دمای بدن طیور چقدر است ؟ منظور از نظم شبانه روزی دما یا Circadian rhythm چیست ؟ چرا پرندگان از خود گرما آزاد میکنند؟ آیا جوجه ها در چند روز نخست زندگی خود ، موجودات خونسردی به حساب می آیند؟ چرا کنترل دمای محیط در هفته اول پرورش مهم است ؟
۱- دمای بدن طیور چقدر است ؟
جواب: نمیتوان یک دمای کاملا ثابتی را برای بدن طیور بیان کرد. دمای بدن طیور تحت تاثیر برخی از فاکتورها همچون دمای محیط پرورش و همچنین نحوه تغذیه دارد. اما میتوان گفت که در پرندگانی که در شرایط طبیعی نگه داری می شوند و از تغذیه مناسبی نیز برخوردارند، انتظار داریم که دمای بدن بین ۴۰٫۵ تا ۴۱٫۵ درجه سانتی گراد باشد. به عبارت دیگر پرندگان سالم دارای یک نظم شبانه روزی در دمای بدن خود می باشند که این نظم در یک دامنه بین ۴۰٫۵ تا ۴۱٫۵ درجه سانتی گراد در حال تغییر می باشد.
۲-آیا پرندگان موجودات خونگرمی هستند ؟ جواب این سوال بستگی به سن پرنده دارد !! در کل میتوان گفت که پرندگان موجودات خونگرمی هستند و این بدان معنا است که آنها تلاش میکنند که با صرف انرژی دمای بدن خود را در محدوده مناسب فیزیولوژیکی نگه داری بکنند. اما متاسفانه پرندگان در چند روز اول پس از هچ (تفریخ یا بدنیا آمدن) توانایی تنظیم دمای بدن خود را ندارند و دمای بدن آنها به شدت تحت تاثیر محیط قرار میگیرد. مطالعات نشان میدهد که جنین مرغ و جوجه تازه به دنیا آمده (در چند روز اول زندگی) قادر نیستند که دمای بدن خود را تنظیم کنند. بنابراین به همان اندازه که حفظ دمای مناسب دستگاه هچری در روزهای پایانی مهم است، میتوان گفت که حفظ دمای سالن در چند روز نخست پرورش نیز از اهمیت به سزایی در پرورش جوجه ها و موفقیت مرغدار برخوردار می باشد.
۳- چند روز طول میکشد که جوجه ها بتوانند دمای بدن خود را کنترل کنند و از حالت خونسردی به حالت خونگرمی تبدیل شوند؟ روند تبدیل جوجه ها از موجوداتی خونسرد به خونگرم از دوران جنینی آغاز میشود به طوریکه این روند از سن ۱۹ روزگی دوران جنینی شروه شده و در سن ۴ یا ۵ روزگی کامل شود.
۴ – آیا سن گله مادر می تواند در مدت زمان لازم برای تبدیل جوجه ها از موجودات خونسرد به خونگرم موثر باشد؟
جواب مثبت است !! همان طور که در سطور فوق گفته شد، جوجه ها در سن ۴ تا ۵ روزگی میتوانند به موجوداتی خونگرم تبدیل شوند اما در جوجه هایی که از گله های مرغ مادر جوان بدست آمده اند این مدت زمان طولانی تر می شود به طوریکه در این دسته از جوجه ها تبدیل شدن به موجودات خونگرم در سن ۵ یا ۶ روزگی خواهد بود.
۵- چرا از بدن مرغ ها حرارت آزاد میشود ؟ جواب این سوال بسیار آسان است !! آیا شما میدانید که چرا از موتور خودرو گرما آزاد میشود ؟؟ !! دلیل آزاد شدن گرما این است که راندمان تبدیل انرژی در هیچ دستگاهی ۱۰۰ درصد نمی باشد . به عبارت دیگر انرژی نهفته شده در بنزین خودرو در جریان یک سری از فعل و انفعالات شیمایی تبدیل به انرژی حرکتی می شود . اما روند تبدیل انرژی نهفته شده در بنزین به انرژی حرکتی خودرو ۱۰۰ درصد نمی باشد و بخشی از آن به صورت گرما هدر می رود. در بدن مرغ نیز دقیقا همین اتفاق می افتد. مرغ انرژی موجود در خوراک را تبدیل به انرژی های دیگری می کند . مثلا انرژی نهفته شده در دانه های غلات را تبدیل به انرزی حرکتی ماهیچه ها میکند . اما این تبدیل به صورت ۱۰۰ درصد نمی باشد و بخشی از انرژی خوراک به صورت گرما و رطوبت از دسترس حیوان خارج شده و به محیط آزاد می شود.
منابع:
اصول کاربردی تهویه در سالن های مرغداری (سالاری، کلانتر نیستانکی ، نود، قدمی صنمی)
راهنمای تهویه در مرغداری (نیکو قوسیان)
رفتارشناسی حیوانات اهلی (رضا سلیمی)
پرورش پرندگان در آب و هوای بسیار گرم (کرامت اساسی و حسن نیلی)
