این بیماری اغلب بیماری کره اسب های خواب آلود نامیده می شود. شیگلوز بیماری حاد و شدیدا” کشنده کره اسب های تازه متولد شده در اغلب کشورهای دنیا می باشد. در کره اسب هایی که برای چند روز زنده می مانند موضعی شدن عفونت در اندام های مختلف از جمله کلیه، ریه و مفاصل بروز می کند. در اسب های بالغ وقوع سقط جنین، سپتی سمی، نفریت و اندوکاردیت گزارش شده است. بیماری شیگلوز یک بیماری مشترک بین انسان و دام نمی باشد ولی عامل بیماری از یک مرد که توسط اسب آلوده گاز گرفته شده بود، جدا شده است.

غامل بیماری یک باکتری است به نام اکتینوباسیلوس اکوﺋولی می باشد. جایگاه این باکتری به طور معمول لوزه ها و روده های اسب های سالم است.

اپیدمیولوژی و بیماری زایی:

با توجه به اینکه باکتری عامل بیماری فلور طبیعی لوزه و روده اسب است به عنوان یک فرصت طلب در شرایط نامساعد مانند فعالیت بیش از اندازه، آلودگی انگلی و شرایط بد آب و هوایی کره اسب را به بیماری مبتلا می سازد. کره اسب ها در رحم، هنگام تولد و بعد از تولد ممکن است مبتلا شوند. راه گسترش عفونت در میان مادیان ها مشخص نشده است ولی عفونت داخل رحمی در یک مادیان ممکن است برای سال های متوالی نیز اتفاق بیافتد و علت آن احتمالا” از طریق کانون عفونت در اندام های دیگر است.

در کره اسب ها بیماری یک سپتی سمی حاد است که در بیشتر موارد مرگ قبل از بوجود آمدن ضایعات فرا می رسد. در این موارد علت مرگ ممکن است کمبود هورمون بخش قشری غده فوق کلیوی باشد. در کره اسب هایی که تا ۲۴ ساعت بعد از بیماری زنده می مانند ضایعات چرکی در بخش قشری کلیه، روده ها و مفاصل ایجاد می شود.

علاﺋم بیماری:

شروع بیماری ناگهانی می باشد. علایم بیماری ممکن است در هنگام تولد و یا چند ساعت تا ۳ روز پس از تولد ظاهر شود. مهم ترین علایم بیماری شامل زمین گیر شدن، تب، بی اشتهایی، اسهال، خواب آلودگی و حالت اغما می باشد. دام بیمار در مدت ۲۴ ساعت تلف می گردد. کره اسب هایی که زنده می مانند دچار تورم مفاصل و در نتیجه لنگش می شوند ولی در بین روزهای دوم تا هفتم تلف می گردند.

بیماری شیگلوز چیست

ضایعات کالبدگشایی:

کره اسب هایی که در مدت ۲۴ ساعت پس از شروع بیماری تلف می شوند تنها علایم تورم شدید روده را نشان می دهند. در کره هایی که در سنین ۲ تا ۳ روزگی تلف می شوند ضایعات مشخص تر است و شامل وجود آبسه های کوچک در بخش قشری کلیه و نفریت می باشد. در کره اسب هایی که دیرتر تلف می گردند مفاصل درگیر می شوند. درگیری مفاصل از یک افزایش خفیف مایع مفصلی و پرخونی کپسول مفصل تا آرتریت چرکی همراه با درگیر شدن کیسه مفصلی و غشا وتر متغیر می باشد. مواردی از پلوروپنومونی شدید چرکی نیز گزارش شده است.

تشخیص بیماری:

تشخیص بیماری بر اساس کشت خون و نمونه ناحیه دهانه رحم و مایع مفصلی می باشد. جداسازی باکتری عامل بیماری روش تشخیص قطعی بیماری است.

درمان:

اکتینوباسیلوس اکوﺋولی در برابر استرپتومایسین، کلرتتراسیکلین و کلرامفنیکل حساس می باشد. میزان تجویز استرپتومایسین یک گرم هر ۶ ساعت است. میزان تزریق داخل وریدی کلرتتراسیکلین ۲۰ میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت ۵ روز می باشد. انتقال خون به عنوان درمان کمکی نیز در درمان بیماری توصیه می شود. به هر حال در صورتی که درمان بموقع انجام شود، نتیجه رضایت بخش خواهد بود.

پیشگیری:

بهترین روش پیشگیری از بیماری شیگلوز درمان یا خارج نمودن دامهای مبتلاست. همزمان اعمال اقدامات بهداشتی به منظور جلوگیری از انتشار باکتری عامل بیماری در زمان زایش نیز توصیه می شود. بهتر است کره اسب های حساس در هنگام تولد به وسیله آنتی بیوتیک های مناسب از جمله استرپتومایسین تحت کنترل قرار گیرند