آفلاتوکسین در طیور

Dr.Vahidi · 04-12-2011, 04:33 PM

آفلاتوکسین یکی از مهمترین بیماریهای مخرب و وسیع الطیف غیر مسری میباشد که توانایی بیمار کردن تمامی گونه های طیور را دارد .

آفلاتوکسینها محصول ثانویه متابولیک قارچ Aspergillus’s Flavus میباشند . انگلی که تقریبا در همه جای طبیعت وجود دارد .

بصورت طبیعی غلات ، اجزای غذای آماده شده و غذاهای مخلوط شده میتوانند بوسیله این قارچ آلوده شوند .

در این حالت قارچها توکسینها را در غلات یا سایر اجزاء غذای آماده شده گسترش میدهند . این عمل بخاطر متابولیسم سریع درون Phialide میباشد که ناشی از فرم Conidia میباشد .

آسپرژیلوس چهار توکسین بنامهای :
B1
B2
G1
G2
میسازد . در میان این توکسینها B1 در طیور یک مورد نگران کننده است . این توکسینها متعلق به گروه ترکیبات (( Difurano Coumarin )) میباشد .

با نفوذ توکسینها در بدن در برخی از سیستمها مانند گنادها مشکلاتی پدید می آید . همچنین در سیستم تنفسی نیز مشکلاتی دیده خواهد شد .

آفلاتوکسین به برخی از علتها سبب خسارات شدید اقتصادی در کشورهای پیشرفته میشود . برخی از این علل عبارتند از :

آب و هوای شدیدا گرم .

خرمن کردن محصولات در شرایط نامطلوب .

انبارکردن محصولات در شرایط نامناسب .

نحوه انتقال نامناسب غلات .

و...

انواع فاکتورهای تاثیرگذار آفلاتوکسین بر تولید :

فاکتورهای بیولوژیکی ، شیمیایی و فیزیکی متنوعی بروی محصول Toxin در غذاهای ترکیبی و عناصر تشکیل دهنده غذا تاثیر می گذارد .

فاکتورهای فیزیکی :

سرعت خشک شدن .

دما .

دوره انبار کردن .

آسیبهای مکانیکی .

و...

آفلاتوکسین عموما وابسته به ذرات غلات شدیدا آسیب دیده میباشند . میتوان گفت که بجود آمدن آفلاتوکسین در غذا بعلت دمای بالای پنجاه و پنج درجه سانتی گراد میباشد .

همچنین رطوبت نسبی هشتاد و پنج درصد یا بیشتر در محیط و رطوبت بالای سیزده درصد در ذرات غلات میتواند سبب بروز آن شود . پراکندگی زباله در محیط مرطوب نیز میتواند سبب اشاعه آفلاتوکسین شود .

فاکتورهای شیمیایی :

هجوم حشرات .

رفتار و فشردگی قارچهای حمله کرده .

میزان وجود هاگها .

تقریبا تمامی غلات و ذرات غذا برای رشد این قارچ مستعد میباشند .

مهمترین منابع آفلاتوکسین در صنعت مرغداری دانه های ذرت ، سورگوم و دانه های پودر شده میباشند که در حال حاضر میتوان آنها را از مهمترین اجزای تشکیل دهنده غذا بشمار آورد .

در شرایط ایده آل آفلاتوکسین فقط به چند ساعت زمان برای آلوده کردن غذا نیاز دارد . پودر ماهی و پودر گوشت نیز بصورت موضعی در برخی از موارد حاوی درجات بالایی از مایکوتوکسین میباشد .

درجه رطوبت مناسب برای رشد آفلاتوکسین در اجزای مختلف سازنده غذا :

رطوبت ذرات غذایی

11 - 12 غلات

10 - 11 سبوس برنج و سبوس گندم

9 - 10 پودر ماهی

تاثیرات آفلاتوکسین وابسته به میزان خوراک میباشد . تغییرات ناشی از آفلاتوکسین در برخی از بافتها مانند کبد ، طحال رخ میدهد و در برخی مواقع حتی سبب زخم مثانه میشود .

بیشتری آسیبهای ناشی از آفلاتوکسین عبارتند از :

کاهش وزن بدن و کاهش میزان تخم مرغ .

تضعیف ایمنی بدن و همچنین تضعیف سیستم طبیعی دفاعی بدن .

آسیبهای هپاتیک بعلت تضعیف مکانیسم Clotting .

آفلاتوکسین همچنین میتواند کارسینوژیک و موتاژنیک باشد .

تاثیرات ایجاد شده بر وزن بدن :

از دست دادن وزن بدن معمولترین تاثیر بیولوژیک در طیور میباشد . این تاثیر زمانی بروز میکند که میزان آفلاتوکسین کم باشد و میزان آن در حدی باشد که از نظر کلینیکی غیر قابل تشخیص باشد .

مصرف آفلاتوکسین و ایجاد مسمومیتهای خفیف که غالبا غیر قابل تشخیص است ، سبب بوجود آمدن خسارتهای مالی فراوانی در صنعت طیور میشود .

تاثیرات ایجاد شده بر تولیدات تخم مرغ :

بعلت مسمومیت ناشی از آفلاتوکسین ، گنادها و Infandibulum ملتهب شده و نتیجه آن کاهش تولید تخم مرغ میباشد .

از اثرات دیگر این ضایعه ، بوجود آمدن مشکلات متعدد در پوسته تخم مرغ و بوجود آمدن تعداد زیادی تخم مرغهای کوچک میباشد . همچنین در مواردی نیز کاهش قابلیت هچ در تخم مرغها دیده شده است .