توليد مثل در سگ

**Dr.Shayan** · 12-17-2009, 12:13 PM

تولید مثل
مقدمات جفتگیری: اولین علامت شروع فحلی درسگها خروج ترشحات قرمزرنگ وخونی ازدستگاه تناسلی است که ممکن است یک هفته ادامه یابد وسپس رنگ آن به سمت زرد تغییرمی یابد که تداوم آن نیزدرحدود یک هفته دیگراست. همزمان قسمت خارجی دستگاه تناسلی (فرج) متورم می شود. درخلال این دوهفته تخمک گذاری اتفاق می افتد واین بدان معنا است که اگرسگ ماده دراین زمان جفتگیری نماید احتمال آبستن شدن وجود دارد. توجه به این نکته حائزاهمیت است که وضعیت فحلی درهمه سگهای ماده به یک شکل نیست بلکه مراحل آن ازسگی با سگ دیگرفرق می کند. به طورکلی بعد ازهفته سوم تورم دستگاه تناسلی کاهش یافته واستروس تا چندین ماه رخ نمی دهد.

درزمان فحلی ممکن است برخی تغییرات رفتاری نیزمشاهده گردد. سگ ماده دراین زمان ممکن است برای جستجوی سگ نرازخانه خارج شود یا ممکن است دم خود را بالا نگه دارد ویا درموقع نوازش حالت جفتگیری را بخود بگیرد. مخصوصا زمانی که شما کمرحیوان را مالش دهید. اما این علائم هیچگاه به شدت وحدت تمایلات جنسی درسگهای نرنیست. تمایلات سگهای نربه صورت دوره ای نیست بلکه سگ نردرتمام ایام نسبت به سگهای ماده فحل تمایل نشان می دهد. سگهای نردراین زمان مهاجم ترشده وحتی برسرسگهای ماده فحل به نبرد می پردازند. سگهای نردراین مرحله تمایل دارند که برای جلب ماده ها ودرعین حال هشداردادن به نرهای رقیب با ادرارخود محدوده خود را نشانه گذاری کنند. مشاهده اینکه سگ نربرروی اجسام مختلف( یا حتی افراد) بپرد یا سوارشود غیرعادی نیست. بنابراین چنانچه علاقه ای به آبستن شدن سگ خود ندارید باید درخلال فحلی کاملا مواظب باشید تا سگ ماده شما به طورناخواسته ازخانه خارج نشود ویا سگهای نری که درهمسایگی ونزدیکی شما وجود دارند وارد محوطه منزل شما نگردند.

اما چنانچه واقعا می خواهید که ازسگ خود توله بگیرید ضمن مشورت با کسانی که تجربه کافی دراین خصوص دارند ویا دامپزشک خود اطلاعات کافی ازروند وچگونگی جفتگیری وآبستنی وزایمان ونگهداری ازتوله های نوزاد وشیرخواررا کسب نمائید. به هرشکل باید وقت خود را طوری تنظیم نمائید تا بتوانید درنگهداری ازتوله های تازه متولد. تمیزکردن. مراقبت ومتعاقبا غذادادن وبازی کردن و... زمان کافی داشته باشید.

نکته دیگرکه بسیار حائز اهمیت است آن است که برای حفظ خصوصیات نژادی درتوله ها حتما ازسگ نرهم نژاد با سگ ماده خود بهره بگیرید.

چنانچه مایل به نسل کشی ازسگهای خود می باشید لازم است که نکات زیرمورد توجه قرارگیرد. به منظورجلوگیری ازوارد شدن استرس وفشارناشی ازآبستنی وزایمان وشیردهی به حیوانات جوان می بایست که ازجفتگیری سگهای ماده دراولین فحلی اجتناب شود. حتی توصیه براین است که سگهای ماده دردو فحلی متوالی نیزآبستن نشوند تا بدن آنها بتواند درخلال دوآبستنی توانائی وقدرت لازم را به نحو مناسب کسب نماید. چنانچه دراولین فحلی ویا دردو فحلی متوالی آبستنی صورت گیرد. می بایست که با تغذیه مناسب ازبروزمشکلات آتی پیشگیری نمود.

حداقل یک ماه قبل ازجفتگیری دام ماده می بایست که توسط دامپزشک مورد معاینه قرارگیرد وازلحاظ واکسیناسیون اقدامات لازم صورت پذیرد. سگ ماده می بایست ازلحاظ بدنی شرایط مناسبی داشته باشد ودرعین حال ازافزایش وزن وچاقی پرهیزگردد. مبتلا به بیماریهای پوستی نباشد تا آن را به توله ها نیزسرایت ندهد. همچنین حداقل سه هفته قبل ازجفتگیری می بایست درمانهای ضد انگلی نیزانجام شود. درصورت امکان سگهای نروماده را می بایست قبل ازجفتگیری ازلحاظ بیماری بروسلوز(تب مالت) آزمایش نمود. بروسلوزیک بیماری عفونی وباکتریائی است که می تواند باعث عقیمی یا سقط خودبخود درروز45 الی 55 آبستنی گردد.

نحوه نظارت برجفتگیری درنژادهای مختلف متفاوت است وپرورش دهندگان سگ نیزنظرات متفاوتی دارند. دراکثرموارد سگهای ماده درخلال روزدهم الی چهاردهم ازشروع پرواستروس یعنی شروع ترشحات رنگی جفتگیری می کنند. لذا ازچند روزقبل باید هماهنگی لازم با صاحب سگ نرنیزبه عمل آید. درخلال این مدت مجموعا 2 الی 3 جفتگیری به صورت یک روزدرمیان نتایج خوبی را دراکثرسگها به دنبال دارد. معمولا دومین روزی که ترشحات تغییررنگ پیدا می کنند مناسب ترین زمان برای آبستن شدن است وممکن است سگ ماده تا سه روز دیگربعد ازاین واقعه نیزجفتگیری موفق داشته باشد. بهتراست که دو روزبعد ازنیزجفتگیری مجدد به عمل آید تا اطمینان کافی برای آبستن شدن سگ فراهم گردد. بعد ازاین زمان اگرچه ممکن است ترشحات تناسلی وجلب توجه سگ وجود داشته باشد اما منجربه جفتگیری ویا آبستنی نخواهد شد.دربرخی ازسگها نشانه های فحلی چندان مشهود نمی باشد. دراین قبیل سگها انجام آزمایشات میکروسکوپی ازسلولهای واژن که توسط دامپزشک صورت خواهد گرفت می تواند راهنمای بسیارمناسبی درتعیین بهترین زمان برای جفتگیری باشد.

محیط وتغییرآن اثرات مهارکننده بسیارکمی برروی سگهای ماده دارد. بنابراین بهتراین است که سگهای ماده را جهت جفتگیری پیش سگهای نربرد. درزمان جفتگیری سگ نرازپشت سگ ماده بالا می رود ومیانه بدن آن را به وسیله دستهای خود نگه می دارد. زمان جفتگیری مدتی طولانی درحدود 10 الی 30 دقیقه به طول می انجامد. این مرحله که تحت عنوان گره خوردن یا فقل کردن نامیده می شود کاملا نرمال وطبیعی است وعلت آن تورم ناحیه ای ازآلت تناسلی دام نربه نام bulbus glandis است که مانع خارج شدن آن ازفرج می گردد. درخلال فقل کردن سگ نرمی تواند به اطراف چرخش نماید به نحوی که سگ نروماده پشت به پشت یکدیگرقرارمی گیرند. درزمان قفل کردن نباید سگ نروماده را ازیکدیگرجدا نمود زیرا باعث صدمه دیدگی یک یا هردوسگ ازناحیه تناسلی خواهد شد. با اتمام جفتگیری سگ ماده را ازسایرسگهای نردورنگه دارید. زیراممکن است با آنها نیزجفتگیری نموده وتوله های متفاوتی را آبستن گردد. عدم توجه به این امرمی تواند باعث تولد توله های دورگ ومخلوط گردد.

و در نهایت مطلب قابل توجه نحوه تغذیه مادر برای شیردهی است که بعد از دوران زایمان واضح است که سگ ماده درخواست بیشتری برای تغذیه توله ها خواهد داشت. تعداد کمی از سگهای ماده غذای کمی را در 48-24 ساعت اولیه بعد از زایمان می خورند،بعد از اینکه اشتهای آنها برای همه مواد معدنی سریع افزایش می یابد و به حداکثر خود در حدود 3 هفته بعد زایمان می رسد.در این دوره مواد معدنی Ca وP وویتامین D وبه اندازه کافی باید داده شود. بسته به توله هایی که شیر می دهد نیاز سگ ماده از حدود 2 برابر غذای نگهدارنده سطح نرمال نیازهای بدن در هفته اول شیردهی تا 3 برابر از 4-7 هفتگی افزایش می یابد. خوب است که پودر شیر یا گوشت را روزانه در دوره شیردهی داده شود وشیر ، گوشت و سایر مکملها منظم بین وعده های غذای نرمال داده شود. غذادهی متعدد (وعده های مختلف) در اواخر آبستنی باید تا زمان شیردهی ادامه یابد.در شرایط نرمال تولید شیر در سگ ماده در 2 یا 3 هفته بعد از زایمان می باشد که بتدریج پس از 5 یا 6 هفتگی کاهش می یابد.وقتی توله ها حرکت نرمال را بدست آورند باید تشویق به خوردن غذا غیر از شیر سگ ماده شوند.همانطور که زمان از شیرگیری پیش می رود غذادهی سگ ماده را نیز محدود کرده تا مشکلات کمتری در زمان قطع کامل شیردهی روی دهد.در روز قطع شیردهی ، به سگ ماده هیچ غذایی را ندهید ولی میزان زیادی آب باید در دسترس او قرار گیرد.در روز دوم ثلث غذای همیشگی که در حالت عادی به سگ ماده داده می شد، بدهید و در روز سوم ، سه چهارم همین مقدار غذا و سپس مانند گذسته، به همان غذای همیشگی ر ا بدهید. برنامه غذایی تنظیم شده به کاهش تولید شیر کمک می کند.

**Dr.Hossein.M.Al** · 12-17-2009, 12:17 PM

لطفا این مطلب را در قسمت پرورش دام کوچک قرار بده

farzane.monadi · 07-07-2014, 06:08 AM

با سلام ،میخواستم بدونم اگه سگی تمام واکسنهاشو زده باشه بازم برای انسان ضرر داره؟مثلا موی سگ باعث نازایی میشه؟چون من خیلی علاقه دارم به سگم اما خیلی از اطرافیان می شنوم درمورد این چیزها
ممنونتون میشم

**Dr.Hossein.M.Al** · 07-11-2014, 07:08 AM

میخواستم بدونم اگه سگی تمام واکسنهاشو زده باشه بازم برای انسان ضرر داره؟

اون چیزی که در نظر شماست نه مشکلی نداره برای انسان نگران نباشید.

مثلا موی سگ باعث نازایی میشه؟

نه اینطور نیست اگر اینطور بود همه خانم های دامپزشک باید نازا بودند نسل کشورهای غربی هم منقرض میشد.

در کل بگم نسبت بیماری زایی انسان ها به هم خیلی خیلی بیشتر از حیوانات است.