چه زمانی به کمبود یک یا چند جزء مواد غذایی مشکوک میشویم ؟
علائمی مبنی بر بروز کمبود مواد غذایی را در دام مشاهده کنیم.
با اضافه کردن یک یا چند جزء مواد غذایی و رفع کمبود آن، علائم بالینی بیماری بر طرف شود.
با آزمایش جیره غذایی، مشخص شود که آن جیره بخصوص از لحاظ مواد غذایی دچار کمبود است.
شرایطی وجود دارد که می تواند باعث بروز کمبودهای غذایی شود:
1) جیره غذایی ← یا جیره کمبود دارد (کمیت) و یا است (کیفیت) Imbalance
2) اختلال در جذب مواد غذایی ← بیماریهای مختلفی بخصوص بیماریهای رودهای و اسهالهای مزمن باعث
اختلال در جذب مواد غذایی میشوند.
3) اختلال در مصرف مواد غذایی خورده شده ← افزایش جیره ca می شود و یا افزایش ca جیره مانع از جذب p مانع از جذب ید میشود. افزایش مولیبدن در جیره باعث کاهش ذخیره مس کبد میشود.
4) احتیاجات غیرعادی حیوان ← دامهای جوان و در حال رشد و یا گاوهای آبستن و شیروار، احتیاج به مواد غذایی بیشتری دارند .
کمبود انرژی:
کمبود انرژی ناشی از دو عامل است:
1 جیره غذایی ناکافی است (کمیت)
2 جیره غذایی نامطلوب است (کیفیت) معمولاً فقر ناشی از کمبود پروتئین و انرژی، تواماً اتفاق می افتد و در اغلب موارد این دو کمبود جدا از هم نیستند. علائم ناشی از کمبود انرژی بستگی به سن حیوان، حاملگی، شیرواری، شرایط محیط و … دارد.
کمبودانرژی:
– در دامهای جوان ← باعث کاهش رشد و تاخیر در بلوغ میشود
– در تلیسه های آبستن ← باعث می شود که بعد از زایمان ، آغوز کمی تولید کنند.
– در دامها بالغ شیروار ←باعث کاهش تولید شیر و کوتاه شدن دوره شیرواری و کاهش وزن و عدم فحلی می شود. در ضمن گوساله های آﻧﻬا کوچک و ضعیف هستند. و Inactive در گاوهایی که کمبود انرژی دارند، تخمداﻧﻬا خیلی کوچک هستند و جسم زرد حس نمی شود. که این حالت در گاوهای لاغر دیده می شود. اکثر این گاوها تا چهار الی پنج ماه پس از زایمان فحل نمیآیند. همچنین احتمال کتوز و توکسمی آبستنی در کمبود انرژی وجود دارد. کمبود انرژی در هوای سرد، در گاوهای نژاد گوشتی میشود. (Abomasal Impaction) باعث انباشتگی شیردان
کمبود پروتئین:
کمبود پروتئین در دام های جوان باعث کاهش رشد، کاهش میزان غذای مصرفی، فقدان رشد عضلانی و طولانی شدن زمان رسیدن به بلوغ میشود. کمبود پروتئین در دامهای بالغ باعث کاهش وزن و کاهش تولید شیر میگردد.
در گاوداری های صنعتی این مشکل بیشتر در تلیسه ها دیده می شود زیرا معمولا غذای خوب را به گاوهای شیروار داده و باقیمانده آنرا به تلیسهها میدهند. تلیسه، بین 16 تا 18 ماهگی باید تلقیح شود . زیرا در آن زمان به وزن و سایز مناسب می رسند . ولی به علت تغذیه بد ، همیشه این مشکل وجود دارد که سن تلقیح به 20 ماهگی و حتی بالاتر هم برسد. نکته مهم در ج یره نویسی این است که سعی شود پروتئین از منابع مختلف تامین گردد مانند یونجه ،شبدر ، تخم پنبه و پودرماهی
