-
رفتار شناسی حیوانات اهلی
گفتار گرد آورنده :
علم رفتار شناسی علمیست در ارتباط با رفتار حیوانات و بررسی آنها و واکنش های آنها در مواجهه با شرایط مختلف محیط ،
دانستن این اطلاعات وسعت دید دامپزشک و هر فرد مرتبط با حیوانات اهلی را افزایش می دهد.
در اینجا بصورت روزانه قسمتی برای شما نوشته می شود.
حدف از یادگیری این علم :
با یادگیری علم رفتار شناسی در نهایت میتوان با مشاهده حیوان به علت ایجاد عمل ( که میتواند پاسخ به بیماری خاص و یا نیاز خاص حیوان باشد ) پی برد. و کمک بسیار زیادی در تشخیص تفریقی بیماری به دامپزشک می کند.
قسمت اول
اتولوژی (رفتارشناسی): مطالعه علمی در زمینه رفتارهای حیوانات
بررسی علمی حرکات ، حالات ، نشانه ها ، صداها ، بوها و بر هم کنش های اجتماعی که حیوان از خود بروز میدهد.
از دو دیدگاه رفتارشناسی بررسی میگردد:
اتولوژی: مطالعه علمی رفتارشناسی در محیط طبیعی زندگی آن ها
سایکولوژی: مطالعه علمی رفتارشناسی از دیدگاه روانشناسی
موضوع اصلی رفتارشناسی کاربردی: بررسی پیوند میان انسان و حیوانات اهلی میباشد.
لزوم شناخت رفتار دام:
شناخت رفتار و ویژگی های دام و واکنش حیوانات در برابرانسان و نیز رفتار آن ها با یکدیگر همگی دارای نکات ویژه ای هستند که دانستن آن ها به دامپرور کمک میکند که در اعمال مدیریت برای بالا بردن مدیریت و مراقبت بهتر از آن ها و شناسایی رفتار دام جهت استفاده بهینه و تربیت دام دلخواه و جلوگیری از بروز حالات غیر طبیعی در گله استفاده نماید.
اهلی سازی حیوانات مزرعه ای:
اهلی سازی :به گزینی ژنتیکی حیوانات و قرار دادن آن ها در محیط های معین میگویند .
ده هزار سال پیش برای اولین بار سگ اهلی شد و نشخوار کنندگان نخستین حیواناتی بودند که برای تامین غذای انسان اهلی شدند.
صفات مطلوب اهلی شدن:
· گله ای زندگی کنند
· جفت ثابتی نداشته باشند
· هنگام تولد نارس نباشند
· سازش خوبی با انسان داشته باشند ( فاصله ی گریز کمتر داشته باشند)
· رژیم غذایی ویژه و مشخصی نداشته باشند و مشترک با انسان نباشد
ارتباط میان حیوانات:
حیوانات پیوسته با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند که ابزار ارتباط از راه صدا ، بو (فرمونها) و نشانه ها صورت میگیرد که بیشتر در یک گونه صورت میگیرد ولی در بین گونه ها هم ممکن است ابزار ارتباطات باشد.
-
قسمت دوم
تکامل رفتار:
برخی رفتارها غریزی و برخی تحت شرایط محیط هستند. حیوانات برای بیشتر رفتارهای خود زمینه ژنتیکی دارند اما این محیط است که رفتار انتهایی حیوانات را شکل میدهد.
در دوره پس از زایش (دوره بحرانی) حیوان با اعضاء گونه خود اشنا میشود و وابستگی شدیدی به پدر و مادر خود پیدا میکند که به این دوران وابستگی یا نقش پذیری گفته میشود.
اگر حیوان در دوران بحرانی با گونه دیگر برخورد و تحت مراقبت آن باشد رفتار آن متاثر ار آن گونه میشود.
در زمان زایش و تا چند هفتگی توانایی فراگیری کم است و پس از آن فراگیری افزایش می یابد.
رفتارهای ناهنجار دو نوع هستند:
رفتارهایی که به نفع حیوان و هدفدار هستند و دیگری به زیان حیوان و هدفدار نیستند.
علت بروز; گاهی اوقات حیوانات با موقعیت های مشکلی رو به رو میشوند که نتیجه آنها بروز رفتارهای تعریف شده ، جا به جا شده و یا تهی است.
رفتارهای ناهنجار به چهار گروه تقسیم میشوند:
· تحریف شده: حیوان روی شیئ یا حیوان غیرمرتبط تاثیر می گذارد (لگد زدن به دیوار)
· جابه جا شده: رفتارهایی که در یک موقعیت نامناسب و غیر مرتبط از حیوان سر میزند. (مدفوع کردن در حالت خوابیده گاو)
· رفتار تهی: در نبود فاکتورهای خارجی انگیزشی طبیعی بروز میکند. (جویدن در نبود غذا)
· رفتار های تکراری: (تکرار ادرار)
با مهندسی رفتار می توان این رفتارهای ناهنجار را کاهش داد که به کمک مهندسی رفتار محیط زیستی مشابه محیط زیست طبیعی حیوانت فراهم سازیم.
در قسمت بعد در مورد انواع رفتار ها صحبت خواهد شد.
-
قسمت سوم
انواع رفتارها:
رفتارهای اجتماعی:
پرخاشگرایانه:
که مربوط به جنگ یا تهدید میباشند و این رفتارها تحت تاثیر مغز و غدد اندوکرین و فرمونها میباشد و حیوانات هم براساس بهره گیری از شرایط به سه دسته سلطه گر ، سلطه پذیر و حد واسط تقسیم بندی میشود.
رفتارهای تغذیه ای :
وراثت نقش بیشتری از محیط دارد نشخوار کنندگان برای تغذیه هنگام طلوع و غروب را بیشتر ترجیح میدهد و جوندگان و گربه سانان فعالیت شبانه را ترجیح میدهند.
رفتارهای جنسی:
بنیان ژنتیکی دارند اما رفتارها و مهارت های جنسی با یکدیگر متفاوت اند که توسط مغز و سیستم غدد درون ریز کنترل میشوند.تستوسترن در حیوان نر و استروژن در حیوان ماده سبب بروز رفتارهای جنسی میشود.
رفتار مادر – فرزندی:
دوران نزدیک زایمان دوران پیش ازایمان گفته میشود. در این دوران بعضی از حیوانات انزوا و گوشه گیر میشوند. مثل نشخوار کنندگان و یا ساخت آشیانه مثل خوک و پرندگان
رفتار پس از زایمان هم در حیوانات متفاوت است.لیس زدن لمس کردن و... که از نوزاد خود نگه دای میکنند.
فرزند خواندگی در گاومیش خیلی کم یا نیست ولی در گوسفند اگر نوزادی به مایعات جنینی نوزاد اصلی آغشته شود یا اینکه به اجبار در یک مکان تنها گذاشته شوند.
رفتار پس از زایمان سبب خوردن آغوز و انتقال ایمنی مادری و همچنین محافظت از دست شکارچیان میشود.
رفتار آموختن و آموزش:
فراگیری از همان ابتدای زایش و حتی درون رحم آغاز میشود مثل حیوانات پرورشی که از آبخوری و دانخوری استفاده میکنند و با شرطی سازی کلاسیک مثل تشویق برای رفتن به محل شیردوشی.
در قسمت بعد در مورد علم بهزیستی حیوانات ، رفاه آنها و چگونگی شکل گیری یک رفتار صحبت خواهد شد.
-
قسمت چهارم
علم بهزیستی حیوانات:
(رفاه حال حیوانات): جیوانات میتوانند مانند انسان تجارب ذهنی (درد و رنج) داشته باشند پس حقوقی بمانند انسان باید داشته باشند.
روش های انتخاب محیط های مناسب:
· حیوان از میان چند مکان دلخواه یکی را انتخاب کنند.
معایب این روش : نمی توان تمام محیط ها را در دستر س قرار داد و ممکن است حیوان انتخاب مناسبی را نداشته باشد.
· جست و جوی رفتار های غیر طبیعی و غیر عادی در محیط زندگی که اگر این رفتارها را داشت محیط خوبی شناخنه نمی شود.
معایب این روش : ممکن است با یک رفتار نتوان آن محیط را نامناسب دانست.
· بهترین روش مخلوطی از معیارهای رفتاری وفیزیولوژی و سلامت آن ها را در محیط ارزیابی کنیم.
هدف حیوانات از بروز رفتارهای متفاوت بقاء و تولید مثل میباشد. پدر علم رفتارشناسی نو (تیمبرگن) روشهای ضروری آنالیز رفتار را برای اولین بار ایجاد کرد که شامل موارد:
· یک رفتار چگونه ایجاد میشود.
· رفتارها چگونه منجر به حفظ بقا و زندگی در حیوانات میشود.
· یک رفتار چگونه در زندگی حیوان تغییر می کند.
· چگونه یک رفتار ویژه رشد و گسترش می یابد.
ثبت اطلاعات مربوط به رفتارهای حیوانات:
· خودکار ودفترچه یادداشت به صورت نظارت مستقیم
· نظارت غیر مستقیم با دوربین که هزینه بر بوده ولی در دراز مدت متداولترین و بهترین روش میباشد.
· استفاده از ثبت کننده هایی که تنها یک رخداد را ثبت میکنند.
در قسمت بعد در مورد تعیین چگونگی رفتار ، شرطی شدن و پیوند رفتارهای دام و دامپزشکی صحبت خواهد شد.
-
-
-
-
