سندرم مرگ ناگهانی در طیور

آسیب شناسی در سندرم مرگ ناگهانی در طیور موضوع امروز این مقاله می باشد. سوال اساسی این مقاله این است که پیش از بروز سندرم مرگ ناگهانی در طیور، چه حوادث و اتفاقاتی در بافت های حیاتی پرنده روی میدهد که پرنده را به سمت SDS یا سندرم مرگ ناگهانی در طیور هدایت می کند.

پیش از اینکه که این مقاله را شروع کنیم ابتدا پیش نیاز های این مقاله به زبان ساده مطرح میشود. ما در طی این  مقاله با برخی از واژه ها مثل دهلیز، بطن و شبکه سارکوپلاسمیک مواجه خواهیم شد. پس ابتدا به زبان ساده به بررسی این واژه ها می پردازیم همچنین پیش از نیز مقاله ای در مورد سندرم مرگ ناگهانی در طیور منتشر کرده بودیم که پیشنهاد می کنیم آن را نیز از اینجا مطالعه بفرمایید :

الف ) بخش پیش نیازهای مربوط به مقاله (واژه شناسی)

دهلیز و بطن چیست ؟ اگر قلب طیور را برش بدهیم ، چهار حفره را در آن مشاهده خواهیم کرد. دو حفره فوقانی را دهلیز و دو حفره پایینی را بطن می نامیم . وظیفه دهلیزها این است که خون را از ورید ها دریافت کرده و به داخل بطن ها پمپ نمایند و از سوی دیگر وظیفه بطن ها نیز این است که خون را به داخل سرخرگ ها پمپ کنند. . در تصویر زیر شکل قلب (انسان) را که به وضح چهار حفره در آن قابل مشاهده است نشان داده شده است

واژه هیپرتروفی به چه معنا می باشد؟ افزایش اندازه سلول های یک بافت یا یک عضو  را هیپرتروفی می گویند. هیپرتورفی منجر به افزایش اندازه عضو هم خواهد شد. یکی از دلایل هیپرتورفی یا افزایش اندازه سلول ها، افزایش تعداد اندامک ها و یا افزایش تعداد ساخت پروتیین های درون سلولی می باشد.

هتروفیل چیست ؟ هتروفیل ها گلبول های سفید هستند که هسته آنها از چنیدن سیگمنت یا بخش تشکیل شده است. این سلول ها دارای گرانول های ریزی در درون سیتوپلاسم خود هستند.

شبکه سارکوپلاسمیک چیست ؟ اگر به خواهیم به زبان بسیار ساده توضیح بدهیم باید بگوییم که یک سلول همانند یک شهر کوچک عمل میکند. در درون این شهر کوچک (یا همان سلول) اندامک های بسیار کوچکی زندگی می کنند که هر یک وظیفه مهمی را بر عهده دارند. به عنوان مثال میتوکندری یکی از اندامک های درون سلول است که همانند یک نیروگاه وظیفه تولید انرژی برای سلول را بر عهده دارد. یکی دیگر از اندامک ها ، شبکه آندوپلاسمی است. شبکه آندوپلاسمی همانند خیابان ها و بزرگ راه ها در یک شهر کوچک عمل می کند !! یعنی شبکه آندوپلاسمی باعث ایجاد ارتباط بین تمام بخش ها و اجزای سلول می شود. نکته مهم آن است که شبکه آندوپلاسمی موجود در سلول های عضلانی مخطط و قلب را شبکه سارکوپلاسمیک می گویند. شبکه سارکوپلاسمیک در عضلات غنی از عنصر کلسیم می باشد.

حال که مقدمات و واژه مربوط به این مقاله را مطالعه کردیم به سراغ بخش اصلی مقاله می رویم .

ب) بخش اصلی مقاله : این بخش به صورت سال و جواب مطرح شده است:

سوال : پرندگانی که در اثر SDS یا سندرم مرگ ناگهانی در طیور تلف می شوند از نظر وزن زنده در مقایسه با سایر اعضای گله چه تفاوتی دارند؟

جواب: وزن زنده این پرنده ها معمولا از میانگین وزن زنده پرنده های گله بالاتر بوده و از سوی دیگر این پرنده ها در مقایسه با سایر اعضای گله چاق تر می باشند.

سوال : وضعیت اندام های داخلی پرندگان تلف شده در اثر سندرم مرگ ناگهانی در طیور چگونه است ؟ جواب این سوال به شرح زیر است:

غذا در تمام قسمت های دستگاه گوارش وجود دارد و کیسه صفرا خالی است. این نشان میدهد که پرندگان تا پیش از مرگ از اشتهای مناسبی برخوردار بودند و مانند سایر پرندگان تمایل به مصرف غذا در آنها وجود دارد
قلب ممکن است حاوی لخته های خون مخصوصا در ناحیه دهلیزها باشد . اما غالبا بطن ها خالی می باشند و بطن چپ به مقدار جزیی دچار هیپرتروفی شده است.
پژوهشگری به نام اونونیو و همکاران اش معتقدند که فرایند بیماری SDS با اختلال عروقی پرنده مرتبط می باشد. آنها اعتقاد دارند که سندرم مرگ ناگهانی طیور با اختلال در سیستم گردش خون آغاز شده  و با افزایش نفوذ پذیری مویرگ ها آشکار می شود و به دنبال ان در بسیاری از بافت ها احتقان روی می دهد.  آنها اعتقاد دارند که مرگ در سندرم مرگ ناگهانی طیور به واسطه آسیب به قلب که منجر به بروز خیز ریوی و به دنبال ان عدم توانایی تنفس در جوجه می گردد روی می دهد. اخیرا چانگ و همکاران نشان دادند که در پرندگان مبتلا به عارضه مرگ ناگهانی، جذب یون کلسیم و فعال Ca/Mg ATPase شبکه سارکوپلاسمیک بافت قلب کاهش می یابد و منجر به این پیشنهاد شد که ناکارامدی غشا قلب عاملی در بروز عارضه مرگ ناگهانی است.
در پرندگان تلف شده ادم و احتقان عمومی شش هاقابل مشاهده است.

سوال : آیا ادم مشاهده شده در پرندگانی که در اثر SDS یا سندرم مرگ ناگهانی در طیور  تلف شده اند ، میتواند به عنوان عامل اصلی ایجاد کننده SDS یا سندرم مرگ ناگهانی در طیور باشد؟

جواب: در ابتدا تصور می شود که خیز یا ادم موجود در ریه ها یکی از عوامل مرگ پرنده در SDS یا سندرم مرگ ناگهانی طیور می باشد. اما امروزه مشخص شده است که تجمع مایعات یا ادم در ریه ها فقط در پرندگانی مشاهده می شود که در هنگام مرگ به پشت می افتند !!! بنابراین خیز یا ادم مشاده شده در ریه پرندگانی که در اثر SDS یا سندرم مرگ ناگهانی تلف شده اند به احتمال زیاد در نتیجه حرکت مایعات به واسطه نیروی جاذبه زمین می باشد. به طوری که در پرندگان مبتلا به سندرم مرگ ناگهانی که بر روی سینه خود تلف شده اند این علایم دیده نمی شود.

سوال: آیا ممکن است که بین عارضه کبد چرب و سندرم مرگ ناگهانی در طیور ارتباطی وجود داشته باشد؟

جواب: برخی ها پیشنهاد کرده بودند که عارضه کبد چرب در پرندگان ممکن است که عامل مستعد کننده سندرم مرگ ناگهانی در طیور باشد. اما همان طور که میداتیم یک عامل تشخیص معمول در ارتباط با عارضه کبد چرب، مشاهده روده خالی در پرندگان مبتلا می باشد چراکه در این دسته از پرندگان ، با پیشفرت بیماری اشتها کاهش یافته و پرنده به ندرت غذا میخورد. اما در سندرم مرگ ناگهانی روده پرنده پر بوده و پرنده ها تا چند ساعت پیش از مرگ از اشتهای کافی برخوردار می یاشند. بنابراین به احتمال زیاد هیچ ارتباطی بین کبد و کلیه چرب و سندرم مرگ ناگهانی در طیور وجود ندارد.

در نهایت از اینکه با مجلع کشاور زاگرس همراه بودید . کمال تشکر را داریم. شما همچنین میتوانید با پیمایش صفحه به سمت پایین، از یک سری از مقالات دیگر ما نیز بازدید بفرمایید. همچنین میتوانید با عضویت در کانال تلگرامی کشاورز زاگرس از انتشار آخرین مطالب علمی ما مطلع شوید.

منبع : اختلالات متابولیکی و مایکوتوکسین ها در طیور – ترجمه آقایان حسن کرمانشاهی، محمدرضا اکبری، مهدی بهگر و محسن دانشیار