تولید مثل وتولد سگهای جدید را نباید با سهل انگاری توام نمود. به دنیا آمدن سگهای ناخواسته می تواند مشکلات متعددی را ایجاد کند وهمواره قبل ازبوجود آمدن آنها می بایست درمورد آنها تصمیم گیری کرد واصولا تعیین نمود که آیا نیازی به حضوراین سگها خواهد بود یا نه.
مطالب کلی راجع به تولید مثل درسگها
همواره درجفتگیری سگها به جثه آنها توجه نمائید. توجه به جثه حداقل می تواند نوعی تقارن ژنتیکی را درآنها برقرارسازد. ژنها درواقع واحد اصلی واساسی دروراثت می باشند. هرکدام ازوالدین نیمی ازژنهای نسل بعد را تامین می سازد ونحوه قرارگرفتن وجفت شدن ژنها درزمان لقاح کاملا شانسی است. انتخاب وموتاسیون( جهش) نیزبرنتایج وراثتی تاثیرمی گذارند. به همین جهت ازقدیم الایام با انتخاب صفات مناسب دروالدین سعی شده که این صفات به نسلهای بعد منتقل گردد. این عمل درواقع از12000 سال قبل شروع وباعث گردیده است که گرگهای اهلی شده به مرور زمان به نژادهای مختلفی ازسگها درزمان حاضرتبدیل گردند.
نقائص ژنتیکی نیزممکن است درهرنژادی رخ دهد وهرعضوی ازبدن را درگیرسازد. برخی ازبیماریهای ژنتیکی دربسیاری ازنژادها بوجود می آیند.( به عنوان مثال کاتاراکت وکری) برخی دیگرتنها دریک نژاد یا تعداد معدودی ازنژادها رخ می دهد.(به عنوان مثال نوعی بیماری چشمی درنژاد کالی) لذا کاملا منطقی به نظرمی رسد که قبل ازنسل کشی ازیک سگ راجع به بیماریهای ژنتیکی ونقائص مربوط به آن درنژاد مورد نظربا دامپزشکان مشورت گردد.
دربیماریهایی که انتقال آنها الگوی غالب دارد( یعنی چنانچه یکی ازوالدین واجد ژنهای آن بیماری باشد) بیماری مکررا به فرزندان وحتی نسلهای بعد انتقال می یابد. دربرخی ازاین اختلالات ممکن است که بیماری به صورت خفیف بروزکند وتنها با معاینات بسیاردقیق می توان به وجود آنها پی برد. درحالی که دربرخی دیگرازآنها بیماری به قدری جدی است که می بایست ازازدیاد نسل آن جلوگیری نمود. انتقال بیماریهای ژنتیکی درمواردی که الگوی مغلوب دارند بدین صورت است که ژنهای غیرعادی می بایست که درهردو والدین وجود داشته باشد. دراصطلاح علمی به این فرزندان هموزیگوت می گویند. یعنی ژن های آنها درمورد یک صفت یکسان هستند. درحالی که سگهایی با یک ژن موتاسیون یافته ویک ژن نرمال هتروزیگوت می باشند. افراد هتروزیگوت به ظاهرنرمال هستند وازلحاظ بالینی مشکلی را نشان نمی دهند ولی می توانند ژنهای غیرطبیعی را به نسل های بعد منتقل سازند. ژن های مغلوب می توانند درخلال نسلهای متوالی منتقل شوند واگراین ژنها درحالت هتروزیگوت باشند هیچ نشانه ای ازبیماری ظاهرنمی گردد. ولی چناچه این ژنها درجفتگیری دوسگ با چنین مشخصاتی با یکدیگرجفت شوند نشانه های بیماری ظاهرخواهد شد.
اختلالات ژنتیکی که به چند ژن ارتباط دارند پیچیدگی بیشتری نسبت به اختلالات یک ژنی ایجاد می کنند تعیین تعداد دقیق ژنهای دخیل دربیماریها وهمچنین عملکرد آنها بسیاردشواراست وهمچنین الگوی وراثتی آنها ازخانواده ای به خانواده دیگرمتفاوت می باشد.
اختلالات کرموزومی نیزمی توانند درسگها باعث بیماریهای ژنتیکی شوند. این نکته اشاره به تعداد کرموزومها وساختمان آنها دارد. درسگ 39 جفت کرموزوم وجود دارد.( درمقایسه با انسان که واجد 23 جفت کرموزوم است) نقائص موجود برروی ژنها را نمی توان با روشهای موجود مشاهده کرموزوم تعیین نمود. زیرا این تغییرات به قدری کوچک هستند که قابل مشاهده نمی باشند وچنانچه اختلالات شدیدی درتعداد یا ساختارکرموزومها اتفاق افتد قابل تعیین می باشد. بنابراین امکان رخداد بیماریهای ژنتیکی درافراد همخون به مراتب بیشترمی شود. همخونی عبارتست ازجفتگیری افرادی که دارای یک یا چندین والدین مشترک هستند. شدیدترین شکل همخونی درسگها جفتگیری با والدین یا جفتگیری برادروخواهراست. همخونی اگرچه باعث برقراری صفات درنسلها وتثبیت نژاد می گردد به دلیل احتمال بالای ایجاد بیماری ژنتیکی مخاطرات بیشتری نیزدارد.