-
رفتار شناسي اسب
بنظر مي رسد گله هاي رميده و يا در حال چراي اسب نقاشي شده در دشت هاي دور دست ، آنچنان قرابتي با اسبهاي اهلي درون اصطبلها كه ايام را به خوردن ، كاركردن و يا چريدن در پادكها مي گذرانند را نداشته باشند . علي رغم اينكه تا چه اندازه اين اسبها اهلي و رام شده باشند، اعمال و رفتارشان را از اجداد وحشي خود به ارث برده و حفظ كرده اند .
اگر با اسب سر و كار داريم بايد بر رفتار او اشراف داشته باشيم تا از واكنش هاي او در قبال محرك هاي خاص آگاه بوده و زبان گوياي اندام او و اصوات هشدار دهنده اش را هم بدانيم . عمده دليل بر اين آگاهي ، ايمني است براي اجتناب از هر گونه خطر و يا آسيب احتمالي. ديگر ويژگي اين آگاهي حفظ سلامت جسم و روان اوست كه به موقع از بيماري و يا ناخشنودي او مطلع شده در پي رفع آن برآييم .
روش طبيعي زندگي اسب :
امروزه گله هاي اندكي آنهم در دور افتاده ترين نقاط كره زمين به زندگي ادامه مي دهند . در اين روش زندگي طبيعي و آزادانه ، آنها چراگاهها ، سبزينه زارها ، بوته زارها را براي پيدا كردن آب و غذا درمي نوردند . زندگي در گله حافظ امنيت آنها است و اين گله را سيلمي برتر محافظت مي كند و احتمال خطر قريب الوقوع را هشدار مي دهد .
اسب وحشي بايد واكنش هاي سريعي داشته باشد تا بتواند به زندگي ادامه دهد . كره هاي نو زائيده شده بايد به سرعت سرپا بايستند تا اگر گله رميد ، آنرا همراهي كنند . اسب فقط به هنگامي كه گير مي افتد با لگد ؤ سر دست زدن و يا گاز گرفتن به دفاع بر مي خيزد. ضامن تنازع بقا در اسب شنوائي خوب ، ديد وسيع و سرعت در فرار به هنگام لزوم است .
هنوز هم بسياري از ويژگي هاي و غرايز اسب هاي وحشي در اهالي هاي امروزي به چشم مي خورد براي اطلاع از واكنش هاي خاص اسب بايد اين غرايز و ويژگي را بشناسيم .
وجوه تمايز – مشخصات:
اسب داراي وجوه تمايز و مشخصاتي است كه بخشي از طبيعت او هستند . رفتار و روش متمايز زندگي اش او را از ساير موجودات متمايز مي كند .
اجتماعي بودن :
اسبها به زندگي در كنار يكديگر و گاهي در كنار ديگر حيوانات نيازمندند. از زماني كه اسبها به وسيله شكارچيان شكر مي شدند. زندگي گله وار امنيت آنها را ضمانت مي كرده است چرا كه تعدد ، شانس بقاء را بيشتر كرده ، امنيت بخش بوده و فرار را تسريع مي كرده است .
ممكن است در اغلب اوقات اسبها را در حال نزاع و درگيري با يكديگر ببينيم . كه اين ناشي از خصيصه اجتماعي بودنش است و تنهائي او را خمود و كج خلق مي كند . اگر اسبي در محوطه اي محصور به تنهائي رها شود ، به وضوح ديده مي شود كه سرآسيمه و شيهه كشان به اين طرف و آن طرف دويده و حتي از نرده ها مي پرد تا خود را به ديگران و در كنارشان برساند . بعضي از اسبها از بودن در كنار حيواناتي مثل گاو و گوسفند هم راضي به نظر مي رسند ولي به ندرت تنهائي را دوست دارند .
اين خصيصه اجتماعي بودن ، گاهي موجب دردسر سواركاران سوار بر اسب هاي جوان و يا به خوبي تربيت نشده مي شود. ممكن است اسب ميل به سواري دادن نداشته و يا سوارآنچنان قاطع نباشد كه او را وادار به ترك گروه و يا خروج از محوطه اصطبل نمايد . از طرف ديگر ممكن است از اين خصيصه در جهت خواسته سوار بهره برداري كرد ، يعني جواني نه آنچنان مشتاق را سوار بر اسبي پير و آموخته به حركت در مسيري از مسابقه پرش واداشت .
پرسه زني :
اسب ها در طبيعت به دنبال غذا از مرتعي به مرتع ديگر پرسه زده و چرا مي كنند. بيشتر اسب ها امروزه در حصارها نگهداري مي شوند ولي اين خصيصه را همچنان حفظ كرده اند. ممكن است اسبي در حال چريدن در محلي ناگهان به محل ديگري نقل مكان كند. نكته جالب ، غريزه ميل به منزل است كه در اسبهاي اهلي همچنان به قوت خود باقي است . چه بسا اتفاق افتاده كه اسبي رم كرده باسوار يا بدون سوار راهي منزل شده و حتي اگر سوار راه را گم كرده باشد اسب او را به طرف آن رهنمون كرده است . اسبها هميشه با شلنگهاي كشيده تري به طرف منزل حركت مي كنند.
چرنده:
اسب چرنده ايست كه از هر نوع سبزينه اي تغذيه مي كند . او در 24 ساعت بين 16 تا 20 ساعت بطور پيوسته و كم كم مي چرد و زمان استراحتش كوتاه است . اين نحوه چراي كم كم ، پيوسته خوردن ناميده مي شود كه در اين صورت نحوه تغذيه اسبهاي اهلي كه علوفه مخصوص و در دفعات خاص چرانده مي شوند با اين غريزه متفاوت است .
ساز و كار دفاعي :
بيشتر واكنشهاي اسبها بازتاب اين حقيقت است كه آنها قرباني شكارچيان بوده اند. وسيله دفاعي آنها به ترتيب اولويت فرار و سپس جنگ است. اولين واكنش فرار است و در صورت گير افتادن به لگد پراني ، جفتك اندازي و الاكلنگ و سردست زدن مي پردازند ، كه در اين حالت از ضربات دست همانند پا استفاده مي شود .
كنجكاوي:
اسبها شديدا كنجكاوند و اغلب براي كشف غير معمول ها به اين طرف و آنطرف سر مي زنند ، از اين خصيصه مي توان براي به دام انداختن اسبهاي دست نيافتني در مزارع استفاده كرد .
قانون سلسله مراتب :
به طريق اولي اسبها آزادي خواه نيستند و به همين دليل به هنگام زندگي آرام و در صورت هجوم دسته اي گرگ وقت را براي شور درباره فرار كردن يا نكردن تلف نمي كنند. در اين حالت به تبعيت از رهبري سيلمي قالب ، پا به فرار مي گذارند. اين سيلمي محافظ گله و راهنماي آنها به طرف آب و علوفه است . در بيشتر اوقات اين نقش رهبري را براي اسبهاي اهلي ، انسان عهده دار مي شود. در گله اسبهاي وحشي سيلمي و يا ماديان قالب عهده دار رهبري است كه اين رهبريت تحت قانون اطاعت از برتر يا سلسله مراتب قدرت صورت مي پذيرد و براي عهده دار شدن اين نقش قدرت و قاطعيت نقش اساسي ايفا مي كند .
قانون اطاعت از برتر يا سلسله مراتب برداشته شده از قانون حاكم بر جوامع ماكيان هاست كه با نوك زدن به يكديگر برتري خود را به رخ كشيده و ضعيف تر تسليم شده و تمكين مي كند.
تقليد:
اسبها از يكديگر تقليد كرده و از همين طريق عادات بد از قبيل تيك و اين پا و آن پا كردن را فرا مي گيرند .
حافظه قوي:
حافظه اسب به خصوص در مورد تنبيه ها دردناك بسيار قوي است . اگر در مقاطعي از طول عمر تربيتي با او بد رفتاري شود ، در شرايط مشابه او تبديل به موجودي ناخوشايند خواهد شد و بنابراين خوش رفتاري با او از همان بدو شروع به كار و نوجواني داراي اهميت بسزائي است .
فهرست صفات ويژه براي به خاطر سپاري: زندگي اجتماعي (گله) ، چرنده ، پرسه زن ، تقليد كننده ، كنجكاوي ، حافظه برتر ، فرار كننده و جنگنده ، تابع قانون اطاعت برتر .
غرايز:
اسبها داراي رفتارهاي غريزي قوي اي هستند . اين غرايز ارثي اند ، كه بصورت بازتاب هاي احساسي به شرائط و عوامل تاثيرگذار تجلي مي كنند . اين بازتاب ها را مي توان در اندام يا بيني آنها مشاهده كرد.
ترس:
در فضاي باز اسب ترسيده رم ميكند. او به سرعت به دور خود مي چرخد و بعد فرار مي كند . گاهي ديده مي شود كه پديده اي باعث فرار او شده او رميده و سپس بازگشته و به آن خيره شده است. اگر پديده آنچنان تهديد كننده نباشد . او با سر به پائين كشيده شده و فرنه كنان در حاليكه همچنان خود را آماده فرار كردن نگه مي دارد ، به موضوع نزديك مي شود .
در حال سواري ممكن است صدائي و يا حركتي ناگهاني اسب را به جهيدن به طرف مخالف آن وادارد كه اگر خطر ادامه داشته باشد ممكن است به سرعت چرخيده و رم كند.
در اصطبل اسب تا حد ممكن خود را از موضوع مورد ترس دور نگه مي كند و به گوشه اي از آن پناه مي برد. سر را بالا ميگيرد ، مورد ترسناك را با چشماني از حدقه درآمده و خيره مي نگرد ، پره هاي بيني باز شده و فرنه مي كند ، گوشهايش سيخ و جنبنده اند تا هر صدائي را با سرعت بشنوند. بدن خود را در امتداد موضوع ترسناك نگه داشته و تا مي تواند آن را بالا كشيده و عضلات خود را منقبض مي كند .
عصبيت :
سر را بالا گرفته چشمان را از حدقه بيرون زده و هوشيارند. پره هاي بيني باز شده و فرنه مي كشد يا صدائي خرخر گونه از بيني خارج مي كند. گوشهاي سيخ ، جنبان و حساسند. اندام كشيده شده و منقيض آماده فرار. اسب ممكن است بلرزد ، رعشه بگيرد و يا عرق كند. ضربان قلبش تندتر مي شود و به تناوب پهن مي اندازد.
خشم:
اسب عصباني سرش را كمي پائين مي گيرد . گوش ها را به عقب مي خواباند. گردن را به جلو مي كشد. چشمان تنگ مي شوند ، لب ها را براي نشان دادن دندان ها از هم باز مي كند. حالت پرخاش جويانه به خود مي گيرد و عقب خود را به طرفين مي چرخاند. ممكن است سعي كند لگد زده و يا گاز بگيرد.
درد:
ضربات دردناك اسب را مي رماند . اگر گير بيافتد ، گردنش افراشته چشمان تنگ و ممكن است سردست زده لگد بزند و يا گاز بگيرد .
مهمترين بازتاب ضربه هاي دردناك ماندگاري و خاطره ناخوشايند آنست كه ممكن است نه فقط رم كند بلكه با الاكلنگ و يا سردست زدن سوار را به زمين بزند. الاكلنگ واكنشي است در قبال خطري از پشت ، كه ممكن است ناشي از پريدن گرگي درند بر پشت اسبي بوده باشد. الاكلنگ را مي توان نشاني از شادي يا هيجان هم دانست .
خوشنودي:
اسب در اين حالت در آرامش كامل و راحت ، عضلاتش شل ، پوستش شفاف است . گوشهايش به آرامي در جستجوي صدا مي جنبند.
ناخشنودي :
اسب در اين حالت در خود فرو رفته ، خمود ، بي روحيه ، بي حال است و يا برخوردي خصمانه دارد. سرش پائين ، چشمان بي حال و نگاه خسته ، گوشها افتاده و پوستش كدر است . ادامه اين حالت اسب را به ناهنجاري هاي درون اصطبل و يا پرخاش جوئي مبتلا مي كند.
توجه جلب شده:
گردن كماني ، پره هاي دماغ گشاد ، گوشها جنبان ، بدون انقباض ، چشمان براق ، پوزه به جلو كشيده شده و كنجكاو .
هيجان زده :
سر بالا گرفته مي شود ، تنفس تند ، پره هاي بيني باز و فرنه كنان ، گوشها سيخ و چشمان براقند. اسب ورجه ورجه كرده و احتمالا الاكلنگ مي كند ، بدن هوشيار ، دم سيخ و ممكن است عرق كند .
شرارت:
گوشها به عقب ولي نه كاملا خوابيده ، چشمان تنگ با نگاههاي معني دار ، پره هاي دماغ بسته ، اسب ممكن است لگد گاوي و يا از عقب بزند .
بازيگوشي:
ممكن است با دست زمين را بكند . به سرعت حركت كرده ، دويده شلنگاهيش كوتاه باشد و الاكلنگ كند كره ها بيشتر بازي مي كنند ولي اسبهاي مسن هم گاهي از بازيگوشي غافل نيستند.
هوشياري:
گوشها سيخ و جنبان ، چشم ها شفاف و هشيار ، بدن بدون انقباض ولي آماده است .
نبرد بر سر قلمرو:
ممكن است ، با گردن كشيده شده ، به پائين باشد و يا با گردن كماني به بالا نگه داشته شود. دندان ها ممكن است نمايان و لب ها تهديد كننده باشند ، گوشها كاملا به عقب خوابيده ، چشمها تنگ و تهديد كننده . بدن كشيده و تهديد كننده ، گاهي با دست زمين را مي كنند . يا عقب خود را به طرفين مي چرخانند و آماده لگد زدن هستند .
اصوات:
صداي اسب مي تواند مبين احساسات دروني او و يا عملي باشد كه در شرف انجام آن است .
شيهه:
براي دعوت اسب هاي ديگر و يا وسيله ايست براي جلب توجه ، اغلب اين صدا به هنگام جدا شدن كره از مادر شنيده مي شود .
شيهه ملايم :
اين نوع صدا به هنگام هيجان و يا ايجاد تنشي شنيده مي شود
هرهر:
دعوت از اسبي در نزديك . اظهار آشنائي با شخص نزديك شونده و اظهار خوشحالي . به خصوص به هنگام دادن خوراك لذيذ.
صداي خارج شده از دماغ:
نشان دهنده هيجان ، خوشحالي است . ممكن است به عنوان اولين علائم ترس هم شنيده شود و يا اسب خواسته باشد دماغ خود را تميز كند .
شيهه جيغ مانند:
نشان دهنده خشم ، پرخاش جوئي ، ترس و درد است .
فرنه:
به هنگام تعيين قلمرو و بو كردن پهن به گوش مي رسد.
Below:
نسق گيري ، معمولا به هنگام درگيري سيلمي ها شنيده مي شود.
جيغ:
صداي ماديان به هنگام فحلي و كره ها به هنگام بازي است و ممكن است مادياني به هنگام تنبيه كره اش هم اين صدا را خارج كند .
آه:
صدائي كه مي تواند نشان دهنده رضايت كامل و يا خستگي باشد .
سواركاران ، پرستاران و اسبداران پس از مدتي كه با اسب سر و كار داشته باشند با اين صداها به خوبي آشنا شده و آن را به عنوان زبان و بيان اسب تلقي مي كنند . به عنوان مثال مراقبي با شنيدن صداي جيغ از داخل پادوك اطمينان پيدا مي كند كه درگيري اتفاق افتاده است .
-
رفتارشناسی اسب
اسب حیوانی فریبنده و سحر آمیز است که دارای زیبایی، وقار، حساسیت و همچنین از توانایی ورزشی بسیار مناسبی برخوردار است. این موجود از لحاظ مراحل رشد، شکل، اسکلت ،فیزیولوژی ، نوع حرکت و حتی رفتار ویژگیهای خاص ارتباط تنگاتنگ با انسان دارد. اولین مدارک موجود دربارهی ارتباط انسان با اسب مربوط به زمانی است که انسان ها اسب را شکار و از گوشت آن استفاده میکردند. استخوانهای 40000اسب مربوط به 25000سال قبل در ناحیه کوهستان سولوترفرانسه Soloter پیدا شده که نمایانگر نیاز انسان های غار نشین به این حیوان بوده است.
رفتار یک خصوصیت فنوتیپی است که در نتیجه تداخل بین محیط و عوامل ژنتیکی ایجاد میشود.
به طور کلی مطالعه رفتار حیوان یا رفتار شناسی از 2منظر قابل بحث است.
الف)اتولوژی:مطالعه علمی رفتار شناسی در محیط طبیعی آنها
ب)سایکولوژی:مطالعه علمی رفتار شناسی از دیدگاه روان شناسی
رفتار حرکتی:اسب در حالت طبیعی دارای 4نوع حرکت است
قدم: همیشه یک دست یا پا بالا و سه دست و پای دیگر روی زمین.
یورتمه : در هر زمان یک اریب (یک دست و پای مخالف آن) در هوا و اریب دیگر روی زمین.
تاخت آهسته: در این حرکت اسب کاملا" تخت است. چهار مرحله و پس از آنها یک تعلیق بسیار جزئی دارد.
تاخت سریع (چهار نعل): پای خارج، اریب خارج، دست داخل به ترتیب روی زمین قرار می گیرند و سپس تعلیق که اسب در هوا است.
رفتار اکتشافی: در اسب ها و کره های جوان رفتار های اکتشافی قابل توجهی دیده میشود. در طی این واکنش های رفتاری، کره اسب ممکن است وسایل مختلف اطراف خود را که برایش تازگی دارد بو کرده و سپس گاز بگیرد.شدت رفتار اکتشافی در کره به مراتب بیشتر از اسب های بالغ است و در مقایسه با سایر اسب های بالغ آنها خیلی سریع با محیط اطراف خود خو میگیرند و محیط تازه را خانه خود تلقی میکنند. اسب ها در تعیین حد و مرز خانه خود رفتارهای حذفی از خود نشان میدهند.آن ها این حد و مرز را با مدفوع خود علامت گذاری میکنند. علاقه آنها به ماندن در خانه بیشتر است و حرکت آنها به سوی خانه بسیار با اشتیاق تر از زمانی است که از خانه به بیرون میروند.
رفتار دفعی: زمانی که اسب ها شروع به دفع مدفوع یا ادرار کنند به طور معمول سایر فعالیت های ارگانی آنها متوقف میشود. نرینه ها در انتخاب جایی که میخواهند مدفوع کنند بسیار حساس هستند و دقت زیادی از خود نشان میدهند. پس از مدفوع نرینه ها برگشته و مدفوع خودر ا بو میکنند. پس از دفع مادیان ها و نر ها عضلات رکتوم را جمع میکنند و دم خود را چندین بار با ضربات شلاقی تکان می*دهند. در زمان ادرار نرها رفتار خاصی از خود نشان میدهند که عبارت است از باز کردن اندام خلفی است به شکلی که قسمت خلفی حالت خمیده ای به خود میگیرد. دفع ادرار در حالتی صورت میگیرد که اندام تناسلی داخل قضیب قرار دارد. در این حالت نیز حیوان به عقب بر میگردد و ادرار را میبوید. اسب ها در انتخاب محل دفع دقت میکنند . بطور عمده جای مشخصی را برای دفع انتخاب میکنند. اسب های بالغ بسته به نوع مواد غذایی مصرف شده بین 6 تا 12 بار در روز عمل دفع را انجام میدهند. معمولا دفع ادرار در طول روز کمتر انجام میشود و اسب ها بین 3 تا 6 بار در روز ادرار خود را دفع میکنند. بیش ترین مقدار ادرار در زمان استراحت یا تاریکی انجام می*شود.
رفتار تیماری: بر خلاف گزارش های کتبی و شفاهی اسب ها خود را و یا یکدیگر راتیمار میکنند. در چراگاه یک جفت اسب ممکن است زمان زیادی را برای تیمار کردن یکدیگر صرف کنند. این نوع تیمار در تمام گروههای سنی دیده می شود. ولی بطور عمده اسب های هم سن، هم جنس و هم اندازه که بیش تر با هم هستند هم دیگر را تیمار میکنند.
رفتار نزاعی: این نوع رفتار شامل رفتارهای نزاعی بین اسب ها است که آنها در زمان نزاع از خود نشان میدهند. حرکات نزاعی در اسب ها قابل پیش بینی نیست. در مزارع این حالت زمانی اتفاق میافتد که اسب احساس خطر کند. در این حال یکی از دو حالت فرار و یا شروع درگیری را به خود میگیرد. اسب ها با استفاده از دندان ها و پاهای عقب خود دفاع یا حمله میکنند. اسب دارها معتقدند که رنگ های خاصی یا حالت های خاص گردن و چشم در اسب این حالت را در آنها قابل پیش بینی میکند. در حالی که نمی توان تجارب دیگران را نادیده گرفت. از نظر علمی ذکر حالت فوق و پیش بینی این که با حالات ظاهری اسب تشخیص داده شود که اسب اهل نزاع است هنوز ثابت نشده است.
رفتار جنسی: میل جنسی در تمام زمینه ها به علاقه جنسی اطلاق میشود. این میل پس از بلوغ شروع شده و برای مدت نسبتا زیادی در طول زندگی حیوان باقی می ماند. میل جنسی در نرها به میزان زیادی به ترشح هورمون تستوسترون توسط بیضه ها بستگی دارد. اما در مواردی نیز میل جنسی را میتوان به خصوصیات ارثی مربوط دانست. بعضی از ویژگیهای میل جنسی در نرها به دلیل اهمیت اقتصادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
رفتار آبستنی:طول دوره بارداری در مادیان 330 تا345روز است. در مادیانی که کره نر دارند و یا بخوبی تغذیه نشده است طول دوره بارداری کمی طولانی تر است. میزان بالای پروژسترون و میزان پایین استروژن برای دوره آبستنی بسیار ضروری است. در مادیان بر خلاف سایر حیوانات ماده پروژسترون در طول دوره بارداری در خون بالا بوده که این میزان صرفا در جفت بالا است.
رفتار زایمان: در این موقع استروژن و پروژسترون نسبت به طول دوره آبستنی بالعکس می شود. استروژن بالا می رود و میزان پروژسترون پایین می آید. دلیل آن تغییرات متابولیکی در کره و مادیان است. شاید بیش از 80 درصد زایمان ها در طول شب این است که کره فرصت کافی برای بلند شدن و تطابق با محیط داشته و بتواند در طول روز به دنبال مادر حرکت کند.
الف- مراحل زایمان
پستان های مادیان 3 تا4هفته قبل از زایمان بصورت قابل توجهی بزرگ میشود. چند روز قبل از زایمان در نوک پستانک ها مایعی واکس مانند که اصطلاحا واکسینگ waxingمیگویند جمع میشود.
ب- بلافاصله قبل از زایمان(اولین مرحله زایمان)
مادیان به دور خود می چرخد،سر خود را به طرف شکم بر میگرداند، به شکم خود لگد میزند، پا میکوبد، تکرر ادرار پیدا میکند، همچنین ممکن است چند بار بخوابد و بلند شود ممکن است مادیان عرق کند.
پ - پاره شدن کیسه آمنیون(دومین مرحله زایمان)
مادیان روی پهلو میخوابد؛ زورهای زایمان را به تناوب و در دفعات متعدد انجام می دهد؛ زورهای زایمان بین 10تا 30 دقیقه طول می*کشد.
ت - مرحله بعد از زایمان
مادیان بایستی بین 15تا 20 دقیقه در حالت لمیده باقی بماند. در طول این مدت از محل جفت خون به کره رسانده می شود. در صورتیکه مادیان زودتر از این اقدام به بلند شدن کند ممکن است فقط 3/2 خون لازم به کره منتقل شود. این امر موجب می شود ریه ها به اندازه کافی باز نشود در نتیجه اکسیژن کافی به بافت ها نخواهد رسید.
زبان اسب ها: وجود ارتباط زیاد بین انسان و اسب کاملا عادی است. اولین ارتباط بین اسب و انسان از طریق ایجاد صدا برقرار میشود. شاید اولین صوت،زدن- صداکردن اسم اسب و دستورهایی از قبیل راه برو، بایست، آرام و ... باشد. این کلماتی است که اسب یاد میگیرد و سوار کار نیز امیدوار است که اسب آنها را به کار بندد. همزمان با یادگیری اسب ها انسان ها نیز عباراتی را از اسب ها یاد میگیرندکه عبارتند از نوعی خوشامدگویی نوعی شیههی آرام که عبارت است از :آیا کسی در این اطراف وجود دارد یا خیر؟ و برخی حالات عصبانیت را به انسان یاد میدهد. انسان همچنین علاوه بر زبان برخی علائم را نیز به اسب یاد میدهد که عبارت است از : ضربه با پاشنه پا به منزلهی دستور حرکت و کشیدن افسار به منزله دستور توقف است. سوار کار در زمانی که اسب کارش را خوب انجام دهد تشویق میکند و زمانی که دستوری را به غلط انجام دهد یا به هیچ وجه انجام ندهد اسبش را تنبیه میکند. در زمان معاینه توسط دامپزشک علائم دیگری نیز بین انسان و اسب رد و بدل می شود. به عنوان مثال زمانیکه دامپزشک محل جراحت اسب را معاینه میکند اسب خود را عقب میکشد با این حالت به او می فهماند که این کار باعث اذیت و درد میشود. اسب همچنین با کشیدن یک نفس تند و عمیق به شما می*فهماند که اذیتش کرده اید ناراحت و بی قرار است.
منابع:
نیل ,کارسون ،روان شناسی فیزیولوژیک-فیزیولوژی رفتار
احمدی نژاد محسن،رفتارشناسی اسب
احمدی نژاد محسن،تشریح فیزیولوژی اندامهای حرکتی اسب
کلانتری فرهاد،احمدی نژاد محسن،تولید مثل در اسب
-
-
-
-
-
