظر قرار گرفته شوند . با مشاهده میكروسكوپی قارچهای رشد كرده بر روی محیط كشت ،دامپزشك حتی می تواند به نوع درماتوفیت مسئول ایجاد بیماری نیز پی ببرد.
زندگی با حیوان مبتلا به درماتوفیت:
میكروسپوروم كنیس ، مسری ترین نوع از قارچهای درماتوفیتی است. برای ریشه كن نمودن این بیماری می بایست تمام حیوانات مبتلا را درمان کرد و محیط ضد عفونی شده تا بیماری به انسان یا دیگر حیوانات سالم انتقال پیدا نكند.درماتوفیتهای قرار گرفته برروی پوست و موی حیوان می توانند تا چند هفته بعد از ریزش مو نیز زنده مانده وباعث انتقال بیماری شوند.از انجایكه گربه ها میتوانند بدون اینكه علایمی از خود نشان دهند باعث انتقال بیماری شوند ، تمام آنهایكه به نظر سالم میرسند نیز بهتر است مورد ازمایش قرار گرفته و در صورت ابتلا تحت درمان قرار بگیرند..حیوانات مبتلا می بایست از دیگر حیوانات و انسانها (مخصوصا افراد مبتلا به ایدز یا تحت شیمی درمانی)جدا شوند.اگر حیوان شما به نوع میكروسپورم ژیپسیوم یا تریكوفیتون منتا گروفیس مبتلا شده ، می بایست از در معرض قرار دادن سگ یا گربه در برابر خاك الوده و یا جوندگان جلوگیری شود.
درمان قارچ های درماتوفیتی:
اغلب حیواناتی كه به نوع ملایم مبتلا شده اند حتی بدون اینكه درمان شوند خود به خود بهبود پیدا میكنند. با این حال برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی و جلوگیری از انتشار بیماری به انسان و یا دیگر حیوانات ،درمان می بایست انجام بگیرد.اولین اقدام برای درمان، كوتاه نمودن موهای حیوان است.موهای كوتاه شده می بایست به طور مناسبی دور ریخته شوند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.استفاده از شامپوهای ضد قارچ بر روی موی كوتاه شده بسیار موثر تر از موهای بلند می باشد. محل زندگی حیوان مبتلا میبایست به طور مرتب ضد عفونی و جارو برقی کشیده تا از انتشار بیماری جلوگیری شود. بهتر است تمام وسایل آرایشی و محل خواب حیوان ضد عفونی یا دور ریخته شوند. اگر قسمت كوچكی از پوست مبتلا به قارچ شده بود دامپزشك میتواند ان را با تجویز كرم یا لوسیونهای ضد قارچ مناسب درمان نماید. برای مالیدن این نوع داروها حتما از دستكشهای یكبار مصرف استفاده شود. داروهای ضد قارچ خوراکی وقتی تجویز میشوند که داروهای موضعی (مثل كرم و لوسیون ضد قارچ) موثر واقع نشوند و یا میزان ضایعه به حدی وسیع باشد كه درمان موضعی ممكن یا عملی نباشند.به هیچ عنوان داروهای موضعی را به صورت خوراكی استفاده ننمایید این كار میتواند باعث مرگ حیوان شود.از داروهای خوراكی معمول كه برای درمان قارچهای درماتوفیتی توسط دامپزشك تجویز می شوند میتوان به گریزوفولوین،كتوكنازول،ایت راكونازول و تربینافین اشاره كرد.گریزوفولوین داروی قدیمی است که مخصوصا در گربه ها میتواند باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. با توجه به موجود بودن داروهای جدید تر مثل ایتراکونازول و یا تربینافین استفاده از گریزوفولوین دیگر منطقی به نظر نمیرسند.ایتراکونازول حتی میتواند بدون احتیاج به کوتاه نمودن مو در گربه های با موهای بلند مثل نژادهای پارسی موثر واقع شود.توجه داشته باشید كه عفونتهای قارچی معمولا سر سخت بوده و درمان انها عموما 2-3 ماه به طول می انجامد.اگر قارچ ، پنجه ها و ناخن ها را درگیر كرده باشد مدت درمان گهگاه به 12-6 ماه نیز میتواند برسد.واكسنی در برابر ابتلا گربه ها به میكروسپوروم كنیس ها تولید شده اما به نظر میرسد که زیاد موثر نمی باشند.این واكسن بیشتر در پرورشگاههای گربه كه تعداد زیادی گربه در انجا نگاه داری می شوند بیشتر به كارمیرود.این واكسن در ایران مرسوم نبوده و به راحتی قابل دسترس نیست.
وبلاگ دامپزشک