تاريخچه
در ابتدا گمان میشد که تنها یک ویتامین ب وجود دارد؛ ولی پس از مدتی تفاوتهایی در ساختار و خواص شیمیایی این ویتامینها که باهم در یک نوع غذا یافت میشوند کشف شد. بنابراین، علاوه بر نامهای جدیدی که به هر کدام از آنها داده شد، نامگذاری ب۱، ب۲ و غیره نیز نگاه داشته شد.
توضیح کلی در رابطه با ویتامین های گروه B
ویتامینهای گروه ب به طور کلی موجب افزایش متابولیسم بدن شده و رشد و تقسیم سلولها را افزایش میدهند. این ویتامینها در عملکرد درست دستگاه ایمنی و عصبی نقش دارند؛ و برای سلامت پوست و ماهیچهها ضروری هستند.
ویتامین های گروه B باعث کاهش استرس و افسردگی، و سلامتی پوست و اعصاب می گردند.
“ویتامین B1” یا “تیامین” برای آزاد کردن انرژی از چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها مورد نیاز است. این ویتامین، اعمال متابولیکی مختلفی را در سیستم اعصاب، سلول های خونی و عضلات انجام می دهد. این ویتامین برای رشد بچه ها و باروری در بزرگسالان ضروری است.
نقش ویتامین B1
*برای افراد عصبی، نگران و مضطرب بسیار مفید است.
• توانایی مغز را زیاد می کند.
• به سوء هاضمه کمک می کند.
• برای عملکرد صحیح قلب بسیار مفید است.
منابع خوب ویتامین B1 عبارتند از برنج قهوه ای ، تخمه آفتاب گردان، نخود، جو، لوبیا، نان های سبوس دار ، مغزها، لبنیات و گوشت قرمز.ویتامین B1 طی فرایند پختن، دما و گرمای زیاد، اضافه کردن نگه دارنده ها و خشک کردن از بین می رود.
علائم کمبود ویتامین B1 عبارتند از احساس خستگی و کم اشتهایی، یبوست، عصبی بودن، سوء هاضمه، سردرد، گیجی، کمبود وزن ، ضربان قلب و زود رنجی.
اگر کمبود ادامه داشته باشد گرفتی ماهیچه پاهای جلویی و عقبی دام ، درد و سنگینی در پا وگرمی پا، خواب رفتن و بی حس شدن انگشتان دست و پا احساس می شود. در صورتی که در این مرحله متوجه کمبود این ویتامین نشویم، فرد دچار بیماری بری بری و همچنین سندرم ورنیک کورساکفWernicke-Korsakoff می شود و اگر در این مرحله فرد بیمار درمان نشود، می میرد.
علائم هشدار دهنده بری بری: کمبود اشتها، گیجی، درست راه نرفتن ، بیماری قلبی و ادم.
علائم هشدار دهنده سندرم Wernicke-Korsakoff : دوبینی، کمبود حافظه و رفتارهای غیرعادی.
شما می توانید با استفاده از “سیر” یا “پیاز”، این ویتامین را در بدن خود به مقدار زیادی ذخیره کنید، زیرا این دو ماده غذایی حاوی ماده ای به نام “آلانین” می باشند که موجب جذب این ویتامین در بدن می گردد. توصیه می کنیم از خوردن بیش از حد سوسیس و کالباس جدا خودداری کنید، زیرا آن ها دارای سولفور دی اکسید می باشند که از جذب ویتامین B1 در بدن جلوگیری می کنند.
ویتامین B2 ، برای عملکرد صحیح غده تیروئید و سوخت و ساز بدن دارای اهمیت فوق العاده زیادی می باشد. منابع غذایی دارای این ویتامین عبارتند از: شیر، جگر و قلوه، بادام، پنیر، تخم مرغ، گندم، سبزیجات برگ سبز و غلات. ویتامین B3
ویتامین B3 نیز همانند ویتامین B2، برای تولید هورمون تیروئید لازم می باشد. این ویتامین همچنین قسمتی از فاکتور تحمل گلوکز می باشد و هرگاه که قند خون بالا رود، آزاد می شود. منابع غذایی این ویتامین عبارت است از: سبوس گندم، جگر، تن، بوقلمون، مرغ، گوشت، تخم مرغ ، ماهی سالمون، جو، پنیر، میوه خشک و برنج قهوه ای.
ویتامین B5 ، مقدار انرژی بدن را زیاد می کند، توانایی بدن را برای سوزاندن چربی ذخیره شده افزایش می دهد و تحمل رژیم لاغری را برای شما قابل قبول تر می کند.
هر گونه کمبود این ویتامین به مقدار چربی مصرف شده بستگی دارد. این ویتامین، در تولید انرژی و عملکرد صحیح غده فوق کلیه(آدرنال) نقش دارد. منابع این ویتامین عبارت است از: جگر و قلوه، گوشت، مرغ، آجیل، سبوس گندم، تخم مرغ، جو، لوبیا، نان گندم و سبزیجات برگ سبز.
ویتامین B6 ، به کمک عنصر معدنی روی، بر روی هضم مواد غذایی اثر می گذارد. همچنین در ساخت هورمون های تیروئیدی و سوخت و ساز بدن نقش دارد. منابع غذایی آن عبارتند از: سبوس گندم، جو، ساردین، مرغ، گوشت، برنج قهوه ای، کلم، میوه خشک و تخم مرغ .
ویتامین B9 یا اسید فولیک ، برای زنان مفید است. در تکامل لوله عصبی و حفظ سلامت نخاع جنین در طی بارداری نقش موثری دارد.
ویتامین B12 ، از اعصاب و سلول های خونی محافظت می کند. کمبود این ویتامین موجب کم خونی ، تخریب اعصاب و کمبود حافظه می گردد.
کولین
کولین، جزئی از ویتامین های گروه B می باشد و یک ویتامین واقعی نیست. کولین برای متابولیسم و سوخت و ساز چربی مفید است. کولین را برای سوزاندن چربی در بدن مصرف کنید. این ماده بسیار مهم می باشد. اگر مقدار کولین در بدن شما خیلی کم باشد، چربی اضافی در کبد جمع می شود. منابع کولین عبارت است از: دل و جگر گاو، زرده تخم مرغ ، گل کلم، خیار و بادام زمینی.
اینوزیتول
اینوزیتول، نیز مانند کولین جزئی از ویتامین های گروه B می باشد و در داخل بدن ساخته می گردد. اینوزیتول با کولین به متابولیسم چربی ها کمک می کنند. منابع آن عبارتند از: دل و جگر گاو، گندم، سویا، تخم مرغ، آجیل و مرکبات.
تیامین یا ویتامین ب 1
اولین ویتامینی که از ویتامینهای گروه ب کشف شده است. این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون میشود. تغییراتی بر روی آن صورت میگیرد و آماده استفاده بافتها میگردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد میکند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین میشود. این ویتامین در بدن ذخیره نمیشود.
عملکرد آن در اندامها ، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت و یا درک حواس از محیط نیاز داریم پیامهای عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند، تیامین در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد.
ساختمان شیمیای
ویتامین ب۱ یا تیامین دارای دو حلقه هتروسیلیک میباشد که یکی از آنها گوگرددار به نام تیازول و دیگری حلقه دو ازتدار پیریمیدین است. حلقه پیریمیدین به صورت ۲و۵-دیمتیل۴-آمینوپیریمیدین و حلقه تیازول به صورت ۴متیل۵هیدروکسیاتیلتیازول میباشد. این دو حلقه توسط ازت حلقه تیازول و ریشه متیلکربن۵پیریمیدین به یکدیگر متصل میشوند. تیامین یکی از ویتامینهای محلول در آب است.
عوامل شیمیایی موثر
وجود ریشههای متیل حلقه پیریمیدین و تیازول و ریشه هیدروکسیاتیل حلقه تیازول برای فعالیت ویتامین ضروری است. هیدروژن متصل به کربن ۲ حلقه تیازول نقش اساسی را در خواص کوآنزیمی این ویتامین به عهده دارد. تیازمین یک الکل ازتدار است و به کمک عامل الکلی خود میتواند با اسیدها استریفیه و استر پیروفسفریک آن به نام تیامین پیروفسفات، شکل فعال این ویتامین در بدن میباشد.
کمبود تیامین
کمبود تیامین در انسان و حیوانات سبب بروز بیماری بریبری میگردد که معمولا با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی و خیز همراه است. عوارض قلبی-عروقی شامل تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب میباشد که تدریجاً منجر به احتقان قلب، کبد، ریه و پیدایش خیز میگردد. عوارض عصبی نیز منجر به پلینوریت اعصاب محیطی میگردد که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه باشد.
ضعف عضلانی و بیاشتهایی ، کم شدن حرکات معده ، حالت تهوع ، تب و لاغری توام با اختلالات رویشی و عوارض پوستی از علایم دیگر این بیماری است. فقدان تیامین با افزایش ترکیبات سهکربنه همراه بوده و میزان اسید لاکتیک در سلولهای عصبی و اسید پیروویک در سلولهای عضلانی و خون ازدیاد حاصل میکند.
فعالیت کوآنزیمی
تیامین به صورت استر دیفسفریک یعنی تیامین پیروفسفات، کوآنزیم آنزیمی به نام دکربوکسیلاز است که باعث دکربوکسیله شدن اسیدهای آلفاستونیک میگردد. دکربوکسیله شدن اسید پیروویک به دو صورت ممکن انجام میشود.
کربوکسیلاسیون ساده
در این عمل اسید پیروویک با از دست دادن یک مولکول گاز کربنیک به استالدئید تبدیل میشود و در مراحل بعدی آلدئید احیا شده و تولید الکل مینماید. این نوع دکربوسیلاسیون غیر هوازی است و توسط باکتریها و مخمر آبجو انجام میشود.
دکربوسیلاسیون اکسیداتیو
این نوع دکربوکسیلاسیون با اکسیداسیون توام است. یعنی اسیدپیروویک ، یکدوم مولکول اکسیژن گرفته و ایجاد اسید استیک و گاز کربنیک مینماید.
مکانیزم تیامین در دکربوکسیلاسیون اکسیداتیو اسید پیروویک
• ابتدا اسید پیروویک بر روی کربن 2 حلقه تیازول قرار گرفته و تولید یک جسم ناپایدار میکند که با از دست دادن یک مولکول گاز کربنیک به کمپلکس تیامین پیروفسفات و استالدئید فعال تبدیل میگردد.
• ریشه دو کربندار آلدئید فعال بر روی لیپوآمید انتقال یافته و ایجاد پیوند تیواستر پر انرژی به نام
• استیل دی هیدرولیپوآمید مینماید.
• ریشه دو کربندار استات از لیپوآمید بر روی کوآنزیم A انتقال یافته و تولید استیل کوآنزیم A استات فعال میکند.
• در طی دو واکنش فوق ، آلدئید فعال اکسید شده و به ریشه استات فعال تبدیل میگردد، در حالی که لیپوآمید به صورت احیا شده درمیآید. در این مرحله ، کوآنزیمهای گیرنده هیدروژن مانند FAD یا فلاوپروتئینها وارد عمل شده و باعث اکسیداسیون مجدد لیپوآمید میشود و دوره مزبور ادامه مییابد و یک مولکول دیگر اسید پیروویک وارد عمل میشود.
• هیدروژنهای حاصله توسط FAD یا NAD به سیستم انتقال الکترون منتقل میگردند.
• ریشه استات فعال از استیل کوآنزیم A وارد دوره کربس میشود.
نیاز و منابع
حبوبات ، کبد و کلیهها ، غنی از ویتامین B1 هستند ولی در مرحله پخت طولانی غذاها ، ویتامین غیر فعال میشود. احتیاج به ویتامین B1 در مراحل ضعف عمومی ، نقاهت ، کار عضلانی زیاد و شیردهی بیشتر است. اگر جیره غذایی از لیپیدها و پروتئینها غنی باشد، نیاز به تیامین کاهش مییابد.
مکانیسم اثر
تیامین هیدوکلراید (ویتامین B1) به عنوان کوآنزیم آنزیمهای دکربوکسلاز نقش کاملاً اساسی در متابولیسم کربوهیدراتها دارد. مکانیسم اثر تیامین در ارتباط با ایجاد انرژی به این ترتیب است که تیامین در حضور آنزیم پیروویک دکربوکسیلاز با اسید پیروویک وارد عمل شده و تبدیل به تیامین پیروفسفات (TPP) و استالدئید فعال می¬شود. سپس ریشه دو کربنه استالدئید طی یک سری واکنشهای شیمیایی، استیل دی¬هیدرولیپوآمید تولید می¬نماید. ترکیب اخیر به کوآنزیم A منتقل شده و تولید استیل کوآنزیم A می¬نماید سپس استیل کوآنزیم A وارد سیکل کربس شده و ایجاد انرژی می¬کند.
فارماکوکینتیک
تیامین در دستگاه گوارش به راحتی از طریق روده جذب می¬شود. این ویتامین پس از تزریق عضلانی به سرعت جذب شده و از طریق گردش خون به سایر بافتهای منتقل می¬شود. تیامین از ویتامین¬های محلول در آب است و به همین دلیل به مقدار بسیار کم در بافتهای کبد، کلیه، مغز و قلب ذخیره می¬شود تیامین در کبد به تیامن پیروفسفات تبدیل می¬گردد.دفع این ویتامین از طریق ادرار بصورت پیریمیدین و قسمتی نیز به شکل تغییر شکل نیافته انجام می¬گیرد.
موارد مصرف
تیامین بطور اختصاصی برای درمان مسمومیت ناشی از سرخس Peteridium در اسب (بیماری bracken) مورد استفاده قرار می¬گیرد. این سرخس حاوی مقادیر زیادی آنزیم تیامیناز می¬باشد و مصرف آنها باعث بروز علائم درمانگاهی از قبیل بی¬اشتهایی، تهوع، بی¬نظمی در حرکات قلب، اختلال و بی¬نظمی در کار و حرکات عضلات بخصوص در قسمتهای خلفی بدن و پاها می¬شود.
همچنین حیواناتی که جیره غذایی آنها حاوی مقادیر زیادی پودر ماهی خام باشد، به دلیل افزایش آنزیم تیامینازعمدتاً مبتلا به کمبود تیامین می¬شوند.
در چنین حیواناتی تیامین با توجه به علائم درمانگاهی مورد استفاده قرار می¬گیرد مصرف تیامین در سگهایی که جیره غذایی آنها عاری از گوشت باشد نیز توصیه می¬شود چنین حیواناتی چهار هفته پس از دریافت جیره غذایی عاری از گوشت، علائم کمبود تیامین را نشان می¬دهند.
تیامین در حیوانات کوچک برای کمک به درمان مسمومیتهای ناشی از سرب و اتیلن گلیکول استفاده می¬شود. تیامین در نشخوارکنندگان جوان برای درمان پولیوانسفالومالاسی نیز مورد استفاده قرار می¬گیرد.
علائم کمبود تیامین در حیوانات
1- کمبود در پرندگان
به علت نقص در تغذیه علائم در پرندگان 3 الی 2 هفته بعد ,ظهور خواهد داشت به این طریق که نشانه کمبود این ویتامین در جوجه های جوان به سرعت ظاهر می شود.
علائم اصلی ان را می توان بی اشتهایی و راه رفتن لق اشاره کرد و بعد از ان نشانه های چون گرفتگی در عضلات حرکتی و پس از ان فلجی ظاهری در عضلات خم کننده انگشتان پا اشاره کرد.پس از ایجاد این اتفاقات پرنده نشسته و سر در گریبان (پر های ) خود می کنند که به این رفتار پرنده “خیال پرستی” حیوان می گویند.
2- کمبود در پرندگان وحشی
از علائم می توان کم شدن تعداد بال های تاشو اطراف استراحتگاه سر پرنده , کاهش و از دست دادن توانایی در پرواز و فلج احتمالی بال و پاها و در اخر مرگ را به دنبال دارد.این سندروم در درجه اول نیم الی یک کیلو از وزن پرنده را به دنبال دارد.
3- کمبود در نشخوار کنندگان
شایع ترین اختلال کمبود تیامین در پستانداران نشخوار کننده جوان ایجاد می شود از علائم ان می توان اسهال گذرا , Circiling , listlessness , Opisthotonus, کشیدگی بیش از حد پشت گردن و لرزش عضلات می باشد.
علت اصلی بروز این عوامل باکتری های کربوهیدرات خوار هستند که باعث دفع تیامین می شوند .
با خوردن غذاهایی که سرشار از تیامین هستند به عنوان مثال خوردن سرخس و یا جذب ویتامین به وسیله مصرف گوگرد می توان از بروز هچین اتفاقاتی جلوگیری کرد.
مقدار و روش مصرف
اسب:1 تا 5 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن بصورت تزریق عضلانی
نشخوار کنندگان: 10 تا 20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بصورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی
سگ و گربه: 1 تا 2 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن بصورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی.
ریبوفلاوین یا ویتامین B2
این ویتامین باعث آزاد سازی انرژی از کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی می شود. ریبوفلاوین برای تکثیر، رشد و ترمیم پوست ، مو، ناخن و مفاصل ضروری است. همچنین برای سیستم ایمنی که بدن را در مقابل بیماریها حفاظت میکند، لازم و مهم است.
دلیل انتخاب این نام ، رنگ زرد این ویتامین است که ناشی از وجود حلقه فلاوینی موجود در ساختمان آن می باشد . از ویتامینهایی است که در بسیاری از مواد غذایی موجود است اما عوارض کمبود آن گریبانگیر افراد زیادی است ، در حالیکه خود آنها ، نمی دانند این عارضه می تواند ناشی از کمبود مواد غذایی باشد.
تاریخچه
اولین بار این ویتامین زمانی کشف شد که در حین بررسی بر روی ویتامین B1 ، دانشمندان متوجه شدند جزء دیگری موجود است که در مقابل حرارت مقاوم تر ازویتامین B1 است و زمانی که آنرا از شیر استخراج کردند این رنگدانه های زرد رنگ را ویتامین B2 نامیدند . در واقع یکی از دلایلی که روش مناسب شیر را نگهداری در پاکتهای چند لایه می دانند این است که، از تخریب ویتامین B2 در برابر نور جلوگیری می کند زیرا این ویتامین در مجاورت اشعه ماوراء بنفش تخریب می شود .
ویتامین B2 همراه غذا وارد بدن می شود و به کمک ناقل هایی که در دیواره روده وجود دارد به خون منتقل می گردد . ویتامین B2 جزء ویتامینهای محلول در آب است از اینرو در بدن ذخیره نمی شود پس میزان مورد نیاز آن باید روزانه مصرف گردد تا مبتلا به کمبود آن نشویم .
عملکرد ویتامین B2 در بدن
ویتامین B2 زمانی فعال می شود که مولکول فسفر دریافت کند و این قابلیت را پیدا نماید که در فعالیت های مهم سوخت ساز بدن عمل کند .ویتامین B2 در فعال شدن ویتامین B3 و ویتامین B6 نیز دخالت دارد . در بدن ما تبدیل ویتامین B2 به فرم فعال آن تحت تأثر آنزیمهای مربوط به غده تیروئید می باشد . از اینرو افرادی که مبتلا به گواتر هستند و تیروئید کم کار یا پرکار دارند باید مراقب میزان دریافت این ویتامین باشند و از منابع حاوی این ویتامین بیشتر تغذیه کنند چون با کاهش فعالیت غده تیروئید کارایی این ویتامین نیز کاهش میابد
میزان مورد نیاز این ویتامین 3/1 میکروگرم در روز است .
حتما افراد بسیاری را دیده اید که دچار زخم در گوشه دهان باشند ، یا زبانشان متورم وسرخ شده باشد و یا لبهایشان ترک خورده باشد . اینها همه از علائم کمبود ویتامین B2 است .
درمراحل اولیه در صورتیکه فرد 1 تا 2 ماه از این ویتامین کمتر از میزان نیازش مصرف کند علائم اولیه در چشمهای او ظاهر می شود ؛ یعنی اثرات او به صورت حساسیت به نور ، اشکریزی چشمها و سوزش و خارش چشمها ، بروز می کند . با پیشرفت کمبود این ویتامین در گوشه دهان زخم ایجاد می شود و فرد نمی تواند دهانش را به راحتی باز کند ، زبان فرد ارغوانی رنگ ، متورم و دردناک می شود البته همه این علائم با هم بروز نمی کند گاهی فقط یک یا چند علامت در فرد دیده می شود.
از علائم دیگر جوشهای ریزی است که در منطقه کنار بینی و گوشه دهان به وجود می آید . همچنین در منطقه سفید چشم رگهای خونی دیده می شود . کمبود شدید این ویتامین برای یک فرد باردار، عواقب وخیم تری به دنبال دارد از آن جمله ایجاد عارضه لب شکری در جنین است .
ویتامین B2 بر خلاف ویتامین B1 در برابر حرارت استقامت دارد و در اغذیه ی پخته، دیده میشود. این ویتامین برای اشخاص بالغ در روز تا 4 میلیگرم مورد نیاز است.
پنج عمل مهم ویتامین B2
• به رشد و دوباره سازی کمک میکند.
• به داشتن پوست و ناخن سالم کمک میکند.
• در بهبود زخمهای دهان، لبها و زبان موثر است.
• برای قوة بینایی مفید است و خستگی چشم را کاهش میدهد.
• در سوخت و ساز کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها با مواد دیگر مؤثر است.
علائم کمبود ویتامین B2
اختلال در چربی ها، ترس از نور و عوارض معده و روده ها از علائم کمبود این ویتامین میباشد. در اثر کمبود این ویتامین در بیماران مبتلا به دیابت ، ورم دهان و ترک لبها مشاهده میشود. در ضعف چشمها یعنی موقعیکه چشم از نور میترسد باید از غذاهایی که دارای این ویتامین هستند استفاده شود.
موارد استفاده
ریبوفلاوین در پیشگیری و درمان بیماریهای زیر مؤثر و مفید است:
• سردرد میگرنی، ریبوفلاوین در پیشگیری از سردرد میگرنی مؤثر است. مطالعات نشان می دهد که مکمل هایی که حاوی ریبوفلاوین هستند بیشتر از آسپیرین در پیشگیری از سردردهای شدید مؤثرند.
• آب مروارید،کمبود ریبوفلاوین می تواند باعث آب مروارید شود. ریبوفلاوین برای فعالیت آنزیم هایی که باعث تقویت بینایی شما میشود ضروری و حیاتی است. کمبود ریبوفلاوین در افراد مسن نسبتاً شایع است. قبل از مصرف بیش از حد مجاز توصیه شده (RDA) برای پیشگیری از آب مروارید، با پزشک مشورت کنید.
• مکمل های ریبوفلاوین در درمان کم خونی داسی شکل مؤثرند. این ماده همچنین اثر مکمل های آهن را در درمان کم خونی، افزایش می دهد.
• روماتیسم مفصلی مقدار خیلی کم ریبوفلاوین در رژیم غذایی می تواند فرد را در معرض خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی قرار دهد. مکمل های حاوی ریبوفلاوین می تواند از پیشرفت علایم جلوگیری کند.
فواید ریبوفلاوین
• نشانه هایسندرم تونل کارپال را بهبود می بخشد.
• کاهنده اثرات استرس.
• مشکلات پوستی از قبیل آکنه (مخصوصاً آکنه روزاسه)، ورم پوست، اگزما ، و زخم ها با مصرف مکمل های ریبوفلاوین بهبود می یابد.
• گرفتگی عضلانی را بهبود می بخشد.
• بدن را در مقابل انواع مشخصی از آسیب سلولی در که طی حمله یا سکته قلبی ایجاد میشود، حمایت می کند.
• عملکرد سیستم ایمنی را افزایش می دهد.
منابع غذایی
بهترین منابع ریبوفلاوین شامل مخمر آبجو ، بادام ، گوشت ، غلات ، سبوس گندم ، قارچ ، سویا ، شیر و اسفناج.در صورتیکه شما روزانه 2 لیوان شیر یا ماست مصرف کنید و در طول روز غذای تهیه شده با گوشت ( گوشت قرمز ، مرغ و ماهی ) یا تخم مرغ مصرف نمایید و از نان سبوس دار مثل نان سنگک تغذیه کنید ، مطمئن باشید میزان ویتامین B2 مورد نیاز بدن شما تأمین شده است. نیاز به این ویتامین در بارداری افزایش می یابد پس به خانمهای باردار توصیه می شود ازمنابع غنی این ویتامین یعنی جگر ، ماءا لشعیر و شیر با چربی متوسط بیشتر از زمان قبل از بارداری مصرف کنند تا نیاز جنین رانیز تأمین نمایند . این نیاز بیشتر ، با مصرف 1 لیوان شیر اضافه یا 100 گرم گوشت اضافه در روز تأمین می شود . میزان نیاز به این ویتامین در شیردهی از بارداری هم بیشتر است . در دوران شیردهی توصیه می شود برای جلوگیری از اضافه وزن ، بیشتر از منابع گیاهی مثل سبزی خوردن ، اسفناج ، سالاد سبزیجات و ماء الشعیر برای تأمین ویتامین B2مورد نیاز ، مصرف شود .
ریبوفلاوین به آرد و حبوبات اضافه میشود. ریبوفلاوین در اثر نور و قلیا نظیر جوش شیریناز بین می رود. این ماده توسط حرارت از بین نمی رود. اگرچه در داخل آبی که در حال پختن است، نفوذ می کند. برای حفظ محتوی ریبوفلاوین غذاها آنها را باید دور از نور قرار داد.
اشکال دیگر
مکمل های ریبوفلاوین به 2 صورت قابل دسترسی هستند:
• ساده
• فعال شده
این ماده همچنین در مولتی ویتامین ها و ویتامین های B کمپلکس نیز به صورت قرص های 25، 50 و 100 میلی گرمی یافت میشود.
موارد احتیاط
مسمویت با ریبوفلاوین بندرت اتفاق می افتد. واکنش های ایجاد شده ناشی از مصرف میزان زیاد این ماده شامل خارش، بی حسی و کرختی، احساس سوزن سوزن شدن و حساسیت به نور است. مصرف میزان زیاد ریبوفلاوین می تواند بر روی نتایج آزمایشات تجزیه ادرار اثر بگذارد.
تداخل های احتمالی
• داروهای سولفا، داروهای ضد مالاریا، مسهل ها و الکل می توانند مانع از تأثیر مفید ریبوفلاوین شود.
• مصرف زیاد ریبوفلاوین از باربیتورات ها باعث کاهش اثر ریبوفلاوین میشود.
• بیماریهای مشخص کبدی می تواند برروی عمل ریبوفلاوین اثر بگذارد.
• ریبوفلاوین برای فعال شدن ویتامین B6 ضروری است.
نیاسین یا ویتامین ب3
B3 ویتامین محلول در آب است و عضو گروه ویتامین ب.
آن را در بدن از اسید آمینه Tryptophane و تولید می شود و می توانند مصنوعی با اکسید کننده نیکوتین با انواع عوامل یا بیشتر ارزانتر از Pyridine یا کینولین آماده کرده است.
وابسته به نیکوتین اسید در سال 1867 کشف شد اما برای ویتامین در سال 1937 توسط دکتر کنراد Elvehjem نشان داده شد.
ویتامین ب۳ ضد بیماری پلاگر در انسان و بیماری زبان سیاه در سگ است. این ویتامین در ساختمان مولکولی کوآنزیم نیکوتین آمید آدنین دینوکلئوتید (NAD) و نیکوتین آمید آدنین دینوکلئوتید فسفات (NADP) شرکت دارد.
این ویتامین بیشتر در مخمر آبجو، پوست و جوانه غلات، خرما، گوشت، کبد، کلیه و قلب و شیر بیشتر است.
با مصرف زیاد داروی نیاسین آمید سرگیجه یا از حال رفتن، خشکی پوست یا چشمها، افزایش قند خون، تهوع یا استفراغ، قرحه گوارشی، خارش پوست، درد مفاصل و افزایش اوره خون گزارش شدهاست
ویتامین ب۳ ضد بیماری پلاگر در انسان و بیماری زبان سیاه در سگ است. این ویتامین در ساختمان مولکولی کوآنزیم نیکوتین آمید آدنین دینوکلئوتیدNAD و نیکوتین آمید آدنین دینوکلئوتید فسفات NADP شرکت دارد.
این ویتامین بیشتر در مخمر آبجو، پوست و جوانه غلات، خرما، گوشت، کبد، کلیه و قلب و شیر بیشتر است.
با مصرف زیاد داروی نیاسین آمید سرگیجه یا از حال رفتن، خشکی پوست یا چشمها، افزایش قند خون، تهوع یا استفراغ، قرحه گوارشی، خارش پوست، درد مفاصل و افزایش اوره خون گزارش شدهاست
• ضروری برای بهره برداری مناسب از مغز و اعصاب
• مشارکت در فعالیت های مناسب از سیستم عصبی
• دخالت در انتشار اکسیداتیو انرژی از مواد غذایی
کاهش LDL (چربی تراکم کم) یا کلسترول بد
• لازم برای سلامت پوست و زبان
• ترویج سلامت سیستم گوارش
• بالا می برد
HDL (چربی تراکم بالا) یا کلسترول خوب
• سنتز هورمونهای جنسی
خانواده ویتامین B اعضاء زیادی دارد،شما تاکنون در این خانواده با چند ویتامین آشنا شده اید یکی دیگر از این ویتامینها ویتامین B3یا نیاسین است.نیاسین یا ویتامین B3 درمان کننده بیماری مهلک پلاگر است که پیش از کشف B3 ، جان بسیاری از ایتالیایی ها ، اسپانیایی ها و حتی آمریکایی های قرن 18 را گرفت.
پیش از کشف این ویتامین تصور می شد پلاگر یک بیماری ویروسی یا میکروبی است که افراد خانواده های فقیر را مبتلا می سازد اما با کشف ویتامین B3 ، در ابتدای قرن بیستم علت و راه درمان آن شناخته شد .
B3 جزء ویتامینهایی است که در شرایط مختلف مقاوم است . از اینرو به راحتی هدر نمی رود ، این ویتامین در بسیاری از مواد غذایی مثل ذرت یا گندم به صورت ترکیب با مواد دیگر وجود دارد که پیش از شکسته شدن جذب بدن نمی شود . در آمریکای لاتینقوت غالب سرخپوستان ذرت بود آنها برای تهیه غذا ابتدا ذرت را در آب آهک می خیساندند و با این کار ویتامین B3 موجود در آن را آزاد می کردند ، بدون اینکه دقیقا بدانند با این کار از ابتلا به پلاگر پیشگیری می کنند . در بررسی های اپیدمیولوژیک آتی دیده شد در مناطقی که از آرد تصفیه شده خصوصا آرد ذرت استفاده می کردند ، بیشترین میزان ابتلا به این بیماری دیده شده است .
برای کشف این ویتامین تحقیقات بسیاری خصوصا بر روی سگها صورت گرفت و حتی در انجام یک بررسی برای مدتی به زندانیان یک زندان غذایی دادند که از ویتامین B3 فقیر بود ، همه آنها به پلاگرمبتلا شدند و با دادن ویتامین B3 علائم پلاگر در آنها برطرف شد .
نقشهای ویتامین B3
• این ویتامین در ساختمان ماده ای در بدن شرکت می کند که بسیاری از اعمال حیاتی ، سوخت و سازها و تبادلات الکترونی توسط آن صورت می گیرد .
• این ویتامین موجب انبساط عروق می شود از اینرو مصرف میزان کافی و حتی بیش از نیاز آن در مبتلایان به فشار خون بسیار مفید است .
• از اثرات این ویتامین کاهش کلسترول خون است . مصرف آن در افراد مبتلا به چربی خون بالا بسیار در کاهش میزان کلسترول مؤثر است .
میزان مورد نیاز بدن یک فرد نرمال از این ویتامین ، 18 میکرو گرم در روز است .
کمبود ویتامین B3
در صورتیکه این ویتامین کمتر از حد مورد نیاز مصرف شود ، بدن در مدت کوتاهی به کمبود آن مبتلا می گردد . عوارض اولیه ، ضعف عضلانی، کم اشتهایی، سوء هاضمه و عوارض پوستی است بروز حتی یکی از این عوارض می تواند نشانه کمبود B3 باشد . در صورتیکه کمبود این ویتامین ادامه یابد ، فرد مبتلا به بیماری پلاگر می شود که علائم آن اسهال ، اختلالات روحی ، خشکی و پوسته شدن پوست بدن در مناطقی که در معرض نور خورشید هستند ، ورم کردن زبان و در نهایت مرگ است .
منابع غذایی ویتامین B3
نیاسین در تعداد زیادی از مواد غذایی موجود است . در بعضی از مواد به صورت ترکیب وجود دارد که درحین پخت آزاد می شود و در اقلام مواد غذایی حاوی پروتئین ، مواد اولیه را تولید می کند .
کنسرو ماهی تن دارای مقدار قابل توجهی B3 است ، همچنین این ویتامین در نان ، سیب زمینی ، ذرت، گوشت گاو و در میوه ها و سبزی ها در گیلاس ، هلو و هویج موجود است .
در صورتیکه شما در روز 4 تا 5 کف دست نان و غذای تهیه شده با گوشت ( حداقل 100 گرم ) و سیب زمینی پخته ( با پوست ) و 1 یا 2 عدد میوه مثل گیلاس و هلو مصرف کنید میزان نیاز شما از ویتامین B3 برآورده می شود .
ضمنا ذرت بو داده نیز یک خوراکی کم کالری و دارای میزان مناسبیB3 است که می توانید در میان وعدها مصرف کنید .
اسید پانتویک یا ویتامین ب 5
تامین ب۵ یا اسید پانتوتِنیک یکی از ویتامینهای گروه ب است. نام این ویتامین از کلمه یونانی پانتوتن (به یونانی:) به معنای از همه جا ریشه میگیرد. علت این نامگذاری این است که مقدار کمی از این ویتامین در تقریباً همه غذاها یافت میشود.
این ویتامین محلول در آب است و کوآنزیم آ را به جود میآورد. ویتامین ب۵ برای متابولیسم کربوهیدراتها، چربیها و پروتئینها ضروری است و در سنتز هورمونها نقش دارد. به علاوه، این ویتامین موجب رشد و مقاومت پوست و غشاهای مخاطی میشد. ویتامین ب۵ توسط گرما از بین میرود.
بدن انسان به طور متوسط به ۵ میلیگرم ویتامین ب۵ در روز نیاز دارد. این میزان که از طریق تغذیه مناسب جذب بدن میشود در نوزادان حدود ۲ میلیگرم و در زنان شیرده ۷ میلیگرم است. کمبود ویتامین ب۵ معمولاً به هنگام سوءتغذیه بروز میدهد.
ویتامین ب۵ تقریباً در همه غذاها به مقدار گوناگون یافت میشود؛ ولی دانهها، غلات و به خصوص ژله رویال سرشار از این ویتامین هستند.
در داروسازی از این ویتامین برای جلوگیری از ریزش مو استفاده میشود.
عملکرد :
• کمک در رشد طبیعی و توسعه
• تبدیل کلسترول به ضد هورمون های استرس
• تبدیل به استیل کولین کولین مغز مواد لازم برای سلامت سیستم عصبی
• ضروری برای تولید انرژی و متابولیسم
• کمک می کند به تبدیل قند به چربی و انرژی
• کمک می کند تا هورمون فرم خاص و آنتی بادی
• دخالت در تشکیل اسیدهای چرب ،
polyketides و سنتز terpenoids و استروئیدها
• لازم برای نگهداری دستگاه گوارش سالم ، پوست و غدد
منابع غذایی سبوس مخمر ابجو پنیر جوجه خشکبار زرده تخم مرغ آجیل تازه میوه ها سبزیجات سبز برگ ذرت جو گوشت سیرابی ، به خصوص کبد خوک و کلیه مرغ حبوبات مانند عدس آجیل بو داده سبزی های ریشه محصولات سویا مانند توفو unpolished برنج قهوه ای غلات دانه کل ماست مقدار اساسی توسط باکتری های روده ای تولید می شود.
مؤثر با
ب کمپلکس B6 B12 بیوتین اسید فولیک ویتامین ث
این نوع ویتامین B محلول در آب است و در بدن تبدیل به ترکیبی به نام کوآنزیم A میشود که وجود این ماده در بدن برای تبدیل غذا به انرژی لازم است.همه سلولهای بدن نیاز به ویتامین B5 یا اسید پانتوتنیک دارند. ویتامین B5 به عنوان ویتامین “ضد استرس” نیز شناخته شده است. زیرا عملکرد غده آدرنالرا تقویت کرده و بهبود میبخشد. (غده آدرنال عضوی است که بدن را در مقابل انواع استرسها حمایت میکند).
ویتامین B5برای عمل عضلات و اعصاب ضروری است و برای حفظ سلامتی سیستم ایمنی بدن، حیاتی است. این ویتامین همچنین در کاهش علایم دردناک روماتیسم مفصلی موثر است،در ضمن این ویتامین رشد و نمو را تسهیل نموده و به سلامت پوست و مو کمک مینماید.کوآنزیم A در متابولیسم انرژی و سنتز چربی و کلسترول دخالت دارد و فقدان آن سبب نارسایی رشد و خاکستری شدن موها و کم خونی میشود و روزانه انسان به 5 تا10 میلی گرم از آن نیاز دارد.
کوآنزیم A در متابولیسم انرژی و سنتز چربی و کلسترول دخالت دارد و فقدان آن سبب نارسایی رشد و خاکستری شدن موها و کم خونی میشود و روزانه انسان به 5 تا10 میلی گرم از آن نیاز دارد
منابع غذایی
گوشت تازه، سبزیجات و تمام غلات تازه دارای ویتامین B5 بیشتری نسبت به غذاهای فریز شده یا کنسرو شده هستند.
بهترین منابع ویتامین B5عبارتند از:
مخمر آبجو، نان غلات و حبوبات، قارچ ،جگر، لوبیای خشک و نخود، آووکادو ، ماهی ، مرغ، آجیل (فندق، گردو)، بادام زمینی، گل کلم ، شیر و پنیر ، سیبزمینی ، پرتقال ، موز و زرده تخم مرغ.
ویتامین B6
اطلاعات کلی
ویتامین B۶ ، اصطلاحی است که برای سه ترکیب مشابه پیریدوکسین ، پیریدوکسال و پیریدوکسامین و مشتقات فسفوریله آنها به کار میرود.
ویتامین B۶ محلول در آب بوده و به حرارت و اسید مقاوم میباشد ، البته اکسیداسیون ، قلیا و نور ماورای بنفش به ویتامین B۶ آسیب میرساند. تقریباً ۵۰ درصد ویتامین در روند پختن و فرآوری از بین میرود.
عملکرد
کوآنزیم پیریدوکسال ۵ – فسفات در واکنشهای بیوشیمیایی گستردهای دخیل میباشد ، از جمله متابولیسم گلیکوژن و اسیدهای آمینه ، سنتز اسیدهای نوکلئیک و سنتز و متابولیسم هموگلوبین. همچنین این ماده در سنتز، اسفنگومیلین و اسفنگولیپیدهای دیگر و نوروترانسمیترها نقش دارد.
– پیریدوکسال ۵ – فسفات در متابولیسم اسید گاما-آمینوبوتیریک دخالت دارد.
– ویتامین B۶ در شکل پیریدوکسال ۵ – فسفات به عنوان کوآنزیم بیشتر از صد آنزیم ، نقش ایفا میکند.
علائم و نشانههای کمبود
-علایم و نشانههای کمبود ویتامین B۶ شامل آنمی هیپوکرومیک و میکروستیک ، تشنج ، درماتیت سبورئیک ، گیجی و افسردگی میباشند
– کمبود ویتامین B۶ در کودکان و شیرخواران ، موجب اختلالات الکتروانسفالوگرافی و تشنجی میگردد.
– کمبود ویتامین B۶ در بزرگسالان موجب چیلوز ، گلوسیت ، استوماتیت ، آنمی ، تحریک پذیری ، گیجی و افسردگی میگردد.
– کمبود ثانویه ویتامین B۶ ، ممکن است در اثر سوء جذب ، اورمی ، سرطان ، نارسایی قلبی و سیروز ایجاد گردد.
– خانمهای باردار ، الکلیها و افراد مسن در خطر کمبود ثانویه ویتامین B۶ میباشند.
منابع غذائی
منابع غذایی حاوی ویتامین B۶ شامل گوشت ، ماکیان ، ماهی ، تخم مرغ ، سیب زمینی سفید و سبزیجات نشاستهای میباشد. موز ، لوبیای سفید ، گردو ، غلات و سویا غنی شده از منابع دیگر B۶ میباشد.
افراد با نیازهای خاص
– شیرخوارانی که شیر مادر میخورند و در هنگام تولد ، غلظت پلاسمای B۶ آنها پایین است ، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶باشند.
– الکلیها ، به علت اختلال در تبدیل پیریدوکسین و پیریدوکسامین به پیریدوکسال فسفات ، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
– افرادی که با داروهای مهار کنندهٔ فعالیت ویتامینها از جمله ایزونیازید ، پنی سیلامین ، کورتیکواستروئیدها و یا ضد تشنجها تحت درمان هستند ، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
تداخل داروئی
– واکنش نوریت محیطی در مصرف کنندگان ایزونیازید که همزمان از B۶ استفاده نمیکنند ، شایع میباشد. – مصرف زیاد پیریدوکسین هیدروکلراید ، اثرات سودمند لودوپا را کمرنگ میکند. – مصرف روزانه دویست میلی گرم B۶ به روی مدت یکماه غلظت سرمی داروهای ضد تشنج را کاهش میشود.