-
مساله كاهش وزن در اسب
مساله كاهش وزن در اسب از مواردي است كه دست اندر كاران امور اسب پي در پي با ان مواجه مي شوند زيرا بيش از يك صد سبب گوناگون براي كاهش وزن در اسب ها و كره ها وجود دارد كه ممكن است بخاطر سپردن تمامي علل تشخيص هاي اختراقي در حين معاينه اسب مبتلا به عارضه ي كاهش وزن براي دامپزشك دشوار باشد . يك راه منطقي جهت بياداوردن اين علل ان است كه انها را به سه دسته عمده تقسيم بندي نماييم .
مكانيسمهاي پاتوفيزيولو*ژيك اساسي در كاهش وزن عبارت اند از:
1. جذب ناكافي يا به مصرف رساندن مواد غذايي نامرغوب
2. افزايش سوخت و ساز بدن يا نياز به انرژي بيشتر
3. عملكرد غير موثر يا ناقص عضو
اين مطالب علل گوناگون كاهش وزن در اسب و نيز مراحلي را كه دامپزشك بايد طي كند تا به يك تشخيص مطلوب برسد مورد بحث قرار مي دهد
"بررسي مكانيسمهاي پاتو فيزيولوژيك در كاهش وزن"
1. جذب ناكافي يا مصرف ناقص غذا
شرايطي بسيار همچون روشهاي نامناسب مديريتي مي تواند منجر به جذب ناكافي يا مصرف ناقص غذا گردد براي مثال اگر به هنگام غذا خوردن بين اسبها رقابت وجود داشته باشد احتمال دارد يكي از اسبها به اندازه كافي غذا دريافت نكند.عدم توانايي در تغذيه مناسب و كامل نيز ممكن است به اين امر بينجامد كه حيوان نتواند به حد كفايت از غذا استفاده كند اين عدم توانايي ممكن است بر اثر مشكلات مربوط به دهان باشد از جمله موجي شكل قرار گرفتن دندان هاي اسيا در اثر سائيدگي نا هماهنگ و افتادن بعضي از دندان ها و ناهماهنگي و رديف نبودن دندان ها و ساير مشكلات اكتسابي ومادر زادي دهان ودندان و يا انسفالومالاسي نيگروپاليدال(1) . استفاده از غذاهايي كه از نظر كيفي در سطح پاييني هستند و يا غذاهاي كپك زده
احتمالا منجر به امتناع دام از غذاخوردن هرگردد . غذاهاي نامرغوب كه فاقد انرژي وپروتئين يا مواد معدني و ويتامين ها به اندازه كافي باشد موجب بروز عوارض ناشي از فقر غذايي مي شوند .
2. افزايش ميزان سوخت وساز بدن
تمرينات سنگين و سرماي محيط وشيرواري مي توانند نياز به انرژي را در اسب افزايش دهند نئوپلازي و نارسايي حاد عضوي وجراحات ضربه اي ودرد هاي شديد و مسموميت عفوني وحالات التهابي از جمله پونوموني نيز مي توانند موجب افزايش ميزان سوخت وساز در بدن گردند . واسطه هاي التهابي كه در بعضي از اين حالات ايجاد مي شوند ممكن است به طور زيانباري استفاده از مواد غذايي را به وسيله كاهش كارايي متابوليكي از طريق چرخه هاي غير مفيد سوخت وساز در بدن تحت تاثير قرار دهند .
چنانچه توده اي از بافت التهابي يا سرطاني به حد كافي بزرگ باشد اغلب اوقات ممكن است انحراف قابل توجهي در مسير مواد مغذي از سوي بافت هاي سالم بسوي اينگونه بافت ها روي دهد .
3. عملكرد غير موثر يا ناقص عضو
بيماري هايي هستند كه در اثر عملكرد ناقص ميان نارسايي عضوي از بدن همچون نارسايي مزمن قلبي .كليوي .كبدي بوجود مي ايند و موثر در ايجاد عارضه كاهش وزن اسب مي باشد
- بيماري هاي مزمن قلبي :
بيماري هاي قلبي شايد هميشه با كاهش وزن همراه نبوده اما گاهي كاهش وزن اشب در شرايط مزمن مثل نارسايي احتقاني قلب – اندوكارديت يا فيبريلاسيون دهليزي ديده مي شود.
- بيماري مزمن كليوي :
بيماري هاي داخلي كليه در اسب ها نادر است به هر حال بيماري هاي كليوي در اسب ها هر علتي كه داشته باشد هميشه با كاهش وزن و تعدادي از نشانه هاي آشكار درمانگاهي همراه است حالت ازوتمي وافزايش در غلظت سرومي اوره و كراتنين باعث ميشود بررسي دقيق تري روي عملكرد كليه به عمل ايد
- بيماري هاي مزمن كبدي :
بيماري هاي مزمن كبدي همچون مسموميت با گيا هان سمي يا سيروز كبدي پيش رونده در غياب نشانه هاي كلينيكي اشكار مي تواند با كاهش وزن مزمن همراه باشد .
- بيماري هاي مزمن روده اي و سوء جذب :
بيماري هاي التهابي مزمن روده اي باعلل متفاوت منجر به سوء جذب شده و باعث لاغري پيشرونده مي شود .
- لنگش :
التهاب بافت مورق سم بيماري استخوان ناويكولار، قره قوش (
splints) ، اسيب به لايه هاي سم بدليل قدم گذاشتن روي شئ تيز يا بيماري مفصلي مزمن مي تواند لنگش ايجاد كرده كه غالبا مي تواند در اندام حركتي قدامي يا خلفي اتفاق افتد به هر حال اين شرايط مي توانند دليل كاهش وزن چشمگير باشند مخصوصا زماني كه درد به صورت درمانگاهي اشكار شود.
در موارد نادر بيماريهاي سيستميك مثل لپتوسپيروز ، بروسلوز ، عفونت هرپس ويروس ميتواند با كاهش وزن در غياب نشانه هاي خاص ديگر همراه باشد.
آلودگيهاي انگلي شديد از جمله وجود تعداد زيادي از استرونژيلوسها ي مهاجر و بالغ ميتواند
با فقر غذايي همراه باشد ولي در هر صورت بيشتر اسبها بار انگلي سنگين را تحمل كرده بدون كاهش وزن مگر اين كه آسيب روده اي پيش ايد.
"تشخيص علل كاهش وزن در اسبها"
بعد از بررسي اجمالي علل كاهش وزن در اسبها ، در ادامه روند تشخيص و مراحل معاينات درمانگاهي و آزمايشگاهي را جهت رسيدن به عامل اصلي كاهش وزن حيوان در ميان عوامل متعدد ، مورد مطالعه قرار مي دهيم.
1. گرفتن تاريخچه
2. انجام معاينات فيزيكي
3. بكار گيري روشهاي تشخيصي تكميلي
گرفتن تاريخچه:
همانند مطالعه و بررسي اكثر موارد در مانگاهي ، در ارزيابي وضعيت اسبي كه با مساله كاهش وزن روبه روست اولين كار بدست آوردن تاريخچه كامل از بيمار است. ابتدا بايد به وضع ظاهري اسب توجه نمود سپس سعي در تشخيص اينكه حيوان به چه ميزان و با چه سرعتي وزن كم كرده است پرداخت. وقتي كه يقين حاصل شد كه اسب دچار عارضه كاهش وزن استبايد به نكاتي از تارخچه حيوان توجه كرد كه مي تواند در تشخيص عامل بيماري و همچنين در تشخيص تفريقي در بين دسته عواملي كه احتمالا وقوع انها از سايرين بيشتر است كمك نمايد.
سوالاتي كه بايد براي بدست اوردن سابقه اسب مبتلابه عارضه كاهش وزن پرسيده مي شود
1. آيا اسبها براي بدست اوردن غذا با همديگر رقابت دارند؟
2. آيا اسب ميتواند غذا بدست اورد؟( مثلا لنگش شديد باعث ناتواني در دسترسي به علوفه و چريدن مي شود)
3. آيا در شرايط نامناسب اب و هوايي سرپناه مناسبي براي حيوان وجود دارد؟
نوع استفاده از اسب
1. اسب به چه شدتي تمرين داده مي شود؟
2. وضعيت توليد مثلي حيوان چگونه است؟ (ابستن يا شيروار است)
تغير در شرايط نگه داري
1. قبل از وقوع كاهش وزن آيا اسب شرور به گله اضافه شده است؟
2. آيا قبل از وقوع كاهش وزن افزايش در سطح تمرينات حيوان وجود داشته است؟
رژيم غذايي(نوع و كيفيت غذا)
1. برنامه غذايي چگونه است؟
2. كيفيت غذا در چه سطحي است؟
3. تركيب جيره از نظر مواد غذايي چگونه است؟
4. آيا تشخيص غذا دهنده به اسبها راجع به نوع و مقدار مورد نياز از هر قسم ماده غذايي اگاهي دارد؟
غذا خوردن
1. ايا حيوان در حين جويدن با مشكلي روبه روست؟
2. آيا در بلع اشكالي دارد؟
3. آيا كم اشتها يا بي اشتها است؟
مشكلات ديگر غير از كاهش وزن
- آيا اسب اسهال دارد؟
- آيا افزايش تعداد تنفس يا اختلال تنفسي دارد؟
- آيا دچار تكرر ادرار و تشنگي زياد است؟
- آيا دل درد دارد؟
غذاي دام بايد به نحو مطلوبي بازرسي و طرز تغذيه نيز مشاهده شود بنابر اين مزيتي كه دامپزشك سيار( دامپزشكي كه براي ويزيت بيمار به محل مي رود) دارد ان است كه امكان بازرسي وضعيت غذا ، طرز تغذيه كردن و محل استراحت دام مستقيما توسط دامپزشك وجود دارد. دامپزشك نبايد تصور نمايد كه دامدار راجع كيفيت بالاي علوفه اي و مواد دانه اي مطلع است و بايستي درخواست ازمايش غذايي دام را بنمايد.
در موارد خاصي كه بيش از يك اسب كاهش وزن نشان دهد تجزيه غذا و مطلع شدن از تركيبات غذا ( ويتامينها و املاح ) سودمند مي باشد و از اين طريق كمبودهاي موجود در محتواي انرژي ، پروتئين و مواد مغذي ضروري مي تواند مشخص شود.
دامپزشك بايد مشخص كند كه ايا قبل از وقوع كاهش وزن ، تغييري در شرايط نگه داري يا نوع استفاده از اسب وجود داشته است يا خير .اين تغييرات مي تواند شامل يك يا چند مورد از حالات زير شود.
1. افزايش سطح يا نوع تمرين
2. ورود اسب جديد به گله كه از سايرين قويتر باشد
3. شيروار شدن
4. استفاده از علوفه يا مواد دانه اي جديد
5. تغير محل نگهداري
بايستي از صاحب دام راجب هر گونه مساله ي غير عادي ديگري به غير از كاهش وزن سوال نمود اين حالت غير عادي ممكن است شامل اسهال، نوشيدن اب فراوان، افزايش فعاليت تنفسي يا سرعت در تنفس ، تب و يا دلدرد باشد اينگونه علايم باليني ممكن است نمايانگر يك بيماري اوليه از قبيل نارسايي كليوي (تكرر ادرار و تشنگي زياد) يا بيماري هاي عفوني التهابي (پنوموني ، بيماريهاي التهابي روده و يا آبسه هاي موجود در محوطه بطني باشد.
انجام معاينات فيزيكي:
مرحله بعدي در ارزيابي اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن ، معاينات فيزيكي است.
يك معاينه كامل بايد روي همه اسبهايي كه دچار لاغري شده اند انجام پذيرد زيرا چنين بيماراني ممكن است بيش از يك مشكل داشته باشند. هر نكته در تاريخچه كه به وجود يك بيماري اوليه اشاره كند بايد به هنگام معاينات فيزيكي مورد توجه دقيق قرار گيرد. مثلا داودار مشاهده كرده است كه اسب سرفه داشته يا به سختي تنفس مي كرده است آنگاه ارزيابي كامل دستگاه تنفس توصيه مي شود.
ملامسه از طريق ركتوميكي از روشهاي مهم معاينات فيزيكي بر روي حيوان است كه در عمل توش ركتال ممكن است در بعضي موارد توده هايي نظير ابسه ها يا تومورها در محوطه بطني لمس گردد.
ضخيم شدن جدار روده ، بزرگ شدن عقده هاي لنفاوي مزانتريك ، چسبندگي هايي در ون محوطه شكمي مي تواند ملامسه شود همچنين مدفوع اسب نيز براي يافتن شواهدي دال بر وجود اسهال و يا وجود شن در ان مورد مشاهده عيني قرار گيرد.
شنيدن صداي قلب و بررسي پارامترهاي درمانگاهي همچون ادم ايجاد شده ، رنگ غشاءموكوسي ، زمان پرشدگي مويرگي، تعداد ضربان قلب و نظم و شدت ضربان، الكتروكارديوگرافي و اكوكارديوگرافي از جمله معاينات باليني مي باشند كه جهت رسيدن به تشخيص صحيح و مناسب توصيه مي شود.
گوش كردن به صداهاي دستگاه گوارش و تنفس جهت پي بردن به علت كاهش وزن در دام نيز توصيه مي شود .
يك نكته مهم در معاينه اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن اين است كه بايد تحليل عضلاني و از دادن چربي بدن به صورت موضعي يا منتشر را از يكديگر متمايز نمود زيرا دلايل تحليل رفتن عضلاني بويژه اگر به صورت موضعي باشد با دلايل كاهش وزن متفاوت است.
تحليل عضلاني به صورت موضعي در نتيجه كم شدن فعاليت عضله در يك موضع خاص ظاهر خواهد شد مثالي كه براي اين حالت مي توان اورد عدم تقارن عضلات سريني كه به هنگام مقايسه عضله متاثر شده با عضله قرينه اش در دطرف مقابل كه حالت طبيعي دارد اشكار مي گردد.
بكار گيري روشهاي تشخيص تكميلي:
اگر يافته هاي مشاهده شده در خلال معاينه فيزيكي به تعين موقعيت روند بيماري كمك نمايد در مرحله بعد مي با يست كار با تمركز بر ان روند ادامه بايد مثلا اگر اسبي با تاريخچه سرفه در معاينه با گوشي نيز افزايش تعداد تنفس و خس خس سينه داشته باشد اقدام بعدي در جهت تشخيص تكميلي بايد در بر گيرنده ازمايش سيتولوژيك خلط و كشت ميكروبي ان ، راديوگرافي از سينه ، تابلوي خون و تعين ميزان فيبرينوژن باشد.
نمونه خون بايد براي تعين نمودار خون ، ميزان فيبرينوژن ، مشخصات شيميايي(2 ) ارسال گردد. اين ازمايشات به تعين وجود حالت التهابي يا عفوني كمك مي كند. در اسبهايي با التهاب حاد ممكن است افزايش لكوسيت ها ، نوتروفيل ها ، منوسيت ها ، افزايش فيبرينوژن خون تا ظاهر گردد. در حالات التهابي مزمن ممكن است شمارش افتراقي گلبولهاي سفيد به وضعيت طبيعي باز گردد ولي اغلب غلظت فيبرينوژن همچنان بالا مي ماند و همچنين امكان بوجود امدن كم خوني ناشي از بيماريهاي مزمن اسبهاي مبتلا به حالات التهابي مزمن وجود دارد.
در اسبهاي مبتلا به كاهش وزن ارزشمند ترين ازمونهاي بيوشيميايي سرم عبارتند از:
اندازه گيري كراتينين ، ازت اوره خون (
B.U.N) ، انزيمهاي كبدي (سوربيتول دهيدروژناز و گاماگلوتاميل ترنسفراز) ، بيلي روبين ، البومين و گلوبولين.
ازمونهاي مقدماتي ازمايشگاهي براي ارزيابي وضعيت اسب مبتلا به عارضه كاهش وزن
ازمون
نتيجه
دليل احتمالي كاهش وزن
شمارش گلبولهاي قرمز
شمارش گلبولهاي سفيد
كراتينين
ازت اوره خون (B.U.N)
سوربيتول دهيدروژناز
GGT گاما گلوتاميل ترنسفراز
AST اسپارتات امينو ترنسفراز
بيلي روبين
CPK كراتين فسفو كيناز
البومين
گلوبولين
فيبرينوژن
ترسيب مدفوع
شناورسازي مدفوع
كاهش يافته
افزايش
افزايش
افزايش
افزايش
افزايش
افزايش
افزايش
افزايش
كاهش
افزايش
افزايش
وجود شن
بيش از 400 تخم استرونژيلوس در هر گرم مدفوع
عفونت*، نئوپلازي
عفونت*، نئوپلازي
نارسايي كليوي يا دهيدراتاسيون
نارسايي كليوي يا دهيدراتاسيون
بيماريهاي كبدي (حاد)
بيماريهاي كبدي(مزمن)
اختلالات عضلاني و كبدي
بيماري كبدي
اختلالات عضلاني
بيماريهاي كبدي، كلوي و روده اي
اسبه يا نئو پلازي درقفسه سينه يا شكم،پنوموني، التهابات پرده جنب، يا صفاق، انگلهاي دستگاه گوارش و بيماريهاي كبدي
التهاب پرده صفاق يا جنب، ابسه هاي داخل حفره هاي شكمي يا سينه اي
انتروپاتي شني
عفونت استرونژيلوسي
حالات مذكور ممكن است تنها دلايل نتايج غير طبيعي ازمايشهاي فهرست شده نباشد.
ازمايشهاي ديگر(1)
-ازمايشهاي تجزيه ادرار، الكتروفورز سرم، ازمايش سلولهاي مايع صفاقي ، و ازمايشات عملكرد جذب معدي – روده اي مي باشد.
نتايج بدست امده از تستهاي ازمايشگاهي اوليه چگونگي به كار گيري روشهاي تشخيصي بعدي را مشخص مي كند مثلا چنانچه حداقل اطلاعات اوليه افزايش مشخص فعاليت انزيمهاي كبدي را اشكار مي كند ارزيابي بعدي ممكن است شامل اولترا سونوگرافي و بيوبسي كبد باشد.
اگر در مورد اسبي مشخص شده كه حالت ازتمي و ايزوستنوريك دارد، در ان صورت بايد ازمايشات در جهت تشخيص تفريقي اين نارسايي مزمن و نارساييهاي كليه انجام پذيرد و اين ازمايشات بايد شامل اولتراسونوگرافي كليه و اندازه گيري الكترو ليتهايي كه به مقادير جزئي در ادرار ترشح مي شود و ميزان بعضي انزيمها در ادرار باشد.
اگر چنانچه شكي نسبت به وجود يك روند التهابي بر اساس افزايش فيبرينوژن يا تعداد گلبولهاس سفيد (
wbc) وجود دارد نمونه گيري و بررسي مايع صفاقي و نيز راديوگرافي از سينه الزامي است نمونه گيري از مايع جنب نيز ممكن است به منظور شناسايي كانون التهاب انجام مي شود .
چنانچه در يك يا هر دوي اين حفرات (سينه و شكم) التهاب چركي تشخيص داده مي شود مايعات نمونه برداري شده از انها را بايد جهت كشت ميكروبي و تعين حساسيت انتي بيوتيكي به ازمايشگاه ارسال كرد
اما در صورتي كه هيچ مساله غير طبيعي در معاينات فيزيكي و يا بررسيهاي ازمايشگاهي مقدماتي يافت نشد و هيچ نكته اي در خصوص نگهداري و مديريت نامناسب اسب در تاريخچه وجود نداشت انگاه ازمايشهاي اخنصاصي جذب معدي- روده اي براي تعين وجود سندرمهاي سوء جذب توصيه مي شود.
اين ازمايشات معمولا يا شامل گلوگز خوراكي ويا ازمايش جذي گزيلوز مي باشد.
آزمايش جذب گلوكز خوراكي:
مراحل ازمايش
1. وزن اسب اندازه گيري مي شود و حيوان سرتاسر شب گرسنه نگهداري ميشود (12-18 ساعت پرهيز غذايي لازم است).
در دو ساعت اول ازمايش بايد از نوشيدن اب توسط دام نيز جلوگيري شود .
2. يك گرم از
D- گلوكزانهيدراز يا مونو هيدرات به ازاي هر گيلو گرم وزن بدن حيوان در نظر گرفته شده و محلول تازه 20% در اب گرم تهيه مي شود.
3. در نمونه ناشتا، از خون فورا قبل از ازمايش گرفته شده و زمان صفر براي ان دو در نظر گرفته مي شود(همه نمونه ها در ماده ي ضد انعقاد . فلوئوريد سديم)
4. لوله بيني معدي (
nasogastic-tube) گذارده شده و تمام محلول گلوكز به معده رسانده مي شود
5. نمونه هاي ديگر خون در دقيقه هاي 180 ، 120 ، 90 ، 60 ، 30 گرفته شده و براي اندازه گيري گلوكز به ازمايشگاه فرستاده مي شود و منحني عمودي جذب گلوكز كشيده مي شود.
تفسير ازمايش:
در شرايط نرمال منحني جذب دو فاز دارد در 2 ساعت اول گلوكوز بي وقفه از روده كوچك جذب شده و غلظت گلوكز پلاسما دو برابر مي شود.
فازدوم وابسته به انسولين بوده و يك نزول پيشرونده را براي رسيدن به حالت سكون كه پس از 6 ساعت حاصل مي شود نشان مي دهد.
ساعتهاي نمونه گيري كه بيان شد با يد اين خصوصييت را در مواردي كه جذب لطمه نخورده است نشان دهد.
-يك خط صاف معرف سوء جذب كامل بوده و غالبا بر پيش اگاهي بد دلالت مي كند زيرا دلايل اصلي التهاب پيش رونده ديواره روده يا نفوذ سلولي سرطاني ديواره روده است و تشخيص توسط هيستو پاتولوژي تاييد مي شود.
-منحني حد واسط جذب طبيعي و سوء جذب كامل ، سوء جذب جزئي را نمايان مي سازد كه دلايل سوء جذب جزئي عبارتند از:
اختلالات گردش خون، كوچك شدن پرزها يا تغيرات التهابي قابل برگشت ناشي از الودگي انگلي.
نمودار زير مربوط به اسبي است كه با تاريخچه ازدست دادن وزن عليرغم دريافت كافي غذا وجود دارد معاينات درمانگاهي روشن كننده نبوده ولي در ازمايش جذب گلوگز خوراكي سوءجذب را نشان مي دهد
جذب گلوكز در اسب سالم به صورت خط ممتد سياه رنگ و خطوط متقاطع قرمز رنگ جذب گلوكز را در يك اسب مريض نشان مي دهد.
اساس ازمايش جذب گزيلوز مشابه ازمايش جذب گلوكز خوراكي مي باشد.
بررسي نموداري عوامل پاتولوژيكي موثر بر عارضه كاهش وزن در اسب و راههاي برخورد با اين عوامل
يافته هاي غير طبيعي تنفسي:
1. خرخر يا خس خس
2. افزايش تعداد تنفس – سختي تنفس و ترشحات چركي از بيني يا سرفه
برخورد: اندسكوپي راديوگرافي از سينه، شستشوي ناي و نايچه ها،
CBC ،ازمايشات سرم
يافته هاي غير طبيعي دستگاه ادراري:
1. تشخيص كليه بزرگ شده و يا كوچك شده در توش ركتال
برخورد: اولتراسو نو گرافي و تشخيص بيماري كليوي حاد از مزمن
2. ادرار رقيق با افزايش ادرار رقيق شده
برخورد: تجزيه ادرارپرصورت وجود باكتري و
WBC كشت باكتريايي عفونت جهت تشخيص عفونت
· اناليز شيميايي
برخورد با اختلالات حركتي:
· معاينه كامل عصبي
· تهيه راديو گرافهااز محل محدود شده در معاينه عصبي
· سنجش عيار EHV-1 در سرم < انسفاليت شرقي و غربي
· تجزيه مايع مغذي نخاعي
برخورد با ناتواني در گرفتن غذا:
· اندوسكوپي دهان و حلق
· راديوگرافي از دهان و حلق
· معاينه عصبي
در اين حالات در مورد هاري احتياط بايد كرد.
انتخاب راههاي درمان:
انتخاب شيوه درمان اسب مبتلا به كاهش وزن مبتني بر مسائلي است كه از تاريخچه ، معاينات فيزيكي و كارهاي تكميلي متعاقب ان بدست مي ايد .
برخي از بيماريها كه در اسب مي تواند منجربه كاهش وزن شود ممكن است ب جز يك حالت تسكيني، پاسخ قابل توجه به درمان ندهد (مثلا نئوپلازي يا نارسايي مزمن عضو).
از سوي ديگر بعضي حالات ممكن است به طور كاملا مطلوبي به درمان جواب دهد (انتروپاتي در اثر وجود شن ،ابسه هاي داخل حفره شكمي ، دريافت ناكافي غذا بدليل رقابت ، نامتعادل بودن جيره غذايي و مسائل مديريتي)
به طور كلي هنگامي كه علت كاهش وزن مشخص شود راههاي درماني را مي توان در كتب مرجع مربوط به مسائل درماني اسب يافت.
پاورقي
(1) اين نوع انسفالو مالاسي در اسب در اثر خوردن گياه خاصي مي تواند ايجاد شود كه به دليل فلجي هان و حلق منجر به بي اشتهايي كامل دام مي شود.
(2)ازمايش fecal flotation براي بررسي وجود تخم انگل
ازمايش fecal sedimentation براي بررسي وجود شن
ازمايش fecal occult blood test
منابع فارسي:
1. طب داخلي دامهاي بزرگ برادفوردپي . اسميت
2. بيماريهاي اسب ا.ام.جانستون . ترجمه دكتر بهنام واحدي اردبيلي
3. كلينيكال پاتولوژي دامپزشكي تاليف . پروفسور گانتي آ. ساستري ترجمه دكتر علي مجابي- دكتر ابولقاسم مرادي
REFRENCE
:
Identifying the cause of weight loss in horse . veterinary medicine (magazine
)
دکتر رسول جعفري
http://vetinfo.persianblog.ir
-
-
-
-
