راه های تشخیص آبستنی در گاو

جهت تشخیص آبستنی می توان از سه روش زیر استفاده نمود:

۱ . آزمایشات سرولوژیکی : در این روش می توان در همان روزهای اول به آبستنی پی برد.

۲ . سونوگرافی : این روش در دو هفته اول کاربرد دارد.

۳ . روش لمس از طریق رکتال : کاربردیترین روش تشخیص آبستنی روش رکتال است که معمولاً از ۶ هفتگی به بعد قابل استفاده می باشد.

به طور کلی جهت تشخیص آبستنی به دو گونه تغییرات در دام باید توجه داشت:

۱ . مشاهده علائم خارجی آبستنی:

این علائم عبارتند از عدم فحلی گاو پس از ۲۱ روز – رشد پستان – افزایش قطر عروق تغذیه کننده پستان – افزایش وزن بدن گاو و فرورفتگی اطراف دم به علت فعالیت هورمون Relaxin بر روی لیگامنتهای ناحیه لگن که به این حالت Sin King نیز می گویند.

۲. مشاهده علائم داخلی آبستنی (Internal Sign):

برای مشاهده علائم داخلی می بایست از روشی موسوم به توشه رکتال استفاده نمود.

– باید توجه داشت که هیچگاه قبل از اخذ کامل تاریخچه از دامدار اقدام به این عمل ننماییم.

علائمی که در تشخیص قطعی آبستنی می بایست مورد توجه قرار گیرند عبارت است از:

A) لمس Amniotic Vesicle :

در این حالت که برای تشخیص آبستنی در ۵۰ – ۳۰ روزگی کاربرد دارد، در شاخ رحم یک برجستگی به اندازه یک زرده تخم مرغ قابل لمس می باشد. بعد از این محدوده زمانی و به علت بزرگ شدن بیش از حد آن، دیگر نمیشود از این روش استفاده نمود.

B) بزرگ شدن شاخ رحم:

در حیوانات تکزا عدم تقارن شاخهای ر حمی یکی از مهمترین و بهترین علائم تشخیص آبستنی می باشد . البته می بایست آبستنی را از حالت آبسه رحمی و پیومترا تفریق داد.

C) لمس پردههای جنینی:

یکی از بهترین علائم تشخیص آبستنی لمس پرده های جنینی می باشد به صورتی که این پرده ها بین دو انگشت دست سر می خورد.

Whirring (D و Fremitus :

در ۶ – ۵ ماهگی عروق خونی رحمی میانی(Middle Uterine A) در شفت ایلیوم یک حالت تموج و نبض مانند دارد که ناشی از عبور خون می باشد که به خوبی قابل لمس است.

در ماه آخر آبستنی قطر این رگ به حدود ۲ سانتی متر می رسد. دیواره این رگ نازک می شود و در نتیجه عبور خون حالت نبض مانند قابل لمس می باشد که به آن whirring می گویند.

این حالت در هر دو طرف وجود دارد ولی بیشتر در سمتی قابل مشاهده می باشد که آبستنی در آن رخ نداده است.

جزئیات تغییرات Genitalia در گاو:

۱- ۳-۱ ماهگی:

مهمترین علامت در این فاصله زمانی، عدم تقارن شاخ رحم می باشد. در این حالت رحم به شکل یک بادکنک است و حاوی مایعی می باشد که زیر دست لمس می شود . این برجستگی در سطح پشتی شاخ رحم بسیار واضح می باشد که به آن Dorsal Baldge می گویند.

همچنین لمس پرده های جنینی بین دو انگشت دست یکی دیگر از معیارهای مهم تشخیص آبستنی می باشد. در این زمان Amniotic Vesicle مدور و به اندازه زرده یک تخم مرغ می باشد.

۲- ۳-۵/۲ ماهگی:

علامت مشخص دیگر Ballot کردن جنین از ۵/۲ ماهگی به بعد می باشد که عبارت است از زدن ضربه آرام به ناحیه پشتی رحم دارای تونی سیته و حس کردن جسم سخت در دیواره داخلی رحم.

۳- ۶-۵ ماهگی:

در این زمان دیگر نمی توان رحم را لمس نمود زیرا رحم به داخل محوطه شکمی می رود و تنها می توان ابتدای رحم و دهانه آن را لمس آرد . در نتیجه مهمترین علامت تشخیص در ۶-۵ ماهگی تغییر موقعیت محل رحم با تو جه به تاریخ تلقیح می باشد.

در این زمان از لمس تریل یا whirring که همان لمس عبور جریان خون از رگ افزایش حجم پیدا شده است ( که به این حالت فش فش کردن هم می گویند )نیز می توان استفاده نمود.

همچنین می توان جهت تشخیص آبستنی از لمس placentum نیز استفاده نمود:

– در ۵ ماهگی در حدود ۵- ۵/۴ سانتی متر می باشد.

– در ۶ ماهگی در حدود ۶ سانتی متر می باشد.

– در ۷ ماهگی در حدود ۹-۸ سانتی متر می باشد.

– جهت تعیین سن جنین تا ۶ ماهگی فرمولی وجوددارد که عبارتست از:

سن جنینی بر حسب ماه =

(Crown Ramp) C.R عبارت است از طول جنین از جلوی سر تا آخر بدن بر حسب اینچ

۴- ۹-۷ ماهگی:

در این زمان بهترین وسیله تشخیص گرفتن و لمس اندامهای جنین مانند سر و دست حیوان می باشد.