توکسین بایندر چیست ؟ توکسین بایندر ها از چه موادی ساخته میشوند؟ آیا کربن فعال میتواند به عنوان توکسین بایندر ایفای نقش کند؟

کپک ها قارچ های رشته ای هستند که در بسیاری از خوراک ها از جمله دانه های غلات و علوفه ها یافت می شوند. کپک ها میتوانند بر روی سلامت حیوان تاثیرگذار باشند . تاثیر  منفی کپک ها در زمانی که حیوات تحت تنش بوده و سیستم ایمنی آن تضعیف شده است بیشتر به چشم می آید و همین امر منجر به بروز مایکوزیس در حیوان می شود. همچنین کپک ها سمومی به نام مایکوتوکسین ها را تولید می کنند که میتواند منجر به بروز مایکوتوکسیکوزیس در حیوان میشود. در گزارشی که در سال ۱۹۸۹ منتشر شده است ، فائو یا سازمان خواربار جهانی پیش بینی میکند که سالانه ۲۵ درصد از محصولات جهان تحت تاثیر مایکوتوکسین ها قرار می گیرد. نظر سنجی ها نشان میدهد که مایکوتوکسین ها یکی از نگرانی های ثابت و مداوم در صنعت دام و طیور می باشد. کپک ها در سرتاسر دنیا حضور دارند و جالب اینکه مایکوتوکسین ها میتوانند در مزرعه زراعی ، به هنگام برداشت و یا حتی در هنگام انبار کردن خوارک و همچین به هنگام فراوری خوراک ها ، آنها را آلوده کنند. اسپورهای قارچ بر روی موادی همچون خاک و باقی مانده خوراک ها حضور دارند و همیشه اماده هستند که گیاهان در حال رشد در مزرعه را آلوده کنند !

اما خوشبختانه افزودن توکسین بایندر ها به خوراک های آلوده به مایکوتوکسین ، امیدهای تازه ای برای کاهش اثرات منفی مایکوتوکسین ها ایجاد کرده است. تئوری استفاده از توکسین بایندر ها بر این فرض است که توکسین بایندر ها میتوانند اتصالات محکمی را با توکسین ها ایجاد کنند و در نتیجه مانع از جذب مایکوتوکسین ها از دستگاه گوارش حیوانات شوند.

توکسین بایندر چیست

موادی که قابلیت و یا پتانسیل جذب آفلاتوکسین ها را دارند شامل کرین های فعال شده ، آلومینوسیلیکات ها ( شامل رس یا clay ، بنتونیت ، مونت موریلونیت ، زئولیت ، فیلوسیلیکات ها و … ) ، کمپلکس کربوهیدارت های غیر قابل هضم ( سلولز، پلی سارکاریدهای موجود در دیواره سلولی مخمرها و باکتری ها همچون گلکومانان ها ، پپتیدوگلیکان ها و …) و پلیمرهای سنتتیک (ساخته شده توسط دست انسان) همچون کولیستریامین و پلی ونیل پیرولیدون و مشتقات آن می باشد

کاراکول یا کربن فعال شده :

کربن فعال شده (Activated carbon) یک ماده جاذب است که دارای سطوح جذب کننده وسیع با ظرفیت جذبی بالا می باشد. کربن فعال شده به عنوان یک توکسین بایندر عمومی توصیه شده است و معمولا برای مسمومیت دستگاه گوارشی استفاده میشود. در مطالعه ای که در سال ۱۹۸۲ انجام شد نشان داده شد که کربن فعال شده در دوزهای بالا باعث کاهش آفلاتوکسیکوز در بزها میشود. اما در مطالعات بعدی تاثیرات کربن فعال شده به عنوان توکسین بایندر متفاوت بود. گالوانو و همکاران (۱۹۹۶) نشان دادند که مقدار آفلاتوکسین در شیر گاوهایی که کربن فعال شده از منابع مختلف را دریافت کرده بودند کاهش یافت اما میزان کاهش آفلاتوکسین در شیر گاوها به هنگام مصرف کربن فعال شده ، قابل مقایسه با زمانی که گاوها توکسین بایندر بر پایه رس را دریافت کرده بودند نبود (یعنی توکسین بایندر با پایه رس جواب نتیجه بهتری داشت). از سوی دیگر دیاز و همکاران (۲۰۰۴) نشان دادند که سطوح پایین کربن فعال شده (۴۵ گرم به ازای هر گاو) نتوانست منجر به کاهش معنی دار آفلاتوکسین در شیر شود اما توکسین بایندر های بر پایه رس ( به مقدار ۲۲۵ گرم به ازای هر گاو در روز)  و یا پیلیمرهای ارگانیک گلوکان استریفیه شده (۱۰ گرم به ازای هر گاو در روز) منجر به کاهش معنی دار سطح آفلاتوکسین ها در شیر شد. از سوی دیگر نتایج مطالعات صورت گرفته بر روی جوجه های گوشتی (ادرینگ تون ، ۱۹۹۷ ) ، پولت های بوقلمون (ادرینگ تون و همکاران ، ۱۹۹۶) ، موش صحرایی (عبدول وهاب و همکاران ، ۱۹۹۹) و بر روی شیر تولیدی دام این گونه نشان میدهند که احتمالا کربن فعال شده نمیتواند به خوبی توکسین بایندر های بر پایه رس ، منجر به باند کردن آفلاتوکسین شود. با این وجود کربن فعال شده ممکن است که در باند کردن زیرالنون و یا دی اکسی نیوالنول مهم باشد. در یک پژوهش صورت گرفته در شرایط In vitro کربن فعال شده منجر به کاهش قابلیت دسترسی دستگاه گوارش به دی اکسی نیوالنول و نیوالنول شد