شكل دارويي: شياف مانند (مهبلي)
تركيب دارو:پروژسترون
فارماكولوژي و مكانيسم اثر دارو :سيدر متشكل از ماده سيليكان آغشته به پروژسترون طبيعي است. زماني كه اين وسيله داخل واژن دام قرار ميگيرد به طور يكنواخت وتدريجي روزانه به ميزان 60 ميلي گرم پروژسترون از خود آزاد ميكند كه از طريق ديواره واژن جذب ميگردد و اثرات فارماكولوژيك خود را اعمال ميدارد.
6 ساعت پس از جايگذاري سيدر، غلظت پروژسترون پلاسماي خون افزايش مييابد و 6 ساعت پس از خروج آن نيز اين غلظت پلاسمايي به مقدار پايه خود برميگردد.
خواص فارماكوكينتيك: در گاوهاي سيكلیک معمولاً در آخرين موج فوليكولي ، فوليكول غالب رشد كرده و اوولاسيون ميكند. رشد نهايي فوليكول غالب، اوولاسيون و تشكيل جسم زرد تحت تاثیر LHانجام ميشود .
پروژسترون آزاد شده از سيدر با تاثير بر هيپوتالاموس و با مهار ترشح LHاز طريق فيدبك منفي باعث كنترل سيكل فحلي و موارد درمان نارسايي هاي توليد مثلي ميگردد.
موارد و روش استفاده:
1- درمان عدم فحلي يا گاوهاي انستروس:در گاوهاي انستروس گرچه موج هاي فوليكولي ماهيانه انجام ميشود ولي به علت كمبود ترشح LHموجي كه به رشد نهايي فوليكول غالب و نهايتاً اوولاسيون منجر ميگردد اتفاق نمي افتد.
سيدر سبب مهار ترشح LHو در نتيجه تجمع آن در هيپوفيز ميگردد. پس از خروج سيدر LHاز هيپوفيز ( آزاد سازي مقادير زيادي LHكه در طول اين مدت در هيپوفيز جمع شده است) سبب فعال شدن تخمدان ميگردد. روشهاي درمان انستروس به وسيله سيدر به طريق زير ميباشد:
روش اول:از طريق پروتوكل اوسينك، سيدر است كه اين روش در گاوهاي انستروس باعث سيكليك شدن گاو گشته و آبستني قابل قبولي را هم خواهد داشت. مزيت هاي مهم اين روش عبارت است از اينكه اولاً نياز به فحل يابي كه مشكل عمده گاوداري هاست را مرتفع ميسازد و دوماً به كار بردن پروژسترون در برنامه درماني سبب افزايش قابل توجه راندمان آبستني به تلقيح اول ( تلقيح اجباري) و نيز تلقيح بعدي (پس از رويت فحلي در صورت عدم آبستني ) ميگردد.
روش دوم:استفاده از سيدر به تنهايي به مدت 12 روز است. اين روش سيكليك شدن گاو را به همراه خواهند داشت ولي آبستني حاصل از اولين تلقيح به علت وجود فوليكول مسن پايين خواهد بود.
در صورت استفاده از اين روش چنانچه گاو به تلقيح اول آبستن نشد درمان ديگري احتياج نيست و در سيكل بعدي گاو فحل شده و باروري قابل قبولي نيز خواهد داشت.
2- درمان كيستهاي تخمداني:بقاء هر نوع كيست ( فوليكولاريا لوتئال) بستگي به ترشح و حضور LHولو به ميزان كم دارد . در گاوهاي كيستي گرچه تخمدان ها از موج فوليكولي منظم برخوردار هستند.
ولي ترشح ناكافي LHمانع از تحليل كيست ميگردد. سيدر با مهار ترشح LH( كه عامل بقاء كيست است )، كيست را تحليل ميبرد. روش درمان كيست استفاده از پروتوكل اوسينك، سيدر است كه علاوه بر درمان كيست، همزماني فحلي وباروري قابل قبولي نيز خواهد داشت.
براي درمان كيست هاي بزرگ مي توان از روش جايگذاري سيدر به تنهايي براي مدت 12 روز ( و حتي تكرار مجدد اين عمل در صورت نياز) و تلقيح پس از رويت فحلي استفاده كرد. همانطور كه در بالا اشاره شد باروري حاصل از اين تلقيح به علت فوليكول مسن پايين خواهد بود.
مزيت اين روشها: گاوهاي كيستي كه به وسيله پروژسترون ( سيدر) درمان ميگردند، دو باره دچار كيست نمي شوند، ديگر اينكه طول دوره درمان كوتاه است.
3- بالا بردن راندمان تلقيح در گاوهاي سيكليك:پروژسترون يك هورمون توانا براي افزايش راندمان آبستني است به اين منظور مي توان روش ارتقاء يافته پراوسينك + سيدر را براي گاوهاي سيكليك به كاربرد كه بالا بردن راندمان تلقيح را به دنبال خواهند داشت. در اين روش مي بايست ابتدا به فاصله 14 روز 2بار PGتزريق كنيد و سپس 12 روز بعد از PGدوم ، برنامه اوسينك سيدر را اجرا نماييد.
جدول زماني برنامه اوسينک + سيدر
|
|
روز صفر ( بعدازظهر)
|
جايگزيني سيدر+ تزريق GnRH |
روز 7( بعداز ظهر)
|
خارج كردن سيدر+ تزريق PG |
روز 9 ( بعد از ظهر)
|
تزريق GnRH |
روز 10( صبح)
|
تلقيح اجباري ( بدون رويت علائم فحلي) 16-12 ساعت بعد از تزريق GnRHدوم |
4- بقاء آبستني:يكي از عوامل تضمين كننده رشد جنين و بقاء آبستني وجود پروژسترون كافي بين روزهاي 5 تا 12 بعد از تلقيح است.
در گاوهايي كه به علت تشكيل جسم زرد كوچك و تاخير در تكامل جسم زرد، ترشح پروژسترون آنها به حد نصاب نرسد استفاده از سيدر از روز 5 بعد از تلقيح به مدت 7 روز در چنين گاوهايي باروري بهتري به همراه خواهد داشت.
به منظور آبستني از روز پنجم می توان بعد از تلقيح به مدت 12 روز استفاده ميشود ( روز 5 الي 17 بعد از تلقيح) كه مزيت اين افزايش تعداد روز هاي استفاده از سيدر اين است كه در صورت عدم آبستني در روز 21 بعد از تلقيح گاو فحلي كاملاً بارزي نشان مي دهد و اين راندمان آبستني حاصل از تلقيح آن نيز افزايش مي يابد.( بنابراين آبستني حاصل از تلقيح آن نيز افزايش مي يابد. ( بنابراين دو تلقيح به فاصله 21 روز خواهيم داشت).
نكته: در صورتي كه از سيدر به مدت 7 روز استفاده شده باشد( مانند روش اوسينك+ سيدر يا پراوسينك+ سيدر) ميتوان با حفظ اصول بهداشتي پس از شستشو و ضدعفوني سيدر (به وسيله بتادين 2%) آن را مجدداً (براي همان گاو) استفاده كرد.
اين سيدر مستعمل ميتواند مجدداً در روشهاي 7 روزه و يا روشهاي مذكور براي بقاء آبستني مورد استفاده قرار گيرد.
5- ايجاد همزماني در انتقال جنين براي گاوهاي گيرنده و دهنده
6- بهبود آبستني در گيرنده هاي جنين منجمد
موارد منع مصرف:دوره منع مصرف براي شير و گوشت وجود ندارد اما قبل از كشتار دام مي بايست سيدر را خارج نمود.
شرايط نگهداري : در درجه حرارت اتاق ودور از دسترس كودكان نگاه داريد.
بسته بندي : هر بسته حاوي 10 عدد سيدر و هر سيدر حاوي 9/1 پروژسترون مي باشد.