سيكل جنسي نامرتب

**Dr.Hossein.M.Al** · 01-01-2010, 10:16 AM

سیکل جنسی زودرس و باتاخیر علت اصلی خطا در تلقیح مصنوعی میباشد. در شرایط نرمال و معمول سیکلهای جنسی در گاو هر 18 تا 23 روز تکرار میگردد.

سیکلهای جنسی نامرتب را در سه زیرگروه تقسیم میکنند:

1 : سیکل زودرس

فاصله بین دو فحل متوالی کمتر از 18 روز میباشد. اغلب علائم فحل خفیف میباشد و در روز 10 تا 12 سیکل جنسی مشاهده میگردد.

دلایل عمده آن عبارتند از:

الف: سیست تخمدان و یا تحلیل فولیکول و رهانشدن آن (Follicelatrophy) . دلیل اصلی آن در نگهداری و تغذیه نادرست دام میباشد.
ب: شبه فحل (در میان فحل) (Pseudoestrus) . شبه فحل یک جریان و اتفاق طبیعی میباشد که در برخی از دامداریها مشاهده میشود.
در روز 10 تا 12 سیکل جنسی روی تخمدان باوجود جسم زرد فولیکول رشد نموده که سبب ترشح هورمون استروژن میباشد (این امر در دوره میان فحل غیرعادی است) که نشانگر علائم شبه فحل برونی و درونی میباشد.
در مقایسه با فولیکول روز 1 سیکل جنسی این فولیکول بعلت وجود هورمون پروژسترون (جسم زرد) قادر به رهاشدن تخمک در لوله های رحمی نمیباشد. بنابراین این فولیکول در عرض 1 تا 2 روز تحلیل میگردد و علائم فحل برونی نیز بتدریج کاسته میگردد. بدیهی است که تلقیح مصنوعی در این زمان ناموفق میباشد.

از اقدامات مهم مبارزه با سیکل زودرس اجرای دقیق معاینات کلینیکی دستگاه تناسلی و تولیدمثل و تست پروژسترون شیر میباشد. این اقدام جهت تفکیک شبه فحل با فحل حقیقی بمنظور اجرای تلقیح مصنوعی انجام میگیرد.

2 : سیکل باتاخیر مرتب

گاوها در 21 روز وارد سیکل نمیگردند بلکه فاصله وقوع فحل بعداز 42، 63، 84 ... روز میباشد.
این دامها همانگونه که مشاهده میگردد دارای سیکل مرتب 21 روز میباشند ولی دلیل عمده آن ناشناخته ماندن و تشخیص ندادن فحل میباشد. (برخی مواقع دلیل آن فحل خاموش میباشد).

3 : سیکل باتاخیر نامرتب

فاصله بین دو فحل متوالی بیش از 25 روز میباشد. دلایل عمده آن عبارتند از :

الف: وجود جنین مرده و یا نطفه ازبین رفته که علت آن عفونتهای میکروبی یا بدون دخالت میکروب میباشد.
ب : التهاب رحم که علت آن میکروبی و یا بدون دخالت میکروب مانند تغذیه نادرست (پروتئین بیش از حد، فسفر بیش از حد). التهاب رحم سبب تغییرات در بافت رحم میگردد که باعث اختلال در انحلال بموقع جسم زرد میگردد.
پ : شستشو یا درمان رحم با مواد یا مایعات تحریک کننده . شستشو در دومین نیمه سیکل جنسی و فاز جسم زرد اغلب تحریک کننده برای بافت رحم میباشد بنابراین شستشو و خدمات درمانی رحم میبایست اوایل و اواخر فحل اجرا گردد.
ت : سیستهای تخمدان نیز مانع از تولید و ترشح هورمونهای جنسی هستند.
ث : تغذیه نادرست و عوامل نامساعد محیطی.

مطلوبترین و کم هزینه ترین اقدام پیشگیری کننده برای دامداران اجرای دقیق و صحیح یادداشت تقویم فحل میباشد زیرا دامپزشکان و مسئولین تلقیح تحت گزارشات دقیق دامداران خدمات خود را در اسرع وقت با هزینه کم میتوانند اجرا کنند.

نويسنده : دكتر نيكرو
انتقال داده شده از سايت پيشين انجمن