پیشگیری ازآبستنی سگ
چنانچه مایل به نسل کشی ازسگ خود نمی باشید راههای مختلفی برای پیشگیری ازآبستنی وجود دارد. موثرترین راه برای جلوگیری ازآبستنی برداشت وخارج ساختن رحم وتخمدانها ازبدن به طریقه جراحی است. عمل عقیم سازی درسگهای نریا عمل اخته نیزبا برداشتن بیضه ها تحقق می یابد. راه دیگربرای جلوگیری ازآبستنی ممانعت ازتماس بین سگهای ماده با سگهای نردرخلال مرحله فحلی است. تاکید می گردد که این امرباید با دقت لازم صورت گیرد تا دسترسی سگهای نربه سگ ماده واقعا غیرممکن باشد. درصورت انجام جفتگیریهای ناخواسته می توان با تجویزاستروژن ازآبستن شدن سگ ماده جلوگیری کرد. اما اصولا استفاده ازاستروژن قابل توصیه نمی باشد. استفاده ازداروهای ضد آبستنی خوراکی نیزمطرح شده اند اما به دلیل نتایج ضدونقیضی که ازمصرف این قرصها مشاهده شده است توصیه می گردد که دراین قبیل موارد با دامپزشک مشورت گردد.
آبستنی
آبستنی درسگها درحدود 61 الی 63 روزبه طول می انجامد. علائم آبستنی عبارتند ازافزایش یافتن اشتها و وزن واندازه پستانها. برخی ازسگها به دلیل اخلالات هورمونی عوارضی را نشان می دهند. تشخیص این عارضه توسط دامپزشک وبه وسیله لمس شکم در28 روزگی ویا رادیوگرافی یا سونوگرافی درروزهای بعد امکان پذیرمی باشد.
درخلال آبستنی سگ ماده باید مراقبتهای عادی وفعالیتهای بدنی خود را حفظ کند. درابتدا نیازی به افزایش غذای آن نیست. اما اگرسگ ماده لاغراست می توانید به وعده های غذایی آن یک بخش شیروبیسکویت درشب اضافه کنید. همچنین درصورت نیازوتائید دامپزشک می توانید کمی ویتامین ومواد معدنی نیزبه جیره غذایی آن به مکمل اضافه نمائید. درواقع اضافه کردن غذا ازیک سو برای مادروازسوی دیگربرای تامین رشد جنین ها لازم است. با افزایش اشتهای مادرجنینها نیزبهترتغذیه ورشد می کنند. درخلال دوهفته آخرآبستنی جنین ها رشد زیادی می کنند وباید مادررا با غذاهای بهترمثل گوشت وجگروشیرتغذیه نمود. دراین مرحله باید فعالیتهای بدنی شدید وپریدن ازمانع را ازبرنامه سگ ماده حذف کرد.
چند روزقبل اززایمان سگ ماده ازخوردن غذا اجتناب می کند وشروع به ساختن آشیانه ای برای خود می نماید. لذا بهتراست که صاحب دام نیزدرساختن وتهیه چنین آشیانه ای به سگ مادرکمک کند. استفاده ازروزنامه ومقوا درکف این آشیانه می تواند جایگاه رضایت بخشی را برای حیوان مهیا سازد ودرضمن می توان به راحتی وبا هزینه بسیارکم نسبت به تعویض آنها اقدام نمود.
یکی ازنشانه های قریب الوقوع بودن زایمان کم شدن موهای اطراف سرپستانها است. درواقع بدین ترتیب طبیعت راهی ایجاد می نماید تا توله ها بتوانند سرچشمه غذای خود را پیدا کنند. با نزدیکترشدن زمان زایمان پستانها بوسیله شیرپرمی شوند وسرپستانها رشد می کنند ورنگ آنها به سمت صورتی تغییررنگ می دهد. چنانچه موهای روی سینه به هردلیلی دچارریزش نشود شما می توانید با قیچی آنها را کوتاه کنید تا توله ها درزمان شیرخواری دچارمشکل نشوند.
درفاصله کوتاهی به شروع زایمان درجه حرارت بدن کاهش می یابد وبه کمتراز38 درجه می رسد لذا درروزهای آخرهرروز صبح وهرشب درجه حرارت مقعدی را کنترل نموده ودرصورت کاهش آن مادررا به زایشگاهش منتقل نمائید. تقریبا 24-12 ساعت بعد ازاین اتفاق مرحله اول زایمان شروع می گردد. دراین مرحله گردن رحم یا سرویکس متسع شده وکانال زایمانی برای عبورجنین ها بازمی گردد. دراین مرحله سگ مادرله له می زند. بی طاقت است بدن خود را می کشد واحتمالا ممکن است استفراغ کند. استفراغ درشروع زایمان نرمال تلقی می گردد ولی چنانچه ادامه یابد می تواند دلیل بروجود بیماری دیگری دردام باشد. درزمان دردهای زایمانی سگ ممکن است بخواهد راه برود لذا احتمال دارد که زایمان درهرجائی صورت گیرد. بنابراین باید سگ را تا زمان زایش تحت مراقبت قرارداد. مرحله دوم زایمان شامل انقباض عضلات شکم وخروج جنین ها وپرده های جنینی است
