پلانکتون

Dr.Vahidi · 04-28-2011, 04:43 AM

اطلاعات اولیه

پروتوزوئرهای آزاد یا مستقل همگی آزادند. عده قلیلی در آب شیرین*اند ولی اکثر دریازی هستند. بعضی در اعماق دریا می*باشند و بیشتر نظر به احتیاجی که برای ادامه حیات به اکسیژن و نور خورشید دارند در سطح آب ، در طبقه*ای که به اسم پلانکتون خوانده می*شود زندگی می*کنند. کلمه پلانکتون ، مثل Planet ، از یک ریشه یونانی مشتق می*شود که معنی می*دهد Wanderer یا چیزی که از یک محل به محل دیگر حرکت می*کند.

اندازه این ارگانیسمها از باکتریها و گیاهان میکروسکوپیک گرفته تا جانوران بزرگتر مثل ماهیهای ژله*ای ، در حالت کلی پلانکتونها محدود می*باشند. یعنی اینکه توانایی شنا کردن ندارند و بوسیله موجها و یا جریانات آب انتقال پیدا می*کنند. پلانکتونها به عنوان اولین حلقه زنجیره غذایی مناطق غنی از ماهیان مهم از نظر اقتصادی می*باشند و بقای این مناطق را تضمین می*کنند.
رده بندی پلانکتونها
فیتوپلانکتون: شامل باکتریها و گیاهان میکروسکوپیک می*باشند.
زئوپلانکتون: شامل جانوران میکروسکوپیک*اند.
ماکروزئوپلانکتون: تخمها و لاروهای بی*مهرگان و ماهیهای بزرگتر.

فواید پلانکتونها

پلانکتونها اغلب به عنوان شاخص سلامت آبی و محیطی استفاده می*شوند، چرا که دارای حساسیت بالایی نسبت به تغییرات محیط می*باشند و طول عمر کوتاهی دارند. مثلا فیتوپلانکتونها ، شاخص شرایط غذایی یک محیط می*باشند به خاطر گرایش زیاد آنها به تکثیر سریع در شرایط مساعد. زئوپلانکتونها شاخص سلامتی مناطق غنی از ماهی هستند چرا که زئوپلانکتونها ، منبع غذایی ارگانیسمهایی مثل ماهیهای کوچک در سطوح غنی و مساعد آب می*باشند. اخیرا ، تحقیقات سعی دارد که مشخص کند پلانکتونها در شرایط محیطی مختلف چگونه واکنش نشان می*دهند.

فیتوپلانکتونها

مثل گیاهان خشکی ، فیتوپلانکتونها کربن را از طریق فتوسنتز تثبیت می*کنند و آن را برای سطوح غنی بالاتر قابل دسترسی می*کنند. فاکتورهای محیطی اصلی که بر روی رشد فیتوپلانکتونها تاثیر می*گذارند عبارتند از: دما، نور و غذا. رشد فیتوپلانکتونها معمولا با مناطق نوری محدود می*شود و یا عمقی از آب که نور خورشید بتواند نفوذ کند. محدودیت دیگر برای رشد اینها ، غذا است مثلا نیتروژن و فسفر. فیتوپلانکتونها می*توانند رشد سریع جمعیت را تحمل کنند که تقریبا هر بهار اتفاق می*افتد و همزمان با این ، توده*های جلبکی در حضور مواد غذایی و افزایش دما افزایش می*یابد.

در حالی که زیاد بودن فیتوپلانکتونها به رشد ارگانیسمهای دیگر در آن منطقه کمک می*کند. اما مقدار خیلی زیاد فیتوپلانکتونها هم ، می*تواند به سلامت کل یک منطقه زیستی ضرر بزند. چرا که افزایش جلبک ، باعث مردن بیشتر فیتوپلانکتونها شده و آنها به زیر آب جایی که آنها مصرف می*شوند، می*روند و این فرایند مقدار اکسیژن حل شده در آبهای زیرین را کاهش می*دهد که برای بقای ارگانیسمهای دیگر مثل ماهیها و خرچنگها لازم است.

گروههای اصلی فیتوپلانکتونها

دیاتومه*ها (شاخه باسیلاریوفیتا)
جلبکهای قهوه*ای- سبز (شاخه کریزوفیتا)
جلبکهای سبز (کلروفیتا)
جلبکهای آبی- سبز (سیانوفیتا)
دینوفلاژلاتها (پیروفیکوفیتا)
کریپتومونارس (کریپتوفیتا)
میکروفلاژلاتها (اگلنوفیتا ، سینوفیتا)
شاخصهای گسترش فیتوپلانکتونها
از شاخصهای گسترش فیتوپلانکتونها در یک منطقه می*توان افزایش مستعد کلروفیل آن منطقه ، سرعت تولید بیومس اولیه و بقای گونه*های خاص را نام برد.

زئوپلانکتونها

زئوپلانکتونها ، جانوران پلانکتونی هستند که از نظر اندازه از روتیفرهای میکروسکوپیک گرفته تا ماهیان ماکروسکوپیک می*باشند. گسترش اینها در مناطق مساعد ، بوسیله مقدار شوری محیط ، دما و غذای قابل دسترسی کنترل می*شود. کوچکترین زئوپلانکتونها ، به عنوان تداوم دهنده چزخه غذایی در آب مشخص می*شوند، و اغلب به عنوان صیادی از مواد غذایی یک محیط قرار گرفته می*شوند.

زئوپلانکتونهای بزرگتر ، برای گونه*های ماهیها و نیز مراحل لاروی همه ماهیها ، غذای مهمی محسوب می*شوند. آنها همچنین از طریق تولید کنندگان اولیه زنجیره غذایی (فیتوپلانکتونها) ، با ارگانیسمهای سطوح بالاتر آب ، در ارتباط می*باشند. جمعیت زئوپلانکتونها از مصرف کنندگان اولیه*ای که فیتوپلانکتونها را می*خورند و نیز ، مصرف کنندگان ثانویه که از زئوپلانکتونها تغذیه می*کنند تشکیل شده است.
تقسیم بندی زئوپلانکتونها از نظر اندازه
میکروزئوپلانکتون: شامل روتیفرها و پروتوزئرها که معمولا اندازه*ای کمتر از 200 میکرون را دارند.

مزوزئوپلانکتون: شامل لارو دوزیستان و میگوها و ماهیها و زئوپلانکتونهای ژلاتینی مثل ماهیهای ژله*ای که بزرگتر از 2 میلیمتر می*باشند.

شاخصهای گسترش زئوپلانکتونها

زئوپلانکتونها ، مثل فیتوپلانکتونها ، شاخصهای عالی از شرایط محیطی می*باشند چرا که حساس به شرایط کیفی آب*اند. آنها به مقدار اکسیژن حل شده در آب واکنش می*دهند و نیز مقدار زیاد مواد غذایی و یا آلودگیهای سمی و غذای کم و حتی صید زیاد ، بر گستردگی اینها تاثیر می*گذارد. با گسترش زئوپلانکتونها در یک منطقه ، می*توان افزایش بیومس تولید شده آنها و گستردگی و تنوع گونه*های آبزی را انتظار داشت.