اطلاعات دارو متيل‌فنيدات Methylphenidate در جدول زیر آمده است.  

 
نام علمی دارو (ژنریک):

دارو متيل‌فنيدات Methylphenidate

گروه دارویی: Stimulants and Anorectics
محرک ها و اشتها آورها
   
شرکت های تامین کننده این دارو در کشور
NOVARTIS RUBIO داروسازی اکسیر داروسازی مهر دارو
   

 

   موارد مصرف

اين دارو براي درمان فعاليت‌ مفرط (hyperactivity) و درمان علائم ناركولپسي بكار مي‌رود. همچنين از آن براي درمان اختلالات افسردگي در بيماراني استفاده مي‌شود كه بيمار‌ي‌هاي جسمي آنان اجازه مصرف ضد افسردگي‌هاي متداول را نمي‌دهد.

 

   مکانیسم اثر

متيل‌فنيدات احتمالا با مهار برداشت مجدد دوپامين در اعصاب دوپامينرژيك باعث تحريك ملايم CNSمي‌شود. اين دارو در كودكان مبتلا به حواس‌پرتي ، بيقراري حركتي را مهار و تمركز حواس را افزايش مي‌دهد. در ناركولپسي ، متيل فنيدات با عمل برقشرمخ و ساختارهاي زير مخ مثل تالاموس باعث تحريك CNS مي‌شودو بنابراين فعاليت‌ حركتي و هوشياري ذهني را افزايش و احساس خستگي، سرخوشي ملايم و بي‌خيالي را كاهش مي‌دهد.

 

  فارماکوکينتيک

به مقدار زياد و به سرعت جذب مي‌شود. متابوليسم آن كبدي و دفع آن عمدتا‌ كليوي و نيمه عمر آن معادل با 4/2-1/2 ساعت است.

 

   موارد منع مصرف

در صورت وجود اضطراب قابل ملاحظه، فشار عصبي، عصبانيت همراه با بي‌قراري ، حساسيت مفرط نسبت به دارو، فشار خون بالا ، گلوكوم، اختلالات افسردگي قابل درمان باضد افسردگي‌هاي رايج، تيكهاي حركتي به غير از سندرم Tourettes و براي كودكان با سن كمتر از 6 سال نبايد از اين دارو استفاده كرد.

 

   هشدارها

. اين دارو تنها بايد براي بيماراني تجويز شود كه داراي سابقه كامل بوده و مورد ارزيابي دقيق قرار گرفته باشند.
2. وقتي بيمار داراي واكنشهاي حاد استرس باشد، نبايد متيل‌فنيدات را تجويز كرد.
3. در صورت مصرف طولاني مدت ، شمارش منظم سلول‌هاي خوني، شمارش افتراقی و شمارش پلاكتها توصيه مي‌شود.
4. اگر چنانچه بعد از يك ماه مصرف مقدار مناسب و كافي دارو بهبودي حاصل نشد، مصرف دارو را بايد قطع كرد.
5. اين دارو را نبايد براي درمان حالت‌هاي خستگي مفرط طبيعي، افسردگي و سايكوزها مصرف كرد.
6. نياز بيمار براي ادامه درمان با اين دارو بايد به طور مرتب مورد ارزيابي مجدد قرار گيرد. كاهش مقدار مصرف در هنگام تعطيلات وزمانهاي با استرس كم توصيه مي‌شود.
7. احتمال وابستگي و سوء استفاده از اين دارو وجود دارد ، لذا مصرف دارو بيد تحت كنترل باشد.

 

   عوارض جانبي

فشارخون بالا، تاكي‌كاردي ، بي‌اشتهايي، عصبانيت، اشكال در خواب، آنژين، حساسيت مفرط به دارو، سرگيجه، سردرد ، تهوع، ودرد معده از عوارض جانبي مهم اين دارو مي‌باشند.

 

   تداخل دارویی

مصرف همزمان متيل‌فنيدات با منقبض‌كننده‌هاي عروقی باعث تشدید اثر این داروها می شود. مصرف همزمان این دارو با مهارکننده های منوآمين‌اكسيداز موجب تشديد اثرمتيل‌فنيدات وافزايش شديد فشار خون مي‌گردد. مصرف همزمان آنتي‌كلينرژيك‌ها، ضد تشنج‌ها، ضد انعقادهاي خوراكي، فنيل‌بوتازون و ضد افسردگي‌هاي سه‌حلقه‌اي با اين دارو موجب كاهش متابوليسم و افزايش غلظت سرمي اين دارو مي‌شود. در صورت مصرف همزمان اين دارو با داروهاي محرك CNS و بروز عوارض جانبي مي‌گردد.متيل فنيدات ايجاد تيك مي‌كند و لذا بايد قبل از شروع درمان با پيموزايد مصرف متيل‌فنيدات را قطع كرد. همچنين متيل‌فنيدات اثر پائين‌آورنده فشار‌خون داروهاي ضد فشار خون و مدرها را كاهش مي‌دهد.

 

   نکات قابل توصيه

. براي بيماران مبتلا به صرع يا هر نوع اختلال حمله‌اي ، بيماران با سابقه سندرمTourettes ، بيماران مبتلا به اختلالات رفتاري و سايكوز ، اين دارو را بايد با احتياط به كار برد.
2. متيل‌فنيدات ممكن است تيك ايجاد كند، لذا قبل از درمان تيك با پيموزايد مصرف متيل‌فنيدات را بايد قطع كرد تا بتوان علت واقعي تيك را تشخيص داد.
3. براي بيماران مبتلا به فشارخون بالا بايد با احتياط مصرف شود. در فواصل زماني مناسب و در همه بیماران مخصوصا بيماران مبتلا به فشار خون بالا بايد فشار خون را به طور مرتب انداز‌گيري كرد.
4. در صورت مصرف و طولاني مدت براي كودكان ، بايد رشد كودك به طور مرتب كنترل شود.

 

   مقدار مصرف

بزرگسالان: mg/day20-5 در 3-2 نوبت همراه يا بعد از غذا (آخرين نوبت ساعت 6 بعد از ظهر) مصرف مي‌شود.
كودكان: دركودكان با سن بيش از 6 سال، با mg/kg5 دو بار در روز (قبل از صبحانه و نهار) مصرف شود و سپس بر اساس نیاز وتحمل بیمار به طور هفتگی mg/day10-5 به مقدار دارو افزوده مي‌شود.

 

   اشکال دارویی

Tablet: 10mg

 

   تولیدات  این دارو (نام های فارسی)
نام تجاری دارو تولیدکننده [کشور] توضیحات وارد کننده
قرص ریتالین 10 میلی گرم
NOVARTIS [ سوئیس ]
  شفایاب گستر
قرص روبیفن 10میلی گرم
RUBIO [ اسپانیا ]
  داروسازی اکتوورکو
قرص متیل فنیدیت اکسیر 10 میلی گرم
داروسازی اکسیر [ ایران ]
   
قرص استیمدیت 10 میلی گرم
داروسازی مهر دارو [ ایران ]
   
   تولیدات  این دارو (نام های انگلیسی)
نام تجاری دارو تولیدکننده [کشور] توضیحات وارد کننده
RITALIN Tablet 10 mg
NOVARTIS [ SWITZERLAD ]
  شفایاب گستر
RUBIFEN ‏‏Tablet 10 mg
RUBIO [ SPAIN ]
  داروسازی اکتوورکو
METHYLPHENIDATE HCL EXIR 10MG TAB
داروسازی اکسیر [ IRAN ]
   
STIMDATE 10MG TAB
داروسازی مهر دارو [ IRAN ]