یاشام ظاهری
07-28-2012, 12:42 PM
آموزش نگهداری از جوجه اردک
http://animals-lover.persiangig.com/farvardin90/%5BwWw.Animals-Lover.iR%5D.jojeordak02.1.jpg (http://www.imagup.com/pics/1271985384.html)
چندین اردک بخرید. جوجه اردک بهترین گزینه برای خرید به عنوان حیوان خانگی هستند زیرا آنها باید به تدریج بیاموزند که کجا غذا بخورند، کجا استراحت کنند و کجا دفع کنند. حتما باید بیش از یکی خریداری کنید زیرا اردک ها حیواناتی اجتماعی هستند و در این حالت احساس امنیت و شادی بیشتری می کنند و در صورتی که در دسته های چندتایی نگهداری شوند حتی در صورت بیمار شدن شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند.
همواره برای خرید جوجه اردک به سراغ مزارع بروید و توجه داشته باشید که جوجه اردک ها می باید سرحال، گوش به زنگ، دارای چشمانی براق، پف کرده، تمیز و دارای توانایی زیادی در فرار کردن و دویدن باشند.
یک آغل بسازید. جوجه اردک ها تا حدود 2 ماهگی نباید آزادانه برای خود در اطراف پرسه بزنند تا زمانی که به سن پختگی برسند. تا آن زمان آنها باید در محیطی مانند طویله یا آغل یا محیطی پوشیده از شاخ و برگ درختان زندگی کنند و محیط زندگی شان باید کاملا تمیز باشد که در آنجا با هم بازی کنند و از یک لامپ برای استفاده از نور و گرما استفاده کنند. آنها باید همواره به آب تازه و غذای اردک تازه دسترسی داشته باشند.
محل زندگی آنها باید به طور منظم تمیز شود و آب آنها هر روز تعویض شود. آغل آنها باید طوری مراقبت شود که هیچ کدام نتوانند خارج شوند و هیچ حیوانی از جمله گربه ها به آنجا وارد شوند. یک آغل مناسب برای آنها می تواند با سیم حفاظت از مرغ ها کاملا غیر قابل نفوذ شود و در اطراف با آجر حمایت شود تا از خزیدن اردک ها به بیرون و درون خزیدن حیواناتی مانند مار جلوگیری شود.
می توان از حصار توری شکل نیز استفاده کرد از ورود گربه جلوگیری کند.
در مدت روز می توانید برای چند ساعتی این حصار ها را کنار بزنید و به جوجه اردک ها اجازه دهید به بیرون از آغل بپرند و از محیط آزاد استفاده کنند و سپس مجددا آنها را به داخل آغل بفرستید.
http://animals-lover.persiangig.com/farvardin90/%5BwWw.Animals-Lover.iR%5D.normal_.jpg (http://www.imagup.com/pics/1271985426.html)
وقتی آنها را به حوضچه می برید به آنها بازی کردن را بیاموزید. بعد از ظهر ها و قبل از غروب آفتاب آنها را به محل زندگی شان برگردانید. آنها در هنگام آب بازی از خطرات احتمالی آگاهی ندارند بنابراین کاملا مراقب آنها باشید و ترجیحا در چنین شرایطی آنها را تنها نگذارید.
پس از مدتی آنها فراخواهند گرفت که چه زمانی در روز باید به محل زندگی خود برگردند،خصوصا اگر شما از قبل اردک هایی داشته باشید که این کار را انجام دهند، این امر سرعت یادگیری اردک های جدید را بیشتر می کند.
در ابتدا فقط زمانی که آنها به دنبال غذا می آیند به آنها غذا دهید و این کار را تا زمانی ادامه دهید که بفهمند که «آغل = غذا» . بنابراین فقط طبق برنامه به آنها غذا دهید و اگر همچنان گرسنه بودند مقدار کمی غذا به آنها بدهید و در نهایت اگر همچنان گرسنه بودند با مقدار کمی خود را سیر کنند.
به طور منظم به محل زندگی آنها سر بزنید و به آن رسیدگی کنید.در حین غذا دادن، اردک های خود را از نظر سلامت چک کنید زیرا در این زمان آنها با هوشیاری کمی در کنار شما می ایستند. اگر احساس کردید که هرکدام از اردک ها مشکلی دارد می توانید به آرامی (نه با تندی!) آن ها را گرفته به این صورت که گردن او را در یکی از دستان خود بگیرید و با دست دیگر بدن او را بگیرید تا بتوانید بهتر به او نگاه کنید.
در این حالت اجازه ندهید که به بال حیوان ضربه ای وارد شود یا بشکند زیرا در حالت نگه داشتن، احتمال زیادی دارد که این اتفاق برای او بیفتد، پس کاملا مراقب باشید و نیز دقت کنید که احتمال دارد در این شرایط حیوان به خودش صدمه بزند.غذای اردک:
نکته ی مهم در غذا دادن به اردک ها این است که از دادن مواد دارویی به آنها جدا خودداری کنید. در حالی که دادن اینگونه داروها به مرغ و خروس در بعضی موارد حتی توصیه می شود. البته این برای حیوانات مزرعه توصیه می شود، اما نه برای حیوان خانگی!
آنها باید رژیم غدایی مرکب از مواد جامد به علاوه سبزیجات و میوه های خرد شده در دسترس داشته باشند که انرژی موردنیاز آنها را کاملا تامین کند. در اینجا پیشنهادهایی هرچند کلی در این خصوص ارائه می کنیم:
غذاهای جامد اصلی :
پایه جیره این پرنده می تواند از غلات باشد (گندم، برج، جو و ذرت) که به صورت خام، بوداده و پخته می توان استفاده شوند ولی بهترین حالت جوانه زده آنهاست.
در کنار آن باید از میوه و سبزیجات مختلف بهره برد و پروتئن های حیوانی به میزان کمتر می تواند در جیره حیوان قرار گیرند.
• حبه های غذایی غیر دارویی یه صورت خیس خورده برای اردک های بالغ
• ذرت بو داده
مخلفات :
• میوه های تازه مانند هویج قطعه قطعه شده
• تخم مرغ قطعه قطعه شده
•گوجه فرنگی
• پنیر خانگی
• حلزون های باغچه
• انواع کرم ها
خوارک هایی که نباید به اردک داده شوند:
• هسته ی میوه ها و بذر گیاهان
• غذاهای چرب یا نمک دار
• شکلات
• و هرچیزی که شکم اردک شما را پر کند ولی مغذی نباشد.
دما:
این امر کاملا بسته به نوع گونه اردک متفاوت است ولی در مورد اردکهایی که در ایران اکثرا نگهداری می شوند در مرد جوجه اردکها رنج دمائی 22 تا 28 درجه و در مورد بالغین دمای 0 تا 30درجه و حتی در بیشتر موارد دماهای زیر صفر هم قابل تحمل است.
راهنمای پرورش اردک (قسمت اول)
پرورش اردک یکی از رشته های پرورش طیور می باشد که اگر چه امروزه در برخی از کشور ها توسعه و رشد چشم گیری داشته و به صورت صنعتی انجام می شود ,اما در ایران با آنکه سابقه تاریخی از دوره ماد ها و هخامنشیان و شاید هم پیشاز آن وجود داشته اما امروزه بسیار ضعیف و کم کار شده استو بیشتر به صورت سنتی در برخی از روستا ها به ویژه در روستا های نواحی شمالی کشور به صورت محدود پرورش داده می شوند.پرورش اردک به مراتب از پرورش مرغ آسانتر بوده و در عین حال گوشت این پرنده نیز بسیار لذیذ بوده و نسبت به پرندگانی همچون مزغ و بوقلمون در برابر بیماری ها مقاوم تر می باشد.
شناخت اردک:
اردکها از نظر علمی جزء شاخه طناب داران و رده پرندگان و راسته غاز سانان و خانواده مرغابی سانان می باشد. بدن این پرنده کشیده و کوتاه بوده و دارای نوک پهنی است . دمای بدن آن 40.7 درجه سانتی گراد وتعداد ضربان قلب آن 312 بار در دقیقه و تعداد تنفس 16 تا 28 بار در دقیقه می باشد.در زیر پوست بدن یک لایه چربی وجود دارد که به عنوان عایق حرارتی عمل میکند پر ها سر تا سر بدن اردک را می پوشانند .از ویژگی مهم این پر ها آن است که حالت روغنی دارند که سبب می شود آب و روطوبت به پوست بدن نرسد.دم اردک دارای 20 تا 24 پر می باشد .پاها کوتاه و دارای 3 انگشت مب باشد و این انگشتان به وسیله پرده هایی به هم وصل هستند.
نژاد های اردک:
نژاد های اردک در جهان بسیار متنوع و زیاد هستند . بیشتر نژاد های اهلی از نژاد های وحشی منشاء گرفته اند اما انسانها با سلکسیون و انتخاب صفتهای برتر همانند میزان رشد و تعداد تخم به اهلی کردن اردک پرداخته است .از انجا که هدف ما پرورش اردک اهلی که از نظر اقتصادی به صرفه بوده , می باشد از این رو به نژاد های اردک وحشی نمی پردازیم.
اردکهای اهلی را به سه گروه میتوان تقسیم کرد:
1)اردک گوشتی 2)اردک تخمی 3)اردک زینتی
از انجایی که صنعت پرورش اردک در ایران چندان پیشرفته نیست و بیشتر در روستاها و به ویژه در شمال ایران آنهم به جهت موقعیت خاص جغرافیایی آن توسط روستاییان به صورت محدود وسنتی پرورش داده می شود از این رو نژاد های اردک زینتی در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است, این در حالی است که در برخی از کشورهای اروپایی و امریکا نژاد اردک گوشتی را با سلکسیون و انتخاب صفتهای برتر در 7 هفتگی به وزنی در حدود 3 کیلوگرم می رسانند.
اردکهای گوشتی:
نژاد سفید پکینی ( white pekin ):
منشاءاین نژاد همانطور که از نامش پیداست از کشور چین و شهر پکن است .این نژاد از نظر تولید گوشت یکی از مناسب ترین نژاد ها می باشد به طوری که در 8 هفتگی به وژنی در حدود 3 کیلو گرم می رسد . در بیشتر مزارع پرورش اردک امریکا از این نژاد استفاده می شود .
این نژاد دارای پرهایی کاملا سفید و یک دست است. نوک به رنگ زرد متمایل به نارنجی و پاها زرد مایل به قرمز بوده و رنگ پوست بدنش زرد می باشد.نرها در سن بلوغ حدود 4 کیلوگرم و ماده ها حدود 3.5 کیلو گرم وزن دارند . تولید تخم در این نژاد در حدود 150 عدد در سال می باشد .اما مادر خوبی برای جوجه کشی طبیعی نیست.همچنین بایستی یاد آور شد که حدود 20% وزن قابل استفاده این نژاد از چربی تشکیل شده که این مسئله برای مصرف کننده چندان خوشایند نیست , از این رو بهترین سن کشتار این اردک 8 تا 12 هفتگی می باشد.
نژاد مسکوی( Moscovy or Barbari ):
منشا این نژاد از کشور امریکا و همچنین قاره امریکای جنوبی همچون برزیل و پاراگوئه است . اگر چه گوشت لذیذی دارد اما از نظر تولید تخم چندان جالب نیست.وزن نر این نزاد در سن 16 تا 20 هفتگی حدود 4.5 تا 5.5 کیلوگرم و ورن ماده ها حدود 3.25 کیلو گرم است .
دارای واریته های مختلفی همچون سیاه , سفید و برنزی بوده که واریته برنزی کمیاب است.رنگ ساق پا در این نژاد تیره و گاهی زرد رنگ می باشد . بر روی سر وتا حدودی بر روی منقار این نژاد یک زائده گوشتی قرمز رنگی وجود دارد .رنگ پوست آن سفید می باشد. این نژاد به مراتب مادر بهتری برای جوجه کشی طبیعی نسبت به سایر نژاد های اردک می باشد.
نژاد ایلسبوری ( Aylesbury ):
منشائ این نژاد از منطقه ایی به همین نام در کشور انگلستان می باشد . رنگ پر و پوست این نژاد در هر دو جنس نر و ماده سفید است . پاها به رنگ زرد مایل به نارنجی است .مزن نر بالغ این نژاد به حدود 4 کیلو گرم و ماده بالغ به حدود 3.5 کیلو گرم می رسد .به طور عموم در سن 8 هفتگی می توان آن را روانه بازار کرد . تولید تخم در این نژاد در حدود 100 عدد در سال می باشد. اما مادر خوبی برای جوجه کشی طبیعی نمی باشد.
اردکهای تخمگذار:
نژاد خاکی کمپل (Khaki Kampell ) :
این نژاد از آمیزش دو نژاد روئن (نژاد گوشتی – تخمی) و نژاد دونده هندی (تخمگذار ) به وجود آمده است. یکی از بهترین نژاد های اردک تخمگذار است.تولید تخم در این نژاد در حدود 250 تخم در سال می باشد که تخم آن نیز نسبت به تخم سایر اردکهای تخمگذار بزرگتر است. رنگ پر بر روی گردن و سر و بال و تا حدودی پشت این نژاد برنزه متمایل به سبز است و بقیه پرها ی بدنش به رنگ خاکی است.
نژاد دونده هندی ( Indian runner):
این نژاد از آسیا (نواحی هندوستان و آسیای جنوب شرقی و بخشهایی از چین ) است.نژاد دونده هندی همانند نژاد خاکی کمپ بل نژاد بسیار خوبی برای تولید تخم می باشد اما از نظر گوشت نسبت به نژاد هایی همچون مسکوی یا پکینی چندان قابل توجه نمی باشد.
دارای سه واریته به نامهای وایت پنسیلد , ( White penciled ) فاون( Fawn) , سفید(White )می باشد. بدن اردک دونده هندی _ بر خلاف سایر نژادها که نسبت به سطح زمین تقریبا افقی هستند _ تا حدودی عمود بر سطح زمین می باشند . رنگ پوست زرد و نوک پا های قرمز مایل به نارنجی دارند . تعداد تخم در این نژاد 200 تا 300 تخم در سال بوده و تخم آن اگرچه درشت است اما به درشتی تخم های نژاد خاکی کمپ بل نیست.
نژاد های زینتی:
این گونه نژادها در ایران چندان جنبه اقتصادی ندارند و کشاورزان محلی نیز کمتر به پرورش آنها می پردازند.اما به هر روی این نژادها بسیار زیبا بوده و از این دیدگاه قابل ملاحضه و توجه هستند.
برخی از این نژادها عبارتند از نژاد کاکل دار سفید , نژاد اردک تاج دار, اردک کاکل دار سیاه و..... .این نژادها اصولا دارای وزن کمتری هستند و همچنین تعداد تخم سالیانه آنها کم و ناچیز است, از این رو از نظر اقتصادی چندان به صرفه نیست.
پرورش:
جمع اوری و نگهداری از تخم اردک:
در جوامع روستایی ابران چندان به چگونگی جمع آوری و نگهداری تخمها توجهی نمی کنند که این مسئله باعث کاهش باروری تخم ها می شود . بیشتر اردکها معمولا در شبها و ساعت اولیه صبح تخمگذاری می کنند .تخم ها بایستی هر روز جمع آوری شوند . پس از جمع آوری ,تخم ها را تمیز و ضد عفونی کرده تا از میزان بار میکروبی بر روی پوسته تخم کاهش یابد. این کار برای جلوگیری از آلودگی تخم ها ضروری می باشد. برای ضد عفونی کردن تخم روشهای متفاوتی بیان شده است اما هیچ یک از این روشها ,نمی تواند روش کاملا مطمئنی برای پاک کردن آلودگی تخم ها باشد. عده ایی معتقدند که تخم ها را باید با مواد ضد عفونی کننده شست. مسئله ایی که برای این روش وجود دارد اینست که با شستن تخم لایه کوتیکولی که بر روی تخم قرار دارد از میان می رود .لایه کوتیکولی یک لایه محافظ بر روی پوسته در جلوگیر ی از ورود باکتری ها و ویروسها و قارچها به درون تخم است. روشی دیگر برای ضد عفونی تخم اینست که : آلودگی ها یی همچون آلودگی های بستر و مدفوع که به تخمها چسبیده اند را با یک پارچه و یاسمباده بسیار نرم به آهستگی پاک کرده و سپس تخم ها را درون اتاق گاز قرار می دهند و با استفاده از گاز فرمالین آن را ضد عفونی می کنند. اگرچه این روش کامل و دقیقی نیست اما به مراتب از روش اول بهتر است.مدت زمانی که تخم ها در اتاق گاز دهی قرار می گیرند در حدود 20 دقیقه می باشد.
بهتر است تخم ها را خیلی زود و بدون انبار کردن برای جوجه کشی استفاده کرد.اما این کار در عمل امکان پذیر نمی باشد.از این رو پس از ضد عفونی کردن در سردخانه انبار کرد. دمای سرد خانه بین 12 تا 15 درجه سانتی گراد می باشد. [دمای یخچال( 4 درجه )برای این کار مناسب نیست] .در صورتی که کمتر از 3 روز در سردخانه انبار می شوند نیازی به چرخش تخم ها نیست اما اگر بیشتر از این باشد باید حداقل روزی یک بار تخم ها چرخانده شوند .لازم به یاد آوریست که تخم ها را باید با زاویه 45 درجه از خط عمود بر سطح زمین در سردخانه نگهداری کرد. تلاش شود تا تخم ها بیش از یک هفته در انبار نگهداری نشوند چرا که پس از این مدت باروری تخمها کاهش میابد .کاهش رطوبت هوای انبار نیز باعث کاهش درصد جوجه آوری می شود .همچنین تهویه هوا با جریان آرام باد مفید می باشد.
http://animals-lover.persiangig.com/farvardin90/%5BwWw.Animals-Lover.iR%5D.jojeordak02.1.jpg (http://www.imagup.com/pics/1271985384.html)
چندین اردک بخرید. جوجه اردک بهترین گزینه برای خرید به عنوان حیوان خانگی هستند زیرا آنها باید به تدریج بیاموزند که کجا غذا بخورند، کجا استراحت کنند و کجا دفع کنند. حتما باید بیش از یکی خریداری کنید زیرا اردک ها حیواناتی اجتماعی هستند و در این حالت احساس امنیت و شادی بیشتری می کنند و در صورتی که در دسته های چندتایی نگهداری شوند حتی در صورت بیمار شدن شانس بیشتری برای زنده ماندن دارند.
همواره برای خرید جوجه اردک به سراغ مزارع بروید و توجه داشته باشید که جوجه اردک ها می باید سرحال، گوش به زنگ، دارای چشمانی براق، پف کرده، تمیز و دارای توانایی زیادی در فرار کردن و دویدن باشند.
یک آغل بسازید. جوجه اردک ها تا حدود 2 ماهگی نباید آزادانه برای خود در اطراف پرسه بزنند تا زمانی که به سن پختگی برسند. تا آن زمان آنها باید در محیطی مانند طویله یا آغل یا محیطی پوشیده از شاخ و برگ درختان زندگی کنند و محیط زندگی شان باید کاملا تمیز باشد که در آنجا با هم بازی کنند و از یک لامپ برای استفاده از نور و گرما استفاده کنند. آنها باید همواره به آب تازه و غذای اردک تازه دسترسی داشته باشند.
محل زندگی آنها باید به طور منظم تمیز شود و آب آنها هر روز تعویض شود. آغل آنها باید طوری مراقبت شود که هیچ کدام نتوانند خارج شوند و هیچ حیوانی از جمله گربه ها به آنجا وارد شوند. یک آغل مناسب برای آنها می تواند با سیم حفاظت از مرغ ها کاملا غیر قابل نفوذ شود و در اطراف با آجر حمایت شود تا از خزیدن اردک ها به بیرون و درون خزیدن حیواناتی مانند مار جلوگیری شود.
می توان از حصار توری شکل نیز استفاده کرد از ورود گربه جلوگیری کند.
در مدت روز می توانید برای چند ساعتی این حصار ها را کنار بزنید و به جوجه اردک ها اجازه دهید به بیرون از آغل بپرند و از محیط آزاد استفاده کنند و سپس مجددا آنها را به داخل آغل بفرستید.
http://animals-lover.persiangig.com/farvardin90/%5BwWw.Animals-Lover.iR%5D.normal_.jpg (http://www.imagup.com/pics/1271985426.html)
وقتی آنها را به حوضچه می برید به آنها بازی کردن را بیاموزید. بعد از ظهر ها و قبل از غروب آفتاب آنها را به محل زندگی شان برگردانید. آنها در هنگام آب بازی از خطرات احتمالی آگاهی ندارند بنابراین کاملا مراقب آنها باشید و ترجیحا در چنین شرایطی آنها را تنها نگذارید.
پس از مدتی آنها فراخواهند گرفت که چه زمانی در روز باید به محل زندگی خود برگردند،خصوصا اگر شما از قبل اردک هایی داشته باشید که این کار را انجام دهند، این امر سرعت یادگیری اردک های جدید را بیشتر می کند.
در ابتدا فقط زمانی که آنها به دنبال غذا می آیند به آنها غذا دهید و این کار را تا زمانی ادامه دهید که بفهمند که «آغل = غذا» . بنابراین فقط طبق برنامه به آنها غذا دهید و اگر همچنان گرسنه بودند مقدار کمی غذا به آنها بدهید و در نهایت اگر همچنان گرسنه بودند با مقدار کمی خود را سیر کنند.
به طور منظم به محل زندگی آنها سر بزنید و به آن رسیدگی کنید.در حین غذا دادن، اردک های خود را از نظر سلامت چک کنید زیرا در این زمان آنها با هوشیاری کمی در کنار شما می ایستند. اگر احساس کردید که هرکدام از اردک ها مشکلی دارد می توانید به آرامی (نه با تندی!) آن ها را گرفته به این صورت که گردن او را در یکی از دستان خود بگیرید و با دست دیگر بدن او را بگیرید تا بتوانید بهتر به او نگاه کنید.
در این حالت اجازه ندهید که به بال حیوان ضربه ای وارد شود یا بشکند زیرا در حالت نگه داشتن، احتمال زیادی دارد که این اتفاق برای او بیفتد، پس کاملا مراقب باشید و نیز دقت کنید که احتمال دارد در این شرایط حیوان به خودش صدمه بزند.غذای اردک:
نکته ی مهم در غذا دادن به اردک ها این است که از دادن مواد دارویی به آنها جدا خودداری کنید. در حالی که دادن اینگونه داروها به مرغ و خروس در بعضی موارد حتی توصیه می شود. البته این برای حیوانات مزرعه توصیه می شود، اما نه برای حیوان خانگی!
آنها باید رژیم غدایی مرکب از مواد جامد به علاوه سبزیجات و میوه های خرد شده در دسترس داشته باشند که انرژی موردنیاز آنها را کاملا تامین کند. در اینجا پیشنهادهایی هرچند کلی در این خصوص ارائه می کنیم:
غذاهای جامد اصلی :
پایه جیره این پرنده می تواند از غلات باشد (گندم، برج، جو و ذرت) که به صورت خام، بوداده و پخته می توان استفاده شوند ولی بهترین حالت جوانه زده آنهاست.
در کنار آن باید از میوه و سبزیجات مختلف بهره برد و پروتئن های حیوانی به میزان کمتر می تواند در جیره حیوان قرار گیرند.
• حبه های غذایی غیر دارویی یه صورت خیس خورده برای اردک های بالغ
• ذرت بو داده
مخلفات :
• میوه های تازه مانند هویج قطعه قطعه شده
• تخم مرغ قطعه قطعه شده
•گوجه فرنگی
• پنیر خانگی
• حلزون های باغچه
• انواع کرم ها
خوارک هایی که نباید به اردک داده شوند:
• هسته ی میوه ها و بذر گیاهان
• غذاهای چرب یا نمک دار
• شکلات
• و هرچیزی که شکم اردک شما را پر کند ولی مغذی نباشد.
دما:
این امر کاملا بسته به نوع گونه اردک متفاوت است ولی در مورد اردکهایی که در ایران اکثرا نگهداری می شوند در مرد جوجه اردکها رنج دمائی 22 تا 28 درجه و در مورد بالغین دمای 0 تا 30درجه و حتی در بیشتر موارد دماهای زیر صفر هم قابل تحمل است.
راهنمای پرورش اردک (قسمت اول)
پرورش اردک یکی از رشته های پرورش طیور می باشد که اگر چه امروزه در برخی از کشور ها توسعه و رشد چشم گیری داشته و به صورت صنعتی انجام می شود ,اما در ایران با آنکه سابقه تاریخی از دوره ماد ها و هخامنشیان و شاید هم پیشاز آن وجود داشته اما امروزه بسیار ضعیف و کم کار شده استو بیشتر به صورت سنتی در برخی از روستا ها به ویژه در روستا های نواحی شمالی کشور به صورت محدود پرورش داده می شوند.پرورش اردک به مراتب از پرورش مرغ آسانتر بوده و در عین حال گوشت این پرنده نیز بسیار لذیذ بوده و نسبت به پرندگانی همچون مزغ و بوقلمون در برابر بیماری ها مقاوم تر می باشد.
شناخت اردک:
اردکها از نظر علمی جزء شاخه طناب داران و رده پرندگان و راسته غاز سانان و خانواده مرغابی سانان می باشد. بدن این پرنده کشیده و کوتاه بوده و دارای نوک پهنی است . دمای بدن آن 40.7 درجه سانتی گراد وتعداد ضربان قلب آن 312 بار در دقیقه و تعداد تنفس 16 تا 28 بار در دقیقه می باشد.در زیر پوست بدن یک لایه چربی وجود دارد که به عنوان عایق حرارتی عمل میکند پر ها سر تا سر بدن اردک را می پوشانند .از ویژگی مهم این پر ها آن است که حالت روغنی دارند که سبب می شود آب و روطوبت به پوست بدن نرسد.دم اردک دارای 20 تا 24 پر می باشد .پاها کوتاه و دارای 3 انگشت مب باشد و این انگشتان به وسیله پرده هایی به هم وصل هستند.
نژاد های اردک:
نژاد های اردک در جهان بسیار متنوع و زیاد هستند . بیشتر نژاد های اهلی از نژاد های وحشی منشاء گرفته اند اما انسانها با سلکسیون و انتخاب صفتهای برتر همانند میزان رشد و تعداد تخم به اهلی کردن اردک پرداخته است .از انجا که هدف ما پرورش اردک اهلی که از نظر اقتصادی به صرفه بوده , می باشد از این رو به نژاد های اردک وحشی نمی پردازیم.
اردکهای اهلی را به سه گروه میتوان تقسیم کرد:
1)اردک گوشتی 2)اردک تخمی 3)اردک زینتی
از انجایی که صنعت پرورش اردک در ایران چندان پیشرفته نیست و بیشتر در روستاها و به ویژه در شمال ایران آنهم به جهت موقعیت خاص جغرافیایی آن توسط روستاییان به صورت محدود وسنتی پرورش داده می شود از این رو نژاد های اردک زینتی در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است, این در حالی است که در برخی از کشورهای اروپایی و امریکا نژاد اردک گوشتی را با سلکسیون و انتخاب صفتهای برتر در 7 هفتگی به وزنی در حدود 3 کیلوگرم می رسانند.
اردکهای گوشتی:
نژاد سفید پکینی ( white pekin ):
منشاءاین نژاد همانطور که از نامش پیداست از کشور چین و شهر پکن است .این نژاد از نظر تولید گوشت یکی از مناسب ترین نژاد ها می باشد به طوری که در 8 هفتگی به وژنی در حدود 3 کیلو گرم می رسد . در بیشتر مزارع پرورش اردک امریکا از این نژاد استفاده می شود .
این نژاد دارای پرهایی کاملا سفید و یک دست است. نوک به رنگ زرد متمایل به نارنجی و پاها زرد مایل به قرمز بوده و رنگ پوست بدنش زرد می باشد.نرها در سن بلوغ حدود 4 کیلوگرم و ماده ها حدود 3.5 کیلو گرم وزن دارند . تولید تخم در این نژاد در حدود 150 عدد در سال می باشد .اما مادر خوبی برای جوجه کشی طبیعی نیست.همچنین بایستی یاد آور شد که حدود 20% وزن قابل استفاده این نژاد از چربی تشکیل شده که این مسئله برای مصرف کننده چندان خوشایند نیست , از این رو بهترین سن کشتار این اردک 8 تا 12 هفتگی می باشد.
نژاد مسکوی( Moscovy or Barbari ):
منشا این نژاد از کشور امریکا و همچنین قاره امریکای جنوبی همچون برزیل و پاراگوئه است . اگر چه گوشت لذیذی دارد اما از نظر تولید تخم چندان جالب نیست.وزن نر این نزاد در سن 16 تا 20 هفتگی حدود 4.5 تا 5.5 کیلوگرم و ورن ماده ها حدود 3.25 کیلو گرم است .
دارای واریته های مختلفی همچون سیاه , سفید و برنزی بوده که واریته برنزی کمیاب است.رنگ ساق پا در این نژاد تیره و گاهی زرد رنگ می باشد . بر روی سر وتا حدودی بر روی منقار این نژاد یک زائده گوشتی قرمز رنگی وجود دارد .رنگ پوست آن سفید می باشد. این نژاد به مراتب مادر بهتری برای جوجه کشی طبیعی نسبت به سایر نژاد های اردک می باشد.
نژاد ایلسبوری ( Aylesbury ):
منشائ این نژاد از منطقه ایی به همین نام در کشور انگلستان می باشد . رنگ پر و پوست این نژاد در هر دو جنس نر و ماده سفید است . پاها به رنگ زرد مایل به نارنجی است .مزن نر بالغ این نژاد به حدود 4 کیلو گرم و ماده بالغ به حدود 3.5 کیلو گرم می رسد .به طور عموم در سن 8 هفتگی می توان آن را روانه بازار کرد . تولید تخم در این نژاد در حدود 100 عدد در سال می باشد. اما مادر خوبی برای جوجه کشی طبیعی نمی باشد.
اردکهای تخمگذار:
نژاد خاکی کمپل (Khaki Kampell ) :
این نژاد از آمیزش دو نژاد روئن (نژاد گوشتی – تخمی) و نژاد دونده هندی (تخمگذار ) به وجود آمده است. یکی از بهترین نژاد های اردک تخمگذار است.تولید تخم در این نژاد در حدود 250 تخم در سال می باشد که تخم آن نیز نسبت به تخم سایر اردکهای تخمگذار بزرگتر است. رنگ پر بر روی گردن و سر و بال و تا حدودی پشت این نژاد برنزه متمایل به سبز است و بقیه پرها ی بدنش به رنگ خاکی است.
نژاد دونده هندی ( Indian runner):
این نژاد از آسیا (نواحی هندوستان و آسیای جنوب شرقی و بخشهایی از چین ) است.نژاد دونده هندی همانند نژاد خاکی کمپ بل نژاد بسیار خوبی برای تولید تخم می باشد اما از نظر گوشت نسبت به نژاد هایی همچون مسکوی یا پکینی چندان قابل توجه نمی باشد.
دارای سه واریته به نامهای وایت پنسیلد , ( White penciled ) فاون( Fawn) , سفید(White )می باشد. بدن اردک دونده هندی _ بر خلاف سایر نژادها که نسبت به سطح زمین تقریبا افقی هستند _ تا حدودی عمود بر سطح زمین می باشند . رنگ پوست زرد و نوک پا های قرمز مایل به نارنجی دارند . تعداد تخم در این نژاد 200 تا 300 تخم در سال بوده و تخم آن اگرچه درشت است اما به درشتی تخم های نژاد خاکی کمپ بل نیست.
نژاد های زینتی:
این گونه نژادها در ایران چندان جنبه اقتصادی ندارند و کشاورزان محلی نیز کمتر به پرورش آنها می پردازند.اما به هر روی این نژادها بسیار زیبا بوده و از این دیدگاه قابل ملاحضه و توجه هستند.
برخی از این نژادها عبارتند از نژاد کاکل دار سفید , نژاد اردک تاج دار, اردک کاکل دار سیاه و..... .این نژادها اصولا دارای وزن کمتری هستند و همچنین تعداد تخم سالیانه آنها کم و ناچیز است, از این رو از نظر اقتصادی چندان به صرفه نیست.
پرورش:
جمع اوری و نگهداری از تخم اردک:
در جوامع روستایی ابران چندان به چگونگی جمع آوری و نگهداری تخمها توجهی نمی کنند که این مسئله باعث کاهش باروری تخم ها می شود . بیشتر اردکها معمولا در شبها و ساعت اولیه صبح تخمگذاری می کنند .تخم ها بایستی هر روز جمع آوری شوند . پس از جمع آوری ,تخم ها را تمیز و ضد عفونی کرده تا از میزان بار میکروبی بر روی پوسته تخم کاهش یابد. این کار برای جلوگیری از آلودگی تخم ها ضروری می باشد. برای ضد عفونی کردن تخم روشهای متفاوتی بیان شده است اما هیچ یک از این روشها ,نمی تواند روش کاملا مطمئنی برای پاک کردن آلودگی تخم ها باشد. عده ایی معتقدند که تخم ها را باید با مواد ضد عفونی کننده شست. مسئله ایی که برای این روش وجود دارد اینست که با شستن تخم لایه کوتیکولی که بر روی تخم قرار دارد از میان می رود .لایه کوتیکولی یک لایه محافظ بر روی پوسته در جلوگیر ی از ورود باکتری ها و ویروسها و قارچها به درون تخم است. روشی دیگر برای ضد عفونی تخم اینست که : آلودگی ها یی همچون آلودگی های بستر و مدفوع که به تخمها چسبیده اند را با یک پارچه و یاسمباده بسیار نرم به آهستگی پاک کرده و سپس تخم ها را درون اتاق گاز قرار می دهند و با استفاده از گاز فرمالین آن را ضد عفونی می کنند. اگرچه این روش کامل و دقیقی نیست اما به مراتب از روش اول بهتر است.مدت زمانی که تخم ها در اتاق گاز دهی قرار می گیرند در حدود 20 دقیقه می باشد.
بهتر است تخم ها را خیلی زود و بدون انبار کردن برای جوجه کشی استفاده کرد.اما این کار در عمل امکان پذیر نمی باشد.از این رو پس از ضد عفونی کردن در سردخانه انبار کرد. دمای سرد خانه بین 12 تا 15 درجه سانتی گراد می باشد. [دمای یخچال( 4 درجه )برای این کار مناسب نیست] .در صورتی که کمتر از 3 روز در سردخانه انبار می شوند نیازی به چرخش تخم ها نیست اما اگر بیشتر از این باشد باید حداقل روزی یک بار تخم ها چرخانده شوند .لازم به یاد آوریست که تخم ها را باید با زاویه 45 درجه از خط عمود بر سطح زمین در سردخانه نگهداری کرد. تلاش شود تا تخم ها بیش از یک هفته در انبار نگهداری نشوند چرا که پس از این مدت باروری تخمها کاهش میابد .کاهش رطوبت هوای انبار نیز باعث کاهش درصد جوجه آوری می شود .همچنین تهویه هوا با جریان آرام باد مفید می باشد.