درمان اسيدوز لاكتوز شكمبه در گوسفند
پژوهشگران دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز موفق به درمان اسيدوز لاكتوز شكمبه در گوسفند با استفاده از محلولهاي هيپرتونيك بيكربنات سديم شدند.
دكتر"افشين جعفري دهكردي" دانشجوي رشته دكتري تخصصي بيماريهاي داخلي دامهاي بزرگ در پايان نامه دكتراي تخصصي دامپزشكي خود كه به راهنمايي دكتر محمد رحيم حاجي حاجيكلايي، دكتر محمد نوري و دكتر فريدون صابري افشار صورت گرفت با مقايسه محلولهاي هيپرتونيك و ايزوتونيك بي*كربنات سديم در درمان اسيدلاكتيك تجربي شكمبه در گوسفند موفق شد درمان مناسبتري براي اين بيماري پيدا كند.
معاون پژوهشي دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز شنبه در اين باره گفت: در اين پژوهش به منظور مقايسه محلولهاي ايزوتونيك و هيپرتونيك بي*كربنات سديم در درمان اسيدوز لاكتيك تجربي شكمبه در گوسفند، ۱۵ راس گوسفند ماده تقريبا چهارساله انتخاب و به صورت كاملا تصادفي به سه گروه پنج تايي شامل يك گروه شاهد بيمار و دو گروه تحت درمان تقسيم شدند.
دكتر"محمد رحيم حاجي حاجيكلايي" افزود: هفت روز قبل از ايجاد بيماري با استفاده از تكنيك رومينوستومي، فيستول*گذاري شكمبه انجام شد و در تمامي گروهها بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه با استفاده از شكر به ميزان ۱۸ گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به صورت تلقيح داخل شكمبه*اي ايجاد شد.
وي اضافه كرد: پس از اين اقدام نمونه برداري*هاي لازم از گروه شاهد و گروه تحت درمان انجام شد سپس همزمان با كاهش pH خون و شكمبه و آشكار شدن علايم باليني بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه، درمان با استفاده از درمانهاي حمايتي هيدرواكسيد منيزيم به صورت داخل شكمبه*اي و محلولهاي ايزوتونيك بي كربنات سديم ۳/۱ درصد و هيپرتونيك بي*كربنات سديم ۴/۸ درصد محلول در دكستران ۷۰ به طور جداگانه به صورت تزريقي انجام شد.
دكتر حاجيكلايي افزود: به منظور ارزيابي اقدامات انجام شده بعد از درمان نيز نمونه خون و شكمبه اخذ شد و معاينات باليني انجام پذيرفت.
نتايج اين مطالعه نشان داد كه هر دو نوع روش درماني، توانايي اصلاح پيامدهاي باليني و آزمايشگاهي اسيدوز لاكتيك شكمبه را داشتند با اين تفاوت كه استفاده از محلول ايزوتونيك بي*كربنات سديم هنگام تجويز نياز به حجم بالايي از محلول دارد و استفاده از اين مقدار حجم نياز به صرف وقت بسياري دارد كه در اين حالت ممكن است درمان ناقص انجام شود ضمن اينكه هزينه بيشتري به دامدار تحميل مي*شود.
معاون پژوهشي دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز اضافه كرد:
استفاده از محلول هيپرتونيك بي*كربنات سديم با توجه به نياز به حجم كم، صرف وقت اندك، تكميل مراحل درمان و نداشتن عوارض جانبي روش مناسبتري براي درمان اسيدوز لاكتيك شكمبه در نشخواركنندگان است.
دكتر حاجيكلايي افزود: بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه يكي از بيماريهاي شايع در نشخواركنندگان ( گاو ، گوسفند و بز) است كه در تمامي فصول به علت پرخوري اين دامها در اثر مصرف مواد غذايي حاوي كربوهيدارت بالا مانند آرد گندم، آرد جو، خرماي زياد، سيب، سيب زميني و هر نوع مواد قندي ديگر موجب بيماري و تلف شدن دامها مي*شود.
وي با اشاره به اينكه بيماري در دو حالت حاد و مزمن در دامها رخ مي*دهد اظهار داشت: شكل مزمن بيماري در اثر خوردن تدريجي مواد غذايي حاوي كربو هيدرات ايجاد مي*شود كه التهاب شكمبه، سوء هاضمه، لنگي، كاهش توليد و كاهش چربي شير را به همراه دارد.
به گفته دكتر حاجيكلايي نوع حاد بيماري نيز كه با خوردن يكدفعه مقدار زيادي مواد غذايي حاوي كربوهيدرات رخ مي*دهد عمده*ترين علايم آن اسيدوز، بي اشتهايي، كوري، اتساع شديد شكمبه، تجمع آب زياد داخل شكمبه، كم آبي بافتها، افسردگي، اسهال و در نهايت زمين گير شدن و مرگ دام در مدت كمتر از ۲۴ ساعت است.
