اپیدمیولوژی:بیماری وقوع جهانی داشته و اهمیت ویژه ای دراسترالیاونیوزلنددارد.میزان وقوع سالیانه درگوسفند۵ %درگله های درگیرمیباشنداین میزان حتی به۱۰تا۳۰درصدهم میرسد.بیماری درگاو و گوسفندهمیشه کشنده میباشد.ازنامهای دیگرهپاتیت نکروزان:بیماری سیاه مرض وبیماری کبدسیاه میباشد.
علائم بالینی:
گوسفند:گوسفندان مبتلامعمولادرطی شب تلف می شوندوبدون هیچ گونه نشانه قبلی مرده یافت میشوند.اگرعلائم مشاهده شوندحیوان از بقیه گله جداشده وعقب می ماندواگررانده شودبه راحتی می افتد. تب شدید ۴۰ تا۴۲ درجه وجود دارد که به زیردمای نرمال و دمای پیش از مرگ می رسد. در بعضی موارد افزایش تحریک پذیری وجود دارد تنفس سریع وسطحی می شود حیوان درحالت زمین گیر جناغی قرار گرفته ودر عرض چند دقیقه در حالی که به همان حال باقی مانده تلف می شود. به ندرت از ابتدا تا انتهای بیماری و فرارسیدن مرگ حیوان بیش از چندساعت طول می کشد ومرگ معمولا خیلی آرام وبدون تقلای حیوان رخ میدهد.
گاو: علائم تقریبا شبیه گوسفند است ولی دوره بیماری کمی طولانی تر است ویک تا دو روز طول می کشد. نشانه های بیماری در گاو عبارتند از : دپرسیون-عدم تمایل به حرکت- سردی پوست بدن- ضعیف شدن یا مافلینگ صدای قلبی- مدفوع نیمه آبکی وممکن است ادم اطراف کره چشم هم مشاهده می شود.
علائم کالبد گشایی:
ممکن است کف خون آلود از حفرات بینی حیوان خارج شود لاشه سریعا فاسد می شود عروق زیرجلدی به شدت پرخون شده ودرجات متغیری ازادم زیرجلدی نیز دیده می شود.
ظاهر سیاه رنگ داخل پوست به خصوص بعد ازخشک شدن باعث اطلاق این بیماری به نام سیاه مرض بوده است-آکسودای ژلاتینی ممکن است در فاسیای عضلات شکمی وجود داشته باشد.
همیشه مایعات سروزی خون آلود درمقادیرزیاد وغیرطبیعی در حفرات جنب پریتوئن وپریکارد وجود دارد خون ریزی های زیادی هم در زیرآندوکارد وزیر اپی کارد وجود دارد.
کبد متورم شده وبه رنگ قهوه ای خاکستری در می آید ومناطق نکروزه درآن مشخص است .
مناطق نکروزه بصورت مناطق زرد رنگی به قطر ۱تا۲ سانتی متر که یک حلقه هیپرمیک به رنگ قرمز روشن دور آنها را فرا گرفته است اکثرا زیر کپسول لوب دیافراگماتیک دیده می شوند ولی ممکن است در مناطق عمقی ترکبد هم دیده شوند.
در گاو این مناطق اکثرا به صورت خطی دیده می شود وپیدا کردن آنها مشکل است معمولا نواحی از کبد که موردهجوم لاروها قرار گرفته اند دربرش مشخص می گردند.
درهیستوپاتولوژی ضایعات کبدی درقسمت مرکزی التهاب ائوزینوفیلی وجود دارند که با نکروز انعقادی از اطراف احاطه شده ودر لایه خارجی هجوم نتروفین ها وجود خواهد داشت. باسیل های گرم مثبت به راحتی درضایعه می توانند دیده
شوند برای تشخیص کشت کلستریدیوم نوای از ضایعات کبدی ونشان دادن توکسین ایجاد کننده بیماری درمایع پریتوئن نیاز می باشد البته این کار بایستی در۲۴ ساعت اول پس از مرگ صورت گیرد تابا تغییرات پس از مرگ اشتباه گرفته نشود.
قضاوت: حذف کبد و منع مصرف گوشت
منابع: فضایلی نژاد ، فریدون(۱۳۸۵) بیماری‌های دام و طیور ( صالحی.الهام بهداشت و بازرسی گوشت(دام و طیور))
