اولا باید دقت کنید و تفاوت عطسه و سرفه در سگ رو خوب تشخیص بدید، البته بعید میدونم که مشکلی از این نظر داشته باشین.
کلا باید به این نکته توجه کرد که عطسه ( و همینطور سرفه ) از واکنشهای دفاعی بدن به شمار می رود.
عطسه در حقیقت جریان ناگهانی و بسیار شدید هوا از دهان و بینی است که در اثر آزردگی حفره بینی و یا حلق اتفاق می افتد که بدن می خواهد با این کار عامل این آزردگی را خارج کند.
همانطور که حتما میدانید حلق در حقیقت حکم تقاطع دو دستگاه تنفسی و گوارشی می باشد.
دلایلی که می تواند باعث آزردگی این دو ناحیه ( بینی و حلق ) بشود شامل خیلی چیزها میتواند باشد، مثل سرد شدن هوا، عفونتهای سینوسی، التهابات ناشی از آلرژی به پولن های گیاهی یا سایر مواد آلرژی زا، بخارات غلیظ مثل بخارات رنگها وسموم و سایر مواد شیمیایی و بالاخره ورود مواد خارجی از قبیل کرک قالی، فیبرهای بسیار ریز گیاهی و … به داخل بینی. عطسه در سگها نیز از قاعده فوق مستثنی نیست، گرچه از نظر ظاهری شاید سگها مثل ما عطسه نمی کنند،اما در کل اکثر دلایل کاملا مشابه است.اگر چه فرم و اندازه آناتومیک مجرای بینی در سگ گاها با انسان متفاوت هست اما در کل اساس آناتومیک یکسان است، فقط در سگها گاها مجرا طولانی تر و گاها کوتاه تر است ( بسته به نژاد سگ)حلق هم حالت کاملا مشابه انسان رادارد.
دلایل عطسه در سگ :
در سگها معمولا ( دقت کنید “معمولا “!) چهار عامل عمده برای عطسه می توان شمرد: آلرژیها، عفونتها، اجسام خارجی و تومورها.که معمولا این چهار دسته علایم کاملا قابل تفکیک نشان می دهند و یک دکتر دامپزشک مجرب به سادگی می تواند آنها را از هم تشخیص دهد.
اینجا من قصد ندارم با جزئیات خسته کننده تخصصی باعث کسالت شما دوست عزیز یا هر کس دیگری که این مقاله را می خواند، بشوم ولی تا حد امکان به زبان ساده توضیح مختصری در باره هر کدام می دهم و در آخر با مقایسه شرایط راهنمایی های خاص به شما دوست عزیز را هم اضافه می کنم.
آلرژیها:
آلرژی ها معمولا فصلی هستند و رایج ترین آنها توسط پولن های گیاهی و سایر فیبرهای گیاهی رخ می دهد.درخت ها معمولا در اواخر بهار و اوایل تابستان پولن های خود را رها می کنند.
گیاهان علفی و گیاهان مرغزار در اواسط تابستان بیشترین پولن را رها می کنند در حالی که گیاهان وحشی و هرز و سایر گیاهان اغلب در پاییز پولن های خود را رها می کنند البته باید عزیزان با توجه به اقلیم چهار فصل کشورمان توجه داشته باشندکه این زمان بندی ها در مناطق مختلف می تواند تفاوت های فاحشی نشان بدهد. یقینا دامپزشکان محلی شما زمان این پولن ریزی ها را در منطقه خودتان به شما دقیق تر خواهند گفت.
به هر حال صرف نظر از زمان شروع هر کدام از دوره های پولن ریزی بین دو تا چهار هفته طول خواهد کشید.
اگر یک سگ فقط به یکی از این انواع پولن ها آلرژی داشته باشد، طبعا عطسه های حیوان محدود به همان زمان خواهد بود.
آبریزش از چشم، خاراندن پاها با دندان یا خاراندن پهلوها از علایمی هستند که در صورت مشاهده همراه عطسه تقریبا تشخیص آلرژی را قطعی می کند.
تعداد بسیار اندکی از سگها یافت می شود که به چیزهایی مانند کرک فرش یا دود سیگار آلرژی داشته باشند، که در اینصورت تشخیص ارتباط این مواد با عطسه حیوان و جلوگیری از آن توسط دور نگهداشتن از مواد آلرژی زا آسانتر خواهد بود،( فقط کمی اراده می خواهد البته برای ترک سیگار!).
هر نوع عطسه در آلرژی، به قول ما دامپزشکها ” بای لترال ” هست! یعنی صد درصد هر دو مجرای بینی درگیر است.
معمولا ترشحاتی هم از هر دو سوراخ بینی سرازیر می شود که ندرتا دارای خون یا مواد چرک مانند می باشد و تقریبا همیشه مایعی زلال است.
بیماران (منظور سگها هستند!) آلرژیک معمولا اذیت می شوند ولی علایم دیگری جز علایم فوق نشان نمی دهند.آب و غذا خوب می خورند و مثل همیشه فعال و سرزنده هستند.
عفونتهایی که باعث عطسه می شوند بیشتر در انسانها یافت می شود تا در سگها.این رفقای چهار دست و پای ما چیزی مثل سرماخوردگی ماها که باعث آزردگی مجاری بینی شود تقریبا ندارند.
رایجترین عفونت تنفسی آنها بیماری هست به نام “کنل کاف” که آنهم گلو و مجاری ریوی فوقانی را در گیر میکند و توام است با سرفه های خشک و کوتاه و در این حالت عطسه مشاهده نمی شود.
عفونتها:
گرچه در بالا گفتیم که عفونتها در عطسه سگ زیاد مطرح نیست اما این امر به صورت مطلق درست نیست.
اگر عفونتی باعث عطسه در سگ شود موضوع بسیار نادر اما جدی تر است.مثلا عفونتهای دندانی یا عفونت ریشه دندان ممکن است به مجاری بینی راه پیدا کند و ترشحات عفونی خود را داخل مجرای بینی بریزد.
عفونتهای مخاط سینوسها و بینی غیر از موارد بسیار نادر حالتی عمومی دارد و علایم محدود به بینی نیست.
سگهایی که از عفونتهای ویروسی، باکتریایی و یا قارچی مخاط بینی رنج می برند معمولا این حالت را در هر زمانی از سال می توانند داشته باشند.
معمولا این عفونتها تبدیل به حالت طولانی مدت یا مزمن می شود و تقریبا همیشه ترشحات خون آلود و چرک مانند از بینی آنها سرازیر می شود، که ممکن است دوطرفی یا یک طرفی باشد.
اجسام خارجی:
منظور از جسم خارجی هر جسمی که جزو اجزای خود بدن نباشد ولی در قسمتی از بدن جا داشته باشد.
وجود جسم خارجی در بینی سگ مورد کمیابی نیست و مکررا در درمانگاههای دامپزشکی مشاهده می شود.جسم خارجی باعث عطسه های شدید و وحشتناک می شود.
احتمال حضور خون یا خونابه در ترشحات بینی وجود دارد و ناگفته پیداست که بسته به مجرای درگیر، حضور ترشحات در دو مجرا متفاوت خواهد بود.
معمولا با مراجعه به دامپزشک پس از انجام معاینات لازم اگر تشخیص جسم خارجی داده شود، وی پس از خارج کردن آن جسم داروهای ضد التهاب و آنتی بیوتیک لازم را تجویز خواهد کرد.
تومورها:
در سگهای پیر ما ممکن است به عامل دیگری برای ایجاد عطسه بر بخوریم: یک تومور . این تومورها در سگها خیلی بندرت دیده می شود.
سگهای مبتلا به تومورهای داخل مجرای بینی، معمولا ترشحات خون آلودی از مجرای درگیر نشان می دهند و عطسه بر خلاف مورد جسم خارجی حالت گاه و بیگاه دارد.
روند این بیماری بسیار آهسته است و از آنجایی که معمولا حالت بد خیم دارد متاسفانه به سختی درمان می شود.
اعمال جراحی هم امکان دارد ولی جراحی در مجرای بینی به علت محدودیت جا کاری بسیار دشوار است.
به هر حال بر خلاف ما انسانها که خون دماغ شدن را زیاد جدی نمی گیریم ( و عمدتا هم جدی نیست) در سگها مشاهده خون در ترشحات بینی از مواردی است که باید سریعا حیوان را به نزد دامپزشک ببرید.
اگر عطسه حیوان را اذیت می کند و شما را نگران، باز بهتر است او را به نزد دامپزشک ببرید، خوشبختانه احتمال اینکه عطسه در سگ موضوع نگران کننده ای باشد بسیار کم است، اما از یاد نبرید که تشخیص زود هنگام حتی در بدترین شرایط می تواند نجات بخش باشد.
