در این مقاله کوتاه می خواهیم به اکوسیستم روده ای بپردازیم. هدف این مقاله کوتاه این است که پیچیدگی های موجود در اکوسیستم روده حیوانات را در چند پاراگراف ساده برای شما بیان کنیم. از سوی دیگر به رابطه موجود بین آسیت و سلامت روده بپردازیم !!
در ابتدا باید واژه های بیوسفر، اکوسیستم را معنی کنیم تا درک بهتری نسبت به مقاله داشته باشیم.
بیوسفر چیست ؟ به طور خلاصه به کلیه نقاط قابل زندگی بر روی کره زمین که واجد حیات بوده و یا اینکه استعداد وجود حیات را دارا می باشد بیوسفر Biosphere گویند بنابراین محیط های قابل زندگی کره زمین عبارتند از هوا یا جو، خشکی ها و محیط های آبی.
بنابراین همان طور که انتظار میرود، بیوسفر پهنه وسیعی از محیط اطراف ما را شامل میشود. مطالعه همزمان چنین محیط وسیع و عظیمی برای ما غیر ممکن میباشد. در نتیجه دانشمندان و پژوهشگران اقدام به تقسیم بندی بیوسفر به اجزای کوچک تری بنام اکوسیستم نموده اند تا مطالعه هر یک از اجزا راحت تر و دقیق تر باشد. بنابراین میتوان اکوسیستم را اینگونه تعریف کرد:
به قطعات کوچک، همگن و یکنواخت بیوسفر، اکوسیستم Ecosystem میگویند. همان طور که میدانیم در روده حیوانات و پرندگان باکتری ها، قارچ ها و تک یاخته ها زندگی میکنند. بنابراین روده این موجودات بخشی از بیوسفر میباشد که میتواند به صورت جداگانه مورد مطالعه و پژوهش قرار بگیرد. به این بخش کوچک از بیوسفر، اکوسیستم روده ای خواهیم گفت. به عبارت ساده تر هر اکوسیستم (همچون اکوسیستم روده ای) مجموعه ای است از موجودات زنده و محیط زندگی اطراف آنها .
حال میخواهیم اجزای سازنده اکوسیستم روده ای را برای شما بازگو کنیم :
اولین بخش اکوسیستم روده ای پرندگان شامل اجزای زنده میباشند این اجزای زنده اکوسیستم شامل باکتری های بومی و ساکن روده ، باکتری های موقتی که از طریق خوراک وارد می شود و همچنین سلول های پوششی روده میباشد
دومین بخش اکوسیستم روده شامل اجزای غیر زنده هستند که مهمترین اجزای غیر زنده ، اجزای سازنده ترکیبات جیره می باشند
سومین بخش نیز شامل شیره های گوارشی ، ایمنوگلوبولین ها پپتید ها و اوره و برخی از اجزای ناشناخته می باشد.
بنابراین وقتی میخواهیم در مورد سلامت روده صحبت کنیم می بایستی که به طور همزمان به موجودات زنده و همچنین به موجودات غیر زنده موجود در روده ، همچون آنزیم های گوارشی ، سلول های مرده و کنده شده دیواره روده، و اجزای جیره توجه کنیم. این بدان معنا است که ما زمانی در حفظ سلامت روده و همچنین بهبود ضریب تبدیل خوراک موفق خواهیم شد که بتوانیم تاثیر مثبتی بر روی کل سیستم روده و یا اکوسیستم روده ای داشته باشیم. ما باید به گونه عمل کنیم که کلیه اجزای موجود در اکوسیستم روده ای را تحت تاثیر خود قرار داده و به نفع خود تغییر بدهیم. هدف از نوشتن این مقاله یادآوری این نکته است که ما باید روده حیوان را به عنوان یک سیستم یا اکوسیستم روده ای در نظر بگیریم . هر سیستمی دارای یک سری اجزا می باشد و زمانی این سیستم دارای حداکثر کارایی می باشد که ما بتوانیم تعادل و سلامت تک تک اجزای آن را فراهم کنیم .
اما باید به این نکته بسیار مهم نیز اشاره بکنیم که باکتری های روده ای بخش مهمی از اکوسیستم روده ای را تشکیل میدهند و ایجاد تعادل بین سویه های مختلف باکتریایی روده ای یکی از ارگان موفقیت دامداری نوین می باشد. چراکه پژوهش ها نشان میدهد که برخی از بیماریهای پرندگان به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر سلامت روده ای طیور می باشند. به عنوان مثال مایکوسیس چینه دان ، کوکسیدیوز و سالمونلوز، مستقیما تحت تاثیر سلامت روده ای قرار میگیرند. از سوی دیگر پژوهش های نیز وجود دارندکه نشان میدهند که برخی از بیماری ها و ناهنجاری ها همچون آسیت میتواند به صورت غیر مستقیم با سلامتی دستگاه گوارش در ارتباط باشد.
ممکن است این سوال در ذهن ایجاد شود که سلامت روده چگونه میتواند با آسیت در ارتباط باشد !!!
مطالعات نشان میدهد که استفاده از پروبیوتیک ها و در نتیجه حفظ تعادل مناسب بین جمعیت باکتریایی منجر به بهبود کیفیت بستر و در نتیجه بهبود کیفیت هوای سالن مرغداری و کاهش بروز آسیت می شود. بعلاوه اسیدفایر ها نیز میتوانند منجر به کاهش بروز آسیت شوند. اسیدفایر ها تعادل یونی در غشای باکتری را از بین برده و در نتیجه باعث کاهش جمعیت باکتری های گرم منفی در روده میشوند. کاهش جمعیت این باکتری ها مزایای زیادی دارد. چراکه مطالعات نشان داده است که کاهش جمعیت این باکتریها منجر به بهبود تعادل بین مواد تنگ کننده و کشاد کننده عروق و در نتیجه کاهش بروز آسیت می شود.
بنابراین وجود یک دستگاه گوارش سالم به پرنده این اجازه را میدهد که مواد مغذی را در حد بهینه هضم و جذب کرده و با حفظ جمعیت باکتریایی در حد ایده آل از اثرات مثبت چنین جمعیتی بهره برداری کند. پس به طور خلاصه باید گفت که وجود هر گونه اختلال در دیواره موکوسی روده از دو طریق میتواند باعث ضرر و زیان شود :
اول اینکه دیواره آسیب دیده روده نمیتواند به صورت بهینه و با حداکثر ظرفیت خود اقدام به جذب مواد مغذی کند و دوم اینکه بخشی از انرژی خوراک نیز به جای اینکه صرف تولید گوشت و یا تخم مرغ شود ، صرف ترمیم بافت های روده ای خواهد شد.
