-
بیماری لپتوسیروز در سگ
بیماری لپتوسیروز در سگ ها یک بیماری عفونی باکتریال مهم و کشنده می باشد که در ادرار حيوان بیمار وجود دارد که باعث باعث آلوده شدن آب هاي كم جريان گشته و ميكروب تا مدت های طولاني در خاك و يا آب راكد (مثل تالاب ها) می تواند زنده بماند. بنابراین بیماری بيشتر از طريق تماس حیوان سالم با آبهاي راكد و كم جريان آلوده به باكتري لپتوسپيرا انتقال پيدا ميكند. منبع اين باكتري اغلب ادرار گاو است اما طيف وسيعي از حيوانات مثل روباه ،موش ،خوك ،اسب ، آهو، گوزن، سگ وغیره میتوانند در انتقال و سرایت اين بيماري دخيل باشند.به همین خاطر لپتوسپيروز اغلب در نواحي روستايي و اطراف شهری و مناطقی كه ارتباط بين سگ و حيوانات وحشي و يا چهار پايان اهلي وجود دارد، بيشتر ديده ميشود. لپتوسپيروز مي تواند در اثر تماس مستقيم با حيوان آلوده ،تماس با ترشحات آلوده ،تماس جنسي ، تماس با ادرار يا حتی تماس با سطوح الوده به ادرارعفونی نیز انتقال پيدا كند.اين ميكروب قادر است به پوست يا مخاط سالم نفوذ کرده و باعث بیماری شود. .
سگهاي نر بين 7-4 سال معمولا دچار بيماري گشته وهرچه سگ جوانترها باشد احتمال شدید تر شدن بیماری نیز بیشتر است.بنابر توضیحاتی که ارائه شد ،لپتوسپیروز در سگهايي بيشتر ديده مي شود كه :
1. با تعداد زيادی سگهای ولگرد یا غریبه ارتباط دارند
2. در مناطقي گرم و مرطوب زندگی میکنند
3. دسترسي به تالاب و آب راكد دارند زندگي مي كنند (مثل شمال ايران)
4. سگهاي شكار ،سگهاي شناگر
با اين حال گهگاه سگهاي شهري نيز از طريق جوندگان موذي مثل موش به اين بيماري می توانند دچار شوند.
بعضي از حيوانات ناقلين بدون علامت هستند يعني مي توانند بيماري را انتقال دهند بدون اينكه خود نشانه اي از وجود بيماري داشته باشند. لپتوسپیروز ميتواند به انسان انتقال پيدا كند که به تب شاليزار معروف است.گربه ها به لپتوسپيروز مقاومند وندرتا دچار این بیماری مي شوند.
علايم ابتلا به لپتوسپيروز:
بيشتر سگهايي كه به اين بيماري مبتلا مي شوند هيچ نشانه اي از خود نشان نمي دهند.در حقيقت آنها به ناقلين بدون علامتي تبديل مي شوند كه براي مدت زيادي مي توانند ميكروب را از طريق ادراردفع و محيط اطراف را الوده سازند که این باعث در معرض خطر قرار گرفتن انسان ها و ديگر حيوانات میشود.
معمولا سگهايي كه با مقادير زياد ميكروب آلوده شوند12 -4 روز بعد از ابتلا علايمي مثل :
تب، ضعف ،بی اشتهایی ، درد عضلات ، سخت راه رفتن ، التهاب چشم ، استفراغ ، اسهال ، خونريزي از دهان وبيني ،سرفه ، عطسه ، زرد شدن مخاطات (رنگ لثه ، سفيدي چشم)،تغيير رنگ ادرار و بد بو شدن دهان مي توانند از خود نشان بدهند.
تنها ممكن است 3-2 مورد از علايم ذكر شده در یک حيوان مبتلا به لپتوسپیروز ديده شود.
اين علايم معمولا مبهم و غير اختصاصي اند به طوري كه مشاهده آنها به تنهايي دلالت بر وجود بيماري نداشته و به همین خاطر هيچگاه نبايد بدون انجام آزمايشهاي تکمیلی و تنها بر اساس علايم موجود در سگ ،تشخيص بر وجود این بيماري داده شود.
در سگهای مبتلا به لپتوسپيروز ،ميكروب مي تواند به سراسر بدن حمله كرده و در بافتهاي كليه و كبد تكثير پيدا كند.نارسايي حاد كليه و التهاب كبد میتوانند از عوارض بيماري در سگهايي باشند كه علايم بيماري را از خود نشان مي دهند .اگر درمان به موقع و زودهنگام انجام نگیرد ،عوارض حاصل از اين بيماري مي تواند باعث مرگ حيوان گردند.در حيوانات باردار، لپتوسپيروز مي تواند موجب سقط و به دنیا اوردن جنين مرده شود.
تشخيص:
براي جلوگيري از ايجاد عوارض شديد و مرگ حيوان ،مي بايست اقدامات تشخيصی سريعا انجام بگيرد .معمولا حيوانات بيمار سابقه تماس با چهارپايان اهلي و يا زندگي در مناطق گرم و مرطوب را دارند.آزمايشهاي معمول خون و ادرار مي توانند اشاره به نارسايي حاد كليه داشته باشند و دامپزشك را مشكوك به وجود اين بيماري كند. وقتی به اين بيماري شک شد آزمايش خون مخصوصی انجام شده كه دران میزان پادزهر ساخته شده بدن را در مقابل لپتوسپيروز اندازه گيري مي كنند.اين آزمايش مي بايست 2 تا 4 هفته بعد نیز دوباره انجام شود تا بتوان وجود بيماري را تاييد نمود.آزمايشات پيچيده ديگر نيز وجود دارد كه معمولا به خاطر وقت گير بودن و عدم دسترسي زياد مرسوم نيستند.به خاطر اینکه حاضرشدن نتیجه ازمایشات زمان بر است و پیشرفت بیماری میتواند باعث مرگ سگ بشود دامپزشك معمولا با شك به بيماري درمان را شروع و منتظر جواب آزمايش بماند.
درمان:
سگهايي كه از خود علايم ابتلا به لپتوسپيروز نشان مي دهند مي بايست بستري شده و تحت درمانهاي سفت و سخت قرار بگیرند.بیشتر این درمان ها برای رفع كم آبي ، نارسايي كليه ، التهاب كبد يا هر علايم ديگر حاصل از اين بيماري میباشد.
دو نوع آنتي بيوتيك براي درمان بيماري به كار مي رود.
اولين نوع باعث کنترل رشد و محدود نمودن باکتری شده و نوع دوم (مثل داکسی سایکلین) دقيقا بر عكس نوع اول عمل ميكند یعنی باعث حذف باکتری از بافت ها و جلوگیری ازدفع ان از کلیه میشود. در صورت خونريزي شديد ممكن است به انتقال خون نياز باشد.پيش بيني بهبود بيماری بسته به شدت ان و میزان توانایی ايمني بدن سگ میباشد.اگر سگ به نوع ملايم بيماري دچار شده باشد و درمان نيز سريع انجام گيرد ،پس از درمان از بيماري رهايي پيدا كرده و بهبود مي يابد در حاليكه سگها ي مبتلا به نوع شديد به كبد و كليه شان صدمات جدي خورده و مي بايست با روش انساني تحت مرگ اسان قرار بگیرند.
سگهاي ناقل بدون علامت مي بايست تحت درمان با آنتي بيوتيك قرار بگيرند تا از انتشار بیماری جلوگیری شود.70-80 درصد بيماران مبتلا به نوع علامت دار لپتوسپيروز با درمان زودهنگام و مناسب بهبود پيدا ميكنند.
پيشگيري:
حيواناتي كه در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند ميبايست واكسيناسيون شوند. توجه داشته باشيد به علت اينكه لپتوسپيروز انواع مختلفي دارد واكسن هاي موجود به طور كامل نمي توانند باعث ايجاد ايمني سگ در برابر اين بيماري شوند . تزريق واكسن لپتوسپيروز ميتواند باعث ايجاد عوارض حساسيتي و حتي شوك دربعضی از سگها شود. تزريق اين واكسن به تمام سگها مخصوصا سگهايي كه در شهرها زندگي ميكنند ،الزامي نيست. توصيه مي شود براي جلوگيري از ايجاد عوارض حاصل از واكسن ،تنها سگهاي سنگين تر از 6 كيلو يا بالاي 3 ماه در برابر اين بيماري واكسينه شوند.تزريق واكسن لپتوسپيروز در همان سري اول واكسيناسيون توله های پایین تر از سه ماه يك اشتباه جا افتاده است كه گهگاه باعث ايجاد واكنش هاي حساسيتي شديد شده و در صورت عدم درمان میتواند موجب توله سگ شود.حساس ترین نژاد ها نسبت به ایجاد عوارض این واکسن داشهوند و پاگ هستند. . بنابراین تنها سگهايي مي بايست واكسينه شوند كه در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند مثل :
· سگهایی که در مناطق روستايي ومحلهاي نگهداري چهار پايان زندگي میکنند.
· سگهایی که در اطراف حوضچه هاي آب راكد و تالابها زندگی میکنند.
· سگهاي شكاري وسگهاي شناگر
· سگهايي كه با سگ مبتلا به لپتوسپيروز در ارتباط خواهند بود.
· سگهاي در ارتباط با سگهاي ولگرد
· سگهاي در ارتباط با حيوانات وحشي
تصميم گيري براي تزريق يا عدم تزريق واكسن بر عهده دامپزشك است و وي ميبايست با سبك و سنگين نمودن معايب و مزاياي آن اقدام به تزريق واكسن لپتوسپيروز نمايد.اگر سگ به واكسن حساسيت نشان داد تزريق مجدد به هيچ عنوان نبايد صورت بگیرد و از بردن حيوان به مناطق آلوده و پر خطر نیز پرهيز شود.
لپتوسپيروز شايع ترين بيماري است كه از حيوانات به انسان مي تواند انتقال پيدا كند.شاغلين در حرفه هایی مثل كشاورزی ،دامپزشكی، فروشگاههاي حيوانات ، كشتارگاه ها و نظاميان بيشتر از ديگران در معرض ابتلاء به اين بيماري قرار دارند .شدت بیماری لپتوسپیروز در انسان مي تواند بسیار متغییربوده و از خفيف با علايمي شبيه سرما خوردگي و تب تا به صورت شديد همراه با عوارض كبدی ، مغزی و ريوی ايجاد شود.
صاحبان سگهاي مبتلا به لپتوسپيروز حتما مي بايست با پزشك خانوادگي خود در مورد چگونگي جلوگيري از انتقال بيماري مشورت هاي لازم را انجام دهند.
به خاطر اینکه كه اين بيماري قابل سرايت به انسان میباشد،اگر سگ شما مبتلا به لپتوسپيروز است مي بايست اقدامات لازم براي جلوگيري از انتشار بيماري انجام شود. معمولا انتقال بيماري از طريق مايعات بدن و ترشحات ايجاد میشود بنابراين مي بايست تمام سطوح در تماس با سگ (مثل جاي خواب،لانه ، پتو،وسايل بازي) به خوبي ضد عفوني شوند.هميشه از دستكش يكبار مصرف استفاده نماييد و قبل از تماس با صورت، دستهايتان را به خوبي شسته و ضد عفوني نماييد.اگر سگهاي ديگر با حيوان بيمار در تماس بوده اند از آنها نيز مي بايست آزمايشات لازم انجام بگيرد.
تهیه وتنظیم : امیررضا عامری نایینی ؛دامپزشک -کلینیک دامپزشکی آران
-
-
-
-
