ویتامین چیست ؟ واژه ویتامین به چه معنا است ؟ چرا ویتامین ها این قدر اهمیت دارند ؟ ما در این مقاله میخواهیم در مورد واژه ویتامین صحبت کنیم . به نظر ما یکی از مشکلاتی که ما در علوم جدید با آن مواجه هستیم این است که معنای برخی از واژه ها را به خوبی نمیدانیم . بنابراین قبل از اینکه ما در مورد انواع ویتامین ها صحیت کنیم بهتر است که ابتدا شناختی در مورد خود واژه ویتامین داشته باشیم
برای اینکه ما واژه شناسی ویتامین را بررسی کنیم می بایستی که اندکی به زمان های گذشته برگردیم !! ویتامین از واژه Vitamine گرفته شده است (Vit +amine) وازه Vit به معنای حیات و amine نشان دهنده نیتروژن یا ازت آمینی می باشد ! به عبارت بهتر واژه Vitamine به معنای آمین های حیاتی است چراکه فردی به نام “فونک” معتقد بود که ویتامین ها مواد مغذی ضروری آمین دار میباشند که برای ادامه حیات موجودات زنده لازم میباشد. اما مطالعات بعدی نشان داد که فقط تعداد کمی از ویتامین ها دارای ازت آمینی هستند . لذا واژه Vitamine ( به حرف e آخر کلمه توجه فرمایید ) به Vitamin تغییر یافت
Bios و Nutrilite (بایوس و نوتریلیت ) چیست ؟ در واقع ویتامین را گاها بایوس و نوتریلیت میگویند. که این وازها بیشتر برای میکروارگانیسیم ها به کار می رود
منشا ویتامین ها چیست ؟ تمامی ویتامین ها از گیاهان حاصل می شوند (هرچند که استثناهایی در این مورد وجود دارد که به آنها اشاره خواهد شد) و دام و طیور قادر به ساختن آنها نمی باشند هرچند که استثناهایی در این مورد وجود دارد به عنوان مثال ویتامین D توسط اشعه فرابنفش در سطح پوست ساخته می شود و ویتامینی بنام اسید نیکوتینیک تا حدودی از اسید آمینه تریپتوفان ساخته میشود
چرا برخی از نواحی بدن پرندگان (پاها و تاج ) فاقد پر میباشد ؟ آیا تا به حال این سوال در ذهن شما ایجاد شده است که چرا اغلب نژادهای پرندگان در پاهای خود پر ندارند ؟؟ !! جواب این سوال به خاطر این است که پرندگان به ویتامین D نیازمند هستند و برای ساخت ویتامین D می بایستی که اشعه ماورا بنفش به پوست پرندگان برسد. اما بخش عمده ای از بدن پرندگان از پر پوشیده شده است و نور خورشید نمیتواند به پوست برسد . به همین دلیل پاهای پرندگان فاقد پر می باشد تا عمل ساخت ویتامین D با کمک نور آفتاب انجام شود بنابراین پوست پای پرندگان در ساخت ویتامین D اهمیت دارد.
ویتامین چیست ؟ چگونه میتوان ویتامین را تعریف کرد ؟
اولا باید توجه کنیم که ویتامین ها جرو مواد آلی هستند
ویتامین ها با کربوهیدارت ها ، پروتیین ها و چربی متفاوت هستند اما برخی از آنها توانایی انحلال در آب را دارند و برخی دیگر (A/D/E/K) در چربی محلول هستند
کمبود ویتامین هاب باعث بیماری یا بروز سندرم میشود
بیشتر ویتامین ها توسط دام ساخته نمیشوند و حیوان یا دام برای ساخت آنها نیازمند به مواد گیاهی یا میکروارگانیسم های دستگاه گوارش می باشد
کدام ویتامین است که توسط گیاهان ساخته نمی شود ؟ اکثریت ویتامین ها توسط گیاهان ساخته می شود اما گیاهان و حیوانات نمیتوانند ویتامین B12 را بسازند و ویتامین B12 فقط توسط میکروارگانیسم ها ساخته میشود.
سوال بسیار مهمی که مطرح می شود این است که بخش عمده ای از جیره دام و طیور را منابع گیاهی (دانه ذرت ، کنجاله سویا ،دانه گندم و …..) تشکیل میدهد و از سوی دیگر در سطور فوق هم گفتیم که منشا بسیاری از ویتامین ها از گیاهان می باشد . حال با توجه به این موارد چرا ماید به جیره حیوانات مکمل ویتامینه اضافه کنیم ؟ با توجه که حیوانات مزرعه گیاه خوار می باشند چه نیازی به افزودن ویتامین ها به صورت دستی میباشد ؟
با وجود اینکه گیاهان دارای ویتامین هستند و این گیاهان میتوانند بخشی از نیازهای روزانه پرنده و یا دام را تامین کنند اما سهم آنها به هنگام تنظیم جیره ها یه ندرت در نظر گرفته می شود ما در سطور زیر دلایل این موضوع را مطرح می کنیم :
مقدار ویتامین موجود در گیاهان از واریانس یا بازه پراکنش زیادی برخوردار است مثلا ویتامین E موجود در دانه ذرت میتواند از ۱۰ تا ۴۰ واحد بین المللی متغیر باشد . چنین پراکنشی در داده ها برای ما میتواند مشکل ساز باشد چراکه دقیقا ما نمیتوانییم بگوییم که حیوان چه مقدار از نیاز خود به ویتامین E را میتواند از ذرت تامین کند .
مدیریت مزرعه (محل کاشت گیاهان ) میتواند در مقدار ویتامین گیاهان تاثیر گذار باشد، نوع خاک ، کودهای استفاده شده ، درجه بلوغ گیاه در هنگام برداشت و حتی مدت زمان انبار داری میتواند بر مقدار ویتامین موجود در دانه ها و گیاهان تاثیر گذار باشد
کپک ها میتوانند گیاهان را در انیار مورد حمله خود را دهند . حمله کپک ها به گیاهان باعث کاهش ویتامین موجود در آنها میشود.
قابلیت دسترسی ویتامین دانه های مختلف برای پرندگان متفاوت است . به عنوان مثال بیوتین طبیعی ذرت برای جوجه های جوان اغلب به میزان ۶۰ درصد است و این درحالی است که قابلیت دسترسی بیوتین گندم برای جوجه ها کمتر از ۱۰ درصد می باشد
در این مقاله کوتاه سعی کردیم به سوال ویتامین چیست پاسخ بدهیم . انشا الله در مقالات بعدی در مورد هر یک از ویتامین ها صحبت خواهیم کرد
