نام علمی دارو (ژنریک): Dextran 70
گروه دارویی: Blood Products Plasma Expanders and Haemostatics
محصولات خون ،افزایش دهنده های پلاسما و خون ساز
   
شرکت های تامین کننده این دارو در کشور
   

 

   موارد مصرف

دكستران 70 يك افزايش دهنده حجم پلاسما است كه در درمان شوك هيپوولمیک كاربرد دارد. بطوريكه يك محلول 6% دكستران 70 باعث اعمال يك فشار كلوئيدي اسموتيك مشابه با پروتئين‌هاي پلاسما مي‌شود و بنابراين باعث انبساط كمتر حجم پلاسما نسبت به دكستران با وزن مولكولي كمتر مي‌شود. اگرچه به علت سرعت دفع كليوي كمتر، مدت زمان انبساط حجم طولاني‌تر است. دكستران 70 همچنين باعث كاهش ویسکوزیته خون و مهار رسوب و تجمع گلبول‌هاي قرمز خون مي‌شود و از آن در پيشگيري از اختلالات ترومبوآمبوليك بعد از اعمال جراحي استفاده مي‌شود.
دكستران 70 به طريق انفوزيون داخل وريدي تجويز مي‌شود و به صورت محلول 6% در محلول كلريد سديم 9/0% يا گلوكز 5% وجود دارد. دوزهاي تجويزي بستگي به شدت از دست رفتن پلاسما بين 500 تا 1000 ميلي‌ليتر انفوزيون با سرعت 20 تا 40 ميلي‌ليتر در دقيقه است. دوز حداكثر پيشنهاد شده در طي 24 ساعت اول 20 و بعد از آن10میلی لیتربه ازای هر کیلوگرم در هر روز است. درمان نبايد بيش از 3 روز طول بكشد. همچنين ممكن است بيماران به تجويز خون، فاكتورهاي انعقادي و الكتروليت‌ها نياز پيدا كنند. جهت پروفيلاكسي آمبولي ريه يا ترومبوز وريدي در بيماران بارسيك متوسط تا بالا كه تحت عمل جراحي قرار مي‌گيرند، ممكن است دوز 500 تا 1000 ميلي‌ ليتر طي 4 تا 6 ساعت جراحي يا بلافاصله بعد از آن تجويز شود و يك دوز 500 ميلي ليتر بايد درروز بعد داده شود و در افراد بارسيك بالا دوزهاي متناوب بعدي بايد تا 2 هفته بعد از عمل جراحي تجويز شوند.
جهت كمك به هيستروسكوپي يك محلول 32% دكستران 70 به عنوان شستشو و رقيق‌سازي مايعات بصورت آرام در رحم تزريق مي‌شود. دكستران 70 همچنين از اجزاي تشكيل دهنده اشك مصنوعي است.

 

   مکانیسم اثر
 

 

  فارماکوکينتيک

بعد از انفوزيون داخل وريدي، دكستران با وزن مولكولي بيشتر از 000/50 به آرامي به گلوكز متابوليزه مي‌شود. مقادير كم دكستران از طريق مسير گوارشي و در مدفوع دفع مي‌شود. حدود 50% از دكستران 70 به صورت تغيير نكرده در طي 24 ساعت در ادرار دفع مي‌شود.

 

   موارد منع مصرف
 

 

   هشدارها

انفوزيون دكستران باعث ايجاد يك رقيق‌ سازي پيش‌رونده در ظرفيت حمل اكسيژن و همچنين در فاكتورهاي انعقادي و پروتئين‌هاي پلاسما مي‌گردد و مي‌تواند باعث اضافه بار سيستم گردش خون شود. بنابراين در بيماران مبتلا به نارسايي شديد قلبي، اختلالات خونريزي دهنده مثل هيپوفيبرينوژنمیا يا ترومبوسيتوپني و در نارسايي كليوي، خونريزي، بيماري‌هاي مزمن كبدي و افرادي كه در معرض خطر ايجاد ادم ريوي يا نارسايي قلبي هستندمصرف آن ممنوع است. در حين اولين دوره انفوزيون فشار وريد مركزي بايد مراقبت گردد تا اضافه بار مايع كشف شود. همچنين بايد بيمار در مراحل اوليه دوره انفوزيون تحت نظر باشد و در صورت ظهور علائم واكنش آنافيلاكتيك بايستي انفوزيون سريعاًمتوقف شود. نبايد اجازه داد كه هماتوكريت به زير 30% افت كند و تمام بيماران بايد از نظر علائم اوليه عوارض خونريزي تحت نظر باشند. زمان خونريزي(bleeding time) مخصوصاً در بيماراني كه حجم‌هاي زيادي dextran دريافت مي‌كنند ممكن است افزايش يابد. كمبود فاكتورهاي انعقادي بايد اصلاح و تعادل مايع و الكتروليت‌ها بايد حفظ شود. قبل و يا حداقل در طول انفوزيون دكستران بايستي دهيدراسيون اصلاح گردد تا جريان ادرار در حد مناسب حفظ شود. اثر ضد انعقادي هپارين ممكن است توسط دكستران تقويت شود. دكستران‌هايي با وزن مولكولي بالاتر ممكن است با گروه‌بندي خون و cross-match خون تداخل داشته باشند در حالي كه دكستران‌هاي با وزن مولكولي پايين‌تر ممكن است با بعضي روش‌ها مداخله كنند. بنابراين حتي‌الامكان نمونه خوني بايد قبل از تجويز انفوزيون دكستران جمع‌آوري گردد و به صورت فريز شده نگهداري شود تا زماني كه اين آزمايشات مورد نياز باشند موردمصرف قرار گيرد.
حضور دكستران ممكن است با اندازه‌گيري ميزان گلوكز، بيلي روبين يا پروتئين در خون يا ادرار تداخل داشته باشد.

 

   عوارض جانبي

انفوزيون dextran گاهاً باعث ايجاد واكنش‌هاي افزايش حساسيت همانند تب، احتقان بيني، درد مفاصل، كهير، افت فشار خون و برونكواسپاسم مي‌شود. واكنش‌هاي آنافيلاكتيك شديد به ندرت رخ مي‌دهند و مي‌توانند كشنده باشند. آنتي بادي‌هاي واكنشي دكستران مي‌توانند در پاسخ پلي ساكاريدهاي باكتريايي يا رژيمي در بيماراني كه قبلاً دكستران دريافت نكرده‌اند بالا برود. حالت تهوع و استفراغ نيز گزارش شده است كه اين واكنش‌ها بعد از قطع مصرف دكستران بهبودمیابند.استفاده ازدکستران1میتواندباعث عدم تشکیل انتی بادی های واکنشی دکستران و بنابراين عدم واكنش‌هاي افزايش حساسيت گردد.