آسيب شناسي در صنعت ميگوي ايران

**Dr.Shayan** · 06-08-2010, 06:46 AM

صنعت پرورش ميگو درايران که عمري کمتر از 15 سال دارد مر حله معرفي و استقرار را خوب طي کرد و حتي سرعت آن بسيار تند و فريبنده بود و همين عامل باعث جذب عده زيادي از فعالان اقتصادي بسمت اين صنعت پول ساز شد. اين روياي شيرين سرمايه دار شدن سريع درسال 1381 با اولين تب بازار به پايان رسيد . با حذف فاکتور هاي کاذب اقتصادي مثل کمبود موقتي توليد ميگو در دنيا ، ارزاني انرژي و نيروي کارگري در ايران وهمچنين بحران اقتصاد جهاني پس از 11 سپتامبر ، توليد ميگوي ايران را بسمت رقابتي پيش برد و توليد کنندگان آماتور ايران در مقابل توليد کنندگان حرفه اي جهان ( چين ، تايلند ، تايوان و ... ) محکوم به شکست شدند . تعدادي از مزرعه داران ميگو در ايران بدون اطلاع از مديريت بحران در توليد ، چند سالي بدون باز پرداخت سود و اصل سرمايه بانکي ، به صورت ضعيف به توليد ادامه دادند که حاصلي جز به حاشيه رفتن نداشت. عده اي ديگر دست به طرح هاي ابتکاري زدند تا شايد بتواتند از بحران توليد رهايي يابند و شيلات هرمزگان هم طرح هاي ترويجي کم هزينه اي را اجرا کرد که همه اين طرح ها به علت پشتوانه کم علمي و مالي و علاقه شديد مجريان آنها به جواب دهي سريع ، مفيد فايده نبودند .
..
دلايل بيست گانه ورشکستگي پرورش ميگو
در حال حاضر اين صنعت به دلايل فراواني آسيب ديده که عبارتند از :
1- وابستگي پرورش ميگو به بازار صادراتي
2- افزايش چشمگير قيمت خوراک ميگو از 2000 ريال به 12000 ريال
3-افزايش هزينه عمل آوري و بسته بندي
3- افزايش دستمزد کارگران مزرعه
5- مستهلک شدن ماشين آلات موجود در مزارع
6- سررسيد شدن اقساط وامهاي دريافتي و پايان يافتن همکاري بانکها
7- مکانيزه نبودن مزارع و وابستگي کامل مزرعه به نيروي کارگري
8 – الگوي توليد کنسر سيومي که يک الگوي يک طرفه بود
9- نيمه تمام بودن زير ساخت اکثر سايت ها
10- کيفيت بسيار متغير خوراک ميگوي داخلي و خارجي
11 عدم ثبات بازار و ثابت ماندن قيمت ميگوي پرورشي
12- نپذيرفتن ورشکستگي صنعت ميگو توسط شيلات ايران از سال 1381 به بعد
13- شيوع بيماري وايت اسپات در مزارع ميگوي خوزستان و بوشهر
14- تاثير کم افزايش توليد در واحد سطح در سود خالص
15- دسترسي سخت مزرعه داران به نهاده هاي توليد
16- ذخيره سازي مزرارع با لاروهاي تست نشده
17- رعايت نکردن اصول صحيح پرورش ميگو بخاطر کمبودهاي موجود
18- تشويق مزرعه دار به توليد بدون اطمينان از سود دهي پرورش ميگو
19- سوء مديريت در توليد خوراکهاي دستي
20- افزايش ريسک توليد و کاهش سرمايه گذاري در صنعت ميگو
..
از ميان دلايل بيست گانه ورشکستگي صنعت ميگو دلايل 1 تا 14 کشوري بوده و ساير دلايل بيشتر مربوط به هرمزگان است . يکي از مهمترين نتايج بد نپذيرفتن ورشکستگي صنعت ميگو توسط شيلات ايران ، فراهم نشدن فرصت مطالعه رسمي درخصوص دلايل اين ورشکستگي است . مزرعه داران بندر لنگه طي جلسات متعددي به اين نتيجه رسيدند که توليد در شرايط موجود برابر است با :
1- از دست رفتن اندک سرمايه شخصي باقي مانده
2- از دست رفتن فرصت فعاليت اقتصادي جديد
3- افزايش بدهکاري به بانکها و افراد
4- استهلاک بيشتر ماشين آلات مزرعه
5- نابودي کامل انگيزه توليد کنندگان
6- عدم اعتماد کارگران به کار فرمايان به خاطر بي ثباطي کار در مزرعه
7- استثمار شدن مزرعه داران توسط وارد کنندگان خوراک ميگوي خارجي
8 - نبود خريد تضميني و تعهد نداشتن صادر کنندگان به خريد محصول
..
كافي است كه به همين بند اخر توجه كنيم , جه كسي اقدام به توليد مي كند بدون اينكه محلي براي فروش أن سراغ داشته باشد ? لذا ادامه فعاليت درصنعت پرورش ميگو در هاله اي از ابهام فرو رفته بود . از سال 1381 به بعد فعالان صنعت پرورش ميگو راهکارهاي متعددي را براي برون رفت از اين وضعيت بحراني طرح و اجرا کردند که هيچکدام نتوانست خواسته برورش دهندكان را فراهم و سود آوري را به اين صنعت برگرداند . بايد توجه داشت كه براي تمام بخشهاي اين صنعت يعني كارخانه هاي توليد خوراك , توليد لارو و عمل اوري , سود قابل بيش بيني است الا براي مزرعه داران . آسيب ديدن مزرعه داران ميگو به تمام حلقه هاي اين زنجيره آسيب جدي رسانده است کارگاه هاي تکثير و کارخانه هاي خوراک و حتي گارگاه هاي عمل آوري . همه اين حلقه ها در صدد هستند به نوعي مشکل خود را حل کنند در حاليکه مشکل همه با حل شدن مشکل حلقه اصلي توليد يعني مزرعه داران حل مي شود .