گنديدگى سم ((Foot- Rot (pietin)

عامل بيمارى گنديدگى سم گوسفند ميکروبى بى هوازى و بدون هاگ است، اين ميکروب باعث ناراحتى در سم و لنگش شديد دام مى گردد اين ميکروب در مکان هاى خشک بيش از ۲ هفته مقاومت نداشته و درصورتى که آغل مرطوب باشد، قادر است تا يک ماه زنده بماند. همچنين در لجنزارها و نقاط باتلاقى در تمام مدت زمستان زنده مى ماند. محل هاى گرم و مرطوب بهترين عامل جهت حفاظت اين ميکروب مى باشد.
تب برفکى(Foot and Mouth Disease)
عامل بيمارى ويروسى است که مقاومت آن در هواى خشک بسيار زياد و در جايگاه ها و در ميان تودهٔ علوفهٔ خشک حتى به مدت يک ماه مى تواند قدرت بيمارى زائى خود را حفظ نمايد. اين ويروس باعث جراحات شديد در دهان، پستان و دست و پاى حيوانات نشخوارکننده مى گردد. براى جلوگيرى از اين بيماري، واکسيناسيون زيرجلدى تمام حيوانات مسنتر از ۶ ماه بايد انجام بگيرد.
دام هائى که براى اولين بار تزريق مى شوند، تجديد واکسيناسيون بعد از يک ماه ضرورى است، هر ۶ ماه يکبار دام هاى سالم و غيرآلوده بايد واکسيه شوند، از واکسيناسيون به خصوص در دوران باردارى و دام هاى کمتر از ۴ ماه بايد جلوگيرى کرد.
در مواردى که اين بيمارى در يک منطقه ديده مى شود لازم است حيوانات سالم از آلوده ها جدا گرديده و حيوانات آلوده علامت گذارى شوند. حيوانات سالم در منطقه اى که بيمارى در آن ديده شده است، نبايد از محل خارج شوند مگر براى کشتار، از شير و فرآورده هاى شيرى اين حيوانات نبايد استفاده شود. براى جلوگيرى از اشاعهٔ بيمارى مى بايد محل و لوازمى که با حيوان بيمار در تماس بوده اند، با محلول ۴ گرم در ليتر سود سوزآور ضدعفونى شوند.

آبله گوسفند (Sheep pox)

عامل بيمارى ويروسى است که در مقابل خشکى داراى مقاومت زيادى مى باشد، اين ويروس در آغل هاى آلوده تا مدت ۶ ماه در مراتع تا ۲ ماه قدرت بيمارى زائى خود را حفظ مى کند بره ها و گوسفندان جوان به اين ويروس حساس تر هستند.
گرد و غبار آلوده به وسيلهٔ تاول هائى خشک شده حاصله از بيماري، چراگاه و آغل آلوده، حمل و نقل پشم و گوسفندان بيمار باعث شيوع بيمارى در گله هاى سالم مى شود. بيمارى از طريق دستگاه تنفسى نيز انتشار مى يابد. پيشگيرى به وسيلهٔ واکسيناسيون سالى يک بار کافى است.

شاربن با سياه زخم (Anthrax)

علائم بيمارى عبارتند از: افزايش درجهٔ حرارت بدن، بى اشتهائى مطلق، بى حالي، جارى شدن خون سياهرنگ از تمام مجارى طبيعي، مرگ با حرکات تشنجى است و عامل بيمارى ميکروب هوازى و هاگدارى به نام با سيلوس آنتراسيس (Antrasis) است که به وسيلهٔ غذاى آلوده و يا نيش حشرات انتقال مى يابد. براى جلوگيرى از بيماري، واکسيناسيون يک بار در سال، جدا کردن دام هاى آلوده، مانع از ريختن حيوان آلوده برروى زمين، وارد نکردن دام جديد، مگر اينکه واکسينه شده باشد. ضدعفونى کردن اماکن مؤثر خواهد بود.

آشنایی با انواع بيماريهاى گوسفند
آنتروتوکسيمى (Enterotoxemia)

عامل بيمارى ميکروب بى هوازى و هاگدارى به نام کلستريديوم ولشى (Clostridium Welchii)، است که به طور فراوان در خاک وجود دارد. بيمارى بيشتر در گوسفندان جوان دوماه تا يکساله و گاهى هم در گوسفندان پير ديده مى شود. بيمارى در اثر جذب زهرابهٔ ميکروبى از راه رودهٔ باريک حاصل مى شود. براى جلوگيرى از بيمارى بره هاى ۱ تا ۳ روز مايه کوبى شده و پس از يکماه دوباره تجديد شود. گوسفندان بالغ در دو نوبت و به فاصلهٔ ۳-۴ هفته مايع کوبى شوند.

بروسلوز

عامل بيمارى ميکروبى (Briucellamelitensis) است که بيشتر در شير حيوانات آلوده وجود دارد. بيمارى اکثراً در اثر جفتگيرى دام نر آلوده به حيوانات ماده انتقال مى يابد.
در اثر مصرف فرآورده هاى حيواناتى (شير، گوشت، پنير تازه) که به اين بيمارى مبتلا هستند انسان به بيمارى (تب مالت) مبتلا مى شود. ميکروب اين بيمارى ممکن است در اثر تماس با ترشحات فرج، جفت جنين، بدن حيوان، جايگاه و لوازم آلوده، به انسان انتقال يابد. براى جفتگيرى بايد حيوانات عليه اين بيمارى واکسينه شوند و علاوه بر اين، اقداماتى مثل جدا نگهداشتن حيوانات تازه وارد، استفاده از حيوانات نر سالم و عارى از بيماري، جدا کردن فورى حيواناتى که بچه مى اندازند و نمونه گيرى آنها، دفن کردن جنين و جفت در عمق زمين و ريختن آهک روى آن، جدا کردن نوزادان از مادرانى که احتمال آلودگى داده مى شوند و مراعات نکات بهداشتى در موقع زايش براى جلوگيرى از شيوع اين بيمارى ضرورى هستند.