وازكتومي

**Dr.Hossein.M.Al** · 12-29-2009, 09:46 PM

تاريخچه وازكتومي:

در گذشته اصطلاح عقيمي با اخته كردن حيوان يا انسان مترادف بوده است. اخته كردن در دربار سلاطين يا در بعضي مذاهب تا قبل از قرن نوزدهم نوعي مجازات محسوب مي شد.
در سال 1830 Astley Cooper شاگرد Hunter تجربياتي روي حيوانات مخصوصاً سگ ها انجام داد؛ كوپر در يك طرف شريان وريد طناب اسپرماتيك را بست و در طرف ديگر تنها به قطع مجراي ناقل مني اكتفا نمود و مشاهده كرد كه در طرفي كه شريان و وريد طناب اسپرماتيك بسته شده است بيضه همان طرف گانگرن شده و از بين رفته است در صورتيكه در طرف مقابل كه اكتفا به قطع مجراي ناقل مني بودند بيضه به حال طبيعي باقي مانده و چون را ه خروج اسپرماتوزوئيد ها بسته شده همچنان در بيضه و مجاري اپي ديديم تجمع حاصل مي نمايد.
در سال 1883 جراح فرانسوي بنام Flix Guyon مشاهد كرد كه متعاقب بستن مجراي ناقل مني غده پروستات كوچكتر مي شود تا اينكه بعدها محققين اورولوژي قطع مجراي ناقل مني را همراه عمل آدنوم پروستات به منظور جلوگيري از التهاب بيضه ها (اوكيت) و كوچك شدن غده پروستات ضروري دانستند. در اوائل قرن بيستم وازكتومي در افراد مبتلا به بيماريهاي رواني و ارثي و جنايتكاران و عقب مانده ها رواج پيدا كرد. متعاقب آن شخصي بنام Steinach پزشك اطريشي معتقد بود كه وازكتومي موجب برگشت جواني مي شود اساس فكر او بر اين پايه استوار بود كه با بستن مجراي ناقل مني سلولهاي جنسي منهدم شده و بالعكس سلولهاي مترشحه هورمونهاي جنسي هيپرتروني پيدا مي كنند و فعاليت زيادي دارا مي شوند و اين تغيير جواني را عودت مي دهد. البته بعدها نظريات ايشان چون مبناي علمي نداشت مردود شناخته شد. در حال حاضر علاوه بر ضرورت هاي طبي وازكتومي مي توان از اين روش به منظور پيش گيري از بارداري استفاده كرد. بدين لحاظ در اكثر كلينيك هاي بهداشت تنظيم خانواده در اغلب ممالك وسائل انجام وازكتومي را جهت داوطلبان مزاحم نموده اند.

مراقبت هاي بعد از عمل وازكتومي:

پس از اتمام جراحي محل شكاف را پانسمان نموده و بيضه ها را با بيضه بند ثابت نگهداريم. استفاده از بيضه بند مانع از كشش بوده و بالنتيجه درد را از بين مي برد.

استراحت بعد از وازكتومي – بهتر است بيمار را مدت 3 تا 4 ساعت بعد از عمل بي حركت نموده زيرا حركات و فعاليت روزمره بلافاصله بعد از عمل شانس هماتوم را زياد مي كند.

به بيمار توصيه مي شود بمدت 24 ساعت از كار هاي سنگين و وظايف معمولي خودداري كند و روز بعد مي تواند كارهاي عادي خود را از سر گيرد.

بعد از 24 ساعت استحمام بي ضرر بوده بهر حال پس از شستشو ناحيه اسكروتوم را بايد كاملاً خشك نگهداشت.

شمارش اسپرم بعد از وازكتومي:

با توجه به اينكه بعد از وازكتومي هنوز مقدار زيادي اسپرم در مجاري و كيسه مني باقي مانده از معمولاً 15 بار نزديكي بعد از عمل كليه اسپرم هاي باقي مانده را خارج مي نمايد لذا بايد آزمايش اسپرم را هر 4 تا 6 هفته يكبار تكرار كرد. در ممالكي مانند هندوستان كه تعداد زيادي وازكتومي در روز انجام مي شود درخواست اسپرمو گرام هاي متعدد خالي از اشكال نيست لذا به داوطلبين توصيه مي شود كه به مدت 3 ماه بعد از عمل از كاندوم استفاده نموده و پس از آن اگر آزمايش اسپرم منفي باشد بكار بردن كاندوم ديگر ضروري نخواهد بود.

امتيازات وازكتومي نسبت به روشهاي ديگر:

1- متدي است موثر و فقط يكبار در زندگي انجام مي شود.
2- روشي است سالم، بدون مرگ و مير.
3- فراگيري تكنيك آن آسان است.
4- مدت انجام عمل كوتاه بوده معمولاً بيش از 15 دقيقه بطول نمي انجامد.
5- بيهوشي عمومي در اين عمل ضروري نبوده و با بي حسي موضعي بخوبي انجام شدني است.
6- آسودگي خيال بعد از وازكتومي
نارسائي هاي وازكتومي:
1- امكان خونريزي و التهاب در محل عمل وجود دارد.
2- قطع وريد يا مجاري لنفاوي اشتباهاً بجاي مجراي ناقل مني.
3- بر قراري مجدد مجرا

عوارض وازكتومي:

با اينكه وازكتومي عملي است ارزان، ساده و بي خطر ميليونها نفر در دنيا تحت اين عمل قرار گرفته اند معذالك تا كنون مطالعه كافي جهت بررسي عوارض آن مخصوصاً در انواع دير رس بعمل نيامده است. خوشبختانه بيشترين عارضه موضعي بوده و با معالجات جزئي بهبود حاصل مي نمايد. عوارض موضعي عبارتند از تورم تغيير رنگ پوست در ناحيه عمل. ظهور عوارض فوق بستگي تام به مهارت جراح داشته و هر قدر دستكاري نسسوج زيادتر باشد ميزان تورم و درد و ناراحتي بيمار بيشتر خواهد بود.

گاهي درد هنگام اولين مقاربت موقع انزال يا نفوذ احساس ميشود كه احتمالاً به سبب پريستاليسم انتهاي نزديك مجرا يا جمع شدن اسپرماتوزوئيد ها در اپي ديديم است.

براي اجتناب از ورم موضعي عده اي از جراحان توصيه مي كنند كه مقداري كورتيزون مانند متيل پردنيزولون يا دپو مدرول به محلول گزيلو كائين اضافه نموده و در محل بي حسي موضعي تزريق نمايند.

هماتوم:

تقريباً كمتر از 4 درصد كليه وازكتومي ها با هماتوم موضعي همراه است. اين عارضه در نتيجه پاره شدن مويرگ ها ي زير اسكروتوم بود و بتدريج در نسج همبندي بافت اطراف بيضه تجمع حاصل مي كند. گاهي هماتوم به سبب عدم استراحت كافي بعد از عمل و فشار روي اسكروتوم نمايان مي شود.

در صورتيكه حجم هماتوم كوچك باشد با گذاردن كيسه يخ مي توان از پيشرفت آن جلوگيري نمود. چنانچه اندازه آن بزرگ باشد چاره اي جز بازكردن زخم نبوده، در آنصورت ممكن است زير بيهوشي عمومي عمل هماتوم را باز نموده و عروقي كه موجب هماتوم گريده اند بست.