راههاي كنترل و مبارزه با بيماري لوك آمريكائي زنبورعسل
بيماري لوك آمريكائي زنبورعسل در اثر آلودگي نوزادان زنبور عسل با باكتري اسپوردار پني باسيلوس لاروا
( Paenibacillus larvae ) ايجاد مي گردد كه اين باكتري با توليد اسپور در مقابل شرايط نامساعد بسيار مقاوم بوده و ساليان سال در محيط زنبورستان و روي وسايل زنبورداري بصورت بيماريزا باقي مانده و در صورت آلودگي نوزادن زنبورعسل و فراهم شدن شرايط رشد‘ بيماري مذكور را ايجاد مي نمايد. براي درمان اين بيماري از آنتي بيوتيكهاي وسيع الطيف از جمله اكسي تتراسايكلين استفاده مي شود كه با توجه به عدم تأثير آن روي اسپور باكتري بيماري بطور كامل از بين نمي رود و درمان داروئي آن چندان موفقيت آميز نيست. براي كنترل و مبارزه با اين بيماري از روشهاي مختلفي استفاده مي شود كه در ادامه به تعدادي از آنها كه تا حدودي در زنبورداريهاي ايران هم قابل انجام است اشاره مي گردد كه با توجه به شرايط و امكانات زنبوردار مي توان از يكي از آنها يا تركيبي از چند روش استفاده نمود
. <?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /><o:p></o:p>
1- مهمترين و مؤثرترين روش كنترل بيماري لوك آمريكائي زنبورعسل از بين بردن كل كندو ( با جمعيت ) است. با اين روش باكتريهاي موجود در نوزادان مبتلاء و ساير محتويات داخل كندوها از بين رفته و مسير بيماريزائي باكتري و گسترش بيماري بطور كامل از بين خواهد رفت. روش انجام اين كار به اين شكل است كه در يك روز بعد از غروب آفتاب يا صبح زود كه تمام زنبورهاي كلني در داخل كندو هستند درب كندو را بسته و با استفاده از يك ماده بيهوش كننده تمام زنبوران بالغ را بيهوش كرده و كندو را به محلي دورتر از زنبورستان انتقال داده و در داخل يك گودال آنرا آتش زده و بعد از سوختن كل كندو خاكسترهاي آنرا زير خاك دفن نمائيد. در صورت جبران خسارات وارده به زنبوردار از سوي دولت يا شركتهاي بيمه اين روش مؤثرترين و ساده ترين روش كنترل بيماري لوك آمريكائي در يك زنبورستان و بالتبع در يك منطقه است
2- در صورتيكه روش فوق امكان پذير نبوده يا زنبوردار تمايلي به انجام نداشته باشد مي توان از روش خانه تكاني استفاده نمود. در اين روش تنها زنبوران كارگر و ملكه كندوها باقي خواهند ماند و كل كندو با محتويات داخل آن از بين برده مي شود. اين روش به اين شكل انجام مي گيرد كه كندوهاي آلوده را به مكان ديگري منتقل كرده ( در زماني كه كل زنبورها در داخل كندو باشند) و يك كندوي سالم ضد عفوني شده را آماده كرده و كل زنبوران بالغ كندوي آلوده را در آن ريخته و درب كندو را كاملاً بسته و آنرا به مكان خنك و تاريكي مثل زير زمين ساختمان انتقال داده و به مدت 24 ساعت به زنبورها هيچ نوع مادة غذائي داده نخواهد شد تا در اين مدت كل غذاي داخل رودة آنها مصرف گردد. بعد از آن به مدت 2 روز زنبورها را با شربت شكر 1 و 1 تغذيه كرده و سپس دريچة كندو را باز كرده تا زنبورها براي دفع مدفوع به خارج از آن پرواز كنند. با اين كار تمام باكتريهاي موجود در داخل رودة زنبوران بالغ به خارج از كندو منتقل خواهد شد. بعد از اين مدت زنبورها را به داخل يك كندوي سالم ضد عفوني شده منتقل كرده و چند قاب داراي برگه موم عاج دار در اختيار آنها قرار داده تا شروع به موم بافي و آغاز زندگي ديگري بنمايند. اين روش گرچه وقت گير است اما از نتيجه مناسبي برخوردار است. البته ايرادي كه به اين روش وارد مي شود اين است كه باكتريهاي موجود در مدفوع زنبوران بالغ باعث اشاعه بيماري به مناطق ديگر مي شود كه لازم به ذكر است بيماري از اين طريق گسترش چنداني پيدا نمي كند
3- در صورت عدم استفاده از روشهاي فوق مي توان از روش توأم درمان داروئي و ضد عفوني كندوها استفاده نمود كه با توجه به شرايط زنبورداري ايران از اين روش بيشتر استفاده مي شود.روش استفاده به اين شكل است كه ابتدا به مدت لازم كندو را با استفاده از يك نوع آنتي بيوتيك( با تجويز دامپزشك) مورد درمان قرار داده و بعد از آن قابهاي حاوي لارو و شفيره و عسل و گرده و زنبوران بالغ را به كندوي سالم ضد عفوني شده ديگري منتقل كرده و كندوي قبلي را با استفاده از شعلة آتش ضد عفوني نموده بگونه اي كه سطح داخلي كندو به حالت نيم سوز و قهوه اي رنگ در آيد. با اين روش با استفاده از آنتي بيوتيك فرم رويشي باكتري و با ضد عفوني كندوها اسپورهاي باكتري موجود در داخل آنها را از بين برده و تا حدودي جلو چرخه مجدد بيماري گرفته مي شود. ولي جهت از بين بردن باقيمانده باكتريها بايد روش درماني را چند بار تكرار كرد
